|
| |
| |
| |
David.
Zesde boek.
In 't Land van Arba, 't welk door Jozua voordeezen
Aan dappren Kaleb tot een erf wierd toegewezen,
Staat Siph op 't hoog gebergte; een vesting, die, al vroeg
Door hem gesticht, haar' naam naar zynen Kleenzoon droeg:
Zy paalt aan Mamre, omringd van eeuwenduurende eiken,
Wier groene kruinen naar den hoogen hemel reiken,
In schaduw van wier loof de Hoop van Therahs stam,
De Aartsvader der Hebreên, geloovige Abraham,
Toen hy als vreemdeling in Kanaän verkeerde,
De ruime veldtent spande, en de Almagt needrig eerde.
Het Asphaltitisch Meir, dat thans den zouten grond
Bedekt waaröp voorheen het dartel Sodom stond;
Dat traaglyk zich beweegt, en in zyn zwarte baaren
Geen spartlend stroomheir duld, geen leven kan bewaaren,
En door zyn' zwaveldamp, zelfs midden in hun vlucht,
't Gevogelte, verstikt, doet tuimlen uit de lucht;
Bepaalt in 't oosten Siphs en Judaas eenzaamste oorden.
Een rei van heuvlen heft in 't westen en in 't noorden
| |
[pagina t.o. 170]
[p. t.o. 170] | |
ZESDE BOEK.
| |
| |
Zyn breede toppen op; en aan den zuiderkant
Vertoont zich Karmel, op de hoogte, in schoonen stand,
En ziet op Maon neêr, in 't lomrig woud verschoolen.
De Wildernis van Siph is van gebergte en holen
En zwaar geboomt' voorzien, dat, door verscheidenheid
Van blaadren en van vrucht, de zinnen lieflyk vleit.
De rotsen, hier veréénd, en ginds vanéén gescheiên,
Zien steil in diepten neêr, of, schuiner, op valeijen
Met keur van graan bezaaid, naardat de vlyt den grond
In zyn geaartheid tot haar oogmerk dienstig vond.
De Zoon van Jesse, thans uit Kehila geweken,
Zocht met zyn trouw gevolg een' toevlucht in dees streeken;
Doch zag, met hartewee, hoe loos de Burgery
Van Siph zyn' weg bespiedde in 't hart dier Woesteny.
Dit dwong hem zich niet lang op ééne plaats te onthouden.
Nu zworf hy op 't gebergt', dan in de sombre wouden;
Nu eens in holen, waar zich zon noch maan vertoont,
Dan weêr op klippen, waar de vlugge steenbok woont.
Gelyk een vluchtend hert door kreupelbosch en kuilen
Nu ginds dan herwaart rent, om 't jagtgespan te ontschuilen.
Vorst Saül had terwyl zyn Volk byéén vergaêrd,
En aan hun hoofd den togt naar Kehila aanvaard.
| |
| |
Hy waande in 't wrokkend hart zyn' vyand in de wallen
Dier pasbevryde Stad alrede te overvallen,
Toen hem, op 't onverwachtst, de tyding wierd gebragt
Dat hem die Prins ontvluchtte en niet had afgewacht.
Dit stuit den wreeden Vorst. Hy tracht alom te hooren
Wat oord de vluchteling ter schuilplaats heeft verkooren,
Doch vind dat stil verblyf door niemand hem ontdekt.
Door deeze onzekerheid word hy tot spyt gewekt.
Zyne ongeruste ziel, op nieuw met zorg belaaden,
Vertoont haar geemlykheid in woorden en in daaden.
Al 't Leger is begaan met 's Konings felle smart.
Hy zwerft vast om en om, met een gefolterd hart;
En keert, in 't eind', vermoeid van David na te spooren,
Naar Gibea te rug, en geeft de hoop verlooren.
De Burgery van Siph, door snood belang verblind,
Poogt midlerwyl het oord, waar David zich bevind',
Met loosheid na te gaan, om 's Konings gunst te trekken,
Door hem de schuilplaats des vervolgden Helds te ontdekken.
Zo dra zy van die wyk met grond verzekerd is
Zend zy Gezanten aan den wrevlen Zoon van Kis.
ô Vorst! dus luid hun taal, verban in 't einde uw zorgen.
Uw Vyand houd zich steeds by ons in 't Woud verborgen;
| |
| |
De heuvel Hachila, door al de streek bekend,
Strekt daaglyks zyn verblyf: hy houd zich daarömtrent
Totdat de nacht genaakt: dan wykt hy in de holen
Der Wildernis, en blyft tot 's morgens daar verschoolen.
Trek spoedig tot ons af, zo worde uw ramp geweerd.
Verras hem, handel hem zo als uw ziel 't begeert.
't Voegt ons, door waare zucht tot uw belang gedreven,
Dat wy dien muitling aan uw gramschap overgeeven.
Vorst Saül, door die taal op nieuw met hoop gevleid,
Roemt der Siphieten trouwe en toegenegenheid.
De Hemel, roept hy uit, beloon' de pligtbetooning
Die gy, in dit geval, bewyst aan uwen Koning!
Spoort, waarde Vrienden! spoort zyn schuilplaats nader op.
Bespied hem daar hy dwaalt langs berg en heuveltop.
Slaat al zyn' handel gade en zyn verborgen gangen.
Hy is arglistig en gevat op zyn belangen.
Hy zelf heeft meer dan ééns zyn loosheid my beleên.
Keert spoedig weêr naar Siph; ik volge u derwaart heen,
En zal hem, onverwacht, met al myn heir bespringen;
Zo wreeke ik eens myn leed aan 't Hoofd der muitelingen!
Zy gaan, en Saül trekt, door wraakzucht aangespoord,
Met al zyn legermagt, naar 't aangewezen oord.
| |
| |
Inmiddels zworf de Prins, die 't Volk van Siph mistrouwde,
Omdat hy 't meer dan ééns omtrent zyn heir beschouwde,
Nu noord- dan zuidwaart heene, in Judaas Woesteny.
Thans trok hy Hachila en Karmel zelfs voorby,
Naar Parans somber woud, niet ver van Maons wallen.
Dit liefelyk verblyf geviel hem boven allen,
Daar 't, aan het hangen van het breed gebergt' geplant,
Een vrolyk uitzicht heeft op 't omgelegen land.
Hier leidde Nabals volk, niet zonder zorg en kommer,
Het vee, hen aanbetrouwd, gestadig onder 't lommer
In vette weiden, daar 't in groei en kracht vermeêrt,
Terwyl 't het jeugdig kruid van malsche struiken scheert,
Al rustende herkaauwt, of, in die ruime streeken,
Zyn' heeten dorst verslaat aan 't koele nat der beeken.
Hun strenge meester, die, by 't roemen op zyn magt,
Ook roemde een telg te zyn uit Kalebs braaf geslacht,
Bouwde op het hoog gebergt' van Karmel zich een wooning,
En zag verwaand van daar de vleijende vertooning
Des rykdoms hem vergund; hoe menig duizendtal
Gezond en vruchtbaar vee zich, langs gebergte en dal,
Door Maons wildernis en Parans woud verspreidden.
Hy smaakte, schoon hem rust en weelde en voorspoed vleiden,
| |
| |
Geen weezenlyk geluk in 't midden van zyn' schat,
Dewyl 't bekrompen hart geen waare deugd bezat;
Dewyl zyn laage ziel het zoet vermaak niet kende
Van een' rampzalig mensch te redden uit de elende;
Dewyl hy, in al 't heil 't welk hem was toegevoegd,
Zich altoos wrevlig toonde en altoos onvemoegd.
De Zoon van Jesse, die, door eedler geest gedreven,
Van zyn grootmoedigheid aan elk wenscht blyk te geeven,
Zorgt dat zyn leger, schoon 't met moeite hier bestaat,
Geen hand aan 't eigendom des trotschen Nabals slaat.
Hy neemt des rykaarts vee en volk in zyne hoede,
Bevryd het, meer dan ééns, van de ongestuime woede
Van 't roofziek woudgedierte, en legert, nacht aan nacht,
Zich vriendlyk nevens hen, als hun getrouwste wacht.
De herders, die gerust op Davids voorzorg slaapen,
Verzellen zo vernoegd zyn krygsvolk als hun schaapen;
En slyten aan hun zyde, in 't zwaarbeschaduwd woud,
Den dag, den langen dag, met onderlingen kout.
De vriendschap, die zich liefst op 't nedrig veld laat vinden,
Maakt zelfs van Davids volk en Nabals knaapen vrinden.
Dan, och! de blyde rust van dit gelukkig oord
Word, op het onverwachtst, door Saüls togt gestoord,
| |
| |
Daar hy op Hachila doldriftig aan komt trekken.
De Herders, die het heir des Konings 't eerst ontdekken,
Ontzetten zich op 't zien dier talryke oorlogsmagt.
De tyding, van alom aan Davids Volk gebragt
En ylings voortgesneld, komt hem welhaast ter ooren.
Fluks zend hy Ithaï, om meer berichts te hooren.
Dees keert te rug, en meld dat Saül met zyn heir
Vast aantrekt tusschen Siph en tusschen Sodoms Meir;
Dat zich zyn benden reeds door 't naaste woud verspreiden.
't Gebergte-alléén, zegt hy, houd hem van ons gescheiden.
Hy waar' reeds hier zo hem de nacht niet hadd' vertraagd.
Zo ras het zonnelicht aan 's hemels kimmen daagt
Zal u de zekerheid van myne ontdekking blyken.
't Waar' veiligst, naar my dunkt, hem voor dien tyd te ontwyken.
De Prins, door dit bericht met zorgen overlaên,
Tracht, langs een heimlyk pad, den Dwingeland te ontgaan;
Doch vruchteloos; hy vind geen middel hem te ontkomen.
De hoogten zyn bezet, al de engten ingenomen.
Van alle zyden dreigt een jammerlyke dood.
Hy blyft nochtans bedaard in deezen hoogen nood;
Spreekt dus zyn Vrienden aan: ô Onvertsaagde Helden!
Laat myn getrouwe raad, in 't uiterst', by u gelden.
| |
| |
Gy ziet dat Saül ons in Judaas wildernis
Alöm omsingeld heeft, dat hier geen uitkomst is,
Ten zy Gods magt ons die door wondren doe erlangen.
Elk houd' zich vaardig om den Koning wel te ontfangen,
Zo hy den aanval waag'; maar wacht dat tydstip af.
Vermyd een' burgerstryd, uit vrees voor 's Hemels straf.
