Het boeck der Psalmen. Wt de Hebreische sprake in Nederduitschen dichte

Het tweede Lofsang Mosis

Deut. xxxij.

Moses stelt hier voor oogen, de groote ende ontallijcke weldaden Godes over het volck van Israel, ende haere grouwelijcke ondanckbaerheyt daer tegen: gevende hun de schult van alle straffen ende kastijdingen die hun sullen overkomen, ende Gode de eere van stantvastiger waerheyt in syner beloftenissen, mits welcken hy eyndelijcken den uytvercorenen toeseght den gheest der bekeeringe ende de wederoprichtinge des volcx, mitsgaders de verbreydinge der Gemeynte Godes over alle volckeren ende heydenen des gantschen aertbodems.

Dit Lofsanck wort op de wijse des achsten Psalms gesongen, beginnende, HEER onse HEER.

[1]

1

⁺ DV Hemels throon, der Engelen woinstede,
Geef my gehoor, end merck op mijne rede:
Du eertrijcks dal, verstae den rechten gront
Van twoirt, dat ick laet gaen uyt mijnen mont.

+ Ghy hemelen neyget de oore. Ende ick sal spreken ende het eirtrijck hoore de woirden mijnes monts.

[p. *]

[2]

2

⁺ Mijn leere sy, als eenen soeten regen:
Mijn woirt als daeu, versch doir de locht gesegen
Oft tHemelsch nat, dwelck nae droog weer, van pas
Drupt op het velt end op het groene gras.

+ Mijne leere druppe als den regen op het ionck kruyt, ende als den slachregen op het volwassen kruyt.

[3]

3

⁺ Want ick den naem des Heeren aller Heeren
Wil roepen aen: komt voorts dan, komt hem eeren:
Prijst onsen God, end maeckt groot al te saem
De heerlickheyt van sijnen heylgen Naem.

+ Want ick sal den naem des HEEREN aenroepen: schrijvet onsen Gode [alle] grootheit toe.

[4]

4

⁺ Hy is een Rotz, wiens wercken sijn volcomen,
Wiens wegen al, sijn recht, geen uytgenomen,
God sonder erg: Hy is de waerheyt slecht,
In al sijn doen, getrou end zeer oprecht.

+ Den rotsesteen [wiens] elck een werck is volcomen: want alle sijne woirden sijn rechtveirdig: God is de waerheyt [selve] ende daer en is geen erg [in hem] hy is rechtveirdig ende oprecht.

[5]

5

⁺ Maer dit geslacht verdrayt end boos van sinnen,
Is gantz gescheynt, tot inden gront van binnen,
Uyt eygen schuldt, doir moetwil ende trots:
End leven niet int minst, als kindren Godts.

+ [Doch dit] geslacht slim ende verdraeyt [ende] niet sijne kinderen tot haere eygen schandtvlecke heeft sick tegens hem verdorven.

[6]

6

⁺ Vergelt ghy dus, ghy dwaes volck, al te gader,
Den Heere God? En is hy niet u Vader?
V meester, Heer, die u geschapen heeft?
Die u geneirt end' onderhouding gheeft?
(1) ***

+ Ist also dat ghy den HEERE vergeldet [ghy] dwaes volck, die niet wijs en sijt? Is hy niet dijne Vader, die dy uytgekocht heeft? deselue die dy gemaect heeft ende gestaltenisse gegeuen.

[7]

7

⁺ Gedenckt doch eens der voirgeleden dagen
Van eew tot eew: End laet u ouders vragen:
Die sullen't u vertellen lanck end breet,
End geven schoon, van alles goet bescheet.

+ Gedencke der voirgeledene dagen, merck op de Iaeren van elck geslachte, ondervrage dijnen vader ende hy salt dy verkondigen, dijne ouders, ende sy sullent dy seggen.

[8]

8

⁺ Als't God' geliefd het aertrijck uyt te meten,
End scheyden tvolck, nae dat elck is geseten,
Hy paeld' elck een' op al dit eirtsche dal,
Nae Israels (als doen) zeer kleyn getal.

+ Doe de Allerhoogste de heydenen uytdeylde doe hy de kinderen der menschen van eenander onderscheydde, doe stelde hy de landtpalen der volcken, nae het getal der kinderen Israel.

[9]

9

⁺ Want hy het volck uyt Israel geboren,

+ Want het deel des HEEREN is sijn volck, Iacob is het snoer sijner erve.

[p. *]

 

Nam tot sijn volck, als sonderling verkoren:

 

End Iacobs stam met sijn' afkomste heel,

 

Werdt s'Heeren erf, end uytgescheyden deel.

[10]

10

⁺ End so hy tself int wilde had gevonden,
Int lant vol schricks end grouwels, tselver stonden.
Heeft het geleydt, geleert, ia dach end nacht,
Zeer naeu bewaert, end als sijn oog gewacht.

