|
| |
| |
| |
III. Capittel.
Onderregtinge en Gebeden; rakende het H. Sacrament der Biechte in het besonder.
Onder de gewoonlyke H. Kerk-Pligten of Middelen tot een Godvrugtig leven, sietmen het H. Sacrament van Penitentie of Biechte, wel het meest in gebruyk: dog waer van vele personen, weynig vrugte komen te genieten; om dat veel-tyss het selve gedaen word, meer uyt gewoonte, met sekere lossigheyt en sonder aendagt; dan wel uyt yver tot een ware Godvrugtigheyt en om een beter leven, te gaen leyden.
Om dan uyt dit H. Badt van Suyveringe, ook meerdere vrugte te trecken: soo weest indagtig de leeringe van Jesvs Christvs, rakende de maniere om Boete te doen over syn sonden: waer van in het eerste Capittel van dit III. Deel gehandelt is. En laet u vastelyk voorstaen, dat, wanneer gy dit H. Sacrament godtvrugtig en dikwils sult gebruyken: het selve u sal dienen tot een seer ligte middel, om in't korte, op den weg der Volmaektheyt, groote voortgangen te doen.
| |
| |
Want in de Biecht: Men siet en erkend syn quaet en sonde: men verfoeyt en versaekt die: men veroordeelt en beschuldigt sig 'er over: en men gebruykt een heylige vrake over sig selve. Men wekt ook in sig op, de liefde tot de deugt, en de begeerte, om daer in te vorderen. Gods genade en syn liefde, vermeerderen in ons. Men verkrijgt 'er de suyverheyt, de gerustheyt, en de veyligheyt van syn gewisse. De vreese voor de doot, komt te verminderen &c.
Men moet, als men biegt, besorgt wesen om de vierigheyt van syne begeerten te vernieuwen, en om een vast voornemen te maken van syn herte gansch te besteden, om dese Godvrugtige Oeffeninge met alle behoorlyke bereydinge, en met alle mogelyke Godtvrugtigheyt te volbrengen. Daer en is hier toe, niet soo dienstig, als wel te over leggen. Tot wat eynde dat dit waerdig en profytig H. Sacrament is in gestelt: mits het dienstig is tot vergiffenisse van de sonden, tot genesinge van de krankheyt onser ziele, tot vernieuwinge van onse goede begeerten, en tot vermeerderingen van gratie. Wy moeten in ons selven verwondert zyn over eenen soo ligten en kragtigen middel: die Godt ons geeft, om ons deelagtig te maken van de verdiensten van Jesus Christus en van de schatten synder gratie; en ons selven ook opwecken om desen middel dikwils te gebruyken, met te overdenken, | |
| |
dat Godt van ons niet anders en versoekt, als dat wy ons souden heylig maken, met ons selven dikwils voor oogen te leggen, de groote genade, die hy ons doet: met wel te overdenken, wat dat de sonde is: hoe kort, dat ons leven is: hoe onseker den tyt van gratie: hoe strenge het Oordeel Gods wesen sal: hoe schrickelyk de eeuwigheyt is; en de onbegrypelyke grootte van de pyne, die hier namaels sullen volgen. Wy moeten dat met droefheyt des herte, de barmhertigheyt Godts aenroepen, de welke ons soo lang te vooren geroepen en genodigt heeft tot Penitentie. Men moet op de beste wyse daer toe bequaem, in syne memorie soeke te halen alle syne sonde, ende ondersoeken: Hoe, en wanneer dat men gesondigt heeft, tegen Godt, tegen sig selven, en tegen synen even naesten. Daer in waernemende, dat men sig niet op-en-houd in het gene tot de saek niet dient, of waer door men sig meerder komt te verschoonen als wel te beschuldigen.
De Biecht moet wesen volkomen, geheel en al: daer by voegende, het getal en soodanige hoedanigheden en omstandigheden, welke de sonden ende iemands conscientie, komen te beswaren.
De Biecht moet ook wesen klaer en duydelyk: waerom, men moet gebruyken woorden en maniere van seggen, die de saeke wel, en
| |
| |
regt uyt drucken: die t'onderscheyt te kennen geven tusschen dat swaer en van gevolge is, of dat maer gering en ligt is: tusschen dat twyfelagtig is of seker: tusschen dat met voordagt of met kennisse geschied is, ofte alleen onvoorsiens en onbedagt: ook of met een volkomen toestemminge, dan maer ten halve.
