|
| |
| |
| |
Germanicus.
Vyftiende boek
.
Thans word al 't Ubisch oord door 's Prinsen komst verheugd.
De beevende ouderdom, de trippelende jeugd,
't Vloeit all' te saamen om den eedlen Held te ontmoeten,
En, als in zegepraal, hem wellekoom te groeten.
Grootmoedige Agrippyne, omstuwd van oorlogsliên,
Treed uit de vest, om te eer haar' Echtgenoot te zien.
Het vrolyk krygsmuzyk, luidruchtig opgeheven,
Vermengt zich met den klank: Lang moet ge, ô Veldheer, leeven!
Terwyl Germanicus zyn gade in de armen vangt,
En in haar' welkomgroet zyn' grootsten troost erlangt.
Dus treed hy in de stad, op 't juichen van de schaaren.
's Volks uitgelaaten vreugd is naauwlyks aan 't bedaaren,
Of de eedle Held betoont in 't minzaam onderhoud
Verlegenheid, dat hy Cecina niet aanschouwt.
Hy poogt Maguntia te hoên voor 't overvallen,
Zegt Agrippyne, en trok op 't spoedigst naar die wallen,
Verwittigd dat de vest zich in gevaar bevond.
Zy meld den Prins all' wat zich Libys onderwond;
| |
| |
Tot welk een groot geluk Nantildes bergtogt strekte;
Hoe Catumarus zich aan zyne telg ontdekte,
En hoe Apronius, van 't snood verraad bericht,
Al de eedgenooten had verrast en opgeligt.
Hy had, dus vaart zy voort, naauw' 't schuldig rot gebonden,
Of heeft den gantschen sleep naar deeze stad gezonden,
En onderstand verzocht om Arpus 't hoofd te biên.
Gy kunt, zo 't u behaagt, zelf Catumarus zien;
Ik heb dien grysaart, met zyn dochter hier gekomen,
Totdat gy herwaart kwaamt in ons verblyf genomen.
Ik gaf hen reeds bericht van Flavius behoud.
'k Heb dan niet vruchtloos op de hulp der Goôn betrouwd,
Hervat Germanicus, hun zorg zal ons bewaaken;
Ons groot in Rome, en aan den Nyl nog grooter maaken.
Dit heil is door den Geest, die altoos my verzelt,
Op hunnen last, myn lief, aan de Elve my voorspeld.
Men doe Nantilde met haar' wyzen vader komen,
En braaven Flavius; opdat, tot eer van Romen,
Hun aller trouw en deugd naar waarde zy beloond.
Zo ras deeze eedle trits zich aan den Prins vertoont,
Groet hy den Vorst, en zegt: Tree nader, roem der helden!
Omhels my als uw' vriend, en zie uw trouw vergelden;
| |
| |
Aanvaard deez' gouden ring, dit ros; bestyg den trap
Der Edelen van Rome, en Romes Ridderschap.
Zie aan uw schoone telg de vryheid weêrgegeeven;
Vergun haar in den echt naar haare keuz' te leeven
Met deezen Duitschen Vorst, die haarer waardig is,
En 't leven heeft gewaagd voor haar behoudenis.
Wie maalt, op deeze taal, de dankbre vreugdbetooning
Van Flavius, Nantilde, en van den wyzen Koning!
Germanicus beveelt dat Romes grootste pracht
Tot viering van dees trouw te saamen zy gebragt.
Intusschen word door hem de naaste dag verkoren
Tot reegling van de straf aan 't eedgespan beschoren.
Wie voed geen deernis met Segestes zielsverdriet,
En dat van Segimer, die naauw' in dit gebied
Met Druzus grooten Zoon behouden wederkwamen,
Of straks het wanbedryf van al hun kroost vernamen;
En tevens hoorden dat de saamvergaêrde Raad
Hen had ter dood gedoemd, tot straf dier euveldaad.
Geen rouw was ooit zo hoog als hunne rouw gerezen.
Zy schynen beiden met het eedgespan verwezen.
Ze ontwyken elks gezicht, en hun benepen hart
Zoekt vruchtloos door geklag verligting van zyn smart.
| |
| |
Vorst Segimer verwyt, door ongeduld gedreven,
Zyn' broeder thans den raad hem tot zyn heil gegeeven.
Ach! roept hy, had ik nooit Germanicus aanschouwd,
Of nimmer, onbedacht, my op uw woord betrouwd,
Dan zou ik nu myn' zoon my niet van 't hart zien rukken,
Om voor de slagtbyl van een' Roomschen beul te bukken.
Ach! waarom hebt ge my tot zulk een' stap verleid?
Gy werkte ons aller val door eigenzinnigheid.
Had gy Arminius in vrede laaten leeven,
Of op zyn bede hem Theusnilde weêrgegeeven,
Geen van ons allen waare in deezen stand gebragt:
Nu zyt gy de oorzaak van 't bederf van ons geslacht;
Nu zult gy met den dag en uwe en myne telgen
Door Rome, 't welk gy dient, rampzalig zien verdelgen.
