In dépôt

Donderdag 8 juli

Vannacht heeft het dochtertje van kennissen van me gedroomd, dat haar pop op transport moest. Telepathie in de barak. Een bezoekster heeft dezer dagen de voorspelling gedaan, dat de oorlog op

[p. 75]

16 augustus uit is. Pertinent. Het klinkt haast impertinent na alle ijdele voorspellingen, die er sedert de oorlog < begon > door telepathen zijn gedaan. Elke dag zegt zij: let maar op 16 augustus; dat wordt een grote datum. Het is een wonderlijke vrouw. Een soort zeemeermin: spierblond haar, een paar grote zeegroene ogen, een gezicht zo rood als van een gekookte kreeft, overigens abrupt van taal. Ze heeft van menig patient de lijnen van de hand gelezen en griezelige profetieën gedaan. Uit mijn lijnen heeft ze twee dingen gelezen:

U draagt wel een trouwring, maar een huwelijk zie ik niet. Juist. U gaat niet op transport. Afwachten. Iedereen tuurt naar 16 augustus! Een nieuwe bom in het kamp: gisteren zijn alle houders van rode en groene z-stempels ‘ontsperd’, zoals het officieel heet in de Hollandse vertaling van het Duitse document. Krachtens de ontwikkeling van het kamp heeft er een reorganisatie plaats van het bedrijf in het kamp. Er zal een zg. nieuwe stamgroep worden gevormd van hoogstens zestienhonderddrieëntwintig houders van rode z-stempels, waartoe uitsluitend kampingezetenen zullen behoren, die zich ten volle inzetten voor het werk, waarmee zij belast worden. De groep strekt zich uit tot mannen en vrouwen van veertien tot vijfenzestig jaar. Onder bedoelde zestienhonderddrieëntwintig kampingezetenen zullen vallen driehonderd man voor de gezondheidsdienst (dokters, verplegers en administratief personeel), tweehonderd man voor de zg. buitendienst (graafwerk) en vijfhonderd man voor de industrie. De kinderen van twee tot veertien jaar zullen worden ondergebracht in een Kindergarten gedurende de tijd, dat de ouders werken. De blauwe z-stempels blijven onaangetast, dat zijn de stempels, die bij bizondere beschikking zijn verleend, aan gedoopten, gemengd-gehuwden, zuivere Portugezen, optanten voor Palestina, Barneveld of de lijst-Puttkammer en andere gepriviligeerden, maar de houders zullen aan dezelfde arbeidsverplichtingen moeten voldoen als de houders van rode z-stempels. Desniettemin wordt het aantal blauwe z-stempels verminderd: de leden van de Joodse Raad is meegedeeld, dat zij hun stempels zullen verliezen, tenzij de Zentralstelle bereid is ze te hemieuwen. Daarop bestaat natuurlijk geen kans. De heren Schlesinger en Todtmann worden verantwoordelijk gesteld voor de uitvoering van het decreet. Het komt hierop neer, dat een groot aantal kampingezetenen vrij komt voor deportatie. Bij de bestaande toestand heerste er zogenaamd gebrek aan transportmateriaal, maar het is blijkbaar de bedoeling, het Jodenvraagstuk definitief af te doen, en slechts een beperkt aantal Joden in Westerbork te houden, die misschien nog voor het verrichten van bepaalde diensten nuttig kunnen zijn. De gedoopten en de gemengd-gehuwden worden reeds bij kleine partijtjes naar huis gezonden; wat het toekomstig lot van de anderen zal zijn, is nog niet duidelijk. Westerbork wordt naar het schijnt een Arbeitslager van

[p. 76]

beperkte omvang. Misschien met vijf- of zesduizend ingezetenen. Intussen zijn vandaag de vakarbeiders, bontwerkers en voddensorteerders voor de keuze gesteld alleen naar Vught te vertrekken, of met hun vrouwen te worden doorgezonden naar Polen. Het overgrote deel heeft het laatste gekozen. Het lijkt op het spelletje, dat met de arbeiders op de Moerdijk is gespeeld. De zenuwen spelen de Joden weer parten. Velen, die zich veilig waanden bij hun stempel, zien het transportgevaar plotseling steil uit de afgrond oprijzen. De jongste transporten waren al zo angstig: vele mannen van naam konden niet meer worden gehouden. Ontrechte rode stempelhouders bieden hun stempel voor een sigaret te koop aan! Waardeerbare galgenhumor! Het is het tragi-komische stempelspel, dat ook in Amsterdam is gespeeld: deportatie in etappes. Telkens laten de Joden zich weer verlakken, klemmen zij zich vast aan hun stempel, die achteraf nict goud-gerand blijkt.