Mijn dagboek. Dagboek 1. 1907-1911

23 Juni

Gisterennacht is de vader van Martha gestorven. Tegen één uur toen ik juist ingeslapen was, werd er luid aan de voordeur gebeld, en hoorde ik, wakker geschrikt, mijn naam roepen. Ik herkende de stem van Martha, snelde naar beneden en vroeg wat er was. Ontdaan zeide zij mij met hortende stem, dat haar vader stervende was. - ‘Kom! ik ben alleen met mijn moeder.’ - Ik haastte mij, waarschuwde Christine, en liep op een draf naar de nabij gelegen woning. Er was niets meer te helpen. De man was dood. Met den dokter, die weldra kwam, probeerde ik alles. Maar het leven was gevloden. Toen heb ik met een ander den dode afgelegd. En onderwijl huilde aan de overzijde van de straat een hond, jammerlijk en zonder ophouden. Enige uren later kwamen de twee broers van Martha, en ben ik heengegaan.

Ik kan mij maar niet bevrijden van den aanblik van dien dode. Hij had zich te slapen gelegd als iederen avond,

[p. 47]

hij wendde zich, zuchtte diep, en hij was dood. Wat betekent het leven, aan welks einde de dood is, dat mateloze, zwarte gat waarin de een na den ander valt als een steen? Het is toch te dwaas het leven au sérieux te nemen wanneer de ziel niet bestaat! O, de onverwoestbare zekerheid van het geloof te bezitten! Maar zijn de godsdiensten niet schone dromen, schone leugens, waarmee men zich troost, waaraan men zich vastklampt in het aangezicht van den verschrikkelijken nacht van den dood? Houden zij werkelijkheid in, of is het niets als waan? Ik sta radeloos voor de raadselen. Waar kan ik de waarheid vinden?