Dan ach, wat raakt hun lot uw ongevoelig hart,
Dat nooit bewogen wierd door uwer kindren smart?
Gy zult in Romes gunst welhaast vertroosting vinden.
Wat geeft ge om 't vaderland, om telgen of om vrinden?
Maar ik, helaas! die niets bedoelde dan 't geluk
Van myn' Sezithacus, zal nimmer in myn' druk
My door een' blik van troost of blydschap zien bestraalen,
Maar droef en kinderloos ten duistren grave daalen.
| |
| |
Segestes antwoord niet, hoewel hem ieder woord
Zyns broeders als een dolk 't gewonde hart doorboort.
Hoe fel zyn smart hem griev', dit grieft hem nog verwoeder.
Ten laatsten berst hy uit: Myn broeder! ach! myn broeder!
Heb ik in zo veel rouws dit wreed verwyt verdiend?
'k Zocht u te hoeden als een broeder, als een vriend.
'k Heb voor uw' zoon, als waar 't de myne, zorg gedraagen.
Ik ongevoelig voor myn telgen, voor myn maagen?
Wat heb ik niet bestaan tot hun behoudenis!
Had wreevle Arminius, die de eenige oorzaak is
Van 't onheil van ons volk, de Roomsche legerbenden
Niet door zyn snood verraad gedompeld in elenden;
De kortsherstelde vreê verbroken door zyn list;
Ons groot gewest beroerd door binnenlandschen twist;
Noch Romes wraak gesard, die hy niet kon weêrstreeven,
Wy allen zouden tot dit uur gelukkig leeven.
's Lands onheil en bederf zyn nooit door my gewrocht.
'k Heb nimmer Romes gunst dan tot 's volks heil gezocht.
Schoon my Theusnildes echt in gramschap had ontstoken,
Ik heb my nooit op haar, maar op haar gaê gewroken.
Toen Rome wraak nam van Arminius geweld,
Waar' zekerlyk ons kroost in zynen ramp bekneld,
| |
| |
Indien ik door beleid dit niet waar' voorgekomen.
Heeft ons Germanicus in gunst niet aangenomen?
Schonk hy Sezithacus niet grootsch vergiffenis
Van 't geen te Teutoburg door hem misdreven is?
Ging 't alles niet naar wensch? Was ons geen hoop gegeeven
Dat we in ons land welhaast in aanzien zouden leeven,
En ons ons manlyk kroost zou volgen in 't gebied?
Wat wyt ge dan aan my ons doodlyk zielsverdriet?
't Zyn onze telgen zelf die onze harten wonden.
Wierd niet het heiligst recht op 't snoodst door hen geschonden?
Wat loon voor 's Veldheers gunst! Wat loon voor onze trouw!
Helaas! zegt Segimer, verschoon myn' bittren rouw;
Ontferm u over my, 'k zal me over u ontfermen.
Zy vliegen, zuchtende, in elkanders opene armen,
En slyten al den nacht in troosteloos verdriet.
Zo ras 't wanhoopend oog de morgenscheemring ziet,
Zyn zy by Titus, om beweeglyk hem te smeeken
Dat hy hen toegang schenke om Druzus Zoon te spreeken.
De braave Titus, schoon met hunne elend begaan,
Zoekt met bescheidenheid zich van hun beê te ontslaan;
Doch beiden waart zo sterk de doodlykste angst in de oogen,
Hun wanhoop baart in hem zo groot een mededoogen,
| |
| |
Dat hy hen in het einde in 't hosportaal geleid,
't Welk aan de raadzaal paalt, die 's Prinsen komst verbeid.
Zy zien in 't wachten reeds de bondeldraagers nadren,
En zich voor 't rustvertrek van Romes Held vergadren.
't Gezicht der bylen geeft hun zielsmart nieuwe kracht.
Germanicus verschynt, omsingeld van zyn wacht.
Een dubbel zestal draagt de bondels voor hem heenen,
En is nog naauwlyks aan de deur der zaal verschenen,
Of scheid zich van elkaêr, en laat hem d'ingang vry.
Hy treed 'er midden door, met Titus aan zyn zy'.
Terwyl de Raaden hem van verre staatlyk groeten,
Ziet hy, op 't onverwachtst, twee Duitschers aan zyn voeten,
Wier kleed, ten blyk van rouw, hun aangezicht omwind.
Wat willen deezen? vraagt de Veldheer aan zyn' vrind.
Helaas! zegt Titus, 't zyn twee deerniswaarde vaders.
Men smeek', hervat de Prins, my nimmer voor verraaders.
ô Vorst! roept Segimer, gun uit meêdoogenheid
Het vaderlyke hart, dat voor uw voeten schreit,
Een oogenblik gehoor. Ach! toon ons uw genade.
Laat af, dus spreekt de Held, uw voorbeê komt te spade;
Wat wederhoud gy my door uwen overlast?
