Het schilder-boeck

Van Panaeus, Schilder van Athenen, de broeder van Phydias.

Ick hadde my wel te beclaghen over Plinio, dat hy geen beter orden en houdt in d'Historie der Schilders, dan is te verontschuldigen, om dat hy over de Griecksche Schrijvers hem te vooren noodtlijck beclaeght heeft, in zijn achtste Capittel van't 35^e. Boeck, datmer niet vast op staen en mach: want sy niet waergenomen en hebben volcomelijck aen te wijsen de tijden, wanneer eenige doorluchtighe Schilders hebben gheleeft, dat het somtijden mach verschillen een deel Olympiaden. Ick vinde dat ick doen moet eenen diepen sprongh in d'Olympiaden, om het eerste ghetal der Iaren te vinden: want desen Panaeus,

[fol. 64v]

Schilder van Athenen, is gheweest, ghelijck oock Phydias, in de 83^e. Olympiade: In dit ghetal comen de Schrijvers al over een. maer hy wordt gehouden, dat hy soude zijn gheweest den broeder van eenen discipel van Phydias, gheheeten Colotas, welcken soude hebben helpen maken t'Beeldt van den^* Olympischen Iuppiter, die voortijts soo seer vermaert was, en soude geschildert hebben het binnenste van den Schildt van Minerva, die Phyias uytwendich gheschildert hadde: welcken Schildt by den Atheners in soo groot achtinge was. Dan ick acht datse dolen, en dat desen Panaeus (nae Plinij schrijven) is gheweest den broeder van Phydias. Hy was in onse Const seer ervaren. Hy schilderde voor die van Athenen, den veldtslagh, diese hadden teghen den Persen in het veldt Marathon. Soo dat te bedencken is, datmen doe alree most hebben goet gherief van verwen, en dat de Const van schilderen al in grooter volcomenheyt gheraeckt en opghestegen was: want men seght dat hy daer in hadde ghedaen nae t'leven de Capiteynen soo van d'een als van d'ander sijde, datmense onderscheyden en kennen mocht, te weten, Milciades, Callimachus, en Cynegyrus, op de sijde der Atheners, Datis, en Artaphernes, op de sijde der Persen. Ten tijde van desen Panaeus, worden om best te schilderen binnen Corinthen en in't Eylandt Delphos prijsen opghestelt. Van welcker inventie hy (soo men seght) d'oorsaeck soude wesen, om dat hy aen wilde tegen eenen Timagoras van^*Chalcidien: den welcken hem nochtans verwon in de Pythische spelen, die men oeffende ter eeren van Apollo, in een plaetse binnen Macedonien, ghenoemt Pythius, in ghedachtenis van t'Serpent Pytho, dat van Apollo was ghedoot. Dese overtreffinge heeft namaels ghenoech bekent en betuyght geweest door eenighe ghedichten, de welcke Timagoras tot een ghedachtenis daer van hadde ghemaeckt, die soo geheel op de oudt vreemdsche maniere waren. Panaeus hadde noch tot Elis, in den Tempel van Minerva, de mueren beschildert, oft met melck en saffraen gheel ghemaeckt, soo eenighe meenden: want alsmer met natte vinghers aen wreef, soo bevondt men zijn vingheren gheel te wesen, als of men saffraen hadde ghehandelt.

* Colotas, Schilder en Beeldt-snijder.

* Timagoras van Chalcidien Schilder.