|
| |
PLACCAET, Tot beneficie VAN DE VROUWKENS,
VVaer nae hun voortaen alle Mans hebben te reguleeren op
poene als in dese Ordonnantie begrepen is.
Wy Faminarius, by de gratie van de Goddinne Venus,
Souvereyne Princesse van het Vrouwen Geslacht, Ghebiedster van Cappruynen,
Huycken, Falien, van den hoofde tot de voeten, van achter tot voren &c.
| |
| |
Baroenesse van Ruymenvelt. Vrouwe tot Snaphuysen, Clappenbergh
ende Snoependael, &c. ontbieden alle ende yeghelijcke onsen lieven
getrouwen. Onse gratie, ende doen te weten, dat verscheyde van onse wel-beminde
mede-genooten Vrouwkens, Ons seer klagelijck hebben doen aendienen, dat sy
sedert vele Iaren herwaerts onder de subjectie van hare Mans veel ongemack en
verdriet hebben moeten lijden, d' welck sy nochtans met goede patientie
verdraghen hebben, tot dat de goede vrouwkens sulcks niet langer en konnen noch
mogen uytstaen, hebben over sulcks ootmoedelick ghesuppliceert, dat ons believe
teghen alle dese onverdraghelijcke in solentien, door onse-wel-bepaelde macht
ende autoriteyt te versien, ende haer-lieden soodanige Previlegie te
verleenen, waer mede sy haer in toekomende tijden teghens haere Mans souden
konnen moghen verweeren. Want wy dan dit versoeck van de goede Vrouwkens in de
reden ghefondeert, ende oock noodtsaeckelijck te wesen daer teghen te versien,
bevonden hebben: Soo ist, dat wy, uyt onse natuerlijcke aengheborene
inclinatie tot de goede Vrouwkens, nae rijpe consideratie van alles dat te
considereren staet, uyt sonderbare jonste ende gratie, de voorseyde goede
Vrouwkens, door de kracht van dit teghenwoordigh placaet, hebben willen
versien, ende teghens de gheusurpeerde | |
| |
autoriteyt van hare Mans in
toe-komende tijden bevryen, ordonnerende dese na volgende poincten.
1, Dat elcken Man aen sijne Vrouwe in alles ghehoorsaem
sal wesen, ende sonder haer weten oft wille niet sal moghen uyt oft in de
Herberge gaen.
2. Al heugene dat hy doen wil, sal hy eerst aen sijne
Vrouwe vraghen, ende haer consent daer over verwachten: ende so hy yewers eenig
gelt ontfangen hadde, sal hy't selve getrouwelick aen sijn Vrouwe overleveren,
en haer van alles goede rekeninge doen.
3. Den Man sal gehouden wesen, in den winter als kout
is, des morghens een uurken voor de Vrouwe op te staen; ende haer wel warm
decken, dat sy noch een naslaepken halen moge sal voorts het vier doen
aenstoken, oft selve stoken; eenen stoel met een kussen, de muyltjens, teghen
dat sy op staet, mede warm water om haer handen te wasschen, gereedt
setten.
4. Hy sal oock gereet hebben eenig suypen Spaenschen oft
Rijnschen Wijn, oft dat den tijt ende sijne macht mede brenght, op dat, so haer
(nae gewoonte) een appetijtien over-quam, sy dat daer mede mogen blussen, ende
by so verre dat er yet over-schoot, wat selden ghebeurt, sal hy't mits haer
konsent mogen besigen.
5. Is dat het vrouwken lust heeft om wandelen te gaen,
ende den Man wil laten mede | |
| |
gaen, en sal hy hem noyt te soecken
maecken, maer terstondt sijnen mantel aendoen, ende wachten, tot dat haer
belieft te gaen.
6. Onder wege sal hy sich neerstigh na haren wille
accommoderen, haer op alle haer discoursen met eene singuliere courtoisie
antwoordt geven, en in plaetse van haren eyghen naem, een vriendelick woort,
nae eysch van het discours, als Liefie, Cher, Coeur, jae som-wijlen,
Madame, gebruycken.
