|
| |
| |
[pagina t.o. 199]
[p. t.o. 199] | |
ZEVENDE BOEK.
| |
| |
| |
David.
Zevende boek.
De Zoon van Jesse en 't Volk, dat zich by hem onthoud
Vermoeden geen gevaar in Parans lomrig woud;
De krygsliên denken thans aan veldgeschrei noch wapen,
Maar slyten, als welëer, by Nabals herdersknaapen,
Hunne oude vrienden, op het lagchend veldtapyt,
In onderling gesprek, den kommerloozen tyd.
Zy melden, zonder erg, den trouwen veldelingen
Dat Saül op 't gebergt' hen listig dacht te omringen;
Met hoe veel arbeids zy zyn woede zyn ontgaan;
En hoe hun Prins, toen hy den Koning kon verslaan,
Hem edelmoedig spaarde, en zelfs, schoon zwaar beledigd
Door meer dan éénen hoon, zich met hem heeft bevredigd.
Ze ontveinzen, in 't gesprek, voor Nabals herdren niet
Dat David is gezalfd tot Isrels Ryksgebied;
En mogelyk eerlang, op Saüls troon verheven,
Aan 's Hemels wet verknocht, aan 't Volk de wet zal geeven.
Dees blyde ontdekking wekt een weezenlyke vreugd
In 't gul en gunstig hart der herderlyke jeugd.
| |
| |
Elk roemt den Prins op 't hoogft'; men zingt den Held ter eere,
En wenscht dat God hem spaare, en hy in vreê regeere.
Terwyl het herdersvolk zich in dit heil vermaakt,
En Davids strydbre Schaar' de blyde kalmte smaakt
Der ongestoorde rust, blyft zyn gemoed vol zorgen.
Hy zal regeeren; maar wanneer? dit 's hem verborgen.
De Held ziet meer dan eens zyn Volk met deernis aan:
't Kan zonder toevoer in dit oord niet lang bestaan.
De meeste voorraad is op 't hoog gebergt' gebleven,
Toen elk zyn zorg bepaalde aan 't redden van zyn leven.
Hy, die het naadrend leed maar al te wel voorziet,
En zyne benden tracht te hoên voor dit verdriet,
Poogt, om het naar gebrek, dat hem begrimt, te stuiten,
Met zynen Nagebuur een hulpverbond te sluiten;
En, tot bevordering van die verbindtenis,
Te weeten of zyn hart voor vriendschap vatbaar is.
Het Kroost van Abram, dat zich hield aan 't herdersleven,
Was, jaar op jaar, gewoon een plegtig feest te geeven,
Na 't scheeren van het vee, aan nagebuur en vriend
En 't yvrig landvolk, 't welk die heusheid ruim verdient.
De Prins wil Nabals aart op zulk een' tyd beproeven,
En blyft met wys beleid daartoe in 't woud vertoeven.
| |
| |
Die dag verschynt eerlang. De wakkre herdrenstoet
Vergaêrt de lamrenkudde aan Karmels breeden voet,
En leid ze, al zingend, heen, door klaverryke streeken,
Naar 't heldervlietend nat der kronkelende beeken.
Het vee treed traaglyk voort, belaaden met zyn vracht,
't Belemmerend gewigt der digtbegroeide vacht.
Het schynt, dit oogenblik, den koelen stroom te vreezen,
En ziet, bedeesd, rondom, als wenschte 't vry te weezen
Van 't baaden in den vloed. De vlugge landjeugd vat
Vast hier en gindsch een lam, en werpt het in het nat.
De gantsche kudde slaat, op dit gezicht, aan 't blaaten,
En streeft, daar ze in den nood geen makkers wil verlaaten,
Te water. 't Herdersvolk volgt, barvoets, haar op 't spoor,
En leid het wollig heir het zwellend beekje door,
En dompelt het metéén, by 't rustloos vreugdgeschater,
En 't schuimen van den vloed, al dartlende, onder 't water.
Eene andere blyde bende ontfangt, aan d' overkant,
Het moêgesolde vee met handgeklap op 't land.
De zon heeft naauwlyks door haar koesterende krachten
De vochtigheid gedroogd der reingewassen vachten,
Of 't weereloos geslacht ziet zich, in 's herders schoot,
Geleverd aan de schaar, en van zyn wol ontbloot.
| |
| |
't Beschroomde schaapje leed de scheening zonder klaagen.
Het huppelt, nu 't zich voelt van zynen last ontslagen,
Zo vrolyk als welëer, van zynen angst hersteld,
Zyn blyde makkers voor, langs 't klaverryke veld,
't Vermoeide landvolk, nu eenpaarig opgetrokken,
Belaên met korf op korf van de afgeschooren vlokken,
Spoed zich naar Karmel met de kostelyke vracht;
Waar Nabal deeze winst met ongeduld verwacht,
En minder is bezorgd om hunnen dienst te loonen
Dan om zich de aangroei van zyn' schat te doen vertoonen.
De Telg van Jesse, die, grootmoedig en beleefd,
Al Nabals volk en vee getrouw beveiligd heeft
Zolang hy met zyn heir zich in de sombre wouden
Van 't lustig Maon en van Paran heeft onthouden,
Verwacht, met reden, dat de Landheer, op zyn beê,
Hem, uit erkentenisse, in zyne legersteê
Een weinig voorraads van den overvloed zal zenden
Dien hy, met zo veel pracht, voor vrienden en bekenden
En al zyn dienstbaar volk, op deezen dag bereid.
Hy zend, daar hy zich reeds met Nabals vriendschap vleit,
Abizaï aan 't hoofd van negen wakkre Helden,
Om hem met heusche taal zyn heusch verzoek te melden.
| |
| |
't Gezantschap treed eerlang het huis des Rykaarts in.
Hoe slaaft en zwoegt en zweet het arbeidzaam gezin!
