Logo DBNL
Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus (1610)

Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

(1610)–Lodewijk Makeblijde–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De X L I. lesse.
Van vremde sonden, ende sonden teghen den H. Gheest.

Wat zijn vremde sonden?

Het zijn sonden die andere menschen doen, ende nochtans ons toegheschreuen worden, om dat wy daer eenighe oorsake af zijn.

In hoe veel manieren gheschieden de vremde sonden?

In neghen: te weten,

 
De neghen vremde sonden aldus gheschieden:
 
Door raden, beschermen, ende ghebieden,
 
Prijsen, mededeylen, ende behaghen,
 
Niet straffen, niet beletten, niet ouerdraghen.
Wat leert de H. Schrifture van de vremde sonden?

1. Sy vermaent ons dat wy die vlieden souden. + En maeckt v niet deelachtich van eens-anders sonden, seght Paulus. Item: En hebt + gheene ghemeynschap met de onvruchtbare wercken der duysternissen, maer straft-se lieuer.

2. Sy leert ons de maniere om dese sonden te schouwen: te weten 1. Eenen haet in ons verweckende tot alle sorten van sonden. De-

sen middel gheeft ons Ecclesiasticus: Als van + het aensicht eener slanghe soo vliedt de sonde: de tanden der leeuwen zijn hare tanden, doodende de sielen der menschen. Als een sweerdt op beyde sijden scherp, is de boosheydt: hare quetsure en heeft geene gesondtheyt. 2. Vliedende quaedt gheselschap. Hier af seght Paulus: Onttreckt v van alle broeders ongheschicktelick + wandelende. 3. Dat wy selfs niemanden en schandalizeren, soo ons den seluen Paulus vermaent: Niemanden geuende + eenige tegenstootinge, op dat onsen dienst niet mispresen en worde; maer laet ons in alle dinghen ons-seluen bewijsen als Godts dienaers.

3. Sy leert ons hoe dat wy ons moeten draghen, als wy in eenighe vremde sonden ghevallen zijn; want sy seght: Sone, hebt ghy gesondight, + soo en doet daer niet weder toe; maer bidt oock voor de voorleden sonden, dat sy v vergeuen moghen worden. Soo heeft Dauid ghedaen: Van mijne verborghen sonden suyuert + my Heere, ende van de vremde spaert uwen dienaer.

Wat noemt ghy sonden teghen de H. Gheest?

Die gheschieden door herdtneckige quaedtheydt teghen de onghemeten goedtheydt des H. Gheests; ende ons benemen niet alleen de gratie Godts maer oock de middelen om wederom tot de gratie te gheraken.

Welcke zijn de middelen waer mede men tot Godts gratie gheraeckt?

Dese ses.

1. Hope der salicheydt. 2. De vreese Godts. 3. Kennisse der waerheydt. 4. Liefde tot onsen naesten. 5. Begheerte tot de deughdt. 6. Berou van sonden.

Welcke zijn de sonden teghen den H. Gheest, die dese middelen ons ontnemen?

Dese ses.

+ 1. Wanhopich zijn van Godts ghenaden,

+ 2. Op die te beroemen sonder weldaden,

+ 3. De bekende waerheyt te bestrijden,

+ 4. De gratie sijns naesten te benijden,

5. a Obstinaet, 6. b ende sonder berou onbevreest,

Zijn ses sonden teghen den H. Gheest.

Hoe is't te verstaen, dat Christus seght + Matthaei ende Lucae in't twelfste:

Soo wie een woordt seght teghen den Sone des menschs, dat sal hem vergheuen worden; maer die in den H. Gheest blasphemeert, dat en sal hem niet vergheuen worden, noch in dese wereldt, noch in d'andere?

Om dit gantsch te verstaen, bemerckt vier dinghen.

Het eerste is, dat de sonden in dry manieren geschieden. 1. De sonde geschiedt uyt kranckheydt, die in den mensch soo groot is, dat Job seght: Den mensch van de vrouwe gheboren, + korten tijdt leuende, wordt vervult met veel ellendicheden; die als eene bloeme uytkomt, ende vliedt wech als eene schaduwe. Isaias + roept: Alle vleesch is hoy. te weten, dat terstondt verdrooght. Christus leert: Sonder my en kont ghy niet doen. Soo dan, ghelijck den mensch somtijdts uyt kranckheydt valt nae den lichame, soo doet hy oock nae de siele: ende die alsoo sondighen, worden ghehouden als sondighende teghen den Vader, wien, als den oorspronck van de andere Godlicke persoonen, men toeschrijft a de almoghenheydt. Soo heeft ghesondight b Dauid met Bethsabee, c Petrus loochenende Christum sijnen Salichmaker, ende andere. 2. De sonde geschiedt uyt onwetenheydt. Soo heeft ghesondight Paulus voor sijne bekeeringhe, soo hy van sy-seluen d ghetuyght. Die alsoo sondighen, worden ghehouden als oft sy ghesondight hadden teghen Godt den Sone, wien de H. Schrifture toeschrijft de Godlicke wijsheydt. 3. De sonde gheschiedt uyt pure quaedtheydt: als men al willens ende wetens Godt vergramt. Soo heeft ghesondight e Lucifer, ende f Judas Iscarioth, Christum leuerende sijnen vijanden. Die alsoo sondighen, worden gheacht als oft sy ghesondight hadden teghen den H. Gheest, wien de H. Schrifture toeschrijft g de heylichmakinghe ende goedtheydt: want hy is de liefde van den Vader ende van den Sone.

Het tweede is, dat alle dese sonden niet ghe-

lijck en zijn: maer dat onder die d'alderminste quaedtheyt hebben, die geschieden uyt kranckheydt, daer nae uyt onwetenheydt; maer de aldergrootste zijn, die gheschieden uyt pure quaedtheydt. Daerom wordt hier gheseyt: + Soo wie een woordt seght teghen den Sone des menschs, dat sal hem vergeuen worden. Want sijne onwetenheyt dient hem voor eenige ontschuldinghe by Godt; soo dat Christus selfs + die ghebruyckt aen het Kruys: Vader, vergeeft het hen; want sy en weten niet wat sy doen. Veel rechtveerdichlicker ontschuldight den sondaer a sijne kranckheydt: de b quaedtheydt is sonder excuse.

Het derde is, dat dese woorden, Maer die in den H. Gheest blasphemeert, dat en sal hem niet vergheuen worden; verstaen moeten zijn by maniere van spreken, die onmoghelick seght te wesen, dat swaer is om doen, oft dat selden gheschiedt; soo dat soodanige sondaers (die c de waerheydt weten, ende nochtans de selue uyt pure archeydt niet en willen volgen, maer willens ende wetens verkiesen te sondighen) selden komen tot oprecht berou, ende vergeuenisse hunner sonden. Dat dese Schrifture soo moet verstaen wesen, blijckt: want anders soude volghen, dat Godt so onbermhertich waer, dat hy eenighe sonden niet en soude willen vergheuen: het welck waer tegen sijne oneyndelicke goedtheydt, ende tegen sijn + eyghen woordt; Komt tot my alle die arbeydt ende belast zijt, ende ick sal v vermaken; ende + teghen den Apostel, die seght, Godt wilt dat alle menschen souden salich worden. Hier en sluyt Christus gheene sondaers buyten, ende leert dat hy macht heeft alle sonden te

vergheuen. Ten anderen, veel souden-der wesen, die nu noch leuende weten souden dat sy noodelick verdoemt zijn; daer nochtans Ecclesiastes seght: a Alle dinghen worden tot den toekomenden tijdt onseker ghehouden. item: b Den mensch en weet niet oft hy des haets oft der liefde weerdich is. Voordt, te vergheefs soude Christus soo veel teeckenen van liefde bewesen hebben aen Judam den verrader om hem te bekeeren, hadde sijne sonde onvergheuelick gheweest.

Het vierde is, dat dese woorden, Noch in + dese wereldt, noch in d'andere, ons bewijsen (nae den sin van den H. c Augustinus, d Gregorius, e Beda, ende andere H. Vaders0 dat sommighe sonden in d'andere wereldt vergheuen worden, door de ghebeden ende Sacrificien der H. Kercke, te weten, in't vaeghvier: soo dat den H. Bernardus den ketteren die het vaeghvier loochenen, in sijne sesensestichste homilie der Cantijcken, alleen dese Schrifture voorhoudt. Hier wordt de vergheuenisse der sonden begonst, ende hier-naemaels voleyndt: de schuldt der doodt-sonden wordt hier vergeuen, ende hier-naemaels de straffe: de f schuldt met de straffe der daghelickscher sonden wordt somtijdts hier, somtijdts hier-naemaels vergheuen.


Vorige Volgende