De speeltuin

[p. 117]

[XVI]

Mijn dokter raadde mij aan een kuur in Roscoff te doen.

‘Helemaal naar Rusland toe om te voorkomen dat mijn kwaaltjes erger worden?’

Hij prees mij om mijn geringe geografische kennis ‘zo zijn er tenminste nog verrassingen voor u’ zei hij ‘want Roscoff ligt in het noorden van Bretagne. U rijdt het gemakkelijk in een dag.’

‘Ik chauffeer niet meer,’ ik vertelde hem niet eens waarom, maar had het wel over mijn ervaringen als bijrijdster van Sophie.

‘Onzin, laat zij u toch brengen.’

‘Ik ga liever met de trein.’

‘Doe wat u wilt, voor mij zijn de spoorwegen uit de tijd, zoals het ook uit de tijd is om met het verzorgen van je lichaam te wachten tot je stokoud bent. Daarom moet u een kuur doen, niet eenmaal maar ieder jaar.’ Hij kwam op me af, duwde met zijn wijsvinger mijn neus naar rechts (het montuur van zijn bril raakte mijn gezicht) en zei ‘u hebt een ziek vleugeltje.’

In de spiegel zag ik een bekend rood plekje ‘is dat alles?’

‘Ja voor vandaag. Ik kan de evolutie niet tegenhouden alleen maar vertragen. Maar u moet meehelpen, vechten tegen die veroudering.’

Ik vertrek nog diezelfde week. In hoeveel verschillende warme zeebaden ik een eierloper lang gelegen heb, hoeveel spuiten met harde stralen water er over mijn lichaam zijn gespoten, ik weet het niet meer, ik werd gekneed en geknepen, sliep hierna urenlang en leidde een bestaan zonder verlangens en zonder problemen.

In de eetzaal van mijn hotel waan ik mij op een boot,

[p. 118]

want als het vloed is slaan de golven tegen de buitenmuur. Omdat mijn tafeltje te klein is om er tussen borden, glazen en schalen nog een boek te kunnen deponeren, kijk ik maar wat om me heen. Er komen uitzonderlijk veel vrouwen binnen, sommige hebben een stok bij zich, andere gaan zichtbaar moeilijk zitten. Ouders met kinderen brengen nog een beetje kleur in dit sombere schouwspel.

Op een avond komt er een heer op me af, hij probeert extra rechtop te lopen, is modieus gekleed en heeft een gezicht dat ik al eerder gezien heb. Hij noemt mijn naam en vraagt of ik hem niet herken. Ik duik in mijn vrolijke jaren maar durf hem niet uit mijn bed te halen want misschien heeft hij er nooit in gelegen.

‘Ik zie dat het niet gemakkelijk voor u is,’ zegt hij ‘tenslotte is het ook al lang geleden, u wilde een grijze tailleur als ik me niet vergis, en we hebben veel moeite gehad de juiste kleur te vinden. Ik was eens uw kleermaker.’

‘U bent weinig veranderd,’ antwoord ik zonder me ook maar iets te herinneren, geef hem een hand en vraag of de kuur hem bevalt. Neen, hij kuurt niet, hij stroopt alleen maar zijn broek op en loopt met blote benen in zee dat laat de dokter al zijn patiënten doen dus zal het voor hem ook wel goed zijn. Hiermee is ons gesprek afgelopen. Als ik hem over een jaar nog eens zou ontmoeten zou ik hem weer niet herkennen, ik kan geen mensen uit hun lijst halen, de kleermaker zie ik met een centimeter om zijn hals, spelden tussen zijn tanden en een puntige schaar in zijn hand (drie manieren van zelfmoord in één klap), de kapster met gummihandschoenen en een rose schort, de juffrouw van de krantenkiosk met een kouwelijk gezicht en grijze drukinkthanden. Zodra kleermaker, kapster en juffrouw uit hun omlijsting kruipen, verliezen zij het naam-

[p. 119]

kaartje dat ik hun gegeven heb zo sterk hebben voor mij voorwerpen invloed op de mens.

Op zondag kwamen er veel families uit de omgeving eten (de kok was een regionale beroemdheid om de bereiding van zijn Homard à l'Armoricaine) de tafels aan het raam werden speciaal voor hen gereserveerd en de kunsten naar het midden van de zaal geschoven, een lange rij eters naast en tegenover elkaar, waarvan er maar enkelen waren die het zonder meer accepteerden dat hun onafhankelijkheid ter wille van de bankrekening van de baas prijsgegeven werd. Maar wie het lef had te reclameren kreeg als antwoord dat hij dan maar ergens anders onderdak moest zoeken.

‘De klant, een onttroonde koning.’ Dit zei de man naast mij, die zijn ellebogen tegen zich aangedrukt hield om mij niet te hinderen. Een deel van zijn rechterwang hing als een scheve zak tot over zijn kin en was bedekt met littekens. Hij excuseerde zich en vroeg mij om onze plaatsen te verwisselen, de andere helft van zijn gezicht was namelijk gaaf. Hij dwong me wel tot de vraag ‘een auto-ongeluk?’

‘Een treinderaillement.’

‘Uiteindelijk hetzelfde.’

‘Inderdaad. Mij stoort het niet meer, uitsluitend als ik aan de verkeerde kant zit naast iemand die ik niet ken.’ Hij stelde zich voor, hij kwam uit het noorden van 't land en bewonderde alles en iedereen uit nog noordelijker streken ‘maar mijn vrouw heb ik toch in de Pyreneeën gevonden, (met een intieme stem): zij heeft mij laten begrijpen dat een huwelijk alleen maar op trouw, jaloezie en ontrouw kan gedijen.’

Ik gaf geen antwoord.

‘Het is geen lang verhaal dat ik u wil vertellen als u het

[p. 120]

zou lezen zou u 't nauwelijks geloven. Wilt u naar me luisteren?’ Hij had zijn dessert op, ik zat nog aan mijn sla, ik geloof dat ik nee knikte, maar hij was al aan 't woord.

‘Zij is ouder dan ik, was heel mooi maar is te vroeg verlept. Ze haatte het dat ik jong bleef, ze bewaakte me en toch was ik trouw. Daar heb ik nog lang berouw van gehad.’

‘Als u dit opschrijft kunt u 't zo aan een damesblad kwijt en u krijgt er nog geld voor ook.’

‘Ik heb geen geld nodig, ik wil alleen praten. Vanaf de dag van mijn ongeluk, of iets later toen ze zeker wist dat ik voor altijd geschonden zou blijven, is ze veranderd en gaf ze mij mijn vrijheid terug, ze was ervan overtuigd dat ik nu geen kwaad meer kon en tot het einde van mijn leven genoopt zou zijn naast en met haar te leven. Dat noemde zij liefde. Maar toen ze niet meer jaloers was begon ik haar juist te bedriegen. Er zijn vrouwen genoeg en sommige gaan zelfs zo ver dat ze beweren dat een halve wang een bepaalde opwinding teweegbrengt. Merkt u er iets van?’

Ik stond op en vroeg aan de hotelier mij voortaan niet meer naast hem te plaatsen.