In dépôt

Donderdag 10 juni

Vlak achter het prikkeldraad van het kamp bloeien statig de paarse lupinen. Een verkwikking voor het oog van de duizenden gedeukte mannen, vrouwen en kinderen, die in het avonduur uit de dorre straatjes tussen de doodse barakken, of uit de stomme vensters van de vieze washokken de natuur kunnen begluren. Tussen de lupinen verheffen zich om de paar honderd meter de torens, waar marechaussées met de barse helm op de rode, boerse kop en de angstwekkende karabijn binnen het bereik van de hand de wacht houden, om ontvluchting te voorkomen. Langs het prikkeldraad patrouilleren marechaussées met de karabijn aan de forse schouder. Oók de lupinen staan onder strenge bewaking: wie niet uit het kamp mag voor het verrichten van arbeid, blijft erin en steekt geen vinger uit naar de decoratieve lupinen. Maar het wémelt van lupinen in het kamp: op de ruwe houten tafels in de woonbarakken staan zij, in oude, doffe conservenbussen, voor de ramen te pronken; zij brengen aldus wat kleur en fleur en geur

[p. 38]

tussen de goorheid der opeengepakte bedden en de stank van ongewassen kleren en bezwete lijven. Als tegen de avond de jonge mannen en vrouwen, bewust van hun onblusbare levenskracht en energie, bestoft en bezweet, maar in marstempo van de heide het kamp weer binnenstuiven, zijn zij getooid met bossen lupine, die zij als zelfgekozen beloning voor hun dagelijkse stugge arbeid meevoeren. Onder geleide van de marechaussée, die correct toezicht houdt op de discipline, maar de jonge mannen en vrouwen graag de troost en de vreugde laat van de dag: de bloeiende bloem, het evenbeeld van hun jeugdige levens, die geknot worden, maar zich niet láten knotten. De heide bloeit, buiten én binnen het kamp. In de ziekenbarakken verspreid, liggen ongeveer vijftig kinderen, die uit Vught met de transporten zijn meegekomen met roodvonk, mazelen, longontsteking en bof. Ook twee vondelingen, die in het registratiebureau zijn gevonden, zonder enig hetkenningsteken. Naar aanleiding van de jongste ontvluchting van een s-man uit barak 67 is het toezicht op de s-mannen in de ziekenbarakken, dat allengs verslapt was, weer verscherpt: zij mogen slechts in pyama gekleed gaan en mogen zich niet buiten de barakken begeven. Een od-er, een hond van een vent, houdt toezicht bij de hoofdingang van het ziekenkamp. Het gerucht gaat, dat de Frederiks-Joden in Barneveld vandaag naar Westerbork komen. Niemand gelooft het. Nochtans is er sprake van, alle Joden, die nog in Nederland zijn, in Westerbork te concentreren, daarvan een ghetto te maken en van opvangkamp te veranderen in werkkamp. Het zou niet zo vreemd zijn als de Barnevelders naar hier kwamen.