De gulden harpe, inhoudende al de liedekens, die voor desen by K.V.M. gemaeckt, ende in verscheyden Boecxkens uyt-ghegaen zijn
(1627)–Karel van Mander–
AuteursrechtvrijNa de wijse: O waerheyt hoe light ghy nu vertreden. Oft, Een ghebroken herte nae Gods behaghen.TIs den wille Gods Broeders in eerenGa naar margenoot+
Te houden zijn vat ja heyligh en reyn,Ga naar margenoot+
Oock waer wy handelen oft verkeerenGa naar margenoot+
Oprecht te wesen in 'swerelts pleyn,Ga naar margenoot+
Niemandt vercorten int groot noch kleyn,Ga naar margenoot+
Den dienst des Heeren bestaet, siet, meestGa naar margenoot+
In dees twee deelen // Iae den gheheelenGa naar margenoot+
Eysch vander schriftueren uyt 'sHeeren geestGa naar margenoot+
Maer d'ongerechtigheyt soeckt by wylenGa naar margenoot+
(Na Christus voorsegginghe) d'overhandt
Te nemen, op datse met subtijlen,Ga naar margenoot+
Gront in de Ghemeynte worde gheplant,Ga naar margenoot+
O broeders blijft wacker en int verstant
Christi des Heeren met goet accoort,Ga naar margenoot+
Die tegen dryven // Acht niet haer schryvenGa naar margenoot+
Laet u niet verschricken geest, brief, noch woortGa naar margenoot+
Want die veel leenen, lappen en borghen
Wijt boven haer macht, welck niet betaemt
En soo der lieden goet sonder sorghen
Verteeren, en eten op onbeschaemt,
Tis vreemt om te hooren datmense naemtGa naar margenoot+
Het overghebleven Godvruchtighe zaet,Ga naar margenoot+
Tis ydel meenen // Dat sulcke steenen
T'huys Gods souden dienen tot een cieraetGa naar margenoot+
Den vliegenden brief by sulcke brievenGa naar margenoot+
Gelesen mocht worden daer sonder schroom
Een volck datmen acht arger als dieven
Noch vry wordt ghesproocken oprecht en vroom
Een sulc huys te rechte dient op den boom
Van Sinear als een Babel ghedaelt,
| |
[pagina 572]
| |
Na langhe sweven // Met wint ghedreven,
Gelijck Zacharias vyve verhaelt.
Maer 't Huys des Heeren daer zijn de balcken
Ga naar margenoot+Van Ceder, en de latten Cypressen hout,
Ga naar margenoot+'tRiecter seer lustigh, want daer geen schalcken
Ga naar margenoot+En hebben haer plaetse noch heyligen stout,
Ga naar margenoot+t'Overblijfsel van Israel vol eenvout
Ga naar margenoot+En sal gheen boosheyt bedryven, noch
Ga naar margenoot+Ten sal niet lieghen // Noch oock bedriegen
Ga naar margenoot+Want Godt wil doch wreken alle bedroch.
Ga naar margenoot+Al die met Sacheo recht ontfinghen
Ga naar margenoot+In't huys haerder Conscientien klaer
Christum den Heere door zijns geests dringen
Yemant te vercorten onmoghelijck waer,
Ia om eenen penninck, want 'tis eepaer
Der vromen natuere, ghebruyck en aert,
Ga naar margenoot+Niemant op eerden // Schade doen heerden
Maer hulp te bewijsen vry onghespaert.
Iae elcken recht doen staet oock bevolen
Den Christen mensche, als dat hy niet meer
Ga naar margenoot+En soude stelen, heeft hy ghestolen
Int ongheloove, maer wercken nu seer,
Op dat hy self hebbe om in den Heer
Te gheven die behoeftigh zijn kranck,
Ga naar margenoot+Bedrieghen, schaden, Doen sulcke daden
Ga naar margenoot+En magh gheen Christen zijn leven lanck.
'tWas oock der Christenen roem en vragen
Doen sy aen de palen worden ghestelt,
Weet yemandt yet over ons te klaghen,
Van ontrou, onrecht, oft eenigh ghewelt,
Bedrogh in neeringhe, aen goet oft ghelt,
Oft yemant ter werelt hebben verkort,
Datse vry spreken // Maer tis ghebleken
Dat haren roem niet benomen en wort.
Of zy de Heere die soo den synen
Besorght in de werelt heeft zijn licht
Der waerhaeyt so heerlijck doen verschijnen
Voor de blinde werelt tot een gesicht,
Iae die zijn trouwe Ghemeynte sticht,
| |
[pagina 573]
| |
Bewaert, en zijn hulpe blijcken doet,
Soo dat met schanden // Al onverstanden,
En al ongherechticheyt wijcken moet.
De Cameren vol rijckdommen wordenGa naar margenoot+
Die lieffelijck zijn, dierbaer en schoon,
Door wijslijck huys te houden met orden,
Gods huys de gemeente is door Gods soon
Soo wel ghetimmert, en uyt den throon
Met 'sheylighen Gheests vrucht verciert,
Van geen kloeck weter // En kan geen beter
Huysraet daer binnen wesen versiert.