De voornaemste sorge moet ook wesen voor het leetwesen des herte, op dat dit voortkome uyt een enkele en opregte liefde Godts. En eyndelyk moet men besorgt wesen, om een vast voornemen te hebben, om niet alleen in het toekomende de sonden te schouwen, voornamentlyk die, de welke het meest vrywillig zyn, en in welke men meest plagt te vallen; maer ook om alle gelegentheden tot deselve, te ontvlugten. men moet ook een vast opset hebben om Godt getrouwer te gaen dienen; met een ootmoedig betrouwen daer toe, op de genade Godts; die altyt eenen goeden Vader is, niet tegenstaende dat wy hem mogen vergramt hebben.
| |
Hoort ook de Vermaningen der H.H. Vaderen, rakende het doen van ware Boetvaerdigheyt.
Den H. Augustinus.
Let toe, hoedanig uwe Boetvaerdigheyt wesen moet want daer zyner vele, de welke gedue-
| |
| |
rig seggen, dat sy sondaren zyn: en dat die niet te min nog hun vermaek nemen in de sonde. Dit is maer, syne sonden belyden; niet, verbeteren. De Ziele wort daer door beschuldigt; maer niet genesen. Men spreekt zyn misdaden uyt; maer men wast dese niet uyt. Daer en is niet, dat de boetvaerdigheyt versekert maekt als den haet tot de sonde en de liefde tot Godt. Als gy soo een leetwesen hebt, dat het inder daet bitter sy aen de ziele, het welk te voren soet was in u leven: en dat het gene u te voren vermaek dede aen het lichaem, nu smerte doet aen de ziele: dan sult gy, wel sugten tot den Heere; en seggen: Voor u alleen heb ik gesondigt, en quaet gedaen voor uw aenschyn, Serm. 7. de Temp.
Godt slaet den sonder aldus regtvaerdelyk: Dat hy sig selven vergeet, als hy sterft; die Godt vergeten heeft, terwyl hy leefde. Item Serm. 10. de SS.
Godt heeft u vergiffenisse belooft, als gy u bekeert: maer hy en heeft u den dag van morgen niet belooft, om uwe bekeeringe uyt te stellen. Idem in Psalm. 144.
| |
| |
Den H. Gregorius.
Boetvaerdigheyt doen: dat is, de bedreven misdaden beschreyen, en niet meer bedryven dat beschreyt moet worden. Want die syne sonden soo beschreyt, dat hy nogtans ander bedryft; die weet niet, wat penitentie doen, is, of veynst daer in. Hom. 34. in Euang.
Den H. Ambrosius.
Wat stelt gy uwe penitentie tot morgen uyt; gy kont nog den dag van heden winnen. want wagt u; dat gy desen niet en verliest, en den anderen niet eens en krygt. Het is geen kleyn verlies, al schynt het maer van een uure: een uur is een gedeelte van uw gansche leven. Epist. 82.
| |
Verscheyde gebeden tot vergiffenisse der sonde, soo voor als na de Biechte.
Gebedt
Doet my de genade, ô myne Saligmaker, ter eeren van de heyligheyt uwer gedagten, de welke gy altyt gehad hebt, om te vergeven alle myne ydele, vuyle, en quade gepeysen; als ook, waer van ik in eeniger maniere de oorsake geweest ben, dat andere dusdanige gehadt mogen hebben. Ik vrage u de gratie, dat gy my ook, ter eeren van soo vele heylige | |
| |
woorden, die gy uytgesproken hebt op der aerde; gelieft te vergeven alle ongeregelde woorden, die ik gesproken heb tegen uwen Heylige Wille, of van welke ik de oorsake geweest ben, dat andere, soodanige gesproken hebben. Doet my ten laetsten, o mynen Saligmaker, die genade; dat ik ter eeren van soo vele goede werken, die gy om myne saligheyt gedaen hebt op der aerden; mag bekomen vergiffenisse van alle myne sonden, die ik bedreven heb tegen uw Wet en tegen uw eere, soo wetende als onwetende. Vergeeft my ook alle vreemde sonden: en maekt door uwe onbepaelde barmhertigheyt, dat in het toekomende alle myne gedagten, woorden, ende werken, volgens de eere van uwen Naem en uwen Heylige wille mogen bestiert worden; ende ik my mag schicken naer dat heylig en wonderlyk voorbeelt, dat gy my in uwe maniere van leven getoont hebt. Ik geve my aen u over, ô mynen Godt; en ik wil geheel den tyt van myn leven tot 'er doot toe, aen u getrouw blyven. Ik bevele my selven, en al dat my aengaet, geheel in uwe handen.
