|
| |
PLACAET. En Ordonnantie, streckende tot weder-oprechtinge van d'
oude en Natuurlijcke MANNELICKE-ACHTBAARHEYT.
Macht, en des selfs aenkleven, &c.
Wy Homo Maculino by de gratie van d' Alvermoghende Iupiter,
Opper Prins van alle gheschape Creaturen, Keyser van Kasborien,
Bonnet-en-borght en Tullebandarien, Koningh van Capadocien en Kaaper-Ianien.
Groot-Vorst van den Broeck. Dominateur in Trokorien Troevorien en
Triktaktarien. Hartoogh van Malibaanorien, Closorien Rancquetorien en
Callons-orien. Grave van de Beurs, Vry-Heer van de Voet-booghs-en-klauweniers
doelens. Ridder van Beslaeghe Coussebanden en Ghehoorende Schoenen. Admirael
Ghenerael van de Zuyder en Noorder-Iacht-havens, &c. Allen den | |
| |
ghenen die dese onsen open Brief sullen sien of hooren lesen, Saluyt. Alsoo,
door onsen lieven en wel-beminde, Grave van Middelborg, Kok-eng, Vrouwen-acker,
en Buyk-sloot, &c. Onse Opper-ghesagh-voerder in de Landen van herwaerts
over, onlanghs tot onser kenisse is ghekomen, hoe stout ende onvermeten zich de
ghewaende Princes Feminarius, Erf-vyanden van onse Souvereyne ende
Kayserlijcke macht, Domeynen en Heerschappyen, op den achsten dagh der voorlede
Maendt, by haer genaemt Broeck-draeghster, heeft bethoont, soo wel in
het uyt-schrijven als verkundighen van seecker violent Plackaeten Privilegie,
bestaende in twaelf ongerijmde hoofdt-deelen, ende heure consequenten. Waer mee
sy, niet alleen haer selfs, maer oock de minste van heur ghevolgh, tot de
onredelicke Visch-wijven, Appel-teeven, Waerdinnen, ende Turf-tonsters in
kluys, boven ons Natuurlick ende Kayzerlick vermoghen pooght te verheffen ende
te verheerelicken, &c. En naer dien dit vergrijp en onlijdelick euvel,
strijdende tegens alle ingheschaepe en geschrevene Wetten, oorspronckelick, uyt
sommige van onse eyge Hovelingen en Onderdanen, by ons en onse Voor-zaten
gewoonlick met de namen van Ian Hen Legh-after, doetter niet toe, Oene,
Goosze, Lubbert, en soo voort, om hun aerdt en bedrijf te beter uyt te
drucken, benaemt, sijn voort ghekomen. | |
| |
SOO IST: Dat wy, nae dat wy
ons, daer over, te vooren, met onsen Breeden-Raet hebben beraden, om alle
onheylen, die uyt 't meer-ghemelte Placcaet van d onbeschaemde
Feminiarius, nootsakelick souden volgen, by al dien wy, daer in, door
onse aengeboren macht en wijsheyt, niet tijdelick genoegh voorsagen, aen alle
Man in 't gemeen, en aen yeder in 't bysonder, van wat Staet, Macht en Aensien
de selve mogen zijn, staende onder de gehoorsaemheyt van onse onbepaelde macht,
wel schapelik lasten en beveelen, sich, van nu voortaen, sonder eenigh
vertreck, naer d'Inhoud van dese onsen Placcate en Ordonnantie, te reguleeren:
Want wy dit also bevonden hebben te behooren, &c.
1. Gheen Man sal, in 't wandelen, soo wel binnen als
buyten de Steden, sijn Vrou, schoon sy van een Edel, en hy van een onedel
geslacht waer gesprooten, aen de hooger-handt, hoewel sulcks seer langh een
poos, by d' Aensienlickste, tegens alle billigheyt, is gepleeght, mogen setten:
maer haer, om heur hoovaerdy te dempen, en heur onderdanigheydt aen te wijsen,
alleen de lager-handt vergunnen. Op poene van eeuwigh van het Mannelick Recht,
Bedieningh der Statelicke Ampten, en onse Genaede versteeken te zijn.
