Troost der siecken ende overleden

[p. 12]

Het III. Capittel.

Vermaninghe tot het heyligh Sacrament des Autaers.

HEt alder goddelijckste dat wy in de heylige Kercke hebben is het heyligh Sacrament des Autaers: in het welck onder de ghedaente van Broodt, waerachtelijck begrepen wordt Iesus Christus onsen Salighmaecker, Godt ende mensch, in siele, Lichaem, ende Godtheydt, in Vleesche ende Bloede, levende ende glorieus, ghelijck hy inden hemel is. Hy heeft sy-selven, door sijne oneyndelijcke liefde ons ghelaten, tot eene vaste wapeninghe teghen alle onse vijanden, ende tot een teer-cost, die ons in den wegh naer de eeuwighe saligheydt van noode is: ende want u Godt vermaent, dat ghy u tot dese reyse soudt ghereedt maecken; soo moet ghy begheeren u in tijdts door dese Goddelijcke middelen te versekeren, ende door het ontfangen

[p. 13]

van dit heyligh Sacrament, u van teer-spijse te voorsien, ende teghen alle aenstaende nooden te wapenen.

Bereydt u dan, om hem, wien de Heylighen met alle ootmoedigheydt in den hemel aenbidden, op der aerden weerdighlijck t' ontfanghen: op dat hy u naermaels, sijn Rijck vol glorie ende saligheydt opent, ende u onder sijne Heylighen stelle.

Ghebedt voor het ontfanghen des heylighen Sacraments.

Jck gheloove vastelijck, ende belijde uyt gantscher herten, dat in dit Goddelijck ende alderheylighste Sacrament onder de ghedaente des Broodts waerachtighlijck ende ontwijffelijck Iesus Christus mijnen Salighmaker, waerachtigh Godt ende mensch, in siele ende lichaem, vleesche ende bloede, menschelijckheydt ende Godtheydt, levende ende glorieus teghenwoordigh is, ons ghelaten tot eene waerachtighe spijse onser sielen, ende tot eene salighe

[p. 14]

offerhande voor levende ende doode. Dus aenbidde ick u, o verborghen waerheyt die hier schuylt onder de figure van broodt; ende groete u mijnen Salighmaker Iesu in dit H. Sacrament. Jck begheere u met alle mijn herte, alle mijne krachten, ende gantsche siele te ontfanghen: gheweerdight u heden tot my te comen, ende gracieuselijck mijne arme ende krancke siele te troosten: want ghy de salige fonteyne aller gratien ende Godlijcker benedictien zijt. Maeckt dat ick u met blijschap vinden moet, ende van uwe teghenwoordigheydt in siele ende lichaem vreughde magh genieten. O goedertieren Heere, en siet niet aen mijne menighvuldige ondanckbaerheydt, versuymenissen, ende quaetheyt; maer aensiet uwe grondeloose ontfermhertigheyt: want ghy zijt, door wien den mensch gheschapen ende verlost is; ghy zijt dat onbevlecte Lam, dat daghelijcks den hemelschen Vader op-geoffert wort voor alle de werelt. O aldersoetste hemels broodt, gheeft

[p. 15]

doch aen mijne siele, die u verwacht, eenen saligen smaeck uwer Godlijcker tegenwoordigheyt, ontsteeckt in my uwe minne, ende bluscht in my alle begeerlickheyt der sonden. O eerweerdigh Sacrament, door uwe teghenwoordigheydt moeten alle mijne vijanden van my vlieden, ende alle quade tentatien verdreven worden. Verleent my een heyligh leven, verbetert mijne manieren, ende voeght alle mijne wercken na uwen heylighen wille. Gheweerdight u dan, o Heere, van de Hoogheydt uwer Maiesteyt neder te comen tot my; ende wilt mijn verstandt met uwe gratie verlichten, mijn siele met uwe liefde ontsteken, ende mijn herte in uwe hope verstercken; dat ick door uwe ghenadighe hulpe, u weerdighlijck nu magh ontfangen, met u vereenight worden ende blijven, ende ten laetsten tot een saligh eynde comen. Amen.

[p. 16]

Vermaninghe nae het ontfanghen van't heyligh Sacrament.

NV zijt ghy ghewapent met de teghenwoordigheydt van den almachtighen Godt, teghen alle uwe vijanden. Den Propheet David aensiende de sekerheydt der hulpe Godts, seght Psalm. 22. Ick en sal gheen quaedt vreesen: want ghy met my zijt. Wat soude desen heylighen Propheet gheseydt hebben, hadde Godt in hem gheweest, ghelijck hy nu in u is? Den heylighen Chrysostomus leert, dat de ghene die ontfanghen hebben het heyligh Sacrament, den vyanden soo vreeselijck zijn, als leeuwen die vier spouwen. Houdt u dan in de aendachtigheydt van uwen Godt, ende denckt dat ghy hier omcinghelt zijt met de Princen van het Rijcke Godts, dat is, de hemelsche Cherubinen ende Seraphinen; daerom en vreest niet in uwe reyse, want u niet gebreken

[p. 17]

en sal, is't dat ghy u vastelijck houdt vereenight in liefde, met den ghenen dien ghy nu ontfanghen hebt, ende van sijne liefde ende begheerte, die hy tot uwe saligheydt heeft, niet en twijffelt.

Ghebedt van Sint Thomas nae het ontfanghen des heylighen Sacraments.

JCk dancke u, Heere, heylighen Vader, almachtighen ende eeuwighen Godt, die my uwe onweerdighe creatuere, niet door eenighe mijne verdiensten, maer alleen door de gheweerdinghe uwer bermhertigheydt met dat heyligh Lichaem ende dierbaer Bloedt uws Soons onses Heeren Iesu Christi, hebt willen voeden: Jck bidde u oodtmoedelijck, dat dese heylighe ontfanghenisse my niet en zy eene schuldt tot der pijnen; maer eenen salighen middel tot verghevenisse mijnder sonden, eene wapeninghe des ghe-

[p. 18]

loofs, ende eenen schildt van goeden wille: dat sy my zy eene vernielinge van alle mijne ghebreken, eene verdwijninghe aller sinnelijcker begheerlijckheydt ende wellusten, ende eene vermeerderinghe uwer liefde, oodtmoedigheydt, gehoorsaemheyt, ende aller deughden: dat sy my zy eene vaste bescherminghe teghen de listighe laghen mijnder sienlijcker ende onsienlijcker vijanden: eene volcomen stillinghe van alle vleeschelijcke beroerten, een vast aencleven aen u mijnen waerachtighen Godt, ende een voorspoedigh genieten van mijn laetste eynde. Voorts bidde ick u, dat ghy my sondighen mensch wilt brenghen tot die onuytsprekelijcke maeltijdt, daer ghy selfs met uwen Soon, ende den heylighen Gheest uwen Heylighen zijt een waerachtigh licht, volle versadinghe, eeuwighe blijdschap, volcomen ghenoeghte, ende volmaeckte saligheydt. Amen.

[p. 19]

Den xxij. Psalm.

DEn Heere regeert my, ende my en sal niet gebreken: inde plaetse der weyden, daer heeft hy my ghestelt.

Op de wateren der vermakinghe heeft hy my opghevoedt: mijn siele heeft hy bekeert.

Hy heeft my gheleydt op de paden der rechtveerdigheydt; om sijnen naem.

Want al wandelde ick in het midden van de schaduwe der doodt; soo en sal ick gheen quaet vreesen; want ghy met my zijt.

Uwe roede ende uwen stock, die hebben my ghetroost.

Ghy hebt in mijn aenschouwen een tafel bereydt; teghen de ghene die my quellen.

Ghy hebt mijn hooft vet gemaeckt met olien.

Ende hoe kostelijck is mijnen droncken-makenden kelck!

Ende uwe bermhertigheydt sal

[p. 20]

my nae volghen; alle de daghen mijns levens:

Op dat ick woonen soude in't huys des Heeren eeuwighlijck.

Glorie zy den Vader, ende den Sone, ende den heylighen Gheest.

Als't was in den beghinne, ende nu, ende altijdt, ende in de eeuwen der eeuwen sal wesen. Amen.

Men sal oock moghen lesen de Litanie van het hooghweerdigh Sacrament: die ghy vinden sult in't derde Capittel des tweeden Boecks.