Zy houden, weenende, als om stryd zyn voeten vast.
| |
| |
Ach! schreien ze, eedle Prins! doe ons van rouw niet sneeven.
Hoor ons een oogenblik. Wy smeeken niet om 't leven
Van ons misdaadig kroost; hun misdaad vordert straf.
De Held wend zyn gezicht uit deernis van hen af.
Ryst, zegt hy, ryst, en volgt; doch wacht u my te tergen,
Door my vergifnis voor het eedgespan te vergen.
Hy treed de raadzaal in: zy volgen straks zyn schreên.
Zo ras de hevigheid van 't vaderlyk geween
Het spreeken duld, begint Segestes dus te spreeken,
Doch blyft door't zuchten in zyn woorden telkens steeken:
ô Zuil van 't Roomsche Ryk! dus vangt hy nokkende aan,
Ik zal de misdaad, door het eedgespan begaan,
Een misdaad die ik doem, niet door myn taal vermindren;
Dan ach! natuur verbind de vaders aan de kindren.
Zy zyn strafwaardig; doch door Libys list misleid:
Hy trok hen in den strik, tot hunnen val gespreid.
'k Verschoon hen echter niet. De ontferming, die voordeezen
Die onbedachten door uw goedheid is bewezen,
Verzwaart hun wanbedryf. Doch 't vaderlyke hart
Zoekt, ach! vergeef het ons! verligting in zyn smart.
Mogt, mogt ons beider bloed de schuld voor hen betaalen!
Doe ons, in hunne plaats, kan 't zyn, ten grave daalen;
| |
| |
Wy smeeken u die gunst in naam van Romes Goôn.
De vader lyd by ons de straf niet van den zoon,
Hervat Germanicus, het schuldig bloed moet stroomen.
Gy beiden zyt my waard; uw yver bleek voor Romen;
Verwacht dat Rome u trooste, en uwen bittren rouw
Verzachte, op myn verzoek, door 't loonen van uw trouw.
Zy werpen op dit woord zich beiden voor hem neder.
Ach! schreien ze, geen troost geeft ons de dooden weder.
Zo onze trouw met vrucht voor Rome heeft gestreên,
Zo ze ooit uw oog bekoorde, ô Held! laat ons geween
Uw edelmoedig hart tot deernis overhaalen:
Laat Rome door uw' mond ons onzen dienst betaalen.
Gy zyt ook vader, Prins; denk hoe uw kindermin
't Verderf zoude aanzien van uw talryk echtgezin.
De grootste weldaad, die 't geluk u heeft gegeeven,
Is dat gy veelen kunt behouden by het leven;
En 't edelste geschenk, u door natuur vereerd,
Is dat ge eens anders heil als eigen heil waardeert.
Besmet dan met geen bloed uw groenende eerlaurieren.
Laat ons rampzalig kroost uw' zegepraal versieren.
Gun dat het uit berouw, 't welk door uw goedheid groeit,
De keten kuss' die 't aan uw' zegewagen boeit.
| |
| |
Germanicus, in 't hart met hunnen rouw bewogen,
Ontveinst vergeefs voor hen zyn werkend mededoogen.
Beseft ge, vraagt hy, 't lot dat hen in Rome wacht,
Wanneer de zegepraal ten eind' zal zyn gebragt?
Uw deugd, zegt Segimer, zal nooit haar' aart verzaaken;
Gy zult door bloeddorst nooit uw' naam vloekwaardig maaken.
Vergun hen 't leven, en verzacht hun slaverny.
Wees meester van hun lot, het zy dan hoe het zy.
Gy zyt, herneemt de Prins, te sterk door smart bevangen
Dan dat u de angst huns doods tot aan dien dag zou prangen;
Hun misdryf is te groot dat ik 't vergeeven zou;
Doch 't spaaren van hun bloed zy 't loon voor uwe trouw.
Indien my 't Godendom ooit gunt te zegepraalen,
Zal zich de doodstraf aan het schuldigst hoofd bepaalen.
Na weinig tyds verlaat Germanicus de vest,
Trekt naar der Marsen land, en word in dat gewest,
Gelyk een vriend naar wien de harten reeds verlangen,
Door Malouëndus en Inguiomeer ontfangen.
Digt by de burg, die tot verblyf der Vorsten strekt,
Ryst een geheiligd woud, door 't leger niet ontdekt
Toen 't, in het vroegst der lente in dit gewest gevallen,
Een' ryken voorraad roofde uit koorenschuur en stallen;
| |
| |
Een woud, door gantsch Germanje aan Freja toegewyd.
Hier had het Priesterdom van overouden tyd
Zyn' arbeid aangewend om aan de sombre dreeven
Van 't hemelhoog geboomte een lagchend oog te geeven.
Men vond geen' enklen stam die niet aan allen kant
Met keur van bloemen op 't bevalligst was omplant,
En kruiden, niet gekrenkt door 't wisslen der faizoenen,
Die zelfs langs 't wit gewaad des killen winters groenen.
