Alleen op de wereld

Het ouderlijk huis.

‘Wel,’ vroeg moeder dadelijk, toen we binnenkwamen, ‘wat zei de burgemeester?’

‘We hebben hem niet gezien,’ antwoordde Barberin.

‘Hè?’

‘Nee, ik ontmoette in de herberg een paar vrienden. En toen was het te laat geworden om nog te gaan. We zullen hem morgen wel spreken.’

Zouden ze het toch niet eens zijn geworden? dacht ik. Onderweg had ik me nog afgevraagd, of het geen list van Barberin was, dat kalme naar huis gaan. Maar nu kon ik toch niet meer twijfelen? Als hij morgen naar den burgemeester wilde gaan, was de zaak met Vitalis natuurlijk misgeloopen.

Ik zou er toch met moeder over gesproken hebben, al had Barberin me ook nog zoo dreigend gewaarschuwd. Maar er was den geheelen avond geen gelegenheid voor. Barberin liet ons geen oogenblik alleen. En ik sliep in met het vaste plan, den volgenden dag alles aan moeder te vertellen.

Toen ik 's morgens opstond, was zij echter nergens te vinden. Ik zocht overal. In den tuin kwam Barberin naar me toe.

‘Wat zoek je toch, jongen?’

‘Moeder,’ zei ik met een stem vol onrust.

‘O, die is naar 't dorp en ze komt vanmiddag pas terug.’

Mijn hart begon te bonzen. Daar had ze mij niets van gezegd. En waarom had ze niet gewacht, om gelijk met ons mee te gaan? Ik beefde van onbestemden angst. Ik voelde dat er gevaar dreigde zonder te kunnen zeggen

[p. 26]

wat. En de manier, waarop Barberin me aankeek, maakte me nog ongeruster. Om uit zijn nabijheid te zijn, liep ik den tuin in. Die was niet groot, maar toch was hij een heel bezit voor ons. We kregen er aardappels van en boonen, kool, peen, knolletjes.... geen stukje bleef ongebruikt. En toch had moeder me er een klein hoekje van afgestaan. Ik had er allerlei planten in gezet, die ik gevonden had langs de wegen, in 't bosth en op de hei. Alles stond zoo maar wild door elkaar en toch was ik trotsch op mijn tuintje, dat ik zelf alléén verzorgde. Menig boeketje bloemen had ik er al voor moeder uit geplukt. O, wat was ze daar altijd blij en gelukkig mee! Ik lag op m'n knieën op den grond, met de ellebogen onder 't hoofd. Weemoedig bekeek is de gelende knopjes der tijloozen, de teergroeve bladenroesjes van de primula's.... Zal 'k er dezen zomer de bloemen nog van zien? dacht ik. En de tranen kwamen me in de oogen....

Daar hoorde ik plotseling de stem van Barberin. Hij riep me. Ik liep op een draf naar huis. Een benauwd gevoel kropte me in de keel. Stokstijf van schrik bleef ik in den ingang van de keuken staan: Vitalis met z'n honden! Dadelijk begreep ik alles. Hij kwam me halen. Ik moest mee. Dáárom had Barberin moeder met een mooi praatje naar 't dorp gestuurd. Nu kon ze mij niet beschermen. Van Barberin verwachtte ik geen medelijden meer. Snikkend liep ik op den grijsaard toe.

‘O, mijnheer,’ smeekte ik, ‘neem me alsjeblieft niet mee!’

‘Kom, kom, mijn jongen,’ zei hij zacht, ‘zoo vreeselijk zal je 't niet vinden bij mij. Je zult geen slaag krijgen van me. En dan, vind je mijn leerlingen niet aardig? Waarom maak je je nu zoo overstuur?’

‘Moeder...’ snikte ik.

Dadelijk kwam Barberin er tusschen.

‘Je zal toch in geen geval hier blijven,’ snauwde hij. Hij trok me ruw aan m'n arm naar voren. ‘Allo, kies nou maar zelf: met dien mijnheer mee of naar het gesticht!’

‘Bij moeder blijven! Moeder!’ jammerde ik.

‘Vooruit, dat gelamenteer verveelt me!’ schreeuwde Barberin woedend, ‘als ik den stok moet gebruiken, heb je 't maar voor 't zeggen.’

[p. 27]

‘'t Kind jammert om zijn moeder, Barberin,’ zei Vitalis met een vreemden klank in zijn stem, ‘daar moet je hem niet om slaan. Die jongen heeft een gevoelig hart, dat vind ik juist mooi in hem.’

‘Nou moet u hem nog gaan beklagen ook,’ bromde Barberin, ‘dan gaat ie nog erger te keer.’

‘Laten we er een eind aan maken,’ zei Vitalis rustig. Hij gaf Barberin wat geld en vroeg: ‘Waar is zijn goed?’

‘Daar,’ zei Barberin, op een dichtgeknoopten zakdoek wijzend.

Vitalis maakte hem los en keek wat er in zat: twee oude hemden en een linnen broek.

‘Nee, dat is de afspraak niet. Je zou me zijn kleeren geven. En dit zijn maar wat lompen.’

‘Hij heeft niet anders,’ antwoordde Barberin kort. ‘Als ik dien jongen er naar vroeg, zou hij 't me wel anders zeggen. 'k Heb trouwens geen tijd, 'k moet op weg. Kom m'n jongen. Hoe heet hij?’

‘Remi.’

‘Kom Remi, neem jij het pakje, we zullen gaan.’

Schreiende hief ik smeekend mijn handen op naar Vitalis, toen naar Barberin, maar ze wendden 't hoofd af. Toen voelde ik, dat Vitalis me bij de hand meenam. En toen ik den drempel van ons huisje overstapte, naar buiten, knikten mijn knieën en dacht ik, dat ik ineen zou zinken.

Radeloos van smart keek ik rond. Maar er was niemand op den weg, niemand op de velden, rondom ons huis. Toen gilde ik 't opeens uit: ‘Moeder! Moeder Barberin!’

Maar er was niemand, die me hoorde. En mijn stem sloeg over in een snik.

Zonder 't te weten, was ik al een eindje met Vitalis den weg op....

‘Goede reis!’ hoorde ik Barberin toen roepen.

Ik keek om. Maar hij was al weer in huis. Het was voorbij!

‘Komaan, Remi,’ zei Vitalis, ‘nu flink doorloopen, hoor.’ Hij regelde zijn pas naar den mijnen. Bij elke kromming van den weg, die zigzaggewijs omhoog ging, zag ik het huis van moeder weer, al kleiner en kleiner. Ik kende

[p. 28]

dezen weg natuurlijk precies. En ik wist, dat ik bij de laatste kromming ons huisje voor 't laatst zien zou. 't Duurde lang voor we boven waren - gelukkig!

‘Mag ik nu even rusten?’ vroeg ik toen aan Vitalis.

‘Met plezier, m'n jongen.’ En hij Liet voor 't eerst mijn hand los. Maar meteen gaf hij Capi een teeken, om op me te passen. De poedel ging vlak achter me staan en lette op elke beweging van me. Ik ging in 't hooge gras zitten, Capi ook.

Met tranen in de oogen zocht ik naar ons huisje. Daar lag het in het kleine dal, tusschen de akkers en weiden. 't Was gemakkelijk te vinden; uit den schoorsteen steeg een luchtige rookkolom recht omhoog in de stille lucht. Heel langzaam dreef ze naar ons toe. Was 't misschien verbeelding van me, dat ze den geur van droge eikenblaren meevoerde, dien ik zoo vaak van het rijshout uit den haard geroken had? Het was me of ik weer op mijn bankje in het hoekje bij het vuur zat, met mijn voeten op de warme asch, terwijl de wind in den schoorsteen zong en ons den luchtigen rook van 't dunne hout in 't gezicht blies.

Heel duidelijk kon ik alles nog onderscheiden in de klare lucht. Op den mesthoop krabbelde onze kip, de laatste, die moeder overgehouden had. Vlak er bij stond de oude knoestige pereboom. De beek langs ons huis lag als een wit lint in 't lichte groen der wei. Daar in dat hoekje bij 't konijnenhok was mijn tuintje, waarin ik dien morgen nog had liggen denken, wat er toch met me gebeuren zou. Nog enkele stappen verder en dat alles zou ik nooit meer zien...

Plotseling zag ik op den weg van 't dorp naar ons huis het wit van een vrouwenmuts... even was 't weg achter een groep boomen... toen zag ik 't weer... Als een witte vlinder verscheen het telkens weer tusschen 't groen. Mijn hart stond bijna stil van ontroering. Er zijn oogenblikken, dat het gevoel beter ziet dan de scherpste oogen. Ik was er zeker van: dat was moeder Barberin, 't was háár witte muts; o, nu zag ik ook duidelijk haar helblauwe rok. Ze liep haastig met groote passen. Daar stootte ze het hek open, ze liep den tuin door naar binnen. Ik was overeind gesprongen, ik stond op de hoogste plek....

Daar kwam ze al weer naar buiten, ze liep druk heen en

[p. 29]

weer in den tuin met de armen wijd uitgespreid. Ze zocht mij!

Ik liep een eindje voort. Ik begon te schreeuwen: ‘Moeder, moeder!’

Maar mijn stem kon haar niet bereiken. Ze verklonk in de wijde lucht.

‘Wat is er, jongen?’ vroeg Vitalis ongerust.

'k Antwoordde niet. Strak tuurden m'n oogen in de verte, ik voelde me dicht, zoo heel dicht bij moeder. Ze was nu den tuin door, ze stond op den weg, ze keek naar alle kanten. Weer schreeuwde ik het uit, al harder... Maar mijn gillend geluid ging verloren in de ijle wijdte.

Nu scheen Vitalis te vermoeden, wat er met me was. Hij kwam naast me staan.

‘Daar, daar!’ bracht ik met moeite uit.

Toen zag Vitalis ook het wit van moeders muts.

‘Arme kleine,’ fluisterde hij met bevende stem.

‘O,’ smeekte ik, toen ik zijn medelijden voelde, ‘o, laat me teruggaan, laat ik...’

Maar hij nam me bij de hand en voerde me weg van de plek.

‘Je bent nu wel uitgerust,’ zei hij, ‘we gaan.’

In mijn radeloosheid wilde ik me loswringen, maar hij hield me stevig vast.

‘Capi,’ zei hij, ‘Zerbino.’

De honden kwamen dadelijk bij me. Zerbino voor me, Capi achter me...

Na enkele stappen keek ik om...

Er was niets meer van ons huisje te zien. Alleen heel in de verte steeg een blauw rookwolkje op, al hooger en hooger, of het den hemel bereiken wou.