Wat pracht, wat rykdom heerscht in Nabals grootsche wooning!
De Helden staan verbaasd op al de praalvertooning
Der opgesierde zaal, geschikt voor 't plegtig feest:
De Gastheer trekt nochtans hun aller oogen 't meest.
Zy zien hem, als een' Vorst, omsingeld door zyn slaaven,
Afhangelingen, die op zyn bevelen draaven,
Wier onderwerping zyn hoogmoedig harte vleit,
Terwyl zyn straf gelaat niets toont dan geemlykheid.
De dikke wenkbraauw, reeds aan 't gryzen, hangt geboogen,
Als of ze een deksel strekte aan de ingevallen oogen;
Het purpren aanzicht is gezwollen, en bedekt
Met roode vlekken, door de kracht des wyns verwekt.
Het logge lyfsgestel, dat naauw zichzelv' kan draagen,
Doet zich door steunsels op den zetel onderschraagen.
Het prachtig opperkleed, bekoorelyk bemaald
Met keur van bloemen, door de schilderende naald
Van schrandre Abigaël gevolgd haar 't schoonste leven,
En tot een feestgewaad gedienstig hem gegeeven,
Is, om zyn middel, met een' kostbren riem omgord,
Nu 't op deez' hoogen dag door hem gedraagen word.
| |
| |
Hy wacht, in deezen stand, zyn vrienden en genooden,
Wanneer Abizaï, aan 't hoofd van Davids boden,
Voor zyn gezicht verschynt, en hem aldus begroet:
Held David, Jesses Zoon, die zich met zynen Stoet
In Parans woud bevind, heeft ons aan u gezonden,
ô Nabal; 's Prinsen hart heeft zich aan u verbonden
Met een genegenheid die weinig weêrgaê vind.
Hy, die u waarlyk acht, en als een' vader mint,
Wenscht dat geen tegenspoed, geen onheil u bejegen',
Dat de Almagt u beschenk' met onbekrompen zegen!
Verneem, op zyn verzoek, by uwe herdrenschaar',
Hoe trouw zyn teedre zorg hen hoedde voor gevaar.
Hoewel hem meer dan eens de voorraad had begeeven,
Is al uw have en vee onäangeroerd gebleven.
Nooit is, by onzen tyd, een eenig lam gemist;
Nooit heeft ons krygsvolk met uw' veldeling getwist.
Hy eischt niet dat uw hand zyn voorzorg zal beloonen,
Maar wacht dat gy uw gunst zult aan zyn benden toonen
Door een gering geschenk uit al den overvloed
Dien ge op dit feest bereid voor uwen Vriendenstoet.
Een onverwachte gift zal hen wilvaardig maaken,
En met vernieuwde zorg voor uw bezit doen waaken.
| |
| |
De norsche Nabal, die beleefdheid kent noch pligt,
Ziet met een trotsch gelaat de boden in 't gezicht.
Hy stuit Abizaï niet in zyn heusche rede,
Maar toont op 't voorstel zich verwonderd en te onvrede.
Een schampre lagch, door spyt en trotschen waan verwekt,
Die Davids Helden een ongunstig teeken strekt,
Schynt, voor een oogenblik, op 't aangezicht te zweeven;
Hy is in twyfel welk een antwoord hy wil geeven.
Hy schud het hoofd, en wend zich in een' sieren stand
Ten halven naar hen toe; zet met zyn rechtehand
Zich op den zetel vast; strekt de andre, half geslooten,
Verachtlyk van zich af; toont al den Togtgenooten
Een dreigend oog, en spreekt op eenen straffen toon:
Wie, wie is David? wie is Jesses groote Zoon,
Dat hy zich vleijen durft meè deel te zullen vinden
Aan 't feest, alleen geschikt voor Magen en voor Vrinden?
Wy zien, in deezen tyd, de dienaars, veel te ligt,
Door hovaardy vervoerd, o zich tegen eer en pligt
Ontslaan van dienstbaarheid en van huns Heeren wetten:
Men moet dien hoogmoed, eer zy voortholl', paalen zetten.
Zoude ik myn' drank, myn spys, tot gulle vrolykheid
Op myn bevelen voor myn scheerders toebereid,
| |
| |
Een' 't saamgerotten hoop van vreemdelingen schenken,
Uit wier vrypostigheid ik weinig goeds kan denken?
Neen, neen; vertrekt terstond; gy hebt uw' last verricht;
En; waant uw meester dat zyn zorg my heeft verpligt,
Hy kan die zorg gerust my in 't vervolg onttrekken;
Ik-zelf weet voor gevaar myn goedren wel te dekken.
Abizaï ontveinst, met oordeel, deezen hoon;
Vertrekt, met zyn gevolg, naar Jesses dappren Zoon,
En meld den Prins voluit zyn haatlyk wedervaaren.
't Gemoed door smaad vergramd laat moeilyk zich bedaaren.
De oploopendheid, niet gantsch oneigen aan den moed,
Verspreid welhaast met kracht zich door het jeugdig bloed.
De felgehoonde Held zet aan zyn drift geen paalen.
Hy zal, dus barst hy uit, die terging duur betaalen.
Ik heb dan vruchtloos, door getrouwheid aangespoord,
Met zoveel zorg gewaakt voor 't geen hem toebehoort;
Vergeefsch, met zo veel vlyts, in deeze wildernissen
Verhoed dat ooit zyn volk iets van het vee zou missen,
Daar 't aakelig gebrek myn benden reeds besprong!
Doch, schoon de nood dit uur ons op het sterkste drong,
Zou ik hem nog misschien zyn weigering vergeeven,
Maar nooit vergeeve ik hem den hoon my toegedreven.
| |
| |
Nu hy myn vriendlykheid met zoveel smaads beloont,
Zy, zweer ik hoog en dier, zyn leven niet verschoond.