+ Hy vandt hem in een lant der wildernisse, ende in een verwoestinge [vol] wilt gehuyls, hy heeft hem omgevoert, hy heeft hem onderrichtet, hy heeft hem bewaert als sijnen oogenappel.

[11]

11

⁺ Gelijck een Aernt sijn ionge kiekens voestert,
Sijnd uytgebroeyt, end vlijtig heegt end koestert
Sijn vleugels spreyt end draegts' op sijnen rug,
Tot dat sy sijn volwassen end heel vlug.

+ Gelijck een aerent sijne nest kieckens [tot vliegen] verweckt, ende over sijne ioncxkens heeft sijne vleugelen uytspreydt, neemtse ende draegtse op sijne vleugelen.

[12]

12

⁺ Also heeft Godt dit volck noch jonck end kleene
Bestiert, geleydt end opgequeeckt alleene:
Daer was geen Godt noch onderstander meer,
Dies' helpen mocht dan alleen God de Heer.
(2) ***

+ So heeft hem de HEERE alleen geleijdt, ende daer en is met hem geenen vremden God geweest.

[13]

13

⁺ Hy voerde tvolck op d'hoogten vanden lande,
End heeft het daer met vruchten allerhande
Met honich soet ende oly, uytgevloeyt
Uyt harden steen seer rijckelijck gevoeyt.

+ Hy heeft hem doen rijden, over de hoogten des lants: So dat hy heeft gegeten de vruchten des velts ende heeft hem doen suygen het honich uyt de steenrotse, ende de olye uyt den keysteen vander klippe.

[14]

14

⁺ Melck, boter, kaes van schoone glatte koeyen
End schapen swaer, liet hy hun overvloeyen.
Met haemel vet, end seer goet runder merg,
End bocxkens mals, gemest op Basans berg.

+ De boter vande koeyen, ende de melck van de schapen, mitsgaders het vet der lammeren ende der hamelen op Basan gequeeckt ende bocken met het mergvet vander terwe, ende du hebst den wijn gedroncken [welck was] het bloet vander druyve.

[15]

De vetste terw' end graenen seer gepresen,
Tbloetverwich sap van druyven uytgelesen,
Was haere spijs end dagelijcxschen dranck,
Die hun de Heer seer overvloedich schanck.

[16]

15

⁺ Maer Iesurun, t'vroim volcxken, dus verdertelt,
Dick sijnd end vet, heeft tegen hem gespertelt:
End sijnen God, end schepper, heyl end cracht
Uyt enckel weeld' ondanckbaerlijck veracht.

+ Maer Iesurun [het rechtsinnich volcxken] is vet geworden ende heeft uytgeslagen du bist vet geworden ende dick [met smout] overdeckt, ende heeft Godt verlaten die hem gemaeckt hadde ende heeft veracht den rotsteen sijner salicheyt.

[p. *]

[17]

16

⁺ Sy sijn, om hem tot ijvricheyt tontsteken,
Nae vremt gedrocht van Goden afgeweken:
End hebben so met gruwelen seer swaer,
Den toirne Gods verwecket tegens haer.

+ Sy hebben hem tot yverigheyt verweckt met vremde [goden] sy hebben hem geterget met grouwelickheden.

[18]

17

⁺ Ia hebben, sijnd' in haer vernuft bedrogen,
Haer offerwerck den Duyvelen geplogen:
Niet God den Heer, maer Goden nieu verdacht,
Hun onbekendt end voirtijts noyt geacht.
(3) ***

+ Sy hebben den duyvelen geoffert, die geen God en sijn, den goden die sy niet en kenden, die nieu [waren] ende van onlancx aengekomen. Die dijne vaders niet gevreest en hebben.

[19]

18

⁺ Ondanckbaer volck, hoe bistdu so vermeten,
Dat du dijn rotz end schepper hebst vergheten?
End hebst den God die dy self heeft gemaeckt
Moetwillichlijck verlaten end versaeckt?

+ Du hebst de steenrotse vergeten, ende hebst den God in vergetinge gestelt die hun wesen gegeven heeft.

[20]

19

⁺ Daerom de Heer dit siende heeft verstooten
In toirnicheyt sijn eygen huysgenooten.
Sijn kinders lief, die hy had opgevoeyt,
Heeft hy met recht verlaeten end verfoeyt.

+ Ende de HEERE heeft het gesien, ende heeft uyt verbolgentheyt verstooten sijne sonen ende sijne dochteren.

[21]

20

⁺ Hy seydd', ick wil mijn aensicht van hun wenden,
End sien eens toe, waer dit volck sal belenden.
Want tis een volck verkeert, tsijn kindren boos,
In s'hertzen gront slim ende trouweloos.