2. Een Staats of Raads-persoon sal aen sijn Vrouw, veel
min Dochters of Maegden: geen Sleutel van sijn Comptoir, om sijn pampie- | |
| |
ren
te door-snuffelen, laten, nocht eenige gheheymen, aen haer
vertrouwen, op dat de Gemene saken, door heur los-tonggigheydt, niet terstont
straet-maer, ghelijck het dickwijls ghebeurdt, worden gemaeckt. Op pene van
dadelick uyt den Raadt verstooten, en tot een Procureur, vernedert te
worden.
3. Niemant zal, aen zyn Vrouw, eenige d'allerminste
toe-ganck en bedilling, in zen Mannelicke bedrijven, soo wel die, ten voordeel
van 't huys, als tot zyn by-sonder vermaeck, worden bedreven, vergunnen: maer
haer sijn beveelen, in alles onder-werpen, en, aen haer, soo dickwils sy anders
pooght te doen, de ses weken gheven.
4. Geen Man sal, wanneer zyn Vrouw een Maendt de
pruyl-hoeck heeft bewaert, en, aen hem het lesen van het boeck der Scheppinge,
weygert, een Monix leven behoeven te leyden: maer sal sig, (so haest als hy
sulcx an onsen Viscael van 't Vrouwe-recht, ter plaetse sijner residentie, aen
ghegheven en konsent verkreghen heeft) met zyn Meydt, of eenighe andre jonge
Deerne, so lang tot de Vrouw heur sonde voor hem heeft beleden, mogen
behelpen.
5. By al dien het gebeurde dat een man, in een gemeene
mael-tijd, so wel buyten als binnen zyn huys, aen zen Vrouw eenigh redelick
ding gebood, en sulcx by haer niet wiert volbrocht, so sal hy an haer de daet
van de Koning | |
| |
van Perssen, omtrent de ongehoorsame Vasthi,
vernuwen, of anders heur eeuwige en lijf-eyge slaaf moeten blyven.
6. Geen man sal, wanneer hy, met een eerlick geselschap,
in een Herbergh, op de Trock rafel, of eenig ander spel sijn tijt verdrijf
soekt, zyn vrouw, wanneer sy, door bier-sucht en onbeschaemtheyt, hem komt
besoecken, als een Lagh-ghenoodt aen-nemen, en het hooghste woordt laten: maer
haer, als zy heur boodschap ghedaen, en eens of twees ghedroncken heeft, naer
huys senden, of het waer dat'er meer vrouwen in 't gelagh waren, of datse met
hem daer gekomen, of uyt-ghenoodt was. Op pene van selfs, soo hy anders doet,
uyt het gheselschap gebannen te worden.
7. En in't gebeurde dat een Man het geluck in't spelen,
tegen had, so sal hy de vrouw evenwel niet naer de mont behoeven te sien: maer,
haer, door sijn Achtbaerheyt, een slot voor de lippen hangen, of het waer saeck
dat hy haer, of zijn kinderen liedt ghebreck lijden, in welck een val de vrouw,
wanneer zy met beleeftheyt spreeckt, sal gehoort worden.
8. Geen man sal sich, wanneer zyn vrou gesondt is, of
minder boden heeft, met de koocken of eenighe andre Marck-gangh, dan die van de
Visch, waer toe hy geen Emmer, maer een bequaem Net sal moeten ghebruycken,
bemoeyen. Doch of het geviel, dat sulcx, door | |
| |
gierigheydt en
wantrouw, by sommige wierdt gepleeght, gelijck men dickwils siet, die sullen
oock niet verder dan in de kooken mogen gebieden, en met de naem van
Gortenteller, of Seemel-knooper gedoopt worden.
9. Een Coopman beneden de 60 Iaaren sal zich, van sijn
Vrouw des Soomers twees in een weeck, te weten, des Donderdaeghs en Sondaeghs
met linden koussen, onder-broeck, hemdtrock, en wat daer aen dependeert, laten
verschoonen, of haer so dickwils sy sulcx weygert, aen een wasch-tobbe sluyten,
en niet eer verlossen, voor sy aen hem heur schuldt bekent genaa versocht, ende
hem de voorseyde verschoonigh beschaft heeft; of het waer saeck, dat hy op de
voorschreven dagen, het behoorlick tol-recht van de Vrouwen-acker, aen Venus
Collecteur of Controlleur niet had voldaen: in welck een val de Vrouw aen hem,
in het voorsz Articul niet is gehouden.