Van 't naast gebergte bruischt een sterke waterval,
En golft, door kunst geleid, in dit bekoorlyk dal,
Met liefelyk geruisch langs altoosgroene zoomen,
En huwt zyn stroommuzyk aan 't zacht gesuis der boomen.
De blyde Freja, die de huwlykstoorts ontsteekt,
En zachte tederheid in jonge harten kweekt,
Zag in dit lomrig oord haar staatlyk outer branden.
Hier bond de huwlyksmin de harten en de handen
Van 't paar door 't Priesterdom met mirthe en palm bekroond.
De kunst praalt als natuur het schoonst daar liefde woont.
Dit woud, dat de Echtgodin ten groenen tempel strekte,
Had achter zich een' berg, die 't aan de noordzy' dekte.
De wyze Aurinia had, toen zy dit gebied
By d'inval des Romeins met al haar' sleep verliet,
| |
| |
Hier in een hol haar' schat, der volken offergaaven,
En Romes adelaar in 't heimlyk doen begraaven.
Arminius, wien zy dees bergplaats had gemeld,
Had fluks een sterke bende om 't woud ter wacht gesteld,
Die dag en nacht den berg en 't heilig bosch bewaakte.
Den Zoon van Druzus was, eer hy dees plaats genaakte,
Door 't Vorstenpaar bericht hoe sterk een tegenstand
Hem dreigde in 't redden van 't geheiligd legerpand.
Hy doet Inguiomeer met Titus heenen trekken,
Om achter op 't gebergte een' wapenkreet te wekken.
Hy zelf rukt, van den Vorst der Marsen bygestaan,
Van de andre zyde met zyn dappre benden aan.
Wie maalt de ontsteltnis en verbystring der barbaaren,
Op 't onverwacht gezicht van Romes legerschaaren!
't Schynt ongelooflyk in hunne oogen, dat de Held
Zo ras zich van de schaê der schipbreuk heeft hersteld.
De dubble alarmkreet, door de benden aangeheven,
Verdubbelt hunnen schrik, en doet de stoutsten beeven.
't Vlucht all' wat vlieden kan; doch ziet van alle zy'
De ontkoming zich belet, en stort in slaverny.
Inmiddels word alreeds met andre ryke gaaven
Den gouden aadlaar in het berghol opgegraaven.
| |
| |
Men stelt, al juichend, dien Germanicus ter hand.
Met welk een oog beschouwt hy 't langvermiste pand!
Nu zie ik, roept hy uit, het eind van al myn wenschen.
Geduchte Vader van de Goôn en van de menschen!
Uw gunst verhoort dees' dag myn ongeveinsd gebed;
Ik heb uwe aadlaars uit des vyands magt gered;
Het bloed gewroken dat Arminius deed stroomen,
En allen smaad geweerd van 't felbeledigd Romen.
Dus spreekend heft de Held het heiligdom omhoog;
En naauw' streelt dit gezicht des keurlings vrolyk oog,
Of 't gantsche woud weêrgalmt van 't bly gejuich der schaaren.
't Roept all': Triomf! wat heil! Goôn! beide de adelaaren
Weêrom te winnen in één' veldtogt! welk een vreugd!
Triomf! Germanicus! Jupyn bekroont uw deugd!
't Valt all' op 't oogenblik in 't woud aan 't bloemenplukken;
En jonge takjes van 't gewyd geboomt te rukken.
Men bied Germanicus een' krans van lauren aan.
Al 't oorlogs volk omvlecht den helm met groene blaên.
Men spaart voor d' adelaar de liefelykste bloemen,
Waarop de laate herfst nog 't woud vergunt te roemen;
En voert dien, ryk gesierd, den keurelingen voor.
Terwyl men 't bosch verlaat, keert, langs een ander spoor,
| |
| |
Held Titus weder met de aan hem betrouwde vaanen,
Gevolgd door eenen sleep gekluisterde Germaanen.
Het volk van Titus doet het omgelegen land
Weêrgalmen van hun vreugde, op 't zien van 't heilig pand;
En kranst, naar 't voorbeeld van hun makkers, helm en speeren.
Nooit zag men Romes heir zo vrolyk triomfeeren.
Voor 't scheiden uit dit oord, betoont de blyde Held
Aan 't Vorstenpaar, dat tot de grenzen hem verzelt,
Zyne edelmoedigheid; en stelt van ruimer landen
Dan hun gebied bevat, hen 't hoog gezag in handen.
Hun beider dankbaar hart verheft zyne eedle deugd,
En zweert aan Rome trouw, met ongeveinsde vreugd.
Intusschen rees de dag waar Flavius naar haakte,
Dag, die Nantilde voor altoos de zyne maakte.
Een jonge maagdenrei kleed met den dageraad
Bereids de uitheemsche schoone in 't Roomsche bruidsgewaad.