Een diergelyk Gebet van den H. Bernardus.
Ik belyde, ô Heere Jesu Christe, my vervoegende by die droefheyt, de welke gy gehadt hebt, om ons van onse droefheden te verlossen en te trecken uyt de sonde; samen ook met alle die gene die opregt droevig syn, | |
| |
die voor goet, Penitentie doen en u inder waerheyt soeken; alle myne sonden, de welke ik bedreven heb soo met quaet te doen, en het goet agter te laten; als ook met iets de doen, dat niet opregt is, en met te grooten onagtsaemheyt; gelyk dat al, voor u, naer syn getal, maete, en gewigte bekent is. Ik belyde al den verlooren tyt van myn leven, op welken ik u vergramt heb, en uwe eere te kort gedaen: als ook op welken ik van u, die het opperste goet syt, ben af-geweken, en mynen even-naesten samen met my ook heb doen vallen.
Aenvaert, dat ô Heere, van myn ellendig leven, al dat overig is van my jaren. En voor die jaren die ik van myn leven verloren heb, om dat ik een verlooren leven geleeft hebbe: wilt voor die, ô God, niet versmaden een vermorselt en vernedert herte! Myne dagen syn verdwenen en sonder vrugt voor by gegaen. Het is onmogelyk, dat ik de selve wederom kryge: maer geeft gy, ô Heere, dat ik dese mag overdenken, in de bitterheyt van myne Ziele. Den afgront van myne allerdiepste ellende, aenroept den afgront van uwe allerhoogste barmhertigheyt. En houd uwe barmhertigheyt niet op in uwen toorn, nog en laet de Fonteyne van uwe genade niet verdroogen, om de wille van myne sonden: gy, die ieder een bermhertig syt, en niet en haet van al 't gene dat gy gemaekt hebt; en die de sonden der menschen over het hooft siet, om hunne boetvaerdigheyt. Het is uw werk, de sonden te vergeven: weest my barmhertig, want het nog tyd is van genade en barmhertigheyt. Stort uwen segen over my uyt, | |
| |
terwylen het nog tyd is van beternisse; op dat uwe vermaledydingen my in den uytersten dag niet en bevangen. Geeft my, ô Heere, dat ik myn gewoonelyk quaet mag agterlaten, en doen het gene dat u aengenaem is: en dat de betragtinge, die ik voor desen gehadt hebbe, voortaen keere om uwen wille te volbrengen; op dat, daer de sonde overvloedig geweest heeft, ook uwe genade overvloedig sy.
Ik bid u voor u eygen selven en door de liefde van uwe allergoedertierenste Moeder, de glorieuse Maget Maria, en voor de voorsprake van alle uwe Heylige en uytverkoorne: dat gy myne sonden, onagtsaemheden, en ontwetentheden wilt vergeven; en dat gy my niet en vernielt met myne ongeregtigheden, nog myne sonden tot het laetste toe, houd in uwe gramschap. Syt indagtig, dat het uw werk niet en is, iet te laten verloren gaen van het gene dat uwen Vader u gegeven heeft: maer het is eygentlyk uw werk, altyt genadig te syn en te sparen; niemant te laten verloren gaen, maer salig te maken. Want uwen Vader, u in de weerelt gesonden heeft, niet om dat gy de weerelt soud oordeelen; maer op dat wy door u souden leven: op dat gy voor ons soud wesen, en niet tegen ons. Gy hebt betaelt het gene dat wy schuldig waren: gy hebt geleden voor ons sonden: gy hebt volbracht het gene dat wy veronagtsaemt hadden. Dat dan ô Heere, nu ende op myn uyterste, my te pas kome, uwe volkomen, ja uwe overvloedige voldoeninge: uwe bittere doot, en den prys van uw verstorte bloet. Uwe oogen sien myne onvolmaekheyt, maer en | |
| |
rekent my dese niet om my te straffen, ô Heere; wiens genade meerder is, als alle myne boosheyt.
Een ander Gebedt voor de Biechte.
Schepper van Hemel en aerde, Konink der Koningen, en Heere der Heeren, die my naer uw eygen beelt en gelykenis, van niet geschapen hebt, en met uw eygen bloet gekogt: ik en ben self niet waerdig u te noemen, dog siet myne ziele, die voor uw aengesigt nedergeslagen legt, genadelyk aen; en gewaerdigt u uwe oogen alleen te slaen op desen quaden en ongetrouwen Knegt, den welken sig voor u komt vertoonen. Gy hebt immers barmhertig geweest met de Chananeesche Vrouwe en met Magdalena. Gy hebt den Publicaen vergiffenis gegeven; en ook den goeden Moordenaer, als gy aen het Kruys genagelt waert. Zyt my van gelyken genadig: ik belyde myne sonden voor u, en, al waert dat ik wilde, ik kan de selve voor u niet verbergen. Vergeeft my al het quaet, ô myne Godt, dat ik tegen u bedreven heb door gedagten, woorden ende werken, en door alle andere middelen, die my hebben in sonde doen vallen. Ick belyde myn schult, myn schult, myn allermeeste schult. Ik bid u dan ô mynen Godt, die om myne Saligheyt van den Hemel gedaelt sy op der aerde; dat, gelyk gy David van synen val hebt opgeregt, en Petrus syne misdaden vergeven; gy my ook de myne wilt vergeven, ô mynen Schepper, | |
| |
mynen Saligmaker, mynen Heere, mynen Konink, en mynen Godt.
Gyt syt myn eenige hope, gy syt al myn betrouwen; myn Leytsman, en myn toe-vlugt: gy syt mynen troost en myne sterkte; myne bescherminge en myne verlossing; gy syt myn leven en myne Saligmaker; myne verryssenisse, myn ligt, en het voorwerp van alle myne begeerten. Helpt my, smeek ik u: helpt my dog, en ik sal Salig wesen. Bestiert my, beschermt my, versterkt my, vertroost my, stort in my eene heylige vreugt, en besoekt my met uw ligt: trekt my uyt dese doot, in welke ik legge, aengesien ik uw Schepsel ben en het werk van uwe handen. En versmaet my niet ô mynen Godt: want, hoe grooten Sondaer ik dog ben; en laet ik evenwel uwen Dienaer, niet te wesen. Tot wie soud' ik myn toevlugt konnen nemen, als tot u? Is 't dat gy my verstoot, wie sal my aenvaerden? Slaet uwe oogen op eenen weggeloopen Knegt, die tot u wederom keert. Ik ben geheel vuyl, en gansch onsuyver: maer, indien gy wilt, gy kont my reynigen. Ik ben blind, gy kont my verligten; ik ben siek, gy kont my genesen: ik ben doot en begraven, maer gy kont my van de doot verwecken. Uwe goetheyt is nog meerder, als myne boosheyt; en uw barmhertigheyt, gaet myne onregtvaerdigheyt verre te boven. Gy kont meer sonden vergeven, als ik kan bedryven: meer schulden quytschelden, als ik kan maken. En verstoot my dan niet ô mynen Godt: nog en blyft geen agt nemen op de menigte van myne misdaden: maer syt my liever barmhertig en genadig, volgens de menigte van | |
| |
uwe barmhertigheden. Gy, die geseyt hebt, Dat gy de doot niet en wilt van den Sondaer, maer dat hy hem bekeere, en leeve. Spreekt Gy tot myne ziele: Ik ben uwen Saligmaker. Bekeert my, ô mynen Godt, nog en syt niet verstoort tegen my. Geeft my, dat ik een opregt leetwesen mag hebben; regtsinnelyk mag Biegten, en waerdige voldoeninge geven voor myne sonden.
Ander Gebedt voor de Biechte.
Mynen Godt, die allen mensch verligt, komende in dese weerelt: doet het licht van uw gratie schynen op myn herte; op dat ik myne misdaden mag kennen en begrypen; en dat ik de selve met eene waeragtige droefheyt des herten, gelyk betaemt, mag belyden, voor den Priester, en uwen Bedienaer. Geeft ook, dat ik voor alle myne sonden ten vollen en gansch mag voldoen; en dat ik my in het toekomende mag beteren tot uwe eere en glorie.
Ander Gebedt voor de Biechte.
