Voor God en koning (onder pseudoniem Mathilde)

[p. 437]

Hoofdstuk XIV.
Gehuwd.

In een keurig vertrek van een der prachtige hotels der voorstad St. Germain, stond een schoone vrouw in balgewaad voor den spiegel. Haar rozenrood, zijden kleed schitterde van diamanten en scheen door een wolk van brusselsche kant bedekt; haar donkerbruine, kunstig opgemaakte lokken prijkten met een diadeem van edelsteenen, waaraan zij vooral haar aandacht scheen gewijd te hebben.

‘Houd den spiegel wat meer links, Philippine,’ zeide ze haar kamenier, ‘zoodat het licht er meer op valt; juist, zoo! Vindt ge niet, dat ze heerlijk schitteren?’

‘Prachtig mevrouw, zonder nog een der dames gezien te hebben, weet ik reeds wie de koningin van het feest zal zijn. Die diadeem is het elegantste stuk, dat ik ooit zag.’

‘Nu mijn braceletten nog, Philip; geef mijn handschoenen aan en laat het rijtuig voorkomen.’

[p. 438]

De deur der kamer ging open en een jonge man trad binnen, met een klein meisje op den arm.

‘Ha, mijnheer de Champfleury, komt gij mij nu ook bewonderen? dat doet mij genoegen. Hoe vindt gij, dat die kroon mij staat?’

‘Heerlijk, mijn lieve! Gij zijt schitterend als eene koningin en wat zegt Aliénor er van?’ vroeg hij de kleine feeder.

De dame boog zich ietwat en kuste het kind op het voorhoofd; in plaats van de armen naar de schitterende moeder uit te steken, verborg het haar hoofdje op den schouder des vaders.

‘Ik heb slaap, pa,’ zei ze zacht.

‘Zijt gij bang voor mij?’ vroeg de moeder verstoord; ‘waarom wendt zij het gezicht af?’

‘Arme kleine, zij wil slapen en daarbij is zij niet gewoon u zoo voor zich te zien; al die glans verblindt haar, niet waar mijn engeltje? Kom laat mij u te bed brengen.’

‘Wacht een oogenblik, mijnheer! Ik vertrek zoo dadelijk.’

‘Och mevrouw, heb nog een oogenblikje geduld, ik ben zoo klaar,’ en hij ging in 't aangrenzende vertrek, waar vier sierlijke, kleine ledikanten stonden.

‘Zusje kijken,’ zei de half ingesluimerde kleine.

‘Och ja, dat hadden wij haast vergeten,’ antwoordde de vader en bracht haar naar het kleinste bedje, waar een allerliefst engeltje lag te slapen; onrustig was echter haar slaap. Zij kreunde licht en schoof de dekens met de kleine handjes naar beneden. De vader dekte haar zachtjes toe en bracht toen de andere naar haar eigen, met blauw gaas bedekte, legerstede.

[p. 439]

De moeder had zich op de sofa vlak over de deur gezet, zoodat zij juist een blik kon werpen op de twee personen in de andere kamer. De kleine knielde op den rand van de wieg en de jonge hertog naast haar op het tapijt; zij had de handen gevouwen en hij zeide haar het Onze Vader voor. Zacht en liefelijk klonk haar stemmetje bij de gedempte toonen des vaders; het was een tooneel, waarop de engelen des hemels met welgevallen moesten staren, doch welk een contrast met de wereldsche moeder! Hij kuste haar goeden nacht, maakte een kruisje op 't blanke voorhoofd en deed de gordijnen dicht. Ook de hertogin was opgestaan.

‘Goeden nacht, mijnheer,’ sprak zij min of meer koel.

‘Ik zal u naar het rijtuig brengen,’ hernam hij. Zij stak haar arm onder den zijnen en zij gingen samen de kamer uit.

‘Euphemie was onrustig,’ zeide. hij.

‘Zoo? Och, dat zal van de tandjes komen. Laat den doctor morgen ontbieden. 't Zal wel niet erg zijn. Ik ben benieuwd hoe of de markiezin de Romany gekleed zal zijn. Ik geloof toch niet, dat zij zich overtreffen zal. Gij hebt haar immers op het laatste bal gezien, niet waar?’

‘Ik herinner het mij niet meer, liefste!’

‘O, zij was zoo prachtig! Maar of ze zoo'n diadeem heeft als ik, betwijfel ik zeer.’

Zij stonden voor de groote trap.

‘Zullen wij mama niet eerst groeten?’ vroeg hij.

‘Doe gij het voor mij, het wordt waarlijk te laat.’ Hij zeide er niets op; spoedig waren zij voor het rijtuig. ‘Goeden nacht,’ sprak zij nogmaals en drukte zijn hand.

[p. 440]

‘Veel genoegen,’ antwoordde hij, sloot het portier en zag het rijtuig na, dat zich snel verwijderde en na eenige straten te zijn doorgereden voor een fraai huis stilhield.

De hertogin stapte er uit en ging, met den gang van iemand, die geheel te huis is, naar boven in een helder verlicht salon. Een dame, reeds in den zomer haars levens, en een jong, schoon meisje wier gelaat veel gelijkenis met dat der binnenkomende droeg, bevonden er zich reeds.

‘Nu al!’ riepen beiden.

‘Ja, ik wilde wat vroeger bij u zijn. Nu wat zegt gij er van?’

Er scheen geen einde te komen aan de uitroepen van bewondering:

‘Waarlijk Henriëtte,’ zeide het jonge meisje, ‘uw man vertroetelt u; het is geen kleinigheid u zulk een diadeem op een eenvoudig verzoek te geven.’

‘Gij moet hem beter waardeeren,’ voegde de dame er bij. Henriëtte stond voor den spiegel en glimlachte.

‘O, hij is goed genoeg,’ antwoordde zij, ‘hij geeft alles, wat ik hem vraag, is altijd even voorkomend en toch....’

‘Nu wat dan?’

‘Toch bemint hij mij niet.’

‘Foei Henriëtte, welk een dwaasheid!’ riep de jongere zuster uit, ‘hoe komt gij er aan?’

‘Verwijt hij u soms, dat gij te veel uitgaat,’ vroeg de moeder!

‘Neen nimmer, maar ik verlang iets meer, iets, wat hij mij niet schenken kan.’

‘Huiselijk geluk? Dat hebt gij toch ook al ondervonden, toen gij zoo ziekelijk waart na Aliénor's geboorte.’

[p. 441]

‘Die vervelende tijd, neen, spreek daar niet van! Ik houd niet van dat huisbakken geluk.’

‘Dan zal ik u zeggen, wat ge wilt: Een man, die den geheelen dag voor u op de knieën zit en niet alleen met cadeaux, maar u met betuigingen van hartstochtelijke liefde overstelpt. Wilt ge dat niet, zuster?’

‘Misschien hebt gij gelijk zusje; ik verbeeld mij, dat Armand heel anders zou geweest zijn tegen dat boerinnetje, die Carmelites, als hij het jegens mij is.’

‘Wel mogelijk,’ sprak de moeder, ‘maar zij zou zich ook meer naar zijn neigingen hebben geplooid, zorgvuldiger geweest zijn voor zijn kinderen en lang zoo ijverig niet om zonder hem op partijen te verschijnen.’

‘Waarom blijft hij altijd thuis, bij moeder aan den haard? Hij is een mooie, knappe jongen en ik zou gaarne met hem overal verschijnen, doch het is mijn schuld niet, wanneer hij alle uitnoodigingen afslaat.’

‘Dikwijls gaat hij, om uw genoegen te doen, meê; waarom blijft gij dan niet een enkele keer om zijnentwil te huis?’

‘Bah foei, daar ben ik geen hertogin de Champfleury voor. Ik moet onzen stand ophouden.’

Een oogenblik later reed de moeder met haar twee dochters naar het bal terwijl het salon van 't hotel Champfleury een allerliefst, huiselijk tooneel aanbood.

De oude hertogin en haar trouwe Jeanne zaten bij den knappenden haard te werken; aan de ronde tafel zat Armand met zijn twee zoons voor een hoop hout, waaruit hij met waar talent pilaren en muren sneed, welke zij samenvoegden.

