Zaterdag 19 februari
Transport voor Theresienstadt in de maak. Men komt mensen te kort. De commandant
gooit met reisbiljetten voor Theresienstadt. Wie wil, die mag. Wie langer dan
een jaar in het kamp vertoeft, kan erheen. Zij, die lang bij de Joodse Raad
hebben gediend, kunnen wegens verdiensten voor het kamp naar Theresienstadt.
Vroeger moest men minstens Oud-Frontstrijder zijn. En dan nog kriegsbeschädigt.
En dan nog Duitser, enkele begunstigde Hollanders niet meegeteld. Men mag
kiezen: Theresienstadt of Auschwitz. Mesdames et messieurs, faites vos jeux!
Zo'n kans komt nooit weerom! Maar bedenk goed: wie Theresienstadt afwijst, omdat
hij nog langer hier wil blijven, gaat onvermurwbaar naar Auschwitz, naar Polen.
Rechtstreeks naar de hel, dames en heren, en daar op de mesthoop! Begrijpt u? Nu
moet ge het zelf maar weten. De begenadigden lopen rond en weten het niet:
Theresienstadt kiezen of niet? Ach, ik zou zo graag op Nederlandse bodem
blijven! Ze krijgen er hoofdpijn van, het slaat hun op de zenuwen. Wat moet ik
doen, wat moet ik doen? Niemand kan hen helpen, niemand kan hun raad geven. Men
tast in den blinde: niemand nog heeft de hel gezien; niemand weet wat ook
Theresienstadt betekent. Op de duur. Als de oorlog slepende blijft. Zij moeten
het zelf uitvechten. Het gerucht gaat, dat na dit transport, in geen zes weken
meer een transport gaat. Als het waar is, wat kan er in zes weken niet al
gebeuren! De invasie kan komen, het Duitse front kan ineenstorten. Ik kom op de
lijst niet voor, totnogtoe niet. Dank zij mijn fictieve Calmeyer. Ook ik heb
mijn zorgen: zullen ze er niet de lucht van krijgen, dat mijn Calmeyer-Antrag in
het geheel niet bestaat en mij dan in de strafbarak zetten? Ik riskeer het en
wacht rustig het laatste transport af. Want er gaat in ieder geval nog eentje.
Pas veel later. Toen ik daarover vanmiddag liep na te denken, hield mij een
kampvriend aan. ‘Goed dat ik je ontmoet. Vandaag is uit Den Haag bij de
commandant een telegram binnengekomen, van Frederiks. Daarin verzoekt hij een
bepaald aantal Joden in het kamp vast te houden, om ze op de Barneveld-lijst te
zetten. Daar ben jij ook bij.’ Stomverbaasd. Dat kan weer een wending in mijn
status brengen. Als de commandant er op ingaat, krijg ik er een aardig
ijsschotsje bij: Barneveld, na de gedoopten de meest-geprivilegieerde groep,
Auteursrechtelijk beschermd