De Noordsche weereld

Vertoond in twee nieuwe, aenmercklijcke, derwaerts gedaene reysen: d'eene, van de heer Martiniere, door Noorweegen, Lapland, Boranday, Siberien, Samojessie, Ys-land, Groenland en Nova-Zembla

V. Hoofd-stuck.
Leepel-Kruyd.

⁺DIt Lepel-Kruyd brenghd uyt eene Wortel veele Bladeren voort; welcke sigh aen deselve in de rondte uytbreyden, en op d'Aerde neerleggen. In 't midden deeser Blaederen koomd een Stengel uyt, wassende veel laeger als in onse Landen; met weynige Blaederen, welcke nevens de tacken sitten.

⁺ Deese Stengel draeghd witte Bloemen van vier Blaederen. Sy wassen in eene ry, veel aen eene Steel, doch enckel boven malkander. Wanneer d'eene Bloem afvalt, koomd d'andere weer voort. De Bloemen gedaen hebbende, soo vertoond sigh 't Zaed, in langh-aghtige Hulsen (gelijck in de Figuer is aengewesen) als een Eyckel geslooten: Waer tegens by ons 't Zaed in ronder Hulsen werd gevonden.

⁺ De verwe der Wortel is wit; wat dick en reght. Heeft onder aen subtijle Veeselkens. Dit Kruyd werd met hoopen ge-

+ Lepel-bladeren.

+ Bloemen.

+ Wortel.

[p. 220]

vonden aen de Steen-klippen, daer d'Ooste en Noorde-wind niet soo sterck waeyd. ⁺ Insonderheyd heb ick 't in meenighten gesien in de Suyd, in d'Engelsche, en in de Deensche Haven. In de laetst-genoemde was'er 't Aerdrijck gantsch groen van.

⁺ Deese Leepel-bladeren waeren 't eerste Kruyd, 't welck ick in Spitsbergen vond; doe wy d'eerstemael aen Land traeden. 't Was doemael soo kleyn, dat ick 't nauwlijcks kon kennen voor Leepel-Kruyd: Doch naederhand vonden wy 't in behoorlijcke grootte. In Hoy-maend droegh 't Zaed.

⁺ Insonderheyd staet aen te mercken, dat de Bladeren deeses Kruyds in Spitsbergen weynigh scharpte hebben; en derhalven veel onkraghtiger zijn, als de by ons voortkoomende Leepel-blaederen. Men eetse in dit Gewest voor Salaed, tot vervarsschingh; 't welck met ons Leepelkruyd niet sou willen aengaen.

Mijne Figuer koomd op 't nauwste over een met de geene, welcke werd gevonden in Matthioli Hooghduytsch Kruyd-boeck, Boeck 3. cap. 35. Mijn' Afteeckeningh siet gy Figuer H., by de Letter a.

+ Meenighte.

+ Snelle wasdom.

+ Onderscheyd tusschen deese en onse Lepel-bladeren.