Ik zal, met al zyn volk, hem doen ten grave daalen
Eer 't morgenlicht op nieuw dees landstreek zal bestraalen.
Myn Vrienden! volgt myn schreên: wreekt myn beleedigde eer.
Een derdedeel van u blyv', tot ik wederkeer',
In stilte, aan de overzy' van dit gebergt', verborgen,
Om voor de tenten, en 't geen achterblyft, te zorgen;
Terwyl ons wreekend staal dien snooden Rykäart straft,
En voor zyn trotschheid hem een billyk loon verschaft.
Hy spreekt, en gespt metéén het harnas om zyn leden.
Het t'saamgeschaarde heir volgt 's Veldheers vlugge schreden,
Naar 't oord daar Nabal by zyn' gastrei nederzit,
Voor 't aangaan van het feest zich reeds door drank verhit,
En, om zyn grootheid elk in vollen dag te toonen,
Hen, pogchend, meld hoe fel hy Jesses Zoon dorst hoonen.
Een uit het Herdersvolk hoort dit verwaand bericht.
Hy kent des Prinsen moed, en acht zichzelv' verpligt
Om tegen de onweêrbui, misschien alrede aan 't broeden,
Indien 't hem mooglyk zy, zyn' Meesters huis te hoeden.
Doch schoon zyn vroom gemoed tot deeze trouw hem raad,
Weet hy zyns Heeren aart, en kent zyn eigenbaat;
| |
| |
Hy vreest zyn' wrok zich op den hals te zullen haalen;
Een' wrok die zich niet ligt in 't woeden laat bepaalen.
In dees verlegenheid valt hem een middel in.
De jonge Abigaël, zyn' Meesters Gemaalin,
Bezit een' schrandren geest by juistgevormde leden.
Zy word in Nabals huis door elk als aangebeden.
Hoe dikwerf heeft ze niet, door wyze minzaamheid,
Een' misslag van 't gezin verzacht of vrygepleit!
Hoe dikwerf heeft ze, door gebeden en door traanen,
Door vriendelyk gevlei, door raaden, door vermaanen,
Haar' stuurschen Echtgenoot gedrongen tot zyn' pligt!
Hoe menigwerf heeft zy der slaaven last verligt,
Schier onder't drukkend leed der dienstbaarheid bezweken!
Gantsch Karmel weet van haar weldaadigheid te spreeken.
Hoe groot was haar geluk, indien zy, by haar' schat
Van schoonheid en van deugd, een' Echtgenoot bezat
Die haarer waardig was, en die haar waarde kende!
Zy lyd nochtans, en zwygt; zy troost zich haare elende;
Zy buigt haar' teedren hals geduldig onder 't juk,
En vind in deugd haar heil, in weldoen haar geluk.
Dit alles dringt den knaap om haar 't gevaar te ontvouwen.
Hy vind haar bezig, by den rei der dienstbre vrouwen,
| |
| |
Met al den toestel op 't naauwkeurigst gaê te slaan,
Opdat geen pligtverzuim een' driftstorm doe ontstaan,
Of Nabal reden vind' voor de oude oploopendheden.
Hy smeekt haar om met hem ter zyden af te treeden,
En spreekt aldus: Vergeef dat ik uw' yver stoor':
't Geschied uit nood: geef my een oogenblik gehoor.
Prins David, die het oog der Godheid kon bekooren,
En die, gezalfd, den troon van Isrel is beschooren,
Heeft, (mooglyk vond zyn heir van voorraad zich ontbloot,)
Door eenen Heldenrei, van uwen Echtgenoot
Verversching voor zyn volk tot een geschenk doen vraagen;
Doch deeze vriendenbeê is aanstonds afgeslagen.
Myn Meester heeft, door drift en eigenbaat verleid,
De Boden van den Prins met schamper onbescheid
Bejegend; hen gehoond, en yllings doen vertrekken.
Bedenk hoe zwaar een' ramp die weigring zal verwekken,
Daar ons door Davids Volk nooit iets wierd afgevergd,
Ja 't vee zelf weêrgebragt, verlooren in 't gebergt'.
Zy hebben, in het veld rondom ons neêrgeslagen,
Als onze vrienden en beschermers zich gedraagen.
Prins David zal, als hy dit vreemd bedryf verstaat,
Niet ongevoelig zyn voor deezen fellen smaad,
| |
| |
En die ontwyfelbaar ten allerstrengsten wreeken.
Dewyl het vruchtloos is met uw' Gemaal te spreeken,
Die, duld dat ik 't u zegg', niet ligt is te overreên,
Hangt onzer aller heil aan uw beleid-alléén.
Daar hy nog bezig is haar dit bericht te geeven,
En de angst voor 't naadrend leed Abigaël doet beeven,
Treed een der maagden van haar talryk huisgezin,
Bestorven van gelaat, de huisdeur schichtig in.
Ach! roept ze schreijende uit, wy allen zyn verlooren!
Prins David heeft den val van Nabals huis gezworen.
Hy trekt, met al zyn Volk, gewapend, naar dit oord.
Helaas! waar bergen we ons voor 't woeden van den moord?
Ik heb dees tyding van een' herdersknaap vernomen,
Die naauwlyks op 't gebergt' hun gramschap is ontkomen.
Abigaël beseft, in weêrwil van haar' schrik,
De grootheid van 't gevaar; en eischt, op 't oogenblik,
Dat haar verlegen volk zyn klagten in zal binden;
Dees tyding smooren voor den gastheer en zyn vrinden.
Wat baat het, denkt ze, of myn gemaal zyn' misslag ziet?
Ons vonnis ligt geveld, en 't klaagen helpt hier niet.
Ligt zou hy, onbedacht, den Prins op nieuw verstooren,
En weigren naar myn bede en trouwen raad te hooren.
| |
| |
Helaas! ik zie, zo hem dit onheil word' gemeld,
Terstond het gantsche huis in rep en roer gesteld.