Men houd', gy weet myn' last, alleen zich aan 't verweeren.
Verschoont den Vorst, gezalfd op 't hoog bevel des Heeren.
De God die Jakob hoedde, ô Trouwe Heldenschaar!
Blyve elk van u, blyv' my, een toevlucht in 't gevaar!
Laat ons, die wenschen in zyn gunstbewys te deelen,
Laat ons ons hagchlyk lot hem in dit uur beveelen.
Hy spreekt, en knielt in 't stof; en al zyn strydbre Stoet
Valt, op zyn voorbeeld, mede eerbiedig God te voet.
ô God! dus smeekt de Prins, wien ik myn' God durf noemen!
Laat me in den dageraad uw trouw, uw goedheid, roemen!
Myn afgetreurde ziel dorst naar uw' onderstand,
ô Heilbron! in een dor, een woest en kwynend land;
Zy blyft, in allen ramp, op uw genaê betrouwen,
Sints ze in uw heiligdom uw glori mogt aanschouwen:
'k Heb daar uw heerlykheid en sterkte klaar bespeurd;
Uw gunst my meerder waard dan 't levenslicht gekeurd.
| |
| |
Gedenk, myn God! gedenk aan alle uw gunstbewyzen!
Gy hebt my toegezegd dat ik uw' naam zou pryzen;
Dat ik een' dag zou zien, een' blyden zonneschyn,
Waarïn myn ziel met uw genaê verzadigd zyn,
En u haar' lofgezang al juichende op zou draagen.
Myn ziel houd zich aan u in myn benaauwde dagen,
Zy wykt van u niet af, in 't holste van den nacht,
Van u, van wien-alléén ik al myn' bystand wacht.
Gy waart myn hulp in al myn lotverwisselingen.
'k Zal in de schaduw van uw vleuglen vrolyk zingen.
'k Gevoel my door uw hand gesterkt en onderschraagd.
Maar zy, wier wreede wrok my eindeloos belaagt,
Zy zullen, onverwacht, hun dagen zien verkorten,
En, door uw straf vervolgd, verschrikt ten grave storten,
Of strekken 't roofziek wild tot een' gereeden buit.
Doch ik, door u gezalfd, zal eens met maatgeluid
Uw' naam verhoogen; by uw heilbelosten zweeren;
En, daar 't bedrog bezwykt, uw trouw zien triomfeeren.
Dus riep de vroome Prins God aan, met hart en stem.
Hy ryst, en 't leger ryst, gemoedigd, nevens hem.
De dageraad verlichtte alreê de heuveltoppen,
En kuste van het kruid de lieflyke ochtenddroppen,
| |
| |
Toen Saüls talryk heir op 't hoog gebergt' verscheen.
De alömbezette Held hield al zyn magt byéén,
Digt by een engte, in hoop van daar door heen te dringen
Zo Saüls magt te sterk zyn benden mogt bespringen.
Deeze engte liep weêrzyds langs steile rotsen heen
Naar Karmels breeden voet, alwaar ze allengs verdween.
Terwyl de Prins met vlyt blyft op den Koning letten,
Bespeurt hy, uit den klank der schelle krygstrompetten,
Dat Saül in zyn heir den aftogt blaazen doet;
Waaröp zich 't leger wend, en wykt met snellen spoed.
Eerlang krygt David, die geen reden weet te vinden
Van's Vorsten vreemd gedrag, bericht door zyne Vrinden,
Hoe 't Filistynsche heir op nieuw te saamen trok,
En heviger dan ooit zyn' langgevoeden wrok,
Niet dan door fellen roof of wreeden moord te koelen,
Aan 't onbeschermde Volk op 't schriklykst doet gevoelen;
Dat Saül, wien 't gevaar van 't Erfland wierd gemeld,
Voor ditmaal, om 's Lands heil, zyn wraak heeft uitgesteld;
En, door den nood des Volks gewekt tot medelyden,
Het heir der onbesneên kloekmoedig gaat bestryden.
God-zelf, dus spreekt de Prins, God-zelf verdadigt my,
En stelt, dit uur, een perk aan 's Konings razerny.
| |
| |
Hy toont dat hy zyn Volk, in 't bamen der gevaaren,
Zelfs tegen alle hoop, in veiligheid kan spaaren.
De Held, in 't hart verheugd, vertrekt van Parans grond,
Daar hy geen' doortogt zag, geen hoop tot redding vond,
En spoed zich noordwaart aan, daar Engedi de stroomen
Des weeligen Jordaans hoort ruischen langs zyn zoomen,
Terwyl, in 't zuiden van dien oord, de Kedron vloeit,
Eer zy met traagen gang naar Sodoms grafkuil spoeit.
Hier praalt de amandelboom, met groenend ooft belaaden.
Hier spreid de wynrank zich langs kronkelende paden,
In 't ryzen van 't gebergte, en brengt, ter goeder uur
Gekoesterd en gestoofd door 't vriendlyk zonnevuur,
Den purpren druistros voort, wiens glanssen de oogen streelen,
Daar hy in 't schomlend loof, waarmeê de windjes speelen,
Zich half verschoolen houd, of bloozend zich vertoont,
Totdat zyn lieflyk sap des planters hoop beloont,
Den moeden geest verkwikt, de blydschap doet ontvonken,
Daar 't, uit de kuip geschept, op 't oogstmaal word gedronken.
