De Noordsche weereld

Vertoond in twee nieuwe, aenmercklijcke, derwaerts gedaene reysen: d'eene, van de heer Martiniere, door Noorweegen, Lapland, Boranday, Siberien, Samojessie, Ys-land, Groenland en Nova-Zembla

XX. Hoofd-stuck.
Yversught der Mannen over haere Wyven. De Vrouw van de Waerd onser Reysigers besightight haer, in haers Mans af zijn, met een sonderlingh genoegen. Gewoone Verrightingen deeser Laplandsche Vrouwen. Handel tusschen deese Vreemdelingen en de Huysvrouw haers Waerds. Onthael by d' Avond Maeltijd. Huysen. Slaepplaets.

⁺ DOe wy nu al deese gecklijcke bedrijven en seldsame Ceremonien moede waren geworden, begaven wy ons weer na onse Herbergh; daer wy de Vrouw van onsen Waerd in vryheyd vonden, wijlse 't Hol, waer in sy van haren Man, op onse aenkoomst, was geslooten, verlaeten had. Soo haestse ons gewaer wierd, weeckse ter sijden af nae de plaets haerer Gevancknis; meenende, dat haren Man by ons was. Doch als onse Wegh-wijser en Tolck haer verseeckerde, dat hy sich noch by 't Lyck bevond, en niet soo ras t'huys sou koomen, soo namse weer moed; en waeghde, by ons te blijven.

+ Yversught der Mannen.

[p. 45]

⁺ 't Eerste 't welckse deed, was rondom te kijcken. Daer na saghse oock yeder van ons met onbeweegende oogen aen, even als ofse eenen uyt dit geselschap had willen uyt kippen. Dus beschouwdense ons gesamentlijck een tijdt langh, met groote aendaght en betraghtingh. 't Scheen oock, datse ons niet ongenegen was. Eyndlijck settedese sigh langhsaem ter neer, maeckende voorts seer wonderlijcke gebeerden. Door allerley teeckenen deedse haer genoegen met groote vriendschap blijcken. Insonderheyd toondese ons, als een saeck van groote Hoflijckheyd, haren Arbeyd; zijnde een Huyf, of Muts, gestickt werck, d'eene draed over d'ander leggende, seer cierlijck.

⁺ De verrightingh deeser Laplandsche Wijven is in 't gemeen niet anders, als Klederen te maecken, soo voor haer selven, als voor hare Mannen en Kinderen; al t' saem op een seer aengename wijs geborduerd of gestickt.

⁺ De meeste onder haer zijn vriendlijck; wel gesteld van Ligchaem, en bevallijck genoegh, indien niet hare Neusen een weynigh te veel ingebogen waren. d'Yversught harer Mannen is verschricklijck, en niet weynighmael moetense gevoelen d'uywercking harer gramschap. Sy zijn van een goede Natuer. Souden sigh oock, sonder groote swarigheyd te maecken; ja wel geerne, by een voorvallende gelegenheyd, ten besten willen geven. Waerom dan oock hare voorsigtige Mannen begeeren, datse, wanneer Vreemde ontrent haer komen, ter zijden af sullen gaen.

⁺ Terwijl onse Waerd de Begraefnis sijns gestorvenen Buermans by woonde, om hem de laetste eer te betonen, haelden wy onsen Voorraed uyt, en booden onse Huys-Waerdin een gedeelte daer van aen. S' ontfingh sulcks vriendlijck; proefde onse Kost, en liet blijcken, datse goede smaeck daer in had; insonderheyd in de Peper-koecken. Oock deedse twee teugen van onse Brandewijn, en gingh doe weer wegh; wijlse in seer groote vrees stond, dat haren Man haer, in ons geselschap zijnde, moght betrappen. 't Welck haer, indiense anders levendigh daer-van gekomen moght zijn, ten minsten een goed deel knuppel-slagen sou doen gevoelen hebben.

⁺ Eyndlijck quam hy weer t'Huys; en doe moesten wy noch

+ De Vrouw haers Waerds besightighd haer in sijn afwesen.

+ Gewoone verrightingen

+ En hoedanigheden der Laplandsche Vrouwen.

+ Handel tusschen onse Reysigers, en de Huysvrouw haers Waerds.

+ Onthael op d'Avond-maeltijd.

[p. 46]

een pijp Taback met hem smoocken; desgelijck oock een goeden dronck met hem doen. Daer na traden wy tot d'Avond-maeltijd; in welcke hy ons sijn lecker-beetje op dischte; namentlijck, Ren-dieren-vleesch, en gesoutene Boter, die wy tot Brood aten. Maer onse Wegh-wijser, die geen lust had tot Spijsen, waer by Sout was gedaen, vergenoeghde sigh met gedrooghde Visch, en een stuck Beeren-vleesch, 't welck onse Waerd hem gaf; en van hem op koolen gebraden wierd.

⁺ Al de Huysen deser Stad zijn, gelijck d'andere in dit Landschap, van Hout opgereght, en met Aerd-sooden bedeckt. Maer daer-en-boven van binnen en van buyten vercierd met seer aerdigh in malkander gesettede Visch-beenen.

⁺ Na de gedane Maeltijd gingen wy na onse Bedden, bestaende uyt Beeren-huyden; van ons op d'aerde uyt-gebreyd, gelijck wy voor desen hadden gedaen. Wy leyden ons op deselve neer, en begonden te slapen; brengende dien naght door in soo een goede rust en verseeckertheyd, als wy oyt van ons gantsche leven hadden gedaen.

+ Huysen.

+ Slaepplaets.