Zyn driftig onverstand zal, als een vuurgloed, blaaken,
En hy door tegenwêer den ramp nog grooter maaken.
Veel liever waage ik, in deez' toestand, my-alléén.
ô Ja, ik zal den Prins ootmoedig tegentreên,
En door een heusch geschenk zyn toornigheid verzachten,
Of de eerste zyn, die hy, zyn wraak ten zoen, zal slagten;
Zo zie ik voor het minst het doodelykst verdriet,
't Vermoorden van myn' man en huisgenooten, niet.
Zy doet terstond, zo veel de tyd zulks kan gehengen,
Een' grooten overvloed van voorraad t' saamenbrengen.
Een deel der lamren, reeds voor 't prachtig feest bereid;
De beste wyn, bewaard tot deeze plegtigheid;
Gebakken meelbloem, koorn, zo veel zy op kan spooren;
En keur van vruchten, die den smaak en 't oog bekooren,
Dit alles word, in haast, door 't volk byéén gebragt.
Het lastgedierte word, belaaden met dees vracht,
Vooruit gezonden met een aantal jongelingen.
Zy groet de maagden, die al weenend haar omringen,
En zegt: Houd u getroost; ligt dat ik wederkeer;
Doch moete ik 't offer zyn, die dood strekt my tot eer.
| |
| |
'k Zal voor myn Gade en huis zo veel ik kan verrichten,
En tot myn' jongsten snik my kwyten van myn pligten:
Misschien dat myn gebed ons van 't gevaar bevry';
Misschien staat 's Hemels gunst myn zwakke pooging by.
Terwyl de Maagdenrei, bekommerd en verlegen,
Wenscht dat de hoogste Magt op haaren togt haar zegen',
Stygt ze op het lastbeest, dat haar buiten reeds verwacht,
En rustig heenen stapt, als moedig op zyn vracht.
Zy daalt ten bergtoppe af, en smeekt vast, onder 't ryden,
Den God van Israël om redding in haar lyden.
Algoedheid! zucht ze, aanschouw myne angsten en geween!
Ik wacht, in deezen nood, myn hulp van u-alléén.
Geef, geef dat myne trouw myn' Echtgenoot bescherme!
Dat Davids moedig hart zich myner smarte erberme!
Dat hy de wraak verbanne uit zyn vergramd gemoed,
En my noch myn gezin versmoore in 't schuldloos bloed!
Aan 't hangen van 't gebergte ontspringt, met zacht geklater,
Een milde bron, en vormt van altooswellend water
Verscheiden beeken, die zich, kronklende, overäl
Door 't land verspreiden tot aan Maons zwakken wal.
Hier voelt Abigaël haar' doodschen angst vergrooten:
Zy krygt den Prins in 't oog met zyne tochtgenooten.
| |
| |
Hy trekt hen rustig voor met onvermoeide schreên.
Zyn purpren krygsrok zwiert om 't Vorstlyk harnas heen.
De helm bedekt het hoofd, tot Isrels kroon geschapen,
Doch de eedle houding maakt, nog meer dan 't prachtig wapen,
Hem kenbaar aan 't gezicht, en wekt een diep ontzag.
De gramschap, die zyn hart vermeesterde op deez' dag,
En hem tot deezen togt, deez' wraaktogt, heeft bewoogen,
Geeft meerder luister dan gewoonlyk aan zyne oogen.
En spreid een sterker blos op 't altoosheusch gelaat.
Ontstelde Abigaël beschouwt hem in dien staat,
Bespeurt zyn toornigheid, en geeft de hoop verloeren.
Zy zucht, zy beeft, en gaat het lot, aan haar beschooren,
Daar zy van 't lastbeest daalt, gelaaten te gemoet.
De Zoon van Jesse, die den zwaarbelaaden stoet,
Van verre naadren ziet, slaat dien, verwonderd, gade.
Het wekt zyn aandacht, dat dit herdersvolk zo spade,
By 't mindren van den dag, van Karmels hoogte trekt.
Doch zyn verwondring word nog sterker opgewekt
Daar hy Abigaël allengs ziet nader treeden.
Haar ryzige gestalte en juistgevormde leden
Verwekken in zyn ziel een heusche eerbiedenis.
Hy kan de majesteit, die haar natuurlyk is,
| |
| |
En lieflyk wegsmelt in de teêre en zachte trekken
Van 't hemelsch aanzicht, by haar naadring reeds ontdekken.
Haar flonkrende oogen zyn met traanen mild bedaauwd.
De bruine hairen, zacht door 't hulsel overschaêuwd,
Doen 't wit van haare verw met grooter luister praalen.
Gemoedigd in 't gevaar, schynt zy, in 't nederdaalen,
Te zweeven langs het veld, dat al haar schreden kust.
De bloode schaamte, die haar zuivre ziel ontrust,
En een gegronde vrees dat David zich zal wreeken,
Doen, beurtlings, 't schoon gelaat nu bloozen, dan verbleeken.
Ze ontveinst, zo veel zy kan, den angst die haar ontstelt,
Werpt zich demoedig aan de voeten van den Held,
En buigt driewerf het hoofd ter aarde, om, door dees blyken
Van haare eerbiedigheid, zyn gramschap te doen wyken;
En spreekt, terwyl de beek, die in haare oogen groeit,
Allengs, gelyk een stroom, langs haare kaaken vloeit:
Vergun één oogenblik gehoor, uit mededoogen,
Aan Nabals Echtgenoot', voor u in 't stof geboogen.
Wend u, doorluchte Prins! niet af van haar geween;
Of, zo ge u wreeken moet, wreek u op haar-alléén.
Ach! wilde gy de daad, zo onbedacht bedreven,
Op 't smeeken van zyn gaê, myn' Echtgenoot vergeeven!
| |
| |
Hy, die het speeltuig van zyn woeste dristen is,
Verdient uw gramschap, maar nog meer uw deerenis.
