De Noordsche weereld

Vertoond in twee nieuwe, aenmercklijcke, derwaerts gedaene reysen: d'eene, van de heer Martiniere, door Noorweegen, Lapland, Boranday, Siberien, Samojessie, Ys-land, Groenland en Nova-Zembla

VII. Hoofd-stuck.
Adder-wortel.

⁺ DIt Kruyd is een slagh van kleyn Adder-Kruyd (in 't Hooghduytsch Natter-Wurtz; in 't Latijn Dracunculus; by ons Herts-tongh). 't Wast in Spitsbergen seer raer. d'onderste bladeren sijn de grootste; echter niet boven een Nagel breed. Sy sitten enckelijck alleen aen de Stengel, en niet meer als drie boven malkander; d'onderste uytgeslooten. ⁺ Hoe naerder de bladeren by de Bloemen staen, hoe smalder sy werden. Inwendigh (of binnenwaerts), een weynigh van den rand af, hebbense veel kleyne stipjens, verdeeld na de rondte des blads, tot aen 't spits toe. Aen deese stipjens verliesen sigh d'Aderen. Voorts sijn deese bladeren aen 't uyterste der rondte niet geheel sleght, maer eenighsints subtyl ingeboogen.

⁺ Uyt de wortel koomd somtijds een enckele, somtijds een dubbele Stengel voort, gelijck in de Figuer te sien is. De tweede, of Neven-Stengel, is altijd wat laeger als d'eerste, of Hoofd-Stengel.

⁺ De Bloemen komen voort uyt Hayraghtige Aderkens. Veel kleyne lijfverwige Bloemkens staen gedrongen nevens malkander. Deese waeren soo kleyn, dat ick de Bladeren niet geteld heb.

+ Adder-Kruyd.

+ Blaederen.

+ Stengelen.

+ Bloemen.

[p. 222]

⁺ 't Zaed was noch niet rijp. De Wortel wijsd aen 't Geslaght deeses Kruyds: En is derhalven Bistorta, of Adder-wortel te noemen. Want sy leght omgekromd in d'Aerde. Is meerendeel, daerse op 't dickste is, soo dick als een kleyne vinger. Heeft kleyne Veeselkens. Van buyten isse bruyn-aghtigh; van binnen lijfverwigh. Van smaeck t'saemen-treckend.

⁺ Dit Kruyd heb ick gevonden in de Deensche Bay, op den aghtthienden der Hoymaend. Mijne Figuer koomd alderbest over een met de geene, die Camerarius heeft afgebeeld in 't derde Capittel van Matthioli vierde Boeck. Sie Figuer I., by de Letter a.

+ Wortel.

+ Vergelijckingh.