De olyf, granaat en vyg siert hier den vruchtbren grond.
De teedre balsemboom slaakt, door een nutte wond,
Een malsch en heelend vocht uit de ingekorven klooven.
De dalen zyn bedekt met kudden, hutten, hoven.
| |
| |
't Gewelvenryk gebergt' vergunt, in oorlogsnood,
Den bangen veldeling een schuilplaats in zyn' schoot;
Terwyl de herders 't vee, aan hunne zorg bevolen,
In 't ruwste jaarsaizoen verbergen in zyn holen.
Een ry van rotsen boord, in eenen steilen stand,
In 't oost' van Engedi, het Asphaltitisch strand.
Ten westen praalt een reeks van Vlekken en van Steden.
In dit gelukkig oord, zo vol bekoorlykheden,
Viert Jesses vroome Zoon een plegtig offerfeest.
Hy heiligt al zyn Volk, en pryst, met blyden geest,
Terwyl 't geslagte vee verteerd word op de altaaren,
Gods nooitvolprezen naam op zyn gewyde snaaren;
En acht zich thans bevryd van Saüls woest geweld.
Dan, och! zyn wykplaats word welhaast den Vorst gemeld,
Zo dra hy weêrkeert van den vyand na te jaagen,
Dien hy, tot Isrels heil, heeft uit het veld geslagen.
De wrevle Zoon van Kis, die zich geen rust vergunt,
Die 't onverzettelyk op David heeft gemunt,
Kiest, uit de stoutsten van zyn heir, drie Duizendtallen,
Om met die magt de Telg van Jesse te overvallen,
En snelt naar Engedi, aan 't hoofd van deeze schaar'.
Prins David krygt eerlang bericht van zyn gevaar,
| |
| |
En streeft de steilten op der onbetreeden bergen,
Wier yslykhooge top den hemel schynt te tergen,
Getroost den Koning, van die steilten, 't hoofd te biên,
Zo 't hem niet mooglyk is zyn legermagt te ontvliên.
Dees rotsen, wier gezicht den stoutsten zou vertsaagen,
Vertoonen zich, nu de angst het uiterst vergt te waagen,
Aan David en zyn Volk zo hoog niet als welëer.
Zy klauwtren hygend op, en daalen glyênd neêr
Van rots op rots, van steilte op steilte, tot ze, in 't ende,
Langs wegen, werwaart nooit een mensch zyn schreeden wendde,
Den top van 't hoogst gebergt' bereiken door hunn' moed.
De zon verspreidde, sints zich Saül aan den voet
Des bergs gelegerd had, de derdemaal haar glanssen
Uit de oosterkimmen aan des hemels breede transsen,
En tweewerf had de nacht de byna volle maan
Met al het starrenheir verheugd ten rei zien gaan,
Wanneer de Vorst besloot het hoog gebergt' te omringen,
En David, door gebrek, tot de overgaaf te dwingen.
Zyn talryke overmagt maakt hem dien toeleg ligt.
De Prins, van dit ontwerp in 't heimelyk bericht,
Poogt 's Konings opzet door beleid te doen mislukken,
En zyn getrouwe schaare aan 't naadrend leed te ontrukken.
| |
| |
Myn Helden! roept hy uit, wie zich te bergen tracht',
Moet, als de volle maan, in deez' aanstaanden nacht,
Ons tot een' fakkel strekt en toelicht met haar straalen,
Van dit gebergt' met my in stilte nederdaalen
Naar gindsche diepte, waar natuur aan een spelonk,
Van ouds my nog bekend, een' engen ingang schonk.
Elk houd' met my zich in die bergspelonk verschoolen,
Tot Saül, afgemat van rustloos om te doolen,
In 't einde, zoekens moê, zyn legermagt ontslaa,
En zich te rug begeev' naar 't vorstlyk Gibeä.
Dan kan men verder zien wat best zy ondernomen.
Men yvert, op dien last, om Saüls magt te ontkomen,
En slaat, in 't holst des nachts, des Veldheers voetspoor in.
De steile schuinte valt reeds moeilyk in 't begin.
Men daalt van de eene rots op de andre, die nog rechter
Zich naar beneden strekt; elks moed bezwykt; en echter
Vind elk zich door 't gevaar tot nieuwe vlyt genoopt.
Dees, die, door vrees vermand, geen' goeden uitslag hoopt,
En 't scheemerend gezicht bezwaarlyk durft betrouwen,
Daalt, achterwaart gekeerd, om d' afgrond niet te aanschouwen.
Een ander slaat aan struik of tronk of steen de hand.
Dien word zyn vaart te sterk, door 't glyden van het zand,
| |
| |
En houd ter naauwernood zich op in 't nedersnellen.
Een braave zoon, die trouw zyn' vader blyft verzellen,
Reeds afgefolterd door zo moeijelyk een' togt,
Neemt, tot een blyk hoe naauw de harten zyn verknocht
Van ouderminnend kroost en kinderminnende ouders,
Den halfbezweken man kloekmoedig ap zyn schouders;
Zet, op de beste wys, zyn voet op 't bergpad vast,
En daalt gelukkig af met zyn' geliefden last.
Een ander, schier omlaag, verdubbeld zyne schreeden,
Als waar' 't gevaar voorby, doch tuimelt naar beneden,
Maar raakt, gelukkig, met een ligte kneuzing vry.