Zyn naam-alléén kan u zyn' dwaazen aart bewyzen.
Schenk door uw gunst, ô Held! ons stof om u te pryzen!
Hoe vlytig hadd' myn hand uw moedig heir verkwikt,
Hadd' ik 't Gezantschap, aan myn' Gade toegeschikt,
In tyds gezien; had ik hunn' voorslag moogen hooren!
't Is God, die God, die u den zetel heeft beschooren,
En door wiens magt ge, in spyt van alle uw haaters, leest,
Die tot dit oogenblik u wederhouden heeft
Van ooit onschuldig bloed meêdoogenloos te storten.
Ach! zoud ge thans uw' roem, door drift vervoerd, verkorten?
Zoud gy u wreeken? Gy beschikken van uw lot,
Daar gy beveiligd en verdeedigd word door God?
Beveel de wraak aan hem, hy zal uw recht verweeren;
Hy zal uw haaters aan uw kniên in 't stof verneêren;
Hen allen dwingen dat hun hart u hulde doe.
Verhoor myn bede, ô Prins! staa my goedgunstig toe
U dit gering geschenk eerbiedig toe te wyden.
't Verkwikk' de Helden, die grootmoedig met u stryden,
Vertroost my door die gunst: slaa, slaa myn traanen gaê;
Ontferm, u over ons! toon blyken van genaê!
| |
| |
Toon dat gy 't ongelyk grootmoedig kunt vergeeven!
Zie, zie u dus eerlang ten top van eer verheven.
De Godheid zal gewis u sieren met de kroon,
En u en uw Geslacht doen praalen op den troon;
U, die haare eer bedoelt, en, in het ooreloogen,
Ten dienst' van 't onrecht nooit uw zwaard hebt uitgetoogen.
Zy zal, zo eenig mensch, hy zy dan wie hy zy,
U naar het leven dingt door list of razerny,
Dat kostlyk leven als een' dierbren schat u spaaren.
God-zelf, doorluchte Prins! zal u alom bewaaren;
Terwyl uw vyand vlucht totdat hy nederstort,
Een gladde kei gelyk, die uit een' slinger snort.
Wanneer we u dus, in 't einde, op Isrels troon zien praalen,
En gy in stryd op stryd de zege zult behaalen,
Dan zal het aan uw vroom en onbesmet gemoed,
Dat niets dan deugd bemint, dat waare godvrucht voed,
Geen heimelyke smart, geen wreede wroeging geeven,
Dat ge, om één' schuldigen, onschuldigen deed sneeven;
Dat gy uzelven door een misdaad hebt gered,
En u, door gramschap, met onnoozel bloed besmet.
Gy zult, als God in vrede u 't Ryksgebied zal schenken,
Geloof my, eedle Prins! gy zult myn' raad gedenken;
| |
| |
En op den zetel, door geen naberouw ontrust,
De traanen roemen waar uw toorn door wierd gebluscht.
Vergramde David, in verwondring opgetoogen,
Geeft haar allengs gehoor; gevoelt zyn mededoogen
Vermeerdren door haar taal: hy deelt in haare smart;
De gramschap wykt, in 't einde, uit zyn bewoogen hart;
De taal van Nabals Gaê kan zyn gemoed bekooren;
Hy waant een' engel uit haar' wyzen mond te hooren.
Ach! zucht hy heimelyk, zie hier de zelfde deugd
Die my zo menigwerf in Michol heeft verheugd.
Een zachte deerenis schynt in zyn oog te zweeven;
Zyn medelydend hart heeft reeds de schuld vergeeven.
Hy stuitte Abigaël gewis in haar gebeên
Zo hy niet vreesde haar te stuiten in haar reên.
Hy richt, zo ras zy zwygt, haar op, voor aller oogen.
Geloofd, dus barst hy uit, geloofd zy 't Alvermogen,
Waaröp gy in 't gevaar godvruchtig hebt betrouwd!
Gezegend zy uw raad, die my in tyds weêrhoud!
Myn gramschap was, met recht, op uw' Gemaal ontstooken.
'k Had, zonder uw beleid, my ligt te streng gewroken.
Zo waarlyk als de Heer, de God van Isrel, leeft,
Die u goedgunstig in dit uur beveiligd heeft,
| |
| |
Ik had, indien uw vlyt my niet waar' voorgekomen,
Het bloed van uw' Gemaal, eer de ochtend ryst, doen stroomen,
En al uw huisgezin myn wraak ten zoen geslagt.
Vrees niet; uw wysheid heeft myn hevigheid verzacht.
Gy zult van David noch zyn leger u beklaagen.
'k Aanvaard de gift, door u my vriendlyk opgedraagen.
Keer veilig naar uw huis, en stel uw hart gerust:
Gy hebt, door uw geween, myn gramschap uitgebluscht.
Zo ziet men, na een' storm, die, toomeloos, verbolgen,
Het luchtgewest beroert, een blyde kalmte volgen.
De wind valt in den slaap, 'van 't buldren afgemat,
En 't opgeruide meir strykt al zyn golven glad.
Verheugde Abigaël, die 's Prinsen ongenade
In gunst verwisfeld ziet, keert vrolyk naar heur' Gade;
Die zich, voor David noch voor 't naadrend leed bevreesd,
Vast met zyn' vriendenrei verheugt op 't vorstlyk feest;
En, aan den grootschen disch te sterk door wyn bevangen,
Zyn blydschap bot viert door luidruchtige gezangen.
Zyn minzaame Echtgenoot', die zyn verbystring ziet,
Beklaagt hem in haar hart, maar stoort dees woestheid niet.
Zy doet, zo ras de nacht den gastrei heeft doen scheiden,
Hem suizebollend naar zyn legersteê geleiden;
| |
| |
Daar 't woelend feestgedruis door hem vergeeten word,
En hy op 't logge dons in diepen slaap gestort.