Zy legt het hulsel af dat haar als maagd versierde;
Het hair, dat tot deez' dag in losse krullen zwierde,
Word door een' scherpen speer haar op de kruin gescheeld,
En naar der vrouwen wyze om hoofd en hals verdeeld.
Een krans van mirthen praalt om de opgetooide hairen.
Een roode sluier dekt de saamgevlochten blaêren
| |
| |
En 't aangezicht der bruid voor de oogen van 't gemeen.
Het prachtig feestgewaad zwiert om de schoone leên;
't Sleept staatlyk langs den grond, bestrooid met groene meien.
De blyde bruidegom vertoont zich met zyn reien,
En leid de schoone bruid naar Junoos achtbaar choor.
Twee kraaien vliegen in de lucht de feestrei voor;
Een teeken van geluk voor huwende echtgenooten.
De tempel is bereids door 't Priesterdom ontsloten.
De hoofdpilaaren zyn met groene blaên getooid;
De breede drempel is met bloemen overstrooid;
Het offer word geslagt, en 't Hoofd der Offeraaren
Smeekt Juno zegen af met plegtige gebaaren.
De tarwekoek, die 't brood der huwlykstrouw verbeeld,
Word door den bruidegom en door de bruid gedeeld.
Hy bied, ten onderpand van onverbreekbre trouwe,
Een' gladden yzren ring aan zyn verloofde vrouwe.
Ze aanvaard de huwlyksgifte, en schenkt haar' waarden held,
Naar Romes oud gebruik, drie stukken koper geld.
Na 't huwlyksoffer word het jeugdig paar gescheiden.
De bruidegom doet zich naar 't ruim verblyf geleiden,
Daar hy zyne echtvriendin met haar gezelschap wacht.
Vyf knaapjes hebben, by het nadren van den nacht,
| |
| |
Terwyl voor Juno en voor Hymen de outers rooken,
De huwlykstoortsen aan het offervuur ontstoken;
Gereed vooruit te treên, op 't nadren van de bruid.
De uitheemsche schoone stapt in 't eind ten tempel uit:
Waarop straks de eedle stoet van wakkre jongelingen
En vlugge maagden, die al juichend haar omringen,
Den weg weêrgalmen doet van 't vrolyk echtmuzyk.
Hier zingt men Hymen lof; daar roemt me 't huwelyk.
Van held Talassius, in 's lands, historiblaêren
Befaamd by 't rooven der Sabynsche maagdenschaaren.
En elke beurtzang, hoe verschillend, eindigt dus:
ô Hymen! geef geluk! Iö, Talassius!
In 't hoogste van den toon, dien ze op de fluiten zetten,
Ryst van eene andre zy' 't geluid der krygstrompetten.
Men ziet Germanicus, bekranst met lauerblaên,
Van de Eedlen vergezeld, van toortsen voorgegaan,
Met Romes heiligdom, versierd door bloemfestoenen,
Gevolgd van 't oorlogsvolk, op 't klinken van klaroenen
En woudhoorn en cimbaal, de vesten binnen treên,
By 't vrolyk handgeklap en 't juichen van 't gemeen.
't Is all' in rep en roer langs de opgepropte straaten.
Elk deelt in Romes roem. De vreugde is uitgelaaten.
| |
| |
De huwlyks rei vergeet een oogenblik zyn' zang;
Juicht bly den Veldheer toe; hervat den toon eerlang.
't Schynt dat de klanken, hoe verscheiden, zich vereenen.
Men mengt de bruilofts- door de zegegalmen heenen:
ô Hymen! geef geluk! Triomf! Germanicus!
Iö, triomf voor Rome! Iö, Talassius!
De blyde huwlyksstoet ontdekt des bruîgoms wooning.
Dit aangenaam gezicht vergroot de vreugdbetooning.
Men klopt, al zingende, aan de rykgesierde poort.
Zo ras de bruidegom de vreugdegalmen hoort,
Treed hy te voorschyn met zyn vrienden en zyn maagen.
Wie zyt ge? vraagt de held. 't Juicht alles op dat vraagen.
Ik ben, is 't antwoord van het voorwerp zyner min,
Uw trouwe Caja, uw geliefde lotvriendin.
Straks word de schoone bruid door de op het feest genooden
In gouden vaatwerk vuur en water aangeboden;
Zy roert, bedeesd, het aan, genoopt door deeze taal:
Deel voor- en tegenspoed voortaan met uw' gemaal:
Schenk hem, ô eedle maagd! een hart zo trouw als teder.
Thans legt zy voor de poort haar wol en spinrok neder,
En zalft de post, terwyl de bruîgom voor de jeugd
Een handvol nooten strooit; en dus de kindsche vreugd
| |
| |
Voor altoos afscheid geeft, nu hy in d'echt zal leeven.
De speelnoots hebben reeds de bruid van de aard geheven,
Opdat haar teedre voet den steenen drempel my',
Den huisgoôn toegewyd en Vestaas heerschappy;
Zy word, op 't feestmuzyk der saamvereende maagen,
Dien drempel over in haars egaas huis gedraagen.
Terstond geeft Flavius zyn trouwe lotvriendin
De sleutels over, als meestres van 't huisgezin.
Hy leid Nantilde, met de saamgevoegde chooren,
Naar een verlicht vertrek, ter bruiloftzaal verkoren;
Waar Agrippinaas zorg met grootsche staatlykheid
Den blyden huwlyksdisch op 't prachtigst heeft bereid;
Waar zy 't geluk geniet van by de feestgenooten
Haar dierbre Wederhelft de vreugd te zien vergrooten.
Terwyl de vrolykheid dien nacht ten reie gaat,
Geeft Druzus Zoon bevel om met den dageraad,
Door 't staatlyk offren van een trits sneeuwwitte stieren,
De wedervinding van den adelaar te vieren.
Soldaat en burgery ontfangen naauw' bericht
Van 't plegtig feest, of spoên, by 't ryzend morgenlicht,
Zich allen tempelwaart om Jupiter te danken.
't Gewyde Priesterdom leid, op de vreugdeklanken
| |
| |
Des volks, de stieren aan met bloemen ryk bekroond,
Als zich Cecina voor de poort der stad vertoont,
Omsingeld van den stoet der eedle Roomsche helden
Die hem kloekhartig naar Maguntia verzelden.
't Volk roept hem vrolyk toe: Wy hebben d'adelaar!
Ik breng u, zegt de held, geen minder blyde maar';
Maguntia is vry, en Arpus heir geslagen.
Dit doet de vesting van triomfgeschal gewaagen.
De gryze krygsman treed bedaard naar Druzus Zoon,
En groet hem met dees taal: De gunst der hooge Goôn
Verzelt, doorluchte Prins! uw strydbre legervaanen.
Het saamvergaêrde heir, uit de oorden der Germaanen
Genaderd tot den Rhyn op Koning Arpus last,
Is onverwacht door ons op zynen togt verrast.
Het grootste deel daarvan is met zyn' Vorst gebleven.
Het moedloos overschot is op de vlucht gedreven.
't Verspreid den schrik alom; en op hun rouwgerucht
Is zelf Arminius uit zynen burg gevlucht,
Met al zyn maagen, en een rei van Priesterinnen.
Geen van de Vorsten durft den oorlog weêr beginnen.
Zy vlieden over de Elve, en zoeken daar een wyk,
En 't groot Germanje erkent de magt van 't Roomsche Ryk.
| |
| |
'k Heb oorlogsvolk genoeg in de overwonnen staaten,
Maar 't grootste deel myns heirs aan 's Meinstrooms boord gelaaten.
't Juicht alles op die taal, en Prins Germanicus
Besluit aan Romes Raad en aan Tiberius
Den grootschen uitslag der gelukkige bedryven
In 't Overrhynsch gewest op 't oogenblik te schryven.
Men wind de brieven op zyn' last in lauerblaên,
Opdat hun bloot gezicht de zege doe verstaan.
De Held treed tempelwaart, aan 't hoofd der blyde schaaren.
't Zingt all' Jupyn ter eer; 't buigt all'zich voor de altaaren;
En deeze dag word, als de jongstvoorleden nacht,
Na 't offren, in onthaal en feestvreugd doorgebragt.
De Prins, wien reis op reis de loosheid is gebleken
Waarmede Arminius zyn schande tracht te wreeken,
Ducht, schoon die vyand thans zich zonder magt bevind,
Dat hy, in laater tyd, zich weder in 't bewint
Van 't groot Cheruscisch land mogt zoeken in te dringen,
En volk by volk op nieuw tot vredeschennis dwingen:
Opdat door staatsbeleid hier tegen zy voorzien,
Doet hy Segestes fluks met Segimer ontbiên;;
En spreekt aldus hen aan: Uwe eedle trouwbetooning
Aan Cezar en het Ryk, ô Vorsten! eischt belooning.
| |
| |
Ik wyt der kindren schuld hunn' braaven vadren niet.
Keert naar uw wettig erf, en ziet uw grondgebied
Door Romes gunst vergroot met de overwonnen staaten
Van Vorst Arminius; regeert uwe onderzaaten
Naar de oude wetten en 't gebruik van elk gewest,
Opdat de blyde vreê zich weêr in de oorden vest'
Waarin de felle kryg het schuldig bloed deed stroomen.
Toont door uw deugden dat gy vrienden zyt van Romen.
Zorgt dat Arminius de rust des lands niet deer',
En duld niet dat hy ooit weêr over de Elve keer'.
De Duitsche Vorsten, die dees weldaad niet verwachten,
Gevoelen door 's Helds gunst hun harteweê verzachten;
Elk hunner geeft hem blyk van waare dankbaarheid;
Doch tevens hoe hun hart om hunne telgen schreit.
Laat, zegt de Prins, uw smart u niet te sterk bezwaaren.
Hoe groot hun misdaad zy, 'k beloofde u hen te spaaren.
Gedraagt u als 't betaamt in uwe landvoogdy.
'k Zal zorgen voor uw rust; vertrouwt hun lot aan my.
Terwyl zy spoedig zich tot hun vertrek bereiden,
Doet Druzus groote Zoon den vader voor zich leiden
Van de edele Nantilde, en groet hem met dees reên:
Uwe edelmoedigheid, ô Koning! heeft alleen
| |
| |
't Gedreigd Maguntia behoed voor Arpus laagen.
Die roover van uw Ryk ligt door ons staal verslagen.
Zyn dood laat thans aan u den zetel weder vry.
Aanvaard de kroon, beheersch uwe oude heerschappy.
Vorst Catumarus schynt verwonderd en verlegen;
Doch spreekt in 't einde aldus: Ik achtte een kroon een zegen
Toen ik in 't opgaan van myn' droeven levensdag,
Door haaren glans verblind, al de aakligheên niet zag
Die 't hoofd waarop zy praalt jaar uit jaar in omringen.
Hoe zwaar valt haar gewigt voor zwakke stervelingen!
Het menschdom in 't gemeen is al de zorg niet waard'
Die hun bescherming aan verheven zielen baart.
De heillooze afgunst volgt de deugd op haare schreden;
En 't loon voor trouw en vlyt zyn snoode ondankbaarheden.
'k Heb lang geleefd, indien by 't menschelyk geslacht
Iets in zyn' korten duur als lang kan zyn geacht.
De smart, de zorg, 't gevaar, en al het heir van rampen,
Waarmede een Koning heeft in 't hoog bewint te kampen,
Ontdekten zich te spade aan myn misleid gemoed.
Verschoon my, eedle Prins! ik ken geen hooger goed
Op aard, dan, van 't gewoel der menschen afgescheiên,
My met een blyder lot in betren staat te vleien.
| |
| |
De onsterfelyke ziel verwacht, haar deugd ten loon,
Een hooger heilgoed dan een scepter of een kroon.
Vergun, indien ik u, ô Held! een gunst durf vergen,
Vergun me, als gy vertrekt, te keeren naar myn bergen,
En ongelukkigen te redden door myn vlyt.
Daar zal myn blyde ziel, aan stille rust gewyd,
Uwe edelmoedigheid met waare erkentnis loonen.
Daar zal ik op myn kroost der Goden zegen troonen;
En smeeken dag op dag om uw behoudenis,
Die my veel waardiger dan kroon of scepter is.
De Prins omarmt den Vorst, bewilligt in zyn bede,
En berst gulhartig uit: ô Vader! keer in vrede.
Ik acht als gy den glans der grootheid ydlen schyn:
Stond my uw keus te doen, 'k zou Catumarus zyn.
Niet lang daarna verschynt een ruiterboô van Romen.
Zyn komst doet Agrippyne op nieuw voor onheil schroomen.
Ach! roept ze, al beevende en met traanen op 't gelaat,
Ach! myn Germanicus! nu zal des dwinglands haat,
Die lang verkropte haat, zich schyn van recht verschaffen,
En 't weigren der triomf, als waar' 't een misdaad, straffen.
Waartoe, zegt haar Gemaal, waartoe het ergst gevreesd?
Hy spreekt; ontrolt het schrift, dat Cezar schreef, en leest:
| |
| |
Ik deel in uwen roem, nog meer in uw gevaaren.
De krygskans ryst en daalt als de onstandvaste baaren.
Gy hebt, schoon zonder schuld, te veel daardoor geleên;
Doch ook, in wederwil van alle tegenheên,
Den hoogsten roem verdiend door uw heldhafte daaden,
Die ooit vergolden wierd door grootsche lauerbladen.
De Raad vergunt aan u, myn Zoon, ten tweedenmaal,
Op myn herhaald verzoek, de hoogste zegepraal.
Laat Duitschland, dat, gestraft, het Ryk niet meer kan deeren,
Door binnenlandschen twist voortaan zichzelf verteeren.
Of zo uw wysheid nog een' veldtogt noodig acht
Tot onderwerping van dat land aan Romes magt,
Laat Druzus, in uw plaats, dien krygstogt dan bestieren:
Misgun uw' broeder niet na u te zegevieren.
De felle ontroering, die in 't Oosten zich verspreid,
Eischt daar uw byzyn, Prins. De Raad, die uw beleid
En dapperheid waardeert, heeft u voor weinig dagen
Het hoogst gezag aldaar eenpaarig opgedraagen.
Myn kracht bezwykt, en doet my nadren tot het graf.
Versterk my door uw' arm, en slaa myn' wensch niet af.
Men heeft u, om op nieuw u blyk van eer te geeven,
In 't Burgemeesterschap voor 't volgend jaar beschreven,
| |
| |
Nadat ge uw zegepraal in Rome hebt volbragt.
Maak spoed, myn Zoon, denk dat uw vader u verwacht.
Het vorstlyk Paar verbergt zyn vreugd niet onder 't leezen.