+ Ende heeft gesproken: Ick sal mijn aengesicht van hun verbergen: Ick sal toesien wat haer eynde wesen sal: want sy sijn een verkeert geslachte, kinderen aen den welcken geen betrouwen en is.

[22]

21

⁺ Sy brengen my tot yvricheyt verdrietich,
Doir Goden valsch, die ydel sijn end nietich:
Maer ick wil hun vergelden dit verdriet,
End tergens' oock, doir een slecht volck van niet.

+ Sy hebben my tot yvericheyt verweckt met het gene dat geen God en is, sy hebben my geterget met haere ydelheden ende ick salse yverich maecken met het gene dat gheen volck en is, ick salse tergen met een sotte natie.

[23]

22

⁺ Dies salder vier in mijnen toirn opklimmen,
End tot den grondt der hellen brandich glimmen:
End' slinden op de vrucht van tgantsche landt,
Op berg end dal, ja oock met grondt end sant.

+ Want een vier sal in mijnen toirne ontsteken werden, ende sal branden tot aende diepste helle, ende sal verslinden het landt ende haere vrucht, ende sal aensteken den grondt der bergen.

[24]

23

⁺ Ick wil op hun all' ongeluck uytgieten,
Mijn pijlen tsaem, uyt mijnen koker schieten:

+ Ick sal over hun [allerley] ongelucken verbruycken: ick sal mijne pijlen tegen hun uytschieten.

[p. *]

24

⁺ Scherp hongersnoot, end pest met bitter smert,
End heete kortz sal hun afbranden thert.
(4) ***

+ [Dies sy] van hongersnoot verbrant, ende met peste ende bitter verderven geslagen sullen worden, Ende ick sal tegen hun seynden de tanden der beesten met het vergift der gedierten die int stof kruypen.

[25]

Met boose sucht sal ickse nederwerpen,
End over haer, de felle tanden scherpen,
Van twreet gediert: End addren boos fenijn,
End slangenghift, sal noch haer eynde sijn.

[26]

25

⁺ Van buyten sals' het sweirt in stucken houwen,
End binnens huys sal ancxt end schrick benouwen,
Wat overblijft, tsy jonggesel oft maegt,
Tsy suygeling oft oudeman bedaegt.

+ Van buyten salse het sweirt rooven, ende van uyt de binnenkameren verschrickinge [overvallen] so den jongeling als de maegt, den suygeling met den grauharigen man

[27]

26

⁺ Noch soud' ick voorts den gantschen hoop verdrijven,
Van hoeck tot hoeck, end haeren naem uytwrijuen
Uyt sweirelts boeck, so datter geen gedacht
Noch heugeniss' en bleef van dit geslacht:

+ [Noch] soude ick geseydt hebben, ick salse van hoeck tot hoec verstroyen, ick sal haere geheugnis doen ophouden van uyt de menschen.

[28]

27

⁺ Ten waer dat ick des vyants trotz ontsage,
Die mijn eer mocht vervremden teewgen dage:
Als of sulcks waer geschiet doir sijne macht,
End dat het God niet had te weeg gebracht.

+ Ten waere dat ick den trotz des vyants ontsage, dat haere wederstrijders sulcx mochten vervremden: dat sy mochten seggen, onse handt is hoog verheuen, ende de Heere en heeft dit alles niet gedaen.

[29]

28

⁺ Want tis een volck verblindt in haeren Rade,
End mercken niet.

+ Want het is een volck verdoruen van raetslagen, ende daer geen verstant in en is.

29

⁺ Och dat sij't sloegen gade,
End wel bedacht, ten minsten konden sien,
Hoe sy vergaen, end hoe sulcx kan geschien?

+ Och dat sy verstandig waeren ende voirsichtich in deser saecken, ende heur eynde bemercten.

[30]

30

⁺ Hoe soud' een man doen dusent haerder loopen?
End een paer mans verjagen groote hoopen?
Ten waere saeck dats' haere Rotz vercocht,
End God de Heer in svyants handen brocht?
(5) ***

+ Hoe soude een man duysent [kunnen] veruolgen, ende twee, thienduysent doen vluchten: Ten waere datse haer rotze overgelevert hadde, ende datse de HEERE besloten hadde.

[31]

31

⁺ Want svyants Rotz (of wy schoon voir hem wijcken)

+ Want haere rotse en is doch niet gelijck onse rotse: dies [mogen selve] de vyanden richters wesen.

[p. *]

 

En is niet eens by ons Rotz te gelijcken:

 

So als het self met waerheyt yederman

 

Van svyants volck wel lichtlijck richten kan.

[32]

32

⁺ Haer wijnstock is een stam der Sodomiten,
Haer wijngaertranck, een scheut der Gomorriten.
Haer druyf is ghift, end haer wynbesien sijn
Seer bitter gal end doodelijck fenijn.

