In dépôt

Zondag 8 augustus

Iedereen in het kamp klaagt erover, dat hij de laatste tijd zo goed als geen brieven ontvangt. De agenten van Lippmann & Rosenthal oefenen censuur uit. Beweerd wordt, dat brieven, waarop geen adres van afzender voorkomt, eenvoudigweg verbrand worden. Haast niet te geloven. Ikzelf heb in de laatste veertien dagen slechts twee brieven ontvangen, voorzien van adres van afzending. Het komt herhaaldelijk voor, dat ontvangers van brieven door de agenten ter verantwoording worden geroepen wegens een of andere duistere zinspeling op geld of ondergedokenen. Op deze wijze werken de heren ertoe mee, dat de Duitse autoriteiten nog geld van Joden achterhalen of Joden vinden. De grootste drijver hier is een zekere Scheltens, die met het en verdoemenis dreigt om de Joden tot confidenties te dwingen. Hij is gevreesd als de pest. Gisternacht is weer een klein transport uit Amsterdam binnengekomen, waarbij ongeveer honderd s-gevallen, ondergedokenen. Zij worden kaalgeschoren en krijgen gevangeniskleren. De agenten van Lippmann & Rosenthal treden ook tegenover deze Joden op in een nieuwe rol. Zij horen hen uit op de adressen, waar zij ondergedoken waren. De Joden gedragen zich hier meer dan beschamend: zij noemen bijna allen grif de namen en adressen hunner gastheren en weldoeners. Zij zullen daarover vermoedelijk nog < wel > wat te horen krijgen. Een bejaarde dame, van hoge beschaving en ontwikkeling,

[p. 116]

hield mij gistermiddag op straat aan: ‘Stel u voor, nu zit ik in de quarantaine, omdat ik luizen op het hoofd had. Zeker hier of daar opgedaan. Het is verschrikkelijk, maar ik dank God, dat ik nu eindelijk wat rust heb. Ik zit in de gedooptenbarak en daar is het zo vol en daar is het de hele dag en de hele nacht zo'n hels lawaai, dat men eenvoudig niet tot rust komt. Het is er afschuwelijk. En nu heb ik in de quarantainebarak een bed voor mij helemaal alleen, met niemand boven me. Het is jammer dat ik over een paar dagen weer terugmoet. Ik lig samen met kinderen, waarvan de moeders weg zijn, kleine jongetjes, waarvoor de meisjes, die wat ouder zijn, zorgen. Zij hebben geen stuk speelgoed. Het is hartbrekend en aandoenlijk.’ Dezelfde avond nog een bezoek aan de quarantainebarak: een soort paardenstal, walgingwekkend. In deze paardenstal voelt een oude, beschaafde vrouw, die een paleis van een huis bewoonde, zich meer op haar gemak dan in een zogenaamde woonbarak, waar haar engere geloofsgenoten wonen. Was gisteren bekaf van het lawaai in mijn eigen barak. Heb twaalf uur aan een stuk geslapen. Was ook niet erg lekker tengevolge van inenting tegen tyfus.