Het schilder-boeck

Van Scylla, en Charybdis.

Dese Scylla, was dochter van Phorcys en Hecate, die oock Crataeis wordt geheeten: doch wordt dese Scylla gheseyt de dochter van Typhon. Elder in't achste Boeck, hadden wy Scylla de dochter van Nisus voor, daer sommighe geen onderscheyt van en maken. Doch nae anderen meeninghe, zijnder twee gheweest, d'een Voghel, en d'ander Steenclip gheworden wesende. Nu onse steenclipsche Scylla was (seghtmen) een seer schoon dochter oft Nymphe, soo datter Neptunus by sliep, t'welck zijn Vrouw Amphitrite vernemende, vergiftighde de borne, daer Scylla ghewendt was te baden, waer door sy beraest in de Zee sprongh, en in een Zee-ghedrocht veranderde. Doch onsen Poeet in zijn volgende Boeck seght, dat het Circe was, die haer eenen hoeck

[fol. 108r]

in der Zee, daer sy ghewendt was haer vertreck te nemen, hadde met tooverije bevleckt, om de wille van Glaucus den Zee-Godt, daer sy op was verlieft, den welcken sy van de liefde van Scylla niet con af ghetrecken. Scylla ter gewooner plaetsen gecomen, vondt haer midden bassende verwoedde honden, en ander grouwsaem Dieren, die sy niet conde ontvlieden, waerom Glaucus seer droef was, en Circe schouwde. Scylla, nae datse Vlyssem, Circe te spijt, van zijn knechten hadde berooft, en de Schepen Aeneae meende verslinden, veranderde sy in Steenclippe. Van dese Scylla is te lesen by Homerum in het 12^e der Odysseen, en by Virgilium in zijn derde der AEneidos. Sy wordt van eenighe uytghestelt met ses hoofden, van een Rijp oft Rupse, van Hondt, Leeuw, Gorgone, Walvisch, en Vrouw. Ander seggen, sy hadde een schoon Vrouw aensicht tot den ooghen, maer van daer om hoogh, was het grouwlijck en leelijck, grentsende aen ses Honden hoofden, en al t'onderlijf was als een Slanghe. Homerus in zijn voorverhaelde Boeck, maeckter een gedrocht af van ses hoofden, twaelf voeten, en dat elck hooft hadde dry rijen tanden. Charybdis, oock Phorcys dochter, en suster van dese Scylla, was mede een gulse^* en roovighe Vrouwe, de welcke alsoo sy Herculem hadde berooft eenighe hoorn-beesten, doe hy was by t'vee van Gerion, werdt sy van Iuppiter gheblixemt, en verandert in een afgrondighe diepte der Zee, tegen over Sicilien, ter plaetse nu ghenoemt Galofaro: hier werptse water uyt den afgrondt om hoogh, en dan slickt sy't weder in, verdervende aldus menich Schip en Mensch. Eenighe meenen, dat Hercules om de dieverije haer doot sloegh. Maer dat haer Vader haer dede sieden in eenen ketel, en also weder verweckte. Onsen Poeet seght, dat AEneas quam tusschen beyden dese ghedrochten gevaren in de stadt Zanclea, dit waren doch niet als twee sorghlijcke plaetsen in de Zee, daer het water sulck gherucht maeckt, op dees verborgen oft holle^* steenclippen, dat het scheen een grousaem honden ghebas. Daer is een die schrijft, Scylla is enen uytkijckenden bergh in de Zee, by Rhegio in Sicilien, waer onder zijn verscheyden groote holle Clippen, waer in de Zee-gedrochten sich onthouden, de Schepen hier op stootende scheuren, en vergaen in de wateren van Charybdis: daer nae verslinden dees gedrochten den Menschen: want Charybdis en Scylla zijn by malcanderen: Charybdis is by Messina. Plinius in zijn vijfde Boeck in't 8^e Capittel seght, in de engte by Rhegio zijn twee Clippen, die seer sorghlijck zijn, om datter de Zee altijt springht oft bernt, en omdraeyt, tot groot ghevaer van die daer voorby varen: d'een is ghenoemt Scylla, en d'ander Charybdis. Om hier eenen sin uyt te trecken, is openbaer, dat s'Menschen leven niet is als een stadighe Zee-vaert, midden alderley benoutheden, en onwetlijcke, oft onbehoorlijcke wellusten, die t'schip zijns ghemoets vast quellen, en bestormen. Nu moet den Mensch om behouden^* te comen recht midden door, tusschen Scylla, en Charybdis. By Scylla sullen wy verstaen de quade vleeschlijcke begheert, en by Charybdis de zonde, want comtmen dese Scylla, die een schoon Vrouw ghedaente, oft bedrieghlijck aenlockende wesen heeft al te by, soo lijdt t'ghemoet schipbraeck, en men valt van daer in t'ghewelt der zonden: dan comen de Zee-gedrochten der quade ghewoonten, die goet en deughdich leven ons benemen, en t'ghemoedt hardt quetsen, en bijten. En dewijl de wijste Menschen selfs niet vry zijn van eenighe prickelinghe der vleeschlijcker begeerten, daerom schrijft den wijsten der

* Charybdis is de suster van Scylla.

* Natuerlijcke verclaringhe van Scylla, en Charybdis.

* Sin-gevende en leerlijck uytlegginghe op Scylla. en Charybdis.

[fol. 108v]

Poeten, dat zijnen Vlysses hier niet sonder groote sorgh en moeyt voorby en quam, noch sonder t'verlies van een deel zijner ghesellen. Nu by Circe sullen^* wy verstaen, de natuerlijcke wellusticheyt, die met haer bedrieghlijcke vervalschinghe, Scylla in haer rust-plaetse, van een schoon Vrouw, Zee-gedrocht maeckte, dat is, dat den Mensch door de wellust zijnen Menschlijcken redelijcken gheest schijnt verliesen, en eenen vuylen beestlijcken aen te nemen, ghelijck veel sulcke Fabelen willen beteeckenen, als den Poeet van schoon welgheschapen Menschen seght, in soo grouwlijcke en vuyle ghedrochten, oft beesten te zijn verandert.

* VVtlegh op Circe, die Scylla in een Zee-ghedrocht verandert.