Het schilder-boeck
(1969)–Karel van Mander– Auteursrechtelijk beschermdT'leven van Frans Minnebroer, en meer oude Schilders van Mecchelen.Dewijl ick hier voor heb verhaelt van eenige Schilders van der Goude, sal ick hier nu voor halen een deel oude Schilders van der stadt Mecchel. Daer is gheweest eenen Frans Minnebroer, die aldaer zijn wesen hadde in't Iaer 1539. oft 40. een seer cloeck Schilder van Oly-verwe. Van hem was daer in ons Vrouw Kerk, daer Maria vlucht naer Egypten door een wildernis, welcke beelden en boomen waren uytnemende. Buyten Mecchelen tot ons Vrouw van Hanswijck, was van hem een Tafel, de Historien van Maria, als Enghelsche groet, en daer Elisabeth van Maria wort besocht, beelden, gronden, en boomen, waren wonder constigh ghedaen. Hy hadde een Discipel van Mecchel, gheheeten Frans Verbeeck: desen was fraey van Water-verweGa naar voetnoot* te maken dinghen op zijn Ieroon Bos. Daer in Stadt was van hem eenen S. Christoffel met veel ghespoock. In S. Katerijnen Kerck was van hem de Parabel van den Wijngaert, daer sy in den Wijngaert wercken, daer vreemde spoocken de dorre rancken bonden, wesende alles seer versierlijck en wel ghedaen. Veel dinghen maeckte hy, die hier en daer vercocht wierden: onder ander eenen Winter sonder Snee oft Ys, met ontbladerde boomen, en met huysen heel als in eenen mist, seer natuerlijck om sien. Van hem ist datmen siet die drollige Boeren bruyloften, en derghelijcke bootsen. Te Mecchel was oock eenen Vincent Geldersman, een seer goet Schilder: van hem was eenGa naar voetnoot* Leda half beeldt met twee Eyeren, een Susanna, en Cleopatra met de Slangh, en derghelijcke, waer van in de Weerelt menighe Copie gesien wort: dit was al t'saem schoon en wel bevallijck van Oly-verwe ghedaen. Noch was daer tot S. Rombout, in de Ridders Capelle, een Afdoen van t'Cruys, daer Magdalena de voeten des Heeren wiesch, en meer omstandts, seer beweeghlijck te sien. In de selve Capelle waren gheschildert eenige Bybelsche Historien, van Caleph, en Iosua, en derghelijcke, door een constigh Hooghduyts Schilder, Hans Hoghenbergh, die hem oock hiel te Mecchel, en daer ghestorven isGa naar voetnoot* ontrent het Iaer 1544. Van hem is die rolle van s'Keysers incomst te Bolognen, die by velen is bekent. Noch wasser eenen Frans Crabbe: van hem was teGa naar voetnoot* Mecchel tot de Minnebroers t'hoogh Altaer, en was de Passie van Water-verwe, seer wel ghedaen: t'binnen stuck was t'Crucificx: de deuren verdeelt in verscheyden percken: daer waren in veel fraey tronien, op zijn Quintijn de Smits, hy was een rijck Man: zijn dinghen waren seer op de manier van Lucas van Leyden, starf ontrent t'Iaer 1548. Claes Rogier, is oock geweest eenGa naar voetnoot* goet Schilder van Landtschap: Nae hem quam eenen Hans Kaynoot den dooven, die hem noch overtrof. Hy volghde veel de manier van Ioachim Pate- | |
[Folio 228v]
| |
nier, en was een Discipel van Mathijs Cock t'Antwerpen, ontrent het Iaer 1550. Cornelis Enghelrams van Mecchel, heeft ghemaeckt in S. RomboutsGa naar voetnoot* Kerck te Mecchel, daer men den Armen deelt de wercken van barmherticheyt, in eenighe percken, hadde oock uytghebeeldt t'onderscheyt van rechte Armen, en ondeughende bedelaers, met alderley tuygh van Lieren, en anders. Dit waren al Water-verwe doecken. Sijn wercken werden oock veel vervoert na Duytschlandt, t'Hamborgh. In S. Catherinen Kerck is van hem te sien een bekeeringhe