Hekken in Nederland

[p. 44]

Foto RDMZ, S.J. Bouma, 1959.

Volgerwyck
Volgerweg 36, Middenbeemster

Situatie en geschiedenis

De voormalige buitenplaats Volgerwyck lag aan de zuidelijke zijde van de Volgerweg en ten oosten van de Middenweg. Volgerwyck maakte deel uit van de vele ‘Herenhuizen’ die na de drooglegging van de Beemster gebouwd werden. Oostelijk van Volgerwijck lag het buiten Zwaansvliet, waarvan de laatste overblijfselen, de bouwvallige brug met hekpijlers, in 1972 werden afgebroken. De brug en de helaas verminkte hekpijlers van Volgerwijck bleven echter bewaard.

Beschrijving van het toegangshek

De geblokte bakstenen pijlers bezitten massieve geprofileerde hardstenen afdekplaten en basementen. Bijzonder is de bekroning van de pijlers, welke bestaat uit twee gebeeldhouwde natuurstenen leeuwen in liggende houding, geplaatst op gemetselde rechthoekige sokkels. In de dekplaten van de pijlers is aan de voorzijde in een klassiek lettertype de naam van het buiten uitgehakt. In de linkerpijler staat volger en in de rechterpijler wyck. De gebeeldhouwde leeuwen en afdekplaten zijn thans witgeschilderd, de letters zijn zwart. De pijlers zijn van massief, fijn uitgevoerd metselwerk van precies dezelfde soort als de naar beide zijden enigszins uitwaaierende boogbrug. Langs de randen van de brug liggen hardstenen afdekbanden waarop aan de straatzijde een leuning is geplaatst. Herstellingen aan deze afdekbanden geven aan dat op de brug een oudere leuning heeft gestaan. De huidige balusters zijn 19de-eeuws. De brug en de pijlers dateren uit het tweede kwart van de zeventiende eeuw.

In de jaren zestig werden de hekpijlers door de toenmalige eigenaar ernstig verminkt. Om een bredere doorgang te verkrijgen voor landbouwmachines werd een belangrijk deel van de onderzijde van de pijlers weggekapt. De doorgangsbreedte die ongeveer 3,15 m bedroeg, werd door weghakken verwijd tot ca. 3,50 m. Bovendien zijn de gesmede ijzeren hekvleugels na verwijdering verloren gegaan.

Een der verminkte hekpijlers.
Foto RDMZ, P.G. Meijer, 1996.

Enkele afmetingen

Baksteen 4 à 4,5 cm × ca. 10 cm × ca. 21 cm,

de bosseringen tellen 5 lagen,

de ingehouden stukken ertussen 4 lagen.

De bosseringen zijn in het midden van de pijler ca. 73 cm breed, de andere stukken ca. 71 cm.

Dit effect is bereikt door in de ingehouden stukken de middelste kop van een koppenlaag, respectievelijk strek van een strekkenlaag, af te slijpen tot ca. 7,5 à 8 cm, respectievelijk 18 à 19 cm.