Aenvaert dese belydenis, ô mynen Zaligmaker ende eenige hope myner ziele, die ik nu gae doen: geeft my droefheyt in het gemoet, en traenen in de oogen; op dat ik met eene ootmoedigheyt en reynigheyt des herte, mag belyden alle myne misdaden en onagtsaemheden. Laet myn gebedt tot u opklimmen, ô | |
| |
mynen Godt: indien gy, op my gestoort zyt, tot wie sal ik mynen toevlugt nemen? wie sal 'er my genadig syn over alle myne ongeregtigheden? syt my gedagtig, ô mynen Godt, gy, die de Chananeesche Vrouwe en den Publicaen tot Penitentie geroepen hebt; die de tranen van uwen Apostel Petrus met medoogentheyt aensien hebt: en verstoot myne Gebeden niet, ô mynen Heere, mynen Godt. Jesus Verlosser des weerelt, die u selven ter doot des Kruys hebt overgelevert, om de Sondaren Salig te maken: slaet uwe oogen van barmhertigheyt op my, als ik uwen Heyligen Naem aenroepe. En neemt soo geen agt op het quaet, dat ik gedaen hebbe; dat gy het goet soude vergeete, het welk gy gewoon syt te doen. Indien ik iet bedreven heb, om welk ik verdiene, verdoemt te worden; gy en hebt uwe goedheyt niet verloren, door welke gy ons gewoon syt, salig te maken. Syt dan myne sondige ziele barmhertig; breekt myne banden; geneest myne wonden. U soeke ik: tot u syn myne begeerten; toont my uw aenschyn, en ik sal behouden wesen. Laet door de verdiensten van de H. Maget uwe Moeder, en alle uwe Heylige, uw ligt en uwe waerheyt op ons schynen; op dat ik door dese, een volkomen kennisse hebbe van myne gebreken, en de selve klaerlyk mag belyden; en dat ook sonderling, met eene behoorlyke droefheyt. Die leeft met den Vader en met den Geest in alle eeuwen der eeuwen. Amen.
| |
| |
Gebedt naer de Biechte.
Ik bedanke u ô Heere over dat gy my met sulk eene langmoedigheyt verwagt hebt tot Penitentie; en my met sulk eene goetheyt vergiffenis gegeven hebt van myne sonden. Neemt dese ootmoedige belydenisse aen, die ik nu gedaen hebbe; en voldoet uyt de onuytputtelyke Fonteyne van uwe barmhertigheyt en uyt den oneyndelyken schat van uw lyden, het gene dat ik niet volkomentlyk en hebbe konnen Biechten; als ook dat ik, van het gene dat ik gebiecht hebbe, soo groot leetwesen niet gehadt en heb, gelyk ik wel had moeten hebben. Keurt goet in den Hemel de quytscheldinge, de welke uwen Bedienaer my gedaen heeft op de aerde: en maekt, dat ik door de hulpe van uwe gratie in het toekomende, de sonde vlugte, en u met eene meerdere getrouwigheyt diene. Want ik heb nu vast voor my genomen, om in het overige van myn leven uwe Geboden getrouwelyk te onderhouden. Ik hope dit van uwe gratie; van u; ô Godt, die leeft en regneert in alle eeuwigheyt.
Een ander Gebedt naer de Biechte.
Ik bid u, ô Heere door de verdienste van de H. Maget uwe Moeder, en van alle uwe Heylige; gunstelyk te aenvaerden dese myne Belydenis; en door uwe oneyndelyke barmher- | |
| |
tigheyt te voldoen, het gene dat aen dese ontbreekt: op dat gy, my met een genadige ooge aensiende, voor goet moogt houden die ontbindinge, de welke ik nu ontfangen heb van uwen Bedienaer.
Versugtingen van een Sondaer die sig beklaegt over syn quade en verouderde gangen.
Sal ik dan, ô mynen Godt geduerig hervallen in myne gewoonelyke ongeregeltheden? en sal ik my nimmermeer beteren? altyt my beschuldigen; en wederom bedryven daer ik my van beschuldigt hebbe? en is dit niet u tergen? wat baet het my, vergiffenis te vragen van eenig misdaet, in welk ik dadelyk hervalle? en sal ik de gesteltenis van myn Ziele noyt voor goet overpeysen? en sal ik noyt in my selven gaen, om een behoorlyken schroom te hebben van myn eygen selven en van myne ongeregeltheyt? wat eene uytspoorigheyt! wat eene ondankbaerheyt! wat een ongetrouwigheyt! Ik weet, dat ik Godt vergramme; en ik en laet het niet te doen! Soud ik aldus durven handelen met den minsten vriend, die ik op de weerelt heb? Ik weet het, waer dat ik moet op letten; en ik versuyme dit te doen. Wat eene onverschilligheyt en koelheyt heb ik voor Godt? Wat verwagte ik ten laesten te bekomen door soo ligtvaerdigen handel; door een soo slegte Penitentie; door een soo onvolmaekte Biechte? Ik weet, dat ik Godt boven al moet | |
| |
beminnen: dog wat helpt dese kennisse te hebben voor iemant, die syn selven soo heftig bemint, gelyk ik doe? Een kleyn verlies van eere, van winste, of van vermaek, doet my dadelyk Godt syne eere, en syn Wet vergeten. Ach hoe weerelsch ben ik! en al waert dat ik dit selve niet en belyde; hoe blykt dit uyt al mynen handel! verre dat de weerelt aen my soude gekruyst syn, gelyk het soude moeten wesen; ik gevoel dat die in my, geheel leeft. Daer en is in my niet, als weerelt: ik en gevoele in my niet, als ongeregelde bewegingen, vuyle gedagten, en oneyndige ellenden. En nog durve ik my verheffen, en wil voor een ander gestelt worden, in plaets dat ik my soude moete verootmoedigen.
