'Pidári'. Of de strijd van het licht tegen de duisternis in de Bataklanden

[p. π4]

Zendelingen in de Battaklanden ter Conferentie in 1899.

[p. I]

Ter inleiding.

Goede wijn behoeft geen krans. Dit spreekwoord is van algemeene bekendheid. Ten volle is het van toepassing op dit werk van mijn waarden vriend Meerwaldt.

Vele jaren was hij als zendeling van het Rijnsche zendinggenootschap op Soematra onder de Bataks werkzaam. In dit werk spreekt dus een betrouwbaar en bevoegd oor- en ooggetuige. Het is geheel natuur en waarheid, uit het leven en de ervaring geschreven.

Wie, die waarlijk belangstelt in Neêrlands Oost-Indische bezittingen, draagt geen kennis van den gezegenden arbeid der Rijnsche zending op Borneo, Nias en Soematra? Hetzij men de zending genegen is en haar met gebed en gave ondersteunt, hetzij men haar geen goed hart toedraagt uit onverschilligheid of uit vijandschap tegen het evangelie van Jezus Christus, om 't even, men kan er zijne oogen niet voor sluiten, men moet er rekening mede houden. Het behoud onzer kolonieën hangt, mijns bedenkens, voor een groot deel af van de Christianisatie der volkeren, die zich meerendeels nog in den nacht des heidendoms bevinden of zich onder Mekká's halve maan scharen. De stemmen vermeerderen bij den dag, die zulks luide uitspreken.

Over den voorspoedigen wasdom van den arbeid der zending is reeds veel geschreven. De 32 jaargangen van het tijdschrijft: ‘De Rijnsche zending’ bevatten tal van bijdragen tot recht verstand van den door den Heer aldaar gewrochten arbeid. Tot dus ver ontbrak ons echter nog in onze taal, ten minste in den vorm,

[p. II]

waarin dit gegoten is, een werk over den bovenmate rijk gezegenden arbeid op Soematra. In vier boeiend geschreven verhalen leert ons de schrijver de ontzettende macht van het heidendom kennen, maar niet minder ook de zegevierende kracht van het eeuwig evangelie.

Het werk heeft tot titel: ‘Pidári’ - Wat beteekent dit woord? Het is een Bataksch woord, dat den geheelen toestand, waarin het volk zich onder de heerschappij van het oude heidendom bevond en in de door het evangelie nog niet bereikte streken nog steeds bevindt, omvat. Dus den heidenschen offerdienst der booze geesten, waarzeggerij, tooverij, twist, tweedracht, onderlinge veete, oorlog, sluipmoord, kannibalisme, onveiligheid van vreemdelingen in het land van andere stammen en daarmee gepaard gaanden roof van goederen en menschen. In 't kort alle uit het heidendom voortvloeiende onzedelijkheid en onrecht liggen in het ééne woord ‘Pidári’ opgesloten. De schrijver heeft het hier en daar door ‘vuistrecht’ weêrgegeven.

Van dien toestand wenscht het werk de lezers op de hoogte te stellen, om dan te doen zien, hoe hij door de komst der evangelieboden, den invloed van Gods woord en ook door den steun van het Nederlandsch-Indische gouvernement meer en meer wijkt en voor betere toestanden plaats maakt, om daardoor den lezers een indruk te geven van den grooten, onmiskenbaren zegen, die op het werk der zending rust.

Het eerste verhaal stelt ons in den persoon van den inlandschen onderwijzer en prediker Ernst Pasariboe een voorbeeld voor oogen van de velen, die door den invloed van het evangelie uit grooten nood en diepe ellende werden gered. De invloed der regeering is daarin eenigszins in het zevende hoofdstuk zichtbaar.

Het tweede verhaal: ‘Hoog bezoek in het land der wilden’ stelt hoofdzakelijk den steun der regeering op den voorgrond, door welken het den zendelingen

[p. III]

mogelijk gemaakt werd, onder de barbaren te blijven wonen en werken.

Het derde verhaal geeft een beeld van echt heidensche woestheid, waartegen ten slotte de onder den invloed van het evangelie staande Bataks zelve te velde trekken.

Het vierde verhaal heeft veel overeenkomst met het eerste, maar geeft den lezers gelegenheid nog andere zeden en gebruiken der Bataks te leeren kennen, terwijl het hun bovendien vergunt, een blik te slaan in de toestanden in een deel der Bataklanden, dat ook thans nog bijna geheel buiten den invloed van de zending en de regeering staat.

Voorwaar, een rijke, veelbeteekenende inhoud!

Ik vertrouw, dat dit werk bij ons zijn weg zal vinden. Moge mijn hoop niet beschaamd worden!

Daar is zooveel, dat ons moed geeft, met trouw en ijver het werk des Heeren te doen. Belangstelling van de zijde der hooge regeering in de christelijke zending en niet 't minst ‘geopende deuren’ in de heidenwereld, met name op Soematra.

Er moet en kan meer gedaan worden.

Gevoele een ieder zijn hoog voorrecht, te mogen meêdoen.

Mijn dank aan den hooggeachten schrijver voor dit uitnemend boek, versierd met vele platen, die het geschrevene illustreeren.

Mocht hij weldra weder naar den wensch zijns harten uitgaan naar zijn hem lief geworden oude arbeidsveld, dan schenke God genade, dat hij de verzekering moge meênemen: ‘mijn werk is niet ijdel geweest, goor velen was het ten zegen!’

Amsterdam, 11 Dec. 1902.

J.P.G. WESTHOFF.