De leeringhe van Gods Gheest vercoren
Daermede onderhouden wort 'sHeeren huys
Yet daer beneffens, tis al verloren,
Te willen invoeren, en 't maeckt abuys,
Maer wat de gemeente heeft onder 't cruys
Beleeft en ghehouden, bestaen sal vast,
T'sy straffen, mijden // en niet te lijden,
Wat by Gods leeringhe niet en past.
Den goeden wegh die tot rust der zielenGa naar margenoot+
Te gaen van oudts is ghevonden nut,
Hebben gheweyghert, sommighe vielen,
In haren eyghen ghegraven put,Ga naar margenoot+
Ia haer eyghen tonghe als een gheschutGa naar margenoot+
Oft zweert haer selfs ter neder velt,Ga naar margenoot+
Wie Gods ghemeente // Aendoet verkleenteGa naar margenoot+
Hem selven hy teghen den Heer opstelt.Ga naar margenoot+
Sy is een kolum die niet en kan buyghenGa naar margenoot+
Der waerheyt oock een vasten gront,Ga naar margenoot+
Ende alle saecken daer twee ghetuyghenGa naar margenoot+
By blijven die moeten voor haer terstont,Ga naar margenoot+
Om twist vermyden, dits uyt Gods montGa naar margenoot+
Tot vrede den wegh, maer die hier lanckGa naar margenoot+
Teghen krackeelen // En noch afdeelen,
Ten lesten die missen der liefden ganck.
De liefde o broeders, dient niet vergetenGa naar margenoot+
Die boven kennis en weten gaet,Ga naar margenoot+
Een mensche can worden door zijn veel weten
Hoogh opgeblasen, och tis seer quaet,
| |
[pagina 574]
| |
Datmen op eyghen wijsheyt staet,
Oft neemt verblijden in menschen prijs,
Wie staet tot desen // Die seer ghepresen
Is van den menschen oft eyghen wijs.
'tIs goet dat elck hem vernedert houde
En kleen in sijn eyghen ooghen zy,
Hy weet noch niet soo hy weten soude,
Ga naar margenoot+Die hem laet duncken ick weet al vry,
Ga naar margenoot+Godt die alleene wijs is, den wijsen hy
Ga naar margenoot+Can in haer eyghen listicheyt vaen,
Dat sulcke gasten // Des middaeghs tasten
Ghelijck die 'snachts in duysterheyt gaen.
Ga naar margenoot+De Heere weet der wijser ghedachten,
Dat sy sijn ydel aen elcken kant.
Ga naar margenoot+Doe de Romeynen haer selven achten
Wijs werden sy sotten, dus dat niemant,
Ga naar margenoot+Hem self en verlaet op sijn verstant,
Ga naar margenoot+Wie hem dunckt wijs zijn, die worde sot
Ga naar margenoot+Om wijs te moghen // Zijn onbedroghen,
Ga naar margenoot+Want swerelts wijsheyt is sotheyt voor God
Ga naar margenoot+God en acht niet het aensien der menschen
Ga naar margenoot+Noch geen persoonen, 't sy minst en meest,
Maer die ootmoedich hier na hem wenschen
Ga naar margenoot+Daer woont hy geerne met sijnen Gheest,
Wie hem van herten lief heeft en vreest,
Ga naar margenoot+Die heeft hy verkoren int Aertsche dal,
Ga naar margenoot+'tZy hoe vertreden, Soo dat met reden
Gheen vleesch voor hem beroemen en sal.
Ga naar margenoot+'tHuys Eli soude na 'twoort des Heeren
Voor God wandelen eeuwigh eenpaer,
Maer dat zy verre, want die my eeren,
Die wil ick eeren, spreeckt God siet, maer
Die my veracht, veracht werdt swaer,
Soo wie afwijckt, Gods ziel hy mishaecht
Men eert den Vader // Segt ons ontlader
Ga naar margenoot+Als men veel goede vruchten draeght.
Ga naar margenoot+Die recht en oordeel (leest Ieremia)
Verlieten met sulcken het qualijck ginck,
Want of schoon seght de Heere Chama,
| |
[pagina 575]
| |
Iojakims soon, waer een zeghelrinckGa naar margenoot+
Aen mijn rechter hant, ic soud om sulc dinck
Hem rucken daer af, dus blijct dan hoe Godt
Oock wel daer henen // Verwerpt den genen
Die hier verlaten zijn heyligh gebodt.Ga naar margenoot+
Die buyten Gods woort yet uyt zijn selven,
Gaet spreecken, schryven, oft stellen voort,
Zijn eygen eere wil hy opwelven,
maer die wil spreken spreec als Gods woort
Die ghesonden is te soecken behoort
De eere van die hem ghesonden heeft,
Die dit eendrachtich // doet is waerachtighGa naar margenoot+
Gheen ongherechticheyt hem en aenkleeft.
