Logo DBNL
Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus (1610)

Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

(1610)–Lodewijk Makeblijde–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Historien dienende tot het vierde deel der Christelicker leeringhe.

Hoe grootelick dat het Sacrament des Vormsels te achten is.

+ De weerde van het H. Vormsel leeren wy uyt het leuen van den heylighen Maurillus, daer alsoo staet: Den heylighen Maurillus, Bischop van Angiers ghewijt zijnde door S. Marten, arbeydde soo heylichlick te leuen, dat Godt verscheyden groote mirakelen door hem dede. Op eenen tijdt versocht wesende van eene goede vrouwe om het heylich Vormsel aen haren sone te gheuen eer hy steruen soude; heeft haer belooft dat hy nae sijne Misse haer gherieuen soude. Maer 't is gheschiedt dat het kindt onder het H. Sacrificie ghestoruen is: het welck desen H. man soo bedroefde, dat hy heymelick ghereyst is ouer zee, ende in eens Princen Paleys hem voor houenier verhuert heeft. Daerentusschen strafte Godt de stadt van Angiers soo ghedurichlick, dat de Borghers hen lieten voorstaen, dat die plaghen ouer hen quamen om dat sy hunnen Herder te kleyn achteden,

ende niet en arbeydden om hem wederom te vinden. Dus hebben sy wijdt ende breedt t'alle sijden hem doen soecken: ende waren uytnemende verslaghen, als sy hem eyndelick in den voorseyden verworuen staet van houenier ghevonden hebben. Den H. Maurillus weder ghekomen zijnde, is ghegaen ter plaetse daer het doodt kindt begrauen was, ende heeft soo veel met sijne vierighe ghebeden van Godt verkreghen, dat het kindt van de doodt verweckt is gheweest; ende hem het heylich Vormsel gheuende, heet hy't Renatus ghenoemt. Dit kindt, door de salighe vermaninghen van desen H. Bischop, heeft soo aengenomen in alle volmaecktheydt, dat het nae de doodt van S. Maurillus Bischop der seluer stadt geworden is. Bemerckt dan hier: is't dat desen H. Bischop soo groote penitentie doet, om dat een kindt door eenighe sijne schuldt ouerleden was sonder Vormsel; want hy't voor sijne Misse hadde konnen vormen, ende en hadde 't niet ghedaen: hoe zijn sy te beschuldighen, die de gratie van dit H. Sacrament kleyn achten? ende wat straffe en staet den ouderen niet te verwachten, die niet en besorgen dat hunne kinderen in tijdts ghevormt worden. maer laten-se verouderen in hunne kranckheydt, met groot perijckel hunner salicheydt?

Bevestinghe der waerheydt van het heylich Sacrament des Autaers.

Sinte Antoninus a verhaelt, hoe dat den H. Antonius de Padua, vermaert door de gratie van prediken, op eenen tijdt omtrent Tolosen gedisputeert heeft met eenen ketter van de waerachtighe tegenwoordicheydt des lichaems ende bloedts Christi in't H. Sacrament; ende hem

pramende met klare Schrifturen ende redenen om dit te gheloouen, soo heeft den ketter gheseyt: Laet ons de woorden laten, ende komen tot de wercken. Kont ghy in't aenschouwen van alle menschen eenich mirakel doen voor de waerheydt die ghy leert, ick sal Catholijck worden, ende met v gheloouen. Den H. Antonius heeft dit sonder vreese aenghenomen te doen; maer den ketter andwoorde: Het mirakel dat ick tot mijne bekeeringhe begeere, moet gheschieden in deser voegen. Ick hebbe eenen muyl in huys, dien sal ick dry daghen in den stal ghesloten houden, sonder hem eenich voedsel, dranck oft t'eten te gheuen; nae dien tijdt sal ick hem in de teghenwoordicheydt van alle de wereldt uyt brenghen om te eten: ghy sult daer komen staen met de geconsacreerde Hostie, die ghy noemt het lichaem Christi; ende is't dat die onredelicke beeste, soo verhonghert, hare voorghestelde spijse laet, om te bekennen ende te eeren den Godt dien ghy ons voorhoudt, ende leert dat alle creaturen in het Sacrament hem moeten aenbidden, soo sal ick vastelick aenhangen het gelooue van de Kercke die ghy verkondight. Den H. Antonius, vol van den Gheest Godts, was te vreden. Ten derden daghe is den ketter ter ghestelder plaetse, die seer groot was, met sijn volck ghekomen: ende oock den H. Antonius met behoorlicken getale van Catholijcken. Den ketter, siende dat desen H. man dit wilde bestaen, is nae huys gegaen, om sijnen verhongherden muyl, ende heeft hem ter seluer plaetse gebrocht. Den H. Antonius is ghegaen in eene kapelle daer by, heeft Misse gedaen, ende is nae het H. Sacrificie daer oock ghekomen met het H. Sacrament. Den ketter voordert sijnen muyl, ende stelt hem met sijnen mondt voor het voedsel dat hy selfs bereydt hadde. Den H. Antonius, staende