Zo haast de morgenstond den nanacht heeft verdreven,
En Nabal aan zichzelv', in 't einde, is weêrgegeeven,
Acht zich Abigaël verbonden, door haar' pligt,
Aan hem te ontdekken wat haar trouw heeft uitgericht,
Eer hy zich anderwerf, door dwaaze raadsbesluiten,
In rampen wikkel' die onmooglyk zyn te stuiten.
Zy meld op deeze wyz' hem een gebeurtenis
Waarvan hy, tot dit uur, geheel onkundig is:
Vergun uw Echtgenoote, ô Nabal! u te ontdekken
Aan welk een' ramp 't haar trouw gelukt is u te onttrekken;
Hoe zy, door 's Hemels hulp, een onheil heeft geweerd,
Waardoor ons gantsche huis byna was omgekeerd.
Naauw had Prins David door zyn volk bericht bekomen
Hoe zyn beleefd verzoek by u was opgenomen,
Of hy besloot die smaad te wreeken in ons bloed.
Hy trok reeds herwaart aan met ongemeenen spoed.
Wat drift misleidde uw' geest dat gy zo fors hem hoonde,
Hem, die zo minzaam aan uw herders zich betoonde;
Die zo veel roems verwierf, en die, op Gods bevel,
Tot Vorst gezalfd is van 't verkooren Israël!
| |
| |
Ach! 't was te veel gewaagd den Prins tot wraak te tergen,
Waarvoor ge noch uzelv' noch ons had kunnen bergen
Zo de Oppermajesteit, bewoogen door myn klagt,
In 't hagchlyk oogenblik zyn hart niet had verzacht.
Zyn groot gemoed was met een kleen geschenk te vreden;
't Verwon zyn toornigheid, en deed hem rugwaart treeden.
Nog jaagt my 't angstig hart van d' opgevatten schrik.
Beschouw 't gedreigde kwaad een enkel oogenblik.
Verbeeld u 't gantsche huis door krygsliên ingenomen.
Zie 't rookend bloed alom by gantsche beeken stroomen.
Zie my voor uw gezicht rampzalig omgebragt,
En u, door 't eigen staal, straks op myn lyk geslagt.
Hoe groot dit onheil schyn', 't was aan ons huis beschooren.
De Prins had deezen ramp in toorne ons toegezworen.
Een enkel uur verzuims hadd', midden in 't vermaak,
Myn waarde Nabal! ons geleverd aan de wraak.
Ach! laat by u de raad van uwe gade gelden;
Hoon, hoon voortaan geen' Prins; vermyd de wraak van Helden.
Leen niet te schielyk aan de woeste dristen 't oor,
Maar zie, eer ge iets besluit, de zaaken grondig door.
Een hart, door waan vervuld, door trotsheid opgeblaazen,
Laat door het minst gevaar zich dikwerf meest verbaazen;
| |
| |
Maar een verheven ziel, een waarlykgroot gemoed,
Is aan zichzelv' gelyk in voor- en tegenspoed.
De norsche Nabal word, op 't hooren deezer reden,
Besprongen in het hart door wreede angstvalligheden.
Hy poogt, tot driewerf toe, te spreeken, doch 't geluid
Der sidderende stem word als door schrik gestuit.
Zyn sterköntroerd gezicht zwerft rustloos ginds en weder.
Nu ryst hy, als gejaagd; dan valt hy zuchtend neder.
Het bloed bevriest in 't hart, door doodschen angst bestreên.
Hy schynt herschapen in een' roereloozen steen.
Een veege krankheid valt op zyne legerstede,
Grypt hem al woedende aan, en sleept zyn krachten mede;
Terwyl Abigaël, schoon vruchtloos, naar heur magt,
Zyn' bangen geest vertroost, zyn jamrend wee verzacht,
En duizend blyken geeft van trouwe en medelyden.
Terwyl de doodsween 't hart van Nabal fel bestryden
Verheugt zich David vast in Judaas wildernis
Dat hy beheerscher van zyn' toorn gebleven is,
En Nabals huisgezin niet heeft in drift doen sneeven.
De dichtkunst, als een gaaf des Hemels hem gegeeven,
Die schoone kunst, waardoor zyn jeugd eerst wierd beroemd,
En hy de Harpenaar van Sion word genoemd,
| |
| |
Blaast hem, in deeze stilte, een heilig vuur in de aadren.
Hy pryst, op deezen toon, den God van zyne vadren,
Terwyl 't gevederd choor het kwinkeleeren staakt,
En, luistrend, zich in 't woud met Davids zang vermaakt:
Dat in zyn rykspaleis 't volzalig Opperwezen
Door al zyn Heirkracht, door zyne Englen, zy geprezen!
Dat hem de gouden Zon, de wisselende Maan,
De heldre Starren, die zo grootsch ten reie gaan,
Een' onbeperkten lof in beurtgezangen geeven!
Dat hem de stroomen, die in 't ruim des hemels zweeven,
Verheffen, daar hun vloed zyn voetbank hulde bied!
De hoogste Hemel, die op laager heemlen ziet,
Verbrei de heerlykheid van 't eindloos Alvermogen,
Dat alles door zyn woord uit niet heeft voortgetoogen,
En alles door zyn kracht zo wel gevestigd heeft,
Dat nimmer Gods gewrocht Gods schikking tegenstreeft!
Maar zou Gods Rykspaleis alleen zyn glori maalen?
Neen, peillooze Afgrond! neen, onmeetbre Waterzaalen!
Neen, groote Visschen, die in wyde stroomen woont!
Zyn magt zy ook door u aan 't ruim heeläl vertoond!
Gy, blaauwe Zwavelgloed, ten bergtoppe uitgebroken!