[p. 442]

‘Grootmoeder, de eene toren is klaar,’ riep Edmond, de oudste.

‘Herkent gij de....’

‘Stil, laat grootmoeder raden,’ zeide de vader.

‘Zou ik dat niet weten, mijn dorpskerk,’ sprak de hertogin.

‘Werkelijk Armand, gij hebt er alle eer van,’ sprak Jeanne, die haar bril afnam om beter over het geheel te oordeelen.

‘Ik niet, maar mijn beide architecten,’ antwoordde hij lachend. ‘Kom jongens aan het werk, laten wij ons haasten, opdat mama het kunststuk morgen op haar toilettafel kan zetten.’

Een spottende trek kwam op het gelaat der grootmoeder; zij zweeg echter en zag belangstellend naar het groepje.

Eindelijk was het werk onder het gejubel der kinderen klaar. Armand zette het voorzichtig op een blaadje en liet het toen de dames bewonderen.

‘Ik zal het naar den pastoor van Mailly zenden,’ zeide hij met zelfvoldoening, ‘doch onze waardige vriend moet het eerst zien. Hij is er immers ook bekend, niet waar mama?’

‘Zeker, herinnert gij u nog wel dien morgen Jeanne, toen uw schoonzuster Anna mij over hem inlichtte?’

‘Ach ja, toen was ik nog pas achttien! Welk een tijd ligt daar tusschen! Van allen, die daar in de hoeve bij het ontbijt zaten, leven nog slechts twee,’ zuchtte Jeanne, ‘Paul, Pierre Thomas, hunne vrouwen, Gretha, Loïzan, moeder, allen zijn dood. Vincent en ik zijn de eenig overgeblevenen.’

Er heerschte gedurende eenige oogenblikken een diep stilzwijgen; de kinderen werden slaperig en Jeanne

[p. 443]

bracht hen naar de slaapkamer. De grootmoeder fronste de wenkbrauwen.

‘Is dat de plicht der moeder niet?’ vroeg zij.

Armand glimlachte. ‘Zij gevoelt zich gelukkig, moeder en dat is mij genoeg.’

‘Ieder zijn verkiezing mijn zoon, maar dit leven kan niet beantwoorden aan de droomen, die gij u gevormd hebt.’

‘Neen dat kan het ook niet liefste moeder! Met één enkele had ik dien droom kunnen verwezenlijken, doch dat is nu voorbij. Ten wille van ons geslacht heb ik Henriëtte gehuwd; boven verwachting ben ik geslaagd mijn eerste liefde te overwinnen en betrekkelijk gelukkig te zijn. Wat kan ik meer verlangen en dat aan uwe zijde, lieve, dierbare mama?’

En als een jong kind legde de hertog en pair van Frankrijk zijn hoofd op den schoot zijner moeder. Zij kuste hem ontroerd op de zwarte lokken en stamelde een inwendig gebed voor zijn geluk en vrede.

Zoo vloog de avond om; de hertog had pen en papier genomen en teekende de verhalen aan, die mevrouw de Champfleury en Jeanne hem steeds leverden, als bouwstoffen voor zijne geschiedenis der Vendee. Nog een anderen levenden getuige van den strijd bezocht hij dikwijls; het was de pastoor Fournet, de vriend zijner moeder en nu ook de zijne. Na een dag, doorgebracht in de moeilijkste plichtsvervulling was het den waardigen man steeds een aangename verrassing, den jongen hertog in het eenvoudige huiskamertje aan te treffen. Zelden was er tusschen hen sprake van hun beider nicht; zij ging steeds voort in volkomen onthechting der

[p. 444]

wereld voor haar vader om ontferming te smeeken en al weêrsprak alles haar hoop, toch twijfelde en wankelde zij niet.

Voor Armand was zij thans meer, als ze ooit geweest was: een hemelsche verschijning, een bewaarengel. In treurige oogenblikken, als zijn vrouw of kinderen in gevaar verkeerden, had hij haar gebed ingeroepen en was nooit teleurgesteld geweest.

Het had twee uur geslagen toen het rijtuig der hertogin door de poort reed en zij ontevredener, dan zij vertrokken was, binnentrad.