In dépôt

Dinsdag 10 augustus

Hausse in gemoedsbeweging: vanmorgen vroeg loopt door het kamp het gerucht als een vlammend vuur, dat Hitler is afgetreden en dat het bewind is overgenomen door Göring, Dönitz en Keitel. Een vloed van gissingen: de oorlog is nu spoedig afgelopen, de Joden zijn nu vrij van transport, zij gaan binnenkort naar huis, enz. Overal, op hoeken van straten, midden op de weg, bespreekt men het gerucht, het werk hokt. Overal gaan opnieuw zuchten op van verademing. Eerst wij, is het thema, dat men links en rechts hoort, en dan onze

[p. 119]

familieleden uit Polen terughalen. Sedert vrijdag voor een week houden de censors, de agenten van Lippmann & Rosenthal, zo goed als alle brieven vast. Slechts een enkele brief druppelt door. Vrienden, die gewoon waren, om de dag brieven te ontvangen, hebben al in geen veertien dagen bericht gehad. Ikzelf heb bv. van mijn broer, die morgen veertien dagen geleden naar Amsterdam vertrok, geen bericht van aankomst gekregen, hetgeen ondenkbaar is. Ook van andere verwanten in geen tijd iets gehoord. De censuur uit zich ook in ander opzicht strenger: een decreet bepaalt, dat de kampbewoners voortaan nog maar een velletje als brief mogen gebruiken en dat slechts aan een zijde in de Duitse of Nederlandse taal mogen beschrijven in duidelijke letters. Over wat in het kamp gebeurt, mag geen woord geschreven worden, anders wordt de barak daarvoor gestraft. De hele dag woordenwisselingen over het gebruik van de kachel.