7. By aldien de Vrouwe moeste gaen ter bruylof, in een
Kinder-bedde in een besoeck, of-ergens op eene maeltijt genoodt ware, sonder
haren Man, dan sal hy zijn beste doen, om haer te palleren, hare klederen
nettekens afkeyren, &c. op dat sy in de Compagnie moge aengenaem wesen, en
de van iemant ghecaresseert worden: ende so langhe als de Vrouwe in hare
vreught is, sal hy schuldig sijn, neerstich t'huys te blijven, ende te doen,
dat nootelick is.
8. Is 't, dat sy tot in den nacht uytbleve, sal hy
besorgen, dat een Meysken haer te huys hale, oft sal dat selve doen, eene
flambeeuwe, oft ten minsten eene groote lanteerne met drie keersen voor haer
draghende, op dat sy wat verheught zijnde, haer niet ergens en stoote.
9. Voor al sal den Man wel letten, en sijn uytterste
devoir doen, dat de Vrouwe haren tijt overbrenge met haer goedt contentement,
alle behoorlicke vriendelickheydt ende ca- | |
| |
ressen haer te werck
stellende.
10 Sal den Man daer op uyt zijn, dat hy sijne Vrouwe
noch met woorden noch met wercken in het minste geen miscontentement en doe,
maer sal altijdt op hare tronie letten, hoe sy ghesint is, om sich daer nae te
reguleeren
11. Is het, dat het Vrouwken al-te-mets lust heeft, met
yemandt van hare kennisse vrolick te zijn, sal den Man haer daer in behulpsaem
wesen, jae oock wel selve op ende aen loopen, om haer te dienen: ende sal wel
voor hem sien, sijne tronie te misstellen, waer door het Vrouwken in hare
vreught eenigh miscontentement hebben mochte.
12. Waert dat het Vrouwken alleen wilde wandelen gaen,
en sal den Man daer niet tegen segghen ofte kreunen, maer sal ondertusschen dat
sy uyt is, besorghen, dat in het huys niet en manquere, ende elck wel op sijnen
plaetse stae. Boven al sal hy een leegh stoeltjen met een wel geschudt kussen
daer op, gereedt setten. Sal oock dickwils uyt-sien, oft sy by avontueren te
huys quame, ende soo haest als sy ten huyse in komt, haer met ontdeckten
hoofde, ende met een kusken, is het saecke dat sy wel gesint is, tot den stoel
leyden, om, of sy mogelick te seer vermoeyt ware, moghen nae haren contentement
sitten rusten.
Dese, ende meer andere poincten, die by | |
| |
goede
consequentie uyt de voorschrevene zijn volgende, evenwel in dese Ordonnantie
niet uit gedruckt en sijn, van wat nature de selve mogen wesen, bevelen ende
ghebieden wy als boven, dat alle Mans, ten believen van hunne vrouwkens
onverbreeckelijck sullen achtervolghen, sonder in het minste daer teghens te
contravenieren. Ende of het by avontueren ghebeurde (d'welck wy wel konnen
bevroede) dat eenige harde kappen hun tegen dese onse Ordonnantie souden
opponeeren, ende den vrouwkens, in het vry ghebruyck ende ghenieten van hare
Privilegien ende voordeelen, moeyelijck vallen, Soo authoriseren wy midts desen
alle ende yeghelijcke couragieuse Vrouwkens, dat sy hare Mans in sulcken
ghevallen moghen straffen nae belyfte, 't zy met vasten, obstinentie, oft
andersins: ende by aldien dese correctien niet helpen en willen, sullen sy den
Mans moghen de broecken af-strijcken, hun op 't bancksken legghen, ende eenen
product gheven, ghelijck men de Kinders in de schoolen doet, tot dat sy hun
beteren, ende dese onse Ordonnantie in alles achtervolghen. Doch sullen in dese
onse Ordonnantie niet begrepen wesen alsulcke wijse Vrouwkens, die hunner
Mannen authoriteyt, ghelijck het behoort, niet onderbroocken en willen: want
ons alsoo ghelieft. Ghegheven in onse Residentie Stadt Clappeyenborgh, int
eerste jaer van Vrouwen | |
| |
macht, op den achtsten dagh der Maendt
Broeck-draeghster.
Was onderteeckent. Feminius,
Was gheparafreert: Vt Vrouwenarius.
Wat leger stont: Accordeert met het orginael, in ontelleijcke
Tale gheschreven zijnde, T. Consesotius.
|
|
Auteursrechtvrij