Pauli op doeck, een groot stuck, met taemlijcke personnagien, t'welck fraey is gheweest, maer nu seer vergaen. T'Antwerpen in't Casteel maecte hy voor den Prins van Oraengien, na ordinantie van Lucas de Heere, in een camer d'historie van David, waer in Vries maeckte eenighe Metselrijen, frijsen, termen, en wapenen, en alles van Water-verwe. Cornelis is ghestorven Ao. 1583 t'zijnen 56. Iaren, oft daer ontrent. Daer was oock eenen Marcus Willems, Discipel van Michiel Cocxie, die veel fraey wercken dede:Ga naar voetnoot* onder ander een Tafel tot S. Rombouts Kerck, van d'onthoofdinghe Ioannis, dit hooft hiel den Beul voorwaerts uyt in't vercorten, dat het scheen dat het uyt de Tafel stack, van onder sachmen slechs een weynigh van den arem. Hy teyckende veel voor Glas-schrijvers, Tapijtsiers, en Schilders. Van hem was oock een Iudith, die Holophernem had onthooft, groot als t'leven, seer aerdigh en wel gedaen. Hy maecte te Mecchel, om de blijde Incomst van Coningh Philips, een Arche triumphal, en daer in d'historie van Dido, daer sy d'Ossen-huydt in stucken snijdt, en dergelijcke: dit was in't Iaer 1549. Hy wax elcken seer behulpigh wie zijns behoefde, in teyckenen oft anders, als seer goet-aerdigh wesende, is gestorven Ao. 1561. Iaques de Poindre, Discipel vanGa naar voetnoot* desen Marcus, welcken Iaques Suster had ghetrout, was oock een goet Meester, besonder in conterfeyten: van hem was een Altaer-tafel, Crucifix, daer veel conterfeytselen in quamen. Eens had hy gheconterfeyt eenen Enghels Capiteyn, Pieter Andries, een groot brageerder, die t'conterfeytsel hem liet houden sonder betalen: waerom Iaques uyt onverdult maeckte met Water-verwe voor de tronie een tralie, dat het scheen dat den Capiteyn sat in vangnis, en steldet ten tooon. Den Capiteyn dit verhoorende, quam vragen wat hy voor een stuck rabbauts was, sulcx te doen. Hy antwoorde, dat hy dus most ghevangen sitten, tot dat hy betalen soude. Den Capiteyn heeft t'gelt gegheven, en woudet sien uytdoen. Den anderen nam een spongie, en wischtet uyt. Hy heeft veel goede conterfeytselen gedaen: is gereyst in Oostlant oft Denemarck, en daer gestorven Ao. 1570. oft daer ontrent. Gregorius Beerings in de schaer,Ga naar voetnoot* Mecchelaer, Schilder van Water-verwe, desen te Room hebbende geweest, was seer aerdigh van Ruwijnen, die hy oock playsant dede. Te Room wesende, en t'ghelt door ghebracht zijnde, om haest aen ghelt te comen, gingh toe, maeckte eenen doeck van een Diluvie, daer niet in quam als een regenende locht en water met de Arck, sonder datmen eenige personnagie sagh. Doe hem gevraeght was wat het was, en hy antwoorde de Diluvie, volghde daer op: Waer is dan het volck? Hy seyde, sy zijn al verdronken, alst water af soude gaen soudemense sien, en d'ander waren in d'Arck. Hier van wilde schier elck een hebben: en ghelijck dussche stucken haest ghedaen waren, raeckte weder aen den buydel vol ghelt, t'welck een schoon practijke was. Hy starf te Mecchelen Ao. 1570. Hier heb ick nu een deel der uytnemenste Mecchelaers by een, | |
[Folio 229r]
| |
uytghenomen Cocxie, en Bol, daer elder van volghen sal met meerder omstansticheden. Dese heb ick hier ghestelt, niet juyst naer orden des tijts, dan om dat ick niet geeren eenighe vermaerde nae laten soude, ten minsten de namen bekent te maken, en hun levens slechs wat aen te roeren, met so veel bescheyts, als icker van hebbe connen becomen. |