Die staan met koorde en zeel elkaêr trouwhartig by;
Dees waagt een' stouten sprong met halfgeslooten oogen.
Elk toont wat nood vermag, en red zich naar vermogen.
Met zulk een groot gevaar word deeze bange nacht
Door David en zyn Volk al worstlend doorgebragt,
Totdat de morgenstond hun blydschap doet herleeven,
En ze allen, onverminkt, in 't ruime berghol streeven;
Waar aller dankbaarheid zich onderling veréént,
En Gods genade roemt voor de uitkomst hen verleend.
Zo ras de dageraad de nevels doet verdunnen,
Wend Saül, niet gewoon zyn' vyand rust te gunnen,
| |
| |
Zich naar 't gebergte, dat de Prins dien nacht verliet.
Wat zie ik, roept hy uit, de balling is 'er niet!
Men trekk' de bergen om, vervolg' hem zonder draalen,
En poog' hem, in zyn vlucht, op 't spoedigst te achterhaalen.
'k Zal ras ontdekken waar die snoode schuilplaats zoekt.
Zo hy in Isrel blyft word hy eerlang verkloekt.
Al had hy onder de aard' zich een verblyf verkooren,
Ik zal, het gaa zo 't will', hem weeten op te spooren.
Hy spreekt, en stuift vooruit; en 't heir trekt, op zyn schreên,
Om d' uitgebreiden voet van 't hoog gebergte heen,
Totdat ze aan de andre zy' der steile rotsen komen.
De Prins had hier een hol tot zyn verblyf genomen,
En plaatste, uit voorzorg, reeds by 't wyken van den nacht,
Niet ver van d' ingang, in de bergspelonk een Wacht,
Om naauw te letten op des Konings Legerschaaren,
Die thans reeds om en om dien stillen schuilhoek waaren.
Dees Bergwacht ziet den Vorst in dat gevaarlyk uur,
Genoodzaakt door den eisch der dringende natuur,
Alleen en onverzeld, in 't ruime berghol treeden.
De purpren mantel zwiert onächtzaam om zyn leden.
Zyn lengte, hooger dan des volks gewoone maat,
Ontdekt hem ruim zo klaar als 't Vorstelyk gewaad.
| |
| |
De Wacht streeft achterwaart, om David en zyn' Helden
Deeze onvoorziene komst van Isrels Vorst te melden.
Fluks schoolt de gantsche bende om haaren Veldheer heen:
Men fluistert hem in 't oor: Wreek 't leed door ons geleên;
God heeft uw' Vyand thans in uwe magt gegeeven;
Beveilig u, en ons, ten koste van zyn leven.
De vroome Spruit van Jesse, ontzet op deeze maar',
Bespeurt met smart de drift van zyne Heldenschaar',
En vreest dat die, in 't eind', hen mogt doen overhellen
Om, ondanks al zyn zorg, den Zoon van Kis te vellen.
Hy weert hen achterwaart, en streeft, met stillen spoed,
Naar Saül toe, die thans geen ongeval vermoed;
Veel min dat David, naar wiens val zyn dristen trachten,
In dit gevaarlyk uur, hem onverhoeds kan slagten.
De Prins, die hem allengs voorzichtig nader treed,
Snyd zachtelyk een slip van 't Vorstlyk opperkleed.
Zyn eerbied voor een' Vorst, verhoogd door 't Alvermogen,
Maakt deeze vryheid schier misdaadig in zyne oogen.
Hy keert terstond te rug, terwyl de Vorst vertrekt;,
En, ziende dat zyn daad zyn Volk tot gramschap wekt,
Spreekt hy op deeze wys tot de onbezonnen Benden:
Waant gy dat ik myn hand aan Gods Gezalfden schenden,
| |
| |
Dat ik, door helsche woede en wraaklust aangespoord,
My zou bezoedlen met een' wreeden Koningsmoord?
'k Erken hem als myn' Vorst, door God ten troon verheven.
't Voegt elk van u, als my, hem blyk van trouw te geeven.
Nog blyft het Volk misnoegd, nog houd het morren aan.
Schoon Saül, zegt men, 't zwaard van David is ontgaan,
Hy zal, dit oogenblik, het onze niet ontkomen.
De Prins weêrhoud hun drift, die hem met recht doet schroomen,
Heeft God my over u niet met gezag bedeeld?
Ben ik uw Veldheer niet? gehoorzaamt: ik beveel 't.
Dus doet hy, schoon zyn ziel ontroerd is door de blyken
Van hunne oprechte trouw, in 't eind' de gramschap wyken
Door zyn grootmoedigheid, en stilt den gantschen Stoet.
Hy treed, daar alles zwygt, verwonnen door zyn' moed,
Het berghol uit, verheft zyn stem, en roept: Myn Koning!
Terwyl hy nederknielt, ten blyk van eerbetooning.
De Vorst ziet, schichtig, om, getroffen door dees stem;
Een stem hem zo bekend, en vest het oog op hem,
Die dus vervolgt: Kunt gy den laster nog gelooven
Die my beticht dat ik u 't levenslicht wil rooven?
Vertrouw uw oog; gy hebt dit oogenblik gezien,
Geduchte Vorst! of ik dees lastering verdien.
| |
| |
Ik zag u weereloos in myne hand gegeeven;
Men wilde dat ik u zoude in dien staat doen sneeven;
Doch gy, van God gezalfd, zyt door myn trouw verschoond.