een weynich verre voor den muyl, heeft het volck doen swijghen, ende gheseyt tot den muyl: Ghy onredelicke beeste, in de kracht ende uyt den naem van uwen Schepper, dien ick onweerdich, waerachtichlick nochtans, hier houde in mijne handen, ick bevele v dat ghy terstondt v sult veroodmoedighen voor hem, t'samen oock hem uytwendighe eere bewijsen, soo ghy sult konnen: op dat die boose versteentheydt der ketteren hier door bekenne, dat alle creaturen hem onderworpen zijn, den welcken de Priesterlicke weerdicheydt daghelicks handelt aen den autaer. O wonderlick werck dat Godt doen dede, die alleen groote dinghen doet tot verwonderinghe! Dit bevel en was soo rasch niet ghegeuen, den muyl, latende sijne naturelicke spijse tegen den rasenden hongher die hem praemde, ghingh recht tot het H. Sacrament, viel op beyde sijne knien, ende buyghde sijn hoofdt: het volck, dit siende, loofde Godt met luyder stemmen van sijne goedtheydt. Den ketter, verwonnen zijnde, bekende sijne schuldt, versaeckte sijne dolinghe, verkondighde de Catholijcke waerheydt. Eyndelick de beeste voldaen hebbende wierdt bevolen op te staen, ende haer voedsel te nemen.

Hoe deughdelick dat het is, het H. Sacrificie der Misse te hooren.

IN de Historie van Spanien wordt verhaelt, + hoe dat op eenen tijdt den Koninck van corduba, ghenaemt Almancor, ghekomen is met een gheweldich krijchs-heyr van Mauren om te bevechten den Graue van Castillien, ghenaemt Garsias Ferdinandes, in eene stadt by name Santisteuan de Gormaz. Den Graue van Castillien hadde in den sin des anderen daechs de Mauren te bevechten: soo dan

's morghens vroech, het heylich Sacrificie der Misse met sijn volck gehoort hebbende, is sijnen vijanden, die oock in roere waren, teghen ghetrocken, ende heeft hen strijdt gheleuert. Dus was onder sijne edele krijchs-mannen eenen ghenaemt Pascual Viuas. Desen hadde van ouer veel iaren sulcke deuotie tot de Misse, dat hy komende in eenige kercke daer men Misse dede, niet eer uyt en gingh, hy en hadde gehoort alle de Missen die men dien dach daer dede. Desen is alleen ghebleuen in S. Martens kercke, tot dat de acht Priesters van dat klooster, elck by orden, het H. Sacrificie Gode opgheoffert hadden. Den knecht van desen Edelman stondt voor de deure van de kercke, houdende sijns meesters peerdt ende lancie; iae seer onverduldich wesende door dit langh-durich verwachten, beschuldighde seer grootelick sijnen meester, dat hy niet uyt en quam om met de andere te vechten. Middeler-tijdt heeft den Graue met sijn volck eene schoone victorie ouer de Mauren verkreghen: soo nochtans dat alle de soldaten die toeschreuen Pascual Viuas, om dat hy alleen het vendel der Mauren gevelt, ende seer veel vijanden verslaghen hadde; daer hy nochtans binnen den gantschen tijdt des strijdts niet ghevochten en hadde: want hy was in de kercke ghebleuen, deuotelick acht Missen hoorende. Dit gheschiedde, want sijnen Engel, aennemende sijne ghedaente, hadde voor hem, door Godts bevel, desen goeden dienst ghedaen. Nae dese gheluckighe victorie heeft den Graue van Castillien tot hem doen roepen Pascual Viuas, om hem te bedancken. Maer hy was noch in de kercke, ende en dede van schaemte sijner traecheydt niet voordtkomen. Eyndelick is hy ghekomen, ende een-ieghelick sach in sijne wapenen die scheuten, ende in sijn peerdt die wonden,

de welcke sy ghesien hadden in den ghenen die sijnen persoon aenghenomen hadde. Waer uyt sy al te samen bemerckt hebben, dat den Enghel hen gheholpen hadde, om de besondere deuotie van dien goeden Edelman tot het Sacrificie der Misse. Want doen zijn de Mauren gantsch verwonnen geweest, als men de laetste Misse eynde.

Leert dan, dat Misse hooren niet en verachtert, maer wel veel groote benedictie mede brenght: want onse goede Engelen, ende Godts besondere gratie, ons dan in alle onse bekommeringhen helpen.

Eenen blinden mensch wordt door het H. Sacrament der Biechte ghenesen van sijne blindtheydt.

