In dépôt

Donderdag 15 juli

Changement de tableau. Ik heb een nieuw bed betrokken, een bovenbed, in de uiterste hoek van de barak, vanwaar ik een overzicht heb over het gehele tableau van honderddertig bemande bedden, geplaatst in vier gelederen. Ik gevoel mij als een filmregisseur in zijn cabine. Ik heb direct uitkijk op een man, die het slachtoffer is geworden van shellshock en aan een stuk door ligt te beven en te steunen, en op een blinde. Op de achtergrond ligt een kerngezonde rabbijn met een spierwitte baard, als op een praalbed, geflankeerd door twee jongens van een jaar of tien. Naast mij ligt een slachtoffer uit het concentratiekamp van Vught, een man, die nu al vijftien weken verzwakt terneer ligt en nog altijd niet vrij is van koortsaanvallen. Een groot deel van de patienten heeft de barakziekte: diarrhee. De gehele dag hangt er een faecaliënlucht in de barak. Ik ben er, wonderlijk genoeg, tegen gehard. De broeders, die de gehele dag met steekpannen sjouwen, zijn er tegen gehard; waarom zou ik er niet tegen gehard zijn? Men raakt in moeilijke omstandigheden aan veel gewend, waarvan men in normale sociale verhoudingen walgt. Het walgen leert men hier af. In een decreet van vandaag heft de Obersturmführer - wat een woord! - de vinger weer eens tegen de Joden op. Wie niet op het werk verschijnt, wie niet hard genoeg werkt, gaat op straftransport; wie teruggesteld is, zal aan de hogere autoriteiten worden gerapporteerd en bij speciale beschikking op straftransport worden gezonden en, in afwachting van deze beschikking, in de strafploeg van Westerbork worden ingedeeld. Wij zijn werkelijk

[p. 85]

‘Arbeitslager’ geworden. Een tweede decreet herinnert er aan, dat het ons verboden is, in onze correspondentie mededelingen te doen omtrent de transporten of omtrent de interne aangelegenheden van het kamp. De barak, waar overtredingen worden geconstateerd, zal worden verstoken van schrijffaciliteiten.

Van de administratie bericht ontvangen, dat ik een blauwe z-stempel heb gekregen. Dat wil zeggen, dat ik, ‘bis auf Weiteres’ ben vrijgesteld van transport naar het Oosten, dat ik recht heb op een rokerskaart, mij kan vervoegen tot Lippmann & Rosenthal, dat ik f 250,- op zak mag hebben en dat ik naar mijn betrekkingen en vrienden briefkaarten mag schrijven tot het bevestigen van de ontvangst van pakketjes. Ik ben een hele klasse verhoogd. Aan wie ik de blauwe z te danken heb, weet ik niet; aan wat, evenmin. Dat zal later wel blijken. Menigeen verkeert in een soortgelijk mysterie als ik; dat zijn de bureaucratische krachten van het kamp. De voorspelling van de telepathe, dat ik niet op transport ga, schijnt uit te komen! Een hardgekookt ei, plus een halve komkommer. De laatste dagen melk ad libitum.