De Morrisons

[p. 290]

XXIV.

De heer Morrison was ten hoogste verbaasd, toen Fanny hem vertelde, wat er was voorgevallen; want helder en scherpziend als hij was in tal van zaken, 't gebeurde soms, dat hem ontging, wat om zoo te zeggen onder zijne oogen voorviel. In het meer intieme leven van zijne huisgenooten was hij maar weinig ingewijd, en al had hij zijne oudste nog zoo lief, hij had niet veel inzicht in den toestand van een meisjeshart.

Wel is waar had hij voor de toekomst van Fanny heel andere wenschen gekoesterd. Maar.... hij droeg van Maerle achting en sympathie toe; al waren zijne omstandigheden niet schitterend, ze bleken voldoende

[p. 291]

om zijne vrouw een onbezorgd leven te verzekeren; en het stralende gezichtje zijner dochter verteederde den vader eindelijk geheel en deed hem zijne toestemming geven tot de vervulling van haar wensch.

Mevrouw Morrison was een en al verwondering; maar daar haar echtgenoot geene bezwaren tegen dit huwelijk maakte, had ook zij vrede met de keuze van Fanny.

‘Altijd beter dan een schildermeester,’ zei ze tot zichzelf. ‘Toch ben ik blij, dat Lizzie een heel andere partij gedaan heeft.’

Tante Annet was de kluts kwijt, en zou, indien zulks mogelijk geweest ware, zijn gaan twijfelen aan haar doorzicht op het stuk van ‘minne;’ - maar wie Fanny het best begreep en het innigst deelde in hare groote vreugde, dat was John, de trouwe jongen, die eenmaal zelf zoo bitter was teleurgesteld geweest. Met broederlijke divinatie had hij sedert lang vermoed, dat eene of andere hartsaangelegenheid oorzaak was van Fanny's veranderde stemming, en hij gunde zijne zuster zoo gaarne de vervulling van een wensch, die hem ontzegd was geworden. Daarbij hield hij van van Maerle en beweerde, dat hij en Fan voor elkaar geschapen waren.

‘En nu, zusje,’ klonk het plagend, ‘nu aan 't werk, hoor! Zorg, dat je schilderij klaar is voor de eerstvolgende tentoonstelling.’

[p. 292]

Slechts één druppel van droefheid mengde zich in den overvollen beker van het gelukkige meisje. Er kwamen verontrustende tijdingen van oom Frans. Hij ging achteruit, zachtjes aan maar zeker, en bijwijlen begon Fanny ernstig te verlangen naar den terugkeer naar stad om den ouden man, dien ze zoo innig liefhad, weer te zien en hare zorgen hem te wijden.

De herfst was gekomen. Het werd ijl en doorzichtig in het bosch. De boomen werden rood en bruin; zij teekenden zich af tegen grijze najaarsluchten. Waar men ging, kraakte het onder den voet van dorre takken en ritselde de wind in het gestorven blad. Op Boschzicht maakte men toebereidselen voor het naderend vertrek. Het huis werd ontdaan van zijn zomerkleed, en 't begon er kaal en verlaten uit te zien.

‘Hoe spoediger de tijd vliegt, hoe liever,’ heeft van Maerle bij het afscheid nemen Fanny toegefluisterd. ‘Als de blaadjes weer uitspruiten, en de trekvogels weerkeeren, dan, lief vogeltje mijn, strijkt ge neder onder mijn dak.’

Voor de oude mevrouw van Maerle zou in de onmiddellijke nabijheid van den Heuvel een klein huisje gezet worden. In weerwil van Fanny's beden bij hen te blijven inwonen, bleef zij onwrikbaar bij haar besluit. ‘Vrijheid, blijheid, kindje,’ klonk steeds haar antwoord. ‘Geloof me - ge zult nog last genoeg van mij hebben.’

[p. 293]

Weinige dagen later zat Fanny bij oom Frans. Zij was diep getroffen, toen zij hem weerzag. Hij was vreeselijk verouderd en vervallen, ternauwernood kon hij zich met behulp van een stok uit zijn armstoel opheffen. Maar 'zijn hoofd was helder, en het ontging zijne ingezonken maar klaarziende oogen niet, welk een indruk hij op zijn lieveling maakte.

‘Ja, Fan,’ zei hij met eene matte stem en een glimlach, ‘dat komt er van, als een mensch oud wordt; daar heeft men zoo geen begrip van, als men jong is,’ vervolgde hij met een onderdrukten zucht. ‘Maar kom, vertel me nu eens van je zelf. Kind, ik heb me zoo voor je verheugd. Heb ik 't je niet voorspeld, vrouwtje, dat alles eenmaal goed zou komen? Als wij maar geduld hebben om het af te wachten.’ En zijne oude oogen vulden zich met tranen, terwijl hij vervolgde: ‘Zie, de wensch van mijne laatste jaren, Fanny, is geweest, dat ik voor mijn dood jou gelukkig mocht zien, kindlief; nu, die wensch is toch vervuld.’

Moede zonk zijn hoofd achterover.

Al den tijd, waarover Fanny beschikken kon, wijdde zij den ouden man. Hij verminderde met den dag. Daar kwamen donkere, sombere dagen, waarop hij niemand, ook haar niet meer herkende. Daar volgden lange, rustelooze nachten, waarin hij aan koorts ten prooi van alles door elkander sprak, waarin hij

[p. 294]

namen noemde uit lang vervlogen tijden en ijlde van veilingen, van orders en remises.

Op een Zondagmorgen eenige weken later zat Fanny met van Maerle, die overgekomen was, bij het bed van oom Frans. De oude man, die een langen tijd met het aangezicht naar den muur gekeerd bewusteloos had gelegen, keerde opeens het hoofd om. Hij sloeg langzaam de oogen op. Een vriendelijke glans verspreidde zich over het ingevallen gelaat, toen hij die beiden herkende, en eene blijde uitdrukking lichtte uit zijn blik, die in de verte scheen te zien. ‘Fan,’ zei hij zacht, terwijl hij hare hand zocht te vatten, ‘alles.... alles is goed gekomen. Wij moeten het.... afwachten, kind!’ Hij haalde diep adem, en met dit laatste woord op de lippen zonk zijn hoofd achterover in de kussens.

Zijn strijd was volstreden, en de man, wiens leven niets dan eene aaneenschakeling van ontbering, teleurstelling, zelfopoffering geweest was, ontsliep met een woord van grenzenlooze liefde voor anderen op de lippen, en zijne laatste gedachte was overgave en berusting.

‘Requiescat in pace,’ zei van Maerle, terwijl hij zich over oom Frans heenboog, en hem met zachte hand de oogen sloot. Toen drukte hij Fanny, die bitter schreide, aan zijn hart, en hij kuste haar op het voorhoofd.

Door het eenige venster vielen enkele stralen van een heldere winterzon in de droeve, bijna povere omgeving

[p. 295]

der ziekenkamer. Met den arm om het meisje heengeslagen trad van Maerle naar het raam, en opziende naar het kleine stuk blauwe hemel, dat van uit de sombere achterkamer te midden van daken en schoorsteenen zichtbaar was, zei hij zacht: ‘Dat ons einde zoo vredig zij als het zijne, mijn lieveling. Zoo er iets is, dat mij hoop doet voeden op een beter leven, dan is 't het leven en sterven van iemand als oom Frans.’