+ [Maer] den wijnstock van dit volck is [gesproten] van Sodomas wijnstock, ende haere druyven sijn vande wijnrancken van Gomorra, ende haere druyuen sijn galbitter trossen, sy hebben bitter besien aen.

[33]

33

⁺ Moirtdadich ghift van roode felle draken
Is haeren wijn: all' haere vruchten smaken
Nae ghift end gal ende nae d'ontsteken bloet
Van slangen fel end adderen gebroet.

+ Haeren wyn is draecken vergift ende wreede galle van aspickslangen.

[34]

34

⁺ Soud' ick alsulcx in mijn gemoet niet vatten?
Soud' dit niet staen versegelt in mijn schatten?
Om tsijner tijt het selve te bevroen?
End over sulcx gericht end wraeck te doen?

+ Soude dat by my niet opgesloten sijn, ende in mijne schatten versegelt?

[35]

35

⁺ De wraeck is mijn: my hoort den loon te geven:
Dies moet hun korts den voet end inckel sneuen,
Mits haeren tijt nv is opt aller naest,
End haer ellend' end ongeluck sick haest.

+ Mijne is de wraecke ende het wedergelden: ten tijde als hun de voet sal sneuen, want den dach haerder ellende is naeby, ende het gene dat hun toecomstig is, haestet sick.

[36]

36

⁺ Doch sal de Heer sijn volck met deirnis schouwen,
End doen hun recht: Ia sick der straf berouwen:
Als hy sal sien dat al haer cracht vergaet,
End schier niet een, in huys blijft noch op straet.
(6) ***

+ Doch de HEERE sal sijn volck richten ende sal beweget worden ouer sijne Dienaeren, als hy sal sien dat de kracht wech is, ende datter niet overgebleuen en is,

[37]

37

⁺ Dies hebbend' hun sijn heylsaem handt geboden,
Sal spreken, segt, waer sijn nv svyants Goden?
Waer is de Rotz, daer hy so vast op stont?
Die mijn volck soud verderuen inden grondt?

+ Ende sal [dan] seggen, Waer sijn haere Goden? De rotsesteen daer sy toe vluchteden?

[38]

38

⁺Van wien sy tvet der offerhanden aten,
End droncken vast den wijn der offervaten.
Dat sy staen op, tot heurs volcks onderstant
End komen't nv verlossen uyt mijn handt.

+ Vander welcker offerhanden sy het vet aten, ende droncken den wijn van haeren offerdranck, dat sy nu opstaen ende v helpen, dat sy v [nv] tot een toevlucht sijn.

[39]

39

⁺ Dus siet, ick ben, ick ben de Heer alleene

+ Siet nu toe, ick ben het, ick ben het, ende daer en is gheen God met my, ick doode, ick maecke levendig, ick verwonde ende ick heele, ende daer en is niemandt die van mijner handt verlossen kan.

[p. *]

 

Beneffens my en is doch anders geene.

 

Ick ben die dood' end die weer op der stont,

 

Alst my gelieft, maeck leuend end gesont.

[40]

Ick slae, ick heel, Geen mensch kan mijnen toren,
Noch handt ontgaen.40⁺ Ick heb den eedt gesworen
So waer als ick in eewicheden leef,
End allen dinck het wesen selue geef,

+ Want ick heffe mijne hant ten Hemelwaert ende spreke, ick leue in eewigheyt.

[41]

41

⁺ So ick de sneed van mijn sweirt eenmael wette,
End my te recht in mijnen Richtstoel sette,
Ick sal voirwaer uytstorten wraeck end straf
Op svyants hooft: end keruen met hem af.

+ Soo ick de snede van mijn sweirt wette, ende dat mijne hant het gerichte aenveirt, ic sal mijnen vyanden de wraecke [te recht] vergelden ende sal mijne haeters afbetaelen

[42]

42

⁺ Ick sal met bloet mijn pijlen droncken maken:
Mijn mess sal vry vleesch eten, ende smaken
So der verwondd' als der gevangnen bloet:
Want ick van't eerst tot tlest my wreken moet.

+ Ick sal mijne pijlen van bloet droncken maecken, ende mijn sweirt sal vleesch eten, ia van het bloet der gedooden ende der gevangenen, van thooft aen, tot wraecke des vyandts.

[43]

43

⁺ Wilt, Heydens, dan van Gods volck loflijck spreken,
Want God sal tbloet van sijne dienaers wreken.
Op svyants kop, end strenge wraeck bestaen:
Maer sal sijn volck weer in genaed' ontfaen.

+ Louet ghy Heydenen sijn volck: want hy sal het bloet sijner Dienaren wreken, ende sijnen vyanden de wrake vergelden, ende sal over sijn volck versoeninge doen.