In dépôt

Woensdag 15 december

Gisteravond laatste strafexercitie. De hoge mieters waren zelf niet komen opdagen en hadden het verder maar overgelaten aan Pisk, het houtskoolachtige opperhoofd van de od van Walt Disney met een paar van zijn helpers. Gemmeker, de Obersturmführer, is terug; blijkbaar moet hij van de drukte van Van Dam niets hebben. Hij mag Van Dam trouwens niet; dat is algemeen bekend. Pisk deed, of hij ons lot in de hand had: ‘Als die Herrschaften gut marschieren, ist es höchstwahrscheinlich das letzte Mal.’ We hadden zijn grootdoenerij direkt door: wat een macht, wat een macht. Gesnuif ging door de gelederen. Wij hebben nog geen enkele avond zo rebels gemarcheerd; als uitgelaten kwajongens liepen wij te hobbelen en te hossen, wel in de maat, maar toch te hobbelen. De bevelvoerende od-commandant had een aardig nieuwigheidje. ‘Das Auge - links! Die Augen - gerade-aus!’ In het pikkedonker! Om te stikken van het lachen. Verder de gewone carré'rjes met een paar eindjes looppas over een modderige bodem, die sedert gisteren ontdooid is. Half elf slot

[p. 232]

met een paar woorden van de roverhoofdman Pisk: ‘Meine Herrschaften, heute abend war es das letze Mal.’ Onder geneurie van: ‘Wij gaan nog niet naar huis, nog lang niet, nog lang niet,’ naar de barak terug. Opgewacht door een barakleider, bezig sigaretten in te zamelen voor de man, die in de gevangenis is opgesloten en ervan wordt verdacht, van de ontvluchting af te weten. Medelijdende zielen tasten in hun zak, maar communis opinio < is > dat hij de gevangenis heeft verdiend: ‘Had hij maar niet < zo > stom moeten zijn, zijn bek open te doen.’ Plotseling een relletje, een arts brult: ‘Het is een schandaal, sigaretten in te zamelen. Op die manier draaien we ons toch nog de strop am de hals.’ ‘Ik doe wat ik wil!’ ‘Ik verbied het u. U geeft de sigaretten terug!’ ‘Ik geef niets terug!’ ‘Ik stel u verantwoordelijk < voor > wat er met de barak gebeurt.’ Volkomen stilzwijgen bij de omstanders, die in deze delicate zaak blijkbaar geen oordeel hebben. Het relletje luwt: de barakleider verliest de moed, voor zijn vriend verder te bedelen. Hij geeft de sigaretten aan de gevers terug. Als overwinnaars, die pas een grote aanval hebben afgeslagen, klauteren wij op onze nesten. Alle bewoners van mijn barak 71 op kleerluis onderzocht in het Quarantainestation. Als eendjes achter elkaar. Buiten, in de gang, het bovenlijf ontkleden. Binnen onderzoek van hoofdhaar met de loupe; van het hemd, van de schaamharen. Negatief resultaat; alles in orde. Verbazingwekkend voor een barak, waar de mannen dichtopeengepakt, met hun vodden dicht om zich heen, zonder behoorlijke schoonmaak, verblijven. Opening schaakcompetitie. Dertig deelnemers. Voordracht gehouden over Palestina in het huis van Korman.