'k Erkende u voor myn' Vorst; 'k heb 't u op nieuw betoond.
Ken 't overtuigend blyk van myn getrouwheid nader;
Beschouw uw opperkleed: vest, vest uw oog, myn Vader!
Op deeze slip, door my van uw gewaad gesneên.
Stak ik myn hand toen uit om u te deeren? neen.
Tuig zelf of ik myn' pligt in 't minste heb geschonden;
Of ge onrecht of bedrog in David hebt gevonden,
In David, die u eert en dien uw toorn belaagt.
God, die myn hart doorgrond, aan wien myn trouw behaagt,
Zal tusschen u en my zichzelv' als rechter stellen,
My redden van uw hand, die my tracht neêr te vellen;
En, och! waarom vervolgt de Vorst van Isrel my,
My, van gezag ontbloot, ontbloot van heerschappy;
Die hulploos omzwerf, en naar steun zoek noch vermogen;
Die slechts een voorwerp ben van smarte en mededoogen?
De Rechter van 't heeläl, die elks geschil beslist,
Zal eens myn wreeker zyn, en rechter in myn' twist;
Doch nimmer, wat uw haat op my hebbe ondernomen,
Hebt gy 't geringste leed van Davids wraak te schroomen.
| |
| |
De Koning, sterk ontroerd door 't blyk van 's Prinssen deugd,
Een deugd die in 't behoud eens vyands zich verheugt
Wiens val hem zekerlyk een' weg ten troon zou baanen,
Barst uit, voor 't oog des Volks, in eenen vloed van traanen.
Zyt gy 't, myn David! is die taal uw taal, myn Zoon!
Vergeld uw groot gemoed myn' haat met zulk een loon?
Kunt gy, terwyl myn hand u neder poogt te vellen,
My spaaren, en uw' roem in myn bescherming stellen?
Behoed en red ge my, die u ten offer schik?
Doorluchtig Held! gy zyt rechtvaardiger dan ik.
Gy hebt myn' afkeer met goedwilligheid vergolden.
Gy hebt my ongevergd myn misdryf kwyt gescholden,
My de eedle trouw doen zien die uw gemoed bewoont;
En, daar ge u wreeken kost, myn leven grootsch verschoond.
Is 't mooglyk, kan de deugd een' mensch zo hoog verheffen
Dat hy zyn weêrparty, wanneer hy die kan treffen,
Beschermt, en veilig hem op effen paden leid?
De God van Isrel loone uwe edelmoedigheid!
Uw deugd verwint myn' haat: wat zou ze niet verwinnen?
Zy doet door de Almagt en haar Erfvolk u beminnen;
En zal uw' schedel eens doen praalen met de kroon.
Ja, gy zult heerschen, gy zult Koning zyn, myn Zoon!
| |
| |
Gy zult, bestendiger dan ik, het Ryk regeeren.
Zweer, bidde ik, zweer dan, by den hoogen Naam des Heeren,
Dat ge, altoos groot, altoos weldaadig, myn Geslacht
Niet onderdrukken zult door uw gezag of magt;
Dat ge uw goedgunstig zult betoonen aan myn Telgen,
En uit myn' Vaders Huis myn' naam niet zult verdelgen;
Opdat ik u voortaan gelyk myn' Vriend aanschouw',
U als myn' Zoon omörm', gerust op uwe trouw.
Zo ik, hervat de Prins, my ooit, door 't Alvermogen,
In deeze Heerschappy ten zetel zie verhoogen,
Myn Vader! zweere ik u, dat nimmer ongeval
Uw Koningklyk Geslacht door David treffen zal.
Ik zal uw dierbaar Kroost myn trouw, als u, doen blyken.
Nooit zal myn eerbied en goedwilligheid bezwyken.
De God van Isrel kent myn ongeveinsd gemoed.
Hy kent de liefde en trouw die 't voor uw Stamhuis voed;
En, erft het uwen troon, door 't Godlyk welbehaagen,
Ik zal het met vermaak altoos de kroon zien draagen.
Op deeze taal, die al des Vorsten wrok verbant,
Streeft hy naar David toe, omhelst hem, vat zyn hand,
En zweert hem, voor het oog der wederzydsche benden,
Dat nimmer de achterdocht hun vriendschap weêr zal schenden.
| |
| |
De vreugdegalm des Volks verbreid langs 't ruime veld
't Geluk van dit verbond, 't welk zo veel heils voorspelt.
De wyze Prins ontwykt, na dit gesprek, de bergen.
Hy kent den Vorst, en wil niets verder van hem vergen,
Ontneemende aan zyn' aart tot argwaan alle stof,
Als hield hy zich te dicht by 't Vorstelyke Hof.
Hy keert naar 't lomrig woud van Paran, en de Koning
Naar Gibea, voldaan door Davids trouwbetooning.
De Vorst, nu David in zyn gunst zich vind hersteld,
Verlangt naar Jonathan, den halsvriend van dien Held,
En doet hem in het Hof ter offermaaltyd nooden.
Prins Jonathan vertrekt met Saüls blyde booden.
Hy wist reeds hoe zyn Vriend zyn' Vader had Verschoond,
En dat de Vorst dees trouw met dankbre vriendschap loont.