10. Een Schuytevoerder, Sleeper, Coorendrager,
Lichter-man en diergelijck, sal, of het waer dat hy boven de gewoone gang had
gearbeydt, het recht van het boven gestelde Articul, niet meer dan eens per
weeck mogen eysschen en executie stellen.
11. Gheen Ambachts-man, behalven een Snijder of
Bexemaker, sal soo lang sijn vrouw gesondt is, en heur noodtdruft van hem
geniet met de elle-boghen door de mouwen, billen | |
| |
door de broeck,
nocht met gaaten in de koussen, binnen noch buyten de Stadt mogen wandelen,
veel min onder eerlicke Borgers in een bequaem Gheselschap komen; Maer sal sijn
goedt, eer hy uyt-gaet, van sijn vrouw wel te deegh doen schoon maken en
versien. Doch so sy hem in niet terstond te wil is, sal hy haer sonder eenige
genade, onder de Discipline van Broer Cornelis stellen; en haer daer nae soo
langh by de lap-mande binden, tot datse voor haer sonde boete gedaen heeft.
12. Niemandt sal ghehouden zijn, aen sijn vrouw eenigh
ghehoor te gheven, soo langh sy hem niet met de naem van Heer, Vader,
Vooghd, en diergelijcke eer-tytelen, op het aller beleefste begroet.
13. Al wat in het 7, 8, 9, 10, 11, en 12. hooft deel van
het Placcaet der onbeschaemde ende meer ghenoemde Feminiarius, den
Mannen wordt te last geleght, sal yeder Man, van wat staet of conditie hy oock
zy, terstondt nae het Af-kundighen van dese onse opene brief, aen sijn vrouw
doen gehoorsamen, of sulk een straf over heur onwilligheyt oeffenen, als de
tijdt en gelegentheyt der zaeck vereysschen sal.
14. Niemandt sal in het onderschrijven der Brieven,
wanneer hy van huys is, sich selfs een Ootmoedige Dienaer Verbonde Slaaf,
Knecht, en soo voort, van sijn vrouw mogen noemen; maer in het teghendeel
altijdt setten; Uw: | |
| |
Wettighe Man, Volghd, Heer.
Opper-hooft, en soo voort. Op Pene van Eeuwigh van de Kroon en het
Erf-recht der Mannelicke Achtbaerheydt versteecken te zijn.
15. Geen Man sal zyn Vrouw vooght over eenig wijnen, of
gedisteleerde. Wateren laten, wijl sy daer op te lichtelick verslingheren, en
dickwils tot de grootste ongheregeltheydt en vlees-snoeperijen vervallen.
Dese, en meer andere poincten, die consequentelick uyt de voorsz.
volgen, van wat natuur deselve soude moghen zijn, schoon zy in dese onse
Ordonantie niet sijn uyt ghedruckt, lasten en beveelen wy, als boven, aen alle
man in't gemeen, en yder in't bysonder, onverbreekelick en wel stricktelick te
onderhouden, sonder daer tegens yets te doen of te laten geschieden. En op dat
sich niemant met onwetenheyt sal hebben te verschoonen. So gebieden en begeeren
wy aen onsen lieve en wel beminde den Grave van Middelborgh, Kokengh, &c.
Midsgaders alle andere Hoge Overheden, so wel in de Steden als ten platten
lande, dese al-om van de puyen der Raedt huysen en andre plaetsen daer men
ghewoon is Publicatie te doen, af te kundigen, en aen te placken. Op dat
teghens d' over treders en onghehoorsame naer in handt van desen mach
gheprocedeert, de moedt-wil en hofaardy der Vrouwen ghedempt, en d' al oude
mannelijcke Achtbaer- | |
| |
heydt herstelt en opgerecht worden. Gegeven
in onse Keyserlicke Residentie stadt Soren, in 't 5598 Iaer van onse Regering.
Op den 31. dagh der Maent manne-wil. Onder het groot Zegel van onse onbepaelde
macht.
Was onderteekent. Homo masculino.
Geparafeert. F. Manmelinus.
Lagher stondt. Accordeert met het Orginael, zijnde met levendige
Arends-vederen op een getouwde Leeuwen huyt, in d'Egiptysche nacht-taal
geschreven.
|
|
Auteursrechtvrij