Wat is dog in der daet myn geheel leven? is'er wel iet op de Aerde of in de Zee; dat soo ongestadig is, soo dwaelt, soo ontstelt is, en onderworpen aen soo veel veranderinge? Myne uytwendige sinnen vliegen met een ongebonde lossigheyt, alwaer sy willen. Hoe vele inbeeldinge en volgen daer niet op! Hoe vele vuyle gedagten komen my dan niet, gelyk met hoopen voor! wat een ligtvaerdigheyt, wat eene onbedagtheyt in myne woorden! wat eene doofheyt aen de goede vermaningen! wat eene genegentheyt tot versieringen en beuselingen! wat een walge van de dingen van hier boven! wat een aenlokselen tot het lichaemelyk gemak, en tot het aertsch gewin! Kan ik my selven verdragen, of wel soo lang stil houden, dat ik bidde? Heeft men wel oyt diergelyke lossigheyt gesien? Is'er wel iemant, die met eenen | |
| |
meerderen drift aen de tafel gaet om te eten? Ik en heb geene voeten om naer de kerke te gaen, en tot het gene dat den Dienst Godts raekt; en om tot het vermaek en het spel te gaen, heb ik vleugelen! Naer de dingen, die de saligheyt raken, gae ik al kruypende en ik vliege tot al 't gene dat daer tegen stryt. En naer al dit, ben ik hard en onbewegelyk als een rots, om penitentie te doen. Is't dat ik nu gaen overleggen de driften van nydigheyt, van quaet vermoeden, ligtvaerdige oordeelen; en de by dese de hardigheyt om een ander te vergeven: hoe is' t verdraegelyk dat ik, soo sagt zynde met myn selven; soo hard ben tegen een ander? Soo men my maer eenen vinger en raekt: ik ben dadelyk te paerde: en is 't dat ik geen vrake ene neme met myne handen: soo doen ik dit ten minsten met myne tonge. Men hindert my nauwelyk in het minste, of ik denke terstont op middelen, om daer over voldaen te worden. Rakende het vier van begeerlykheyt ô mynen Godt, gy weet het. Ik mag my versteken en verbergen voor myn selven; maer alles is u, in den gront bekent. Daer en is niet verborgen in het herte, dat gy niet en weet. En als ik niet tegenstaende alle dese, een voornemen make van op my selven beter te gaen letten: verdwynen alle myne goede gedagten, als eenen rook, en sy vergaen in eene vermetentheyt, die belachelijk is, en nadeelig aen uwe Opperste Majesteyt. Laet my nu, dat beweenen; dat ik niet en weenen: dat ik ten minsten leetwesen heb; om dat ik geen leetwesen en heb over myne misdaden: dat ik mag over- | |
| |
tuygt wesen van myne ellenden, daer in self; dat ik dese niet en gevoele. Wat sal ik dan seggen, ô mynen Godt? sal ik seggen, dat ik voor het toekomende beter op myn selven sal letten? Maer hoe dikwils heb ik dit nog geseyt, en niet gedaen? Dat dan ten minsten door de hulpe van uwe genade, mynen Godt: dese ondervindingen van myn voorgaende leven, eenige indruckingen doen in myne siele. Segt gy self aen myn herte, dat het met u, den sot niet en houd Geeft my, dat ik beter op myn selven mag letten: immers, om het al met een woort te seggen; schept in my een suyver hert, en vernieuwt in myn binnenste, eenen opregten geest: op dat ik ten laetsten voor goet mag peysen op u, en op my selven; ende uwe eere en glorie mag herstellen door eene volkomen veranderinge van myn leven en seden!
|
|
Auteursrechtvrij