De Prins treed naauwlyks in het Hof voor 's Konings oogen,
Of Saül roept hem toe, door blydschap opgetoogen:
Vergeet, myn Zoon! vergeet uw lang geleên verdriet.
In kende 't vroom gemoed van uwen Halsvriend niet.
Zyn trouw deed my, in 't eind', myn hart aan hem verbinden.
Ik ben gelukkig in myn Kroost en in myn Vrinden.
Uw David is uw liefde en achting dubbel waard,
Hy heeft, ô Jonathan! hy heeft my 't lyf gespaard.
| |
| |
Nooit bleek zyn vroomheid, zyn grootmoedigheid, my nader.
Gy zyt aan hem 't behoud verschuldigd van uw' Vader.
's Ryks Erfprins staat verbaasd, en hoort den Vorst met vreugd
Den roem verbreiden van zyn' Halsvriends trouw en deugd.
De Godheid, spreekt hy, zy oneindige eer gegeeven!
Myn David toont zyn' aart door 't spaaren van uw leven,
'k Erken dat my die Held ten hoogsten dierbaar is,
Zelfs meer dan ooit voorheen, nu uw behoudenis
Uit zyn verheven deugd en Godvrucht wierd gebooren.
Niets moete uw gunst voor hem, niets uw genoegen stooren!
Myn waarde Vader! welk een blydschap voor uw' Zoon!
Hy ziet in Jesses Telg een zuil van uwen troon,
Een' vriend van zynen Vorst, een' redder van zyn' Vader!
Neen, neen, uw Jonathan beminde geen' verraader.
Denk nimmer dat myn ziel haar' pligt verzaaken kan.
Beschouw in Davids trouw de trouw van Jonathan.
Ik ken myn' Boezemvriend; hy zal u nooit belaagen.
Gy zult ons beiden, Vorst! ons leven bly zien waagen
Voor uw behoudenis, voor de eer van uwe kroon.
Kent gy zyn' braaven aart, ken dien ook van uw' Zoon.
God lof! 'k erlang uw gunst, voor my zo groot als teder.
'k Verkryg, met mynen Vriend, myn' waarden Vader weder.
| |
| |
De Vorst, die op dees taal den Prins in de armen drukt,
Barst uit, door tederheid en zuivre vreugd verrukt:
ô Jonathan! ô Zoon! ô blydschap van myn leven!
Nooit zal het liefdryk hart uws Vaders u begeeven.
Ik ken uw zuivre ziel en nooitvolroemde deugd.
Gy zyt myn hoop, myn troost, myn toeverlaat en vreugd.
Hy spreekt, en doet den Prins met zich ten feestdisch treeden,
En 't juichend Hofgezin deelt in de vrolykheden.
De rust was naauw hersteld in Saüls vorstlyk Hof,
Wanneer de maar' het hart van Isrels Braafsten trof,
Dat Godstolk Samuël, geroepen uit dit leven,
Zyn vroome ziel had aan haar' Schepper weêrgegeeven.
Al de Adel maakt zich op en trekt naar Rama heen,
Door 't schreijend Volk gevolgd met moedelooze schreên.
Elk wil, ten blyk van trouw en dankbaarheid, de pligten
Der uitvaart aan het lyk van Gods Profeet verrichten.
Gantsch Israël bewyst, door zyne erkentenis,
Hoe zeer het Vaderland in hem gehouden is,
In hem, die 't in gevaar kloekmoedig onderstutte,
En tegen 't woest geweld van 't heidendom beschutte;
Die, onbaatzuchtig, 't Volk als Rechter heeft bestierd,
En wiens getrouwe zorg met smaad vergolden wierd
| |
| |
Toen Israël de liefde in bittren haat verkeerde,
Hem van 't Gezag beroofde, en eenen Vorst begeerde;
Een smaad, die naderhand met reden wierd beschreid,
Schoon hy vergeeven wierd door 's Helds grootmoedigheid.
Dus vind elk ruime stof tot jammeren en klaagen.
Ach! zucht men, ach! by wien zal Isrel raad gaan vraagen?
Hy was 't orakel, waar ons lot door wierd bepaald.
Zyn geest wierd door den Geest van Jakobs God bestraald.
Hy hield ons hart niet op door wreede twyselingen;
Zyn schrander oordeel kon in 't hart der zaaken dringen.
Hy riep, als Vorst of Volk zich struiklend had misgaan,
Voor hen, op hun berouw, de Godheid needrig aan:
God liet zich, meer dan eens, op zyn gebed, beweegen,
En schonk aan Israël den afgesmeekten zegen.
Door zulke klagten word het hart des Volks beroerd.
En de ongeveinsde rouw ten hoogsten top gevoerd.
Het gantsche Land weêrgalmt van droeve lykmisbaaren.
Men doet in Ramaas vest zyn overschot bewaaren;
Terwyl zyn vroome ziel, ontslagen van verdriet,
Den blyden voorsmaak van een eindloos heil geniet.
De rouwmaar' spoed vast voort naar Judaas sombre wouden,
Daar David en zyn Volk zich thans, vernoegd, onthouden,
| |
| |
En valt dien Prins gelyk een donderslag op 't hart.