Gy, Dampen, wien we alom in 't luchtgewest zien rooken!
| |
| |
Gy, Storm, die in het ruim al bulderende giert!
Gy, dichte Sneeuwvlok, die als ligte pluimen zwiert!
Gy, Hagel, die ons hart doet siddren in uw vallen!
Gy, die Gods wet erkent, verheft hem met u-allen!
Gy, hooge Bergen! en gy, Heuvels, ryk beplant!
Gy, Cederwoud, dat, in zo gloriryk een' stand,
Den Libanon bedekt! en gy, ô vruchchre Boomen!
Gy, wild Gediert', dat 's nachts het bosch hebt ingenomen,
En met het morgenlicht naar uwe holen sluipt!
Gy, talloos Heir, dat langs den grond des aardryks kruipt!
En gy, ô Pluimgediert', dat we in de lucht zien zweeven!
Verhoogt Gods Almagt, die u 't wezen heeft gegeeven!
Gy, Vorsten, die uw' troon door hem gevestigd ziet!
Gy, Rechters, die beveelt wat u zyn wet gebied!
En gy, ontelbre Schaar' van ongetelde volken!
Uw dankbre lofzang ryz' nog hooger dan de wolken!
Gy, Jongelingen, die met lust zyn wetten eert!
Gy, Maagdenreien, die in zang zyt uitgeleerd!
Gy, gryzende Ouderdom en prille Lentejaaren!
Verhoogt, verhoogt, om stryd, Gods naam met stem snaaren!
Want zyn gezag, zyn magt, zyn eer en heerlykheid
Is over zee en aarde en hemel uitgebreid.
| |
| |
Hy heeft zyn Erfvolk blyk van zyne gunst gegeeven;
Hen door zyn' arm behoed en door zyn magt verheven.
Hun dankbre ziel verheff', met diepe eerbiedenis,
God, die hen trouw beschermt, die steeds naby hen is!
Naauw heeft de Prins Gods lof dus 't luistrend woud doen hooren,
Of Nabals dood komt hem, op 't onverwachtst, ter ooren;
Men meld hem tevens met wat tederhartigheid
Getrouwe Abigaël haar' Echtgenoot beschreit.
God-zelf, dus spreekt de Held, God-zelf, in toorne ontstoken,
Heeft op dien trotschen Dwaas myn ongelyk gewroken.
Geloofd zy 's Hemels magt, die tydig heeft verhoed
Dat ik doldriftig op onnoozlen heb gewoed!
Dit voorval brengt hem straks op 't levendigst te binnen
Hoe schoone Abigaël zyn gramschap kon verwinnen.
Zyn geest herïnnert zich de kracht van haare reên.
Hy denkt aan haare deugd, aan haar bekoorlykheên,
Aan haar' verheven moed, die 't uiterst' haar deed waagen
Tot weering van den ramp van Echtgenoot en Magen.
Zy trok zyne achting reeds, nu trekt zy zyne min.
Waarom die Schoone niet verzocht tot Gemaalin?
Dus denkt hy by zichzelv', of moet ik eenzaam zwerven,
Omdat my Saüls dwang myne Echtgenoot' doet derven?
| |
| |
Omdat zyn woest geweld den vasten trouwknoop schond
Die Michols hart en 't myne onscheidbaar t' laamenbond?
Wat zegge ik!, is ons hart niet steeds verëénd gebleven?
Gewis, schoon hy haar dwong met Palthiël te leeven,
Zy is en blyft de myne, en myn getrouwheid zal
Eerlang haar, met Gods hulpe, ontslaan van 't ongeval.
'k Zal haar doen zien dat niets myn liefde kon verwinnen.
Maar mag ik nevens haar Abigaël niet minnen?
Verleent my 's Lands gebruik geen recht om myne trouw
Ten zelfden tyd te biên aan meer dan ééne Vrouw?
Ja, geen Hebreeuw heeft ooit hier twyfel aan geslagen.
Wat wederhoud my dan om haar ten echt te vraagen?
'k Herdenk, met blydschap, hoe haar leest myn oog geviel;
Hoe ze al myn achting trok door 't schoon van haare ziel.
Weläan, men doe, zo ras haar droefheid is geweken,
Myn oogmerk haar verstaan, haar van myn liefde spreeken.
Terwyl de jonge Held met dit ontwerp zich streelt,
En zich een heilryk lot in deezen echt verbeeld,
Kiest hy een staatlyk tal van Huwlyksäfgezanten
Uit zynen Heldenrei en naaste Bloedverwanten.
Abizaï, als 't hoofd, word zyne liefde ontvouwd;
Aan zyn welspreekendheid het echtverzoek betrouwd.
| |
| |
De Prins ziet met vermaak den Heldenrei vertrekken,
En smeekt in 't hart dat God deez' togt tot heil doe strekken.
De Weduw, die de deugd in David hoog waardeert,
Hem, door Gods last gezalfd, reeds als haar' Koning eert,
Ontfangt den Stoet beleefd; en staat verbaasd, op 't hooren
Dat zy 't grootmoedig hart van David kan bekooren.
Abizaï maalt haar des Prinsen tederheid;
Kwyt zich van zynen last met aandrang en beleid,
Zodat hy 't wanklend hart allengs weet te overtuigen,
En eindlyk de achting doet tot weêrmin overbuigen.
Zy acht het echtverbond met David zich tot eer;
Stemt in de huwlyksbede, en legt het rouwkleed neêr;
Terwyl Abizaï een' bode doet vertrekken
Om haar gewenscht besluit aan zynen Vorst te ontdekken.
De Held, op dit bericht geheel door vreugd vervuld,
Verlangt naar de aankomst van zyn Bruid met ongeduld,
En wil dat al het heir zyn Huwlyksfeest zal vieren.
Straks vangt men vrolyk aan des Veldheers tent te sieren
Met slingers van gebloemte om eikenloof gestrikt:
De groene mirthe word by Sarons roos geschikt:
Men mengt de frissche palm met leliën der dalen;
Vergadert snaarentuig, trompetten en cimbaalen;
| |
| |
En toetst aan 't scherp gehoor 't welklinkend maatgeluid.
Men strooit, al juichend, keur van geurigriekend kruid
En bloemen op den weg, waar langs de Bruid moet naadren.
De Feestdag breekt reeds door, geen windje wiegt de blaadren,
De bloozende ochtendzon schynt schooner dan zy plag
Aan de oostzy' der Jordaan te ryzen op deez' dag.
Zy spreid een golvend goud langs berg en heuveltoppen,
En tintelt in het vocht der milde hemeldroppen.
De velden luiken op, door haaren glans getroost,
't Geblaat der heuvelen verheft zich west en oost,
Als groette 't nuchter vee de blyde zonnestraalen.
Hoe lieflyk ryst de zang der vlugge boschkoraalen
Alöm van tak en telg in Parans lomrig woud!
't Schynt of Natuur, deez' dag, zelfs plegtig hoogtyd houd.
De Vorstelyke Held, omringd van Legergrooten,
Van Bloedverwanten en verheugde feestgenooten,
Op 't plegtigste uitgedoscht in staatelyk gewaad,
Verlaat zyn legerplaats reeds met den dageraad,
En trekt, aan 't hoofd zyns Volks, langs de afgebaande wegen,
Met dreunend veldmuzyk, verheugd zyn Schoone tegen.
Het juichend Karmel deelt in deeze vrolykheid.
Hoe staatlyk word de Bruid ter stadpoorte uitgeleid
| |
| |
Met snaarenspel en zang en blyde feestgebaaren!
Hoe munt ze in schoonheid uit by al de maagdenschaaren!
Het sleepend feestgewaad, dat van haar schoudren zwiert;
Het hals- en armsieraad, dat haar op 't prachtigst siert,
Ontleent een' nieuwen glans van haar bevalligheden.
Men ziet Abizaï vol moeds haar zy' bekleeden.
Het bly Gezantschap volgt haar schreden voet voor voet.
De plegtige optogt word door haaren Vriendenstoet
Vergroot, en eindlyk door haar bly gezin beslooten.
Dus nadert zy den Prins en zyne togtgenooten.
Hoe teder word ze ontmoet door haaren Bruidegom!
Met wat verrukkingen groet hy haar wellekom!
Myn waarde Abigaël! dus vangt hy aan te spreeken,
Hoe weinig dacht ik, toen gy onlangs door smeeken
Myn toornig hart verbad, myn wraakzucht laagt aan band,
Dat ik my immer zou verëerd zien met uw hand!
De Almagtige Opperheer, die my tot mededoogen
Met u bewoog, heeft u tot min voor my bewoogen.
Hoe dikwerf heeft myn hart uw' wyzen raad herdacht,
Den moed geprezen waar ge uw' pligt meê hebt betracht,
En heimelyk gewenscht dat de Almagt u zou loonen!
Thans, nu 't my vrystaat u myn dankbaarheid te toonen,
| |
| |
Nu gy myn hand aanvaart, zweert myn oprecht gemoed,
Dat uw verdienste kent, uw gaaven hulde doet,
U, voor Gods heilig oog en de oogen deezer Benden,
Eene ongeveinsde trouw, die nood noch dood zal schenden.
God-zelf, beminde Bruid! bevestige ons verbond!
Hy maake ons in 't geluk, dat my uw lieve mond
Godvruchtig heeft voorspeld, bestendig deelgenooten,
En doe het heil van d' een' des andren heil vergrooten!
Zo spreekt de blyde Prins, omhelst zyn Zielvriendin,
En leest in 't zedig oog met vreugd haar wedermin.
Inmiddels word alöm dees feestgalm opgeheven:
Lang moete Abigaël, lang, lang haar David leeven!
De gunst des Hemels kroon' hunn' zegenryken echt,
En vrede en vruchtbaarheid zy aan hun trouw gehecht!
De Held geleid zyn Bruid, terwyl zyn togtgenooten
Zich mengen met haar' Stoet, en haar gevolg vergrooten,
Naar zyne legertent; waarïn gulhartigheid
Met ongezochten zwier den bruiloftdisch bereid.
Aartspriester Abjathar, verrukt door Gods genade,
Slaat, met verwondering, haar wyze schikking gade,
Waardoor den vroomen Prins, met weinig vergenoegd,
Al Nabals overvloed en schat word toegevoegd.
| |
| |
Thans is de bange vrees voor 't naar gebrek verdreven,
Daar weelde en vrolykheid door al de tenten zweeven.
Het bly Gemeen verheft, met ongeveinsde vreugd,
Den rykdom van de Bruid zo hoog als haare deugd.
't Is bruiloft in het woud; de Heldenreien zingen,
Door 't Herdrenchoor gesterkt, den lof der Echtelingen.
't Is bruiloft in het woud; de vreugd streelt aller zin,
En de Echo van het veld galmt niets dan liefde en min.
Het juichend feestgeluid der blyde bruiloftsreien
Klinkt nog langs berg en dal, en heuvels en valleien,
Wanneer Prins David in 't geheim gewaarschouwd word
Dat Saüls hart, op nieuw, tot argwaan aangepord,
In toomeloozer woede ontstak dan ooit te vooren,
En van zyn trouw en deugd het denkbeeld heeft verlooren;
Dat hy, aan 't hoofd zyns heirs, niet aêmt dan wraak en moord,
En reeds in aantogt is naar Parans vreedzaam oord.
De Held staakt, op dees maar', de blyde feestgebaaren,
En trekt, met zyne gade en al zyn legerschaaren,
Opdat hy door die vlucht zyns vyands woede ontgaa,
In aller yl te rug naar 't heuvlig Hachila.
|
|
Auteursrechtvrij