Meester Rembrandt

13

DE GETIJDEN VOLGEN HUN EENDERE LOOP. DE winter smelt weg, de lente klopt aan de poorten der stad en vraagt toegang. Iedere middag gaat Saskia met Rombertus op de arm een wandeling maken, frisse lucht is goed voor den kleinen peuter. Frisse lucht is goed voor Rombertus, ze is ook goed voor Saskia. Ziet haar parmantig stappen langs de Binnen Amstel - is dat de moeder van het wicht? Het lijkt alsof ze flinker is geworden, haar vormen zijn voller, vrouwelijker, warmer dan vroeger. Schoon zij Rombertus zelf zoogt, zijn haar borsten stevig en is haar huid glad en rimpelloos gelijk ze een jong meisje was.

Ook Rembrandt heeft oog voor het ontbloeien zijner vrouw. Sommige ochtenden ontwaakt Saskia loom en met een lichte pijn in de rug, dan kijkt ze glimlachend-bestraffend naar de warrige krullebol op het kussen naast haar. Rembrandt slaapt zijn vermoeidheid weg, hij slaapt als het kind, dat in zijn wieg je voor de bedkoets zoetjes op zijn duim ligt te sabbelen.

[p. 265]

Een groot geluk, dit leven. Soms lijkt het Saskia té groot - zou zoiets immer kunnen duren? Het leven is kort, de dood loert overal, ze moet er niet aan denken haar Rembrandt eens te verliezen. Zeker: hij is gezond en sterk, dat weet ze. Toch is ze bang dat hij teveel vergt van zichzelf, hij werkt de ganse dag gelijk een slootgraver. De doeken en panelen worden bij stapels het huis uitgedragen, is dit niet te zwaar voor éen mens?

Een lentemorgen in 't begin van April. Saskia ontwaakt met een glimlach om de mond - hoe laat zou het zijn? Het was niet vroeg, eer zij zich teruste legde, ze heeft de klok van de Regulierstoren nog twee uur horen slaan. Behagelijk koestert zij zich in de warmte van het donzen bed, draait dan het hoofd naar Rembrandt. -

‘Goemorgen Saskia.’

‘Goemorgen Rembrandt. Ben je reeds wakker?’

‘Zo ge ziet, m'n kijnd.’ Hij gaat rechtop zitten, zegt lachend:

‘Ik lig zeker reeds een half uur naar je te kijken, Saskia.’

Saskia geeft zijn lach terug. - ‘Ken je mij dan nóg niet voldoende, Rembrandt?’ vraagt ze schalks.

‘Ik geloof dat ik op jou nimmer uitgekeken raak, Saskia,’ antwoordt Rembrandt ernstig.

‘Zou dat kunnen? Zou 'n man door een vrouw steeds geboeid kunnen worden...’

‘Door een vrouw zoals gij, wel, Saskia’.

Saskia legt haar arm om zijn hals, strijkt haar wang langs zijn raspige kin. - ‘Maar als ik nu eens oud zal zijn, Rembrandt, oud en lelijk... Zult ge dan nog evenveel van mij houden?’

‘Als jij oud wordt, word ik het ook, Saskia. En een oud mens is toch niet lelijk? Doch laten wij geen schimmen oproepen, jij bent jong en ik ben jong, niets ter wereld staat ons geluk in de weg.’ Liefkozend strijkt hij zijn vrouw over het haar, dat gelijk de ochtendzon ros en blond over het kussen stroomt. Liefkozend buigt hij zich naar haar toe, maar Saskia weert hem zachtjes af. - ‘Denk om Rombertus, Rembrandt,’ vermaant ze, met een snelle blik op de wieg.

Met een sprong is Rembrandt de bedkoets uit, loopt naar het venster en schuift met een breed gebaar de gordijnen open. Een weelde aan licht plenst de kamer binnen. Het is alsof er door Gods

[p. 266]

engelen een sluis wordt opengedraaid, die niets dan licht doorlaat, jong en blond, vers uit de hemel. Met volle schoven valt het de kamer in, het vlijt zijn tedere glanzen in de beddekoets, waar Saskia zich halverwege heeft opgericht in het kussen. De wijde mouwen van het nachthemd laten de armen vrij, hals en borst gluren romig uit het fijne, witkanten kleed.

God, hoe mooi is Saskia nu! Hoe heerlijk is haar huid onder het gouden licht, hoe hoogblond heur haar, hoe granaatrood haar lippen! Een Bathseba, een Suzanna, een Danaë! Ja, Danaë, de rankblonde dochter van Acrisius, de geliefde van Jupiter... Op zijn tenen gaat hij naar de bedkoets, strijkt aarzelend langs de groenfluwelen gordijnen en neemt haar hoofd in bei zijn handen.

‘Saskia,’ fluistert hij, ‘lieve kleine Saskia... Wilt ge voor mij poseren?’

‘Als wat, Rembrandt?’ vraagt Saskia met een klokkend lachje.

‘Als Danaë, m'n kijnd.’

Saskia bloost; warm en rozig vliegt de blos over haar wangen - ze kent de mythologische romances. - ‘Maar dan moet ik mij immers ontkleden, liefstemijn,’ fluistert ze schuchter.

‘Ja m'n kijnd, ja. Doch dat hindert niet, Saskia. Ge zijt toch mijn lieve, enige, heerlijke vrouw..!’

Hoeveel keer heeft Rembrandt Saskia geschilderd? Hij weet het niet. Hij heeft haar ranke leest gesierd met pelsmantels en jakjes van zilverstof, met fijnkanten fichu's en goudbestikte doeken. Robijnen en smaragden legde hij aan haar hals, en ketens van dofbroeiend goud. Hij tooide haar met een fluwelen hoed, met linten en strikken van Veronese zijde, met bloemen, jong en frisbedauwd als de lente.

Nú geen opschik en tooi. Slechts een snoer parels rond de slanke linkerarm, een gouden keten om de rechter. Er is geen andere tooi dan de warme, levende schoonheid van haar goudblonde huid, die glorieuse verrukkingen wekt, welke de begeerte vooraf gaan. Rembrandt's schilderen is méer dan dat: het is een strelend genieten van de nabijheid ener jonge vrouw, een geïdealiseerde bronst, een zinnelijk verlangen, getemperd door een diepe eerbied voor het mysterie Vrouw.