Tuig, lomrig Paran! tuig zyne ongeveinsde smart:
Gy, die zyn traanen zaagt, gelyk een bergstroom, vloeijen,
En d' opgekropten rouw zyn wyze lippen boeijen,
Tuig, hoe hy in geween de wentlende uuren sleet,
Zyn hartewee vertoonde in 't opgereten kleed,
Terwyl nog feller smart zyn droeve ziel verscheurde,
Die om haar' wyzen Vriend, haar' trouwen Raadsman, treurde.
Tuig tevens hoe het Volk, op 's Veldheers droevig spoor,
Gods Tolk beweende, wien al 't Land te vroeg verloor.
Gantsch anders was het thans met Isrels Vorst gelegen.
Hy, reeds voor langen tyd den Gryzaart ongenegen,
Ontroerde naauwlyks toen de dood hem wierd gemeld
Van hem die 's Hemels straf hem dikwerf had voorspeld;
Wiens afkeer hy voorlang had op zyn' hals gelaaden,
En die hem tegenstond in al zyne euveldaaden.
Hy veinst nochtans, als wierd 's Mans dood door hem beschreid,
En zend zyn' Hofstoet heen om, uit welvoeglykheid,
Het lyk des Richters, reeds met kostbre speceryen
Gebalsemd, voor altoos der grafspelonk te wyên.
De onëedle Doëg komt te Rama met die Schaar',
Doch word 'er, onverwacht, het vreemd gerucht gewaar
| |
| |
Dat God aan Jesses Huis den zetel heeft beschooren,
En David tot den troon van Israël verkooren;
Dat hy te Bethlehem voorlang, door Samuël,
Daartoe reeds wierd gezalfd, op Gods volstrekt bevel.
Hy hoort het schreijend Volk het ongeluk beklaagen
Dat Gods Profeet dien Held de kroon niet heeft zien draagen;
Dat hy te vroeg het Land ontviel, tot aller smart.
Die taal verspreid op nieuw vergif in Doëgs hart.
Hy snelt naar Gibea, en meld ze aan zynen Koning.
Dat vry uw vyand zich beroeme op trouwbetooning,
ô Vorst! die veinsäart deed zich zalven, door de hand
Van loozen Samuël, tot Heerscher van het Land.
Hy zoekt zyn snood belang arglistig vast te stellen,
Om dan, wanneer 't hem lust', u zonder zorg te vellen.
Dus spreekt de stookebrand, en mengt in zyn verhaal,
Tot hoon van Jesses Telg, de snoodste lastertaal;
Vloekt zelfs op Gods Profeet, nu reeds in 't ryk der schimmem.
Zo durft een bloode hond een' dooden leeuw begrimmen.
Die snoode reden, door geen tegenspraak gestuit,
Wischt Davids deugd en trouw in 's Vorsten denkbeeld uit.
Hy word door de oude wrok in nieuwe woede ontstooken.
Hy beeft; het bruischend bloed slaat met geweld aan 't kooken:
| |
| |
Al de aadren zwellen door de drift die hem verhit.
Ten laatsten barst hy uit: Is dit myns vyands wit!
Nu kan ik klaar 't bedrog van zyn gedrag doorgronden.
Om 't Ryk te scheuren wierd de mantel eerst geschonden.
Die snoode schending brengt zyn toeleg aan den dag.
Hy roofde stout een deel van 't Opperste Gezag.
Ik zal, ik zweer het u, den balling wel beletten
Zyn' voet ooit op den troon van Israël te zetten.
Zyn vonnis ligt geveld, op dees gevloekte maar'.
Dat hy zich vry verschuil' met zyn doemwaarde schaar',
Hy zal voortaan my door zyn loosheid niet verblinden.
'k Zal, eer hy zulks vermoed', hem in zyn' schuilhoek vinden.
Gaa, zeg aan Abner, dat terstond myn legermagt
Byéén verzameld worde, en in het veld gebragt.
Men poog' den muitling en zyn vloekrot te achterhaalen,
En doe hen allen met hun bloed deez' hoon betaalen.
Terwyl de ontzinde Vorst dus woedend tiert en raast
Genaakt Prins Jonathan, door 't woest rumoer verbaasd.
De Koning ziet hem naauw al zuchtend nader treeden
Of vaart doldriftig voort in zyne oploopendheden.
Zie, zie nu, roept hy, hoe ons David heeft misleid.
Hy wierd tot Vorst gezalfd: nu blykt zyn trouwloosheid.
| |
| |
Bewys ons thans dat ge in uw' pligt niet zyt bezweken.
Trek nevens my te veld, om dit verraad te wreeken.
Geef, geef my blyk dat gy verraaders niet bemint.
Wreek myne smaad en de uwe op uwen valschen Vrind!
De Prins besluit de drift des Konings in te volgen,
Wien hy dit oogenblik te uitspoorig vind verbolgen
Dan dat hy hem met vrucht zou kunnen tegengaan.
Hy zwygt, tot aller nut, en neemt zyn' voorslag aan,
Om dus, waar' 't mooglyk, hem te stuiten in zyn woeden,
En 't waardig leven van zyn' dierbren Vriend te hoeden.
De Veldheer Abner volgt het Vorstelyk bevel;
Trekt al de legermagt byéén van Israël;
En Saül streeft hen vóór naar Judaas wildernissen,
In waan dat hem dees reis zyn aanslag niet zal missen.
|
|
Auteursrechtvrij