Goôn! roepen ze uit, ô Goôn! mogt dit geen veinzen weezen!
Ze ontsluiten Druzus brief, die hen verzekring geeft
Dat thans Germanicus geen leed te duchten heeft;
En dat een saamenloop van huis- en staatsbelangen
Tiberius verpligt den Prins in gunst te ontfangen.
Welaan, dus spreekt de Held, 'k aanvaard, in naam der Goôn,
De zegestaatsie, my tot tweewerf aangeboôn.
Laat Druzus met een deel van myne krygslaurieren,
Dewyl dit Cezar streelt, zyn jeugdig hoofd versieren;
De togt naar 't Oost, myn Lief, stelle u als my gerust,
ô Geest, die my beschermt! myn lot was u bewust;
'k Hoor nog uw stem, die my dees heilryke uitkomst spelde,
En my aan de Elve alreê den togt naar 't Oosten meldde.
De brief myns vaders geeft ons ook getuigenis,
Zegt Titus, dat voor u thans niets te vreezen is;
Dan hoe dit weezen moog', 't zal my tot blydschap strekken
Zo gy my niet ontzegt een wyl vooruit te trekken;
En zo ik 't minst gevaar voor uwe nadring vind,
Kunt gy gerust zyn op de voorzorg van uw' vrind.
| |
| |
Hy ziet zyn' wyzen raad door Agrippina schraagen.
De heusche Veldheer vind in beider trouw behaagen;
En Titus, eer 't saizoen den weg door de Alpen sluit,
Streeft met zyn gade en kroost Germanicus vooruit.
't Gerucht meld spoedig in al de omgelegen Staaten
Dat Druzus Zoon eerlang deeze oorden zal verlaaten,
En baart een mengeling van vreugde en droefenis
In 't hart des landzaats, die niet uit te drukken is.
Men juicht, omdat zyn deugd belooning zal verwerven,
Maar weent, zo ras men denkt om hem te moeten derven.
't Is groot, als 't lot een' held verheft tot hoog bewint,
Maar grooter als hem elk die glori waardig vind.
't Poogt all' hem eerbied en erkentenis te toonen.
Men zend van volk by volk hem zwaare gouden' kroonen.
De dappre Staaten zelf van 't Overrhyns gewest,
Verwonnen door zyn' arm, en thans in vreê gevest,
Die overvloed en heil zien groeien op zyn wenken,
Erkennen deeze gunst vrywillig door geschenken.
Men brengt uit oord by oord de grootste zeldzaamheên,
Alom met zorg vergaêrd, in de Ubiën byeen.
Intusschen voert men reeds verscheiden duizendtallen
Van krygsgevangen volk vooruit naar Romes wallen,
| |
| |
Men telt 'er Libys by, en 't vorstelyk geslacht
Waardoor Maguntia schier wierd ten val gebragt.
Men ziet van dag tot dag de Roomsche krygsbanieren
En d' opgepakten buit langs al den heirweg zwieren;
Terwyl de Veldheer vast op alles orde stelt,
De vestingen bezet, de keurelingen telt,
Die hy verlof vergunt naar 't vaderland te keeren,
Of die hy waardig acht met hem te triomfeeren.
Zyn edelmoedigheid, die altoos zorgt, vergeet
De schade niet die 't heir door 't woên der stormen leed,
Noch 't smertelyk verlies aan goederen en vlooten
Van zyne vrienden en getrouwe bondgenooten.
Hy zend naar elk gewest, en doet by groot en kleen
Naauwkeurig onderzoek wat schaê men heeft geleên.
Zyn goedheid, niet gestoord door een vergrootend klaagen,
Beloont grootmoedig hen die slechts vergoeding vraagen.
Geen stervling, hoe gering, word hier voorbygegaan.
't Verrukt den Held dat hy op allen acht kan slaan.
Zo troost de gouden zon het aardryk door haar glanssen,
Het zy ze ryze of daale aan 's hemels heldre transsen;
De laatste lichtstraal die ze aan de avondkim verspreid,
Strekt zelfs nog tot een blyk van haar weldaadigheid.
| |
| |
De winter wykt allengs met zyn geduchte orkaanen.
De fiere Vorsten van de Gallen en Germaanen,
Verknocht aan 't Roomsch verbond, omstuwd van Edelliên,
Verschynen om den Held nog voor het laatst te zien.
Hoe word hun aller hart by de afscheidsgroet bewogen!
Hoe straalen achting en erkentnis hen uit de oogen!
De droeve landzaat, die eerlang de scheiding wacht,
By duizenden op weg, toeft over dag en nacht
Om voor de laatste keer Germanicus te aanschouwen.
Hoe ryst hun smart terwyl ze elkandren onderhouên
Van zyn verheven deugd en die van zyne gaê!
Met wat verrukking telt het volk hun weldaên na!
Terwyl de traanen, die uit aller oogen vloeien,
In 't barre jaarsaizoen den dorren grond besproeien.
|
|
Auteursrechtvrij