Soo wie van Godt is uytghesondenGa naar margenoot+
Die spreect Gods woorden, men soeckt niet el
Aen den huyshouders, dan sy bevondenGa naar margenoot+
Mochten zijn ghetrou in Gods bevel,
Want die ghetrou dient oft voorstaen wel,
Zijn dobbelder eeren weerdigh ghenaemt,
Maer wat voorstanders, die leeren anders
Dan Gods geboden, die blyven beschaemt.
Laet ons toesien dat menigherhande
En vreemde leeringh ons niet en verleyt,Ga naar margenoot+
Daer door geraectmen voor God te schande
En dat is oock Godt verachten gheseyt,Ga naar margenoot+
De leeringh der Godtsalicheyt
Verlaten en wesen daer in ontrou,
Of andere dinghen // Daer tegen bringhen,
Op 'tsandt sy stichten een swack ghebou.
Paulus seyt, wy vermoghen teghenGa naar margenoot+
De waerheyt niet, maer wel daer voor,
Al quam een Enghel nederghesteghen,Ga naar margenoot+
Die anders leerde, gheeft gheen ghehoor,
Iae wy Apostelen selve die door
Den Heere ghesonden zijn breet en wijt,
Soo wy die Christen // leeringhe misten,
Aen ons ghy niet ghebonden en zijt.
Ist dat yemant 't zy wie't mach wesen,Ga naar margenoot+
Tot u komt, en hy en bringhet niet
| |
[pagina 576]
| |
Met hem dees leeringhe uytghelesen,
Wilt hem in huys nemen noch groeten siet
Want wie hem groetet, deel hem gheschiet
Van zijn quade wercken terstont,
Ten baet gheen seggen // Noch overlegghen
T'moet al zijn inde waerheyt ghegront.
Ga naar margenoot+En altijdts komt de waerheyt te boven,
Waer mede sy haer voorstanders verblijt,
Nu lieve Broeders teghen soo groven
Ga naar margenoot+Dwalingh u niet te stellen vermijdt,
Die teghen het Goddelijcke leven strijdt,
Ga naar margenoot+Dat Noe leyde vry onverkoelt,
En strijdt oock tegen // 't Godlijck bewegen
Ga naar margenoot+Daer men Gods aert in bespeurt en voelt,
Teghen natuere en alle reden
Helpt niet voorstaen in eenighen schijn
Schadighe dinghen, want oyt en heden
Heeft dit des Ouders lesse ghesijn,
Tot elcken te seggen, dits uwe dits mijn,
O kinders niemants goet en begeert,
Waer dat ghy wandelt // rechtveerdigh handelt
Soo meuchdy by elcken zijn lief en weert.
D'oprechte liefde can dat oock raden,
O lieve Broeders, want liefde eerbaer
Ga naar margenoot+En raedt niet yemandt te beschaden,
In gheen onrecht en verblijtse, maer
Met die ghetrouwe reyn waerheyt klaer
Daer heeftse haer vermaken, siet, in,
Ga naar margenoot+En in een leven // Dat is bekleven,
Wt Godt rechtveerdigh van aenbegin.
Al wiltmen doch de sake bekroonen,
Dat al wat anders haer doet belet,
End en willen t'onrecht niet verschoonen
'tErvaren heeft ons gheleert al bet,
Ten baet gheen roemen tegen Gods Wet,
Te strijden is al ydel bedrijf,
Dus mijdt krackeelen // Volght gheen afdeelen,
Gheen lidt mach leven ghescheyden van 'tlijf.
| |
[pagina 577]
| |
Tis 't eenighe punct daer sy t'onvreden
Om zijn gheworden en seer ontpaeyt,
Want hadmen in 'sHeeren huys gheleden
Des onrechts vlecken, en soo ghenaeyt
Veel oude vuyle lappen op een verdraeyt,
Sy hadden met ons wel bleven ghepaert,
Doch 't kan wel wesen // Dat sy in desen
Haer selven voelden van binnen beswaert.
Maer watter van is, tis seer te klaghen
Datmen soo veel afwijckens siet bloot,
Iae selfs van Mannen daer wy behaghen
In hadden, en aldus sonder noot,
Om 't voorstaen van dinghen die soo groot
Een schande ter Werelt zijn bekent,
Den Heer der Heeren // Laetse bekeeren,
Die niet en verwerpt, wie hem tot hem went.Ga naar margenoot+
Oorlof Broeders, tis te verdrieten
Dat zulcke lasteren 'sHeeren Bruydt,
Die self de vergaderinghe verlieten,
Noch morren en clagen, maer voor besluyt,
Sy zijn (soo Ioannes seght) van ons uytGa naar margenoot+
Ghegaen, maer laet ons soo David sanck,
Wat wy bedryven // Bidden om blyven
Int huys des Heeren ons leven lanck.Ga naar margenoot+
Een is noodigh. 1599 |
|