Den H. Bonauentura, beschrijuende het leuen + van S. Franciscus, verhaelt, hoe dat in't kasteel Zachanto woonde eenen soldaet die blindt was. Op eenen tijdt zijn in dit kasteel komen herberghen twee Minderbroeders, ende hebben seer eerlick van het gantsch huysghesin, ter eere van S. Franciscus, ontfanghen gheweest: de welcke als sy nu ghekomen waren in hun naeste Conuent, heeft S. Franciscus hem by nachte aen den eenen vertoont, ende hem vermaent dat hy weder soude keeren tot dat kasteel, om sijnen milden weerdt te verwecken tot de Biechte; want hy veel iaren om sijne sonden, die hy versuymt hadde te biechten, blindt gheweest was: ende dit geseyt hebbende, is hy verdwenen. Desen Religieus stondt op, ende met het aenkomen van den dach is hy met sijnen medegheselle wederom nae het voorseyt kasteel ghereyst: al waer hy gekomen zijnde, verhaelt aen den blinden sijne gheschiedenisse. Den blinden, door het wroegen sijner conscientie hem

hier af verschrickende, is soo beweeght geweest, dat hy eene oprechte Biechte ghesproken heeft, ende vastelick belooft dat hy hem soude oprechtelick gaen beteren: ende 't is gheschiedt dat hy t'samen met de inwendighe vernieuwinge, door Godts gratie, oock terstondt het lichamelick ghesicht ontfanghen heeft.

Dit behoorde alle menschen tot de H. Biechte, tot het herberghen der Pelgrimmen, ende tot de eerbiedinghe der Heylighen grootelick te verwecken.

Van den troost die den siecken ontfanght door het heylich Oliessel.

+ALs de heylighe Maria van Ognies (soo ons beschrijft den weerdigen Cardinael Jacobus de Vitriaro) door de vermaninge van de Moeder Godts het heylich Oliessel ontfingh, sach sy, door Godts toelaten, alle de Apostelen daer teghenwoordich, ende S. Peeter haer toonende de sleutels van den hemel, t'samen belouende dat hy haer in hare komste den hemel openen soude. Sy sach oock Christum haren Salichmaker daer tegenwoordich, die aen het eynde van haer bedde vast maeckte den standaerdt sijner victorie, dat is, het H. Kruys. Voordt, als men haer in eenich deel van haer lichaem dit heylich Sacrament administreerde, ghevoelde sy merckelick, in het ontfanghen van dit H. Sacrament, de t'samen-werckinge des H. Gheests, met eene wonderlicke verlichtinghe van haer verstandt, ende beweghelickheydt van haer herte in Godt.

Wat eere dat den H. Abt Antonius den Priesteren ghedaen heeft.

+ DEn heylighen Athanasius beschrijft in het leuen van S. Antonius Abt in Egypten, ende seer vermaert door sijne deughden

ende mirakelen, hoe dat desen heylighen Abt de geestelicke persoonen in sulcke weerde hieldt, dat hy by eenighe soodanighe komende, oft hen gemoetende, hem ter aerde voor hen wierp, ende badt oodmoedichlick om hunne benedictie; achtende voor eene alderbesonderste weldaedt, als hy die konde verkrijghen: want hy liet hem voorstaen, dat hy door de benedictie van den Priester t'samen van Godt ghebenedijdt wierdt.

Merckelicke Historie van de liefde tusschen de ghehoude.

ALs Konradus, den derden Keyser van + Duytschlandt, beleghert hadde in de stadt van Winsperch den Hertoch van Bemerlandt, Guelphus ghenaemt, ende den hongher nu in de stadt soo groot was, dat de ghene die binnen waren, dien niet langher verdraghen en konden; soo is de huysvrouwe van den Hertoch Guelphus, met andere treffelicke vrouwen, tot den Keyser uytgegaen, hebbende de ooghen vol tranen, ende het aenschijn met droefheydt ouergoten, om hem te bidden dat hy haer-lieden eere soude willen bewaren, ende toelaten dat elcke van haer den edelsten ende weerdichsten pandt dien sy hadde, vrijelick, sonder van iemanden belet te worden, soude moghen uytdraghen, soo souden sy hem terstondt de stadt ouergheuen. Het welck hy haer-lieden toeliet, om soo veel te eer meester te worden van de stadt, meynende oock (ghelijck de vrouwen seer begeerlick zijn tot lichamelick cieraet) dat sy eenighe kostelicke vercierselen van goude ketenen, braseletten, iuweelen, oft dierghelijcke dinghen souden verkiesen. Als nu de vrouwen dese vrijheyt van den Keyser verkreghen hadden, zijn sy wel blijde nae huys ghekomen, ende verachtende alle tijdelicke

rijckdommen voor de trouwe des Houwelicks, heeft elck haren man op hare schouderen genomen, ende hem alsoo uytghedragen. Den Keyser siende desen excellenten moedt ende schoone verkiesinge deser vrouwen van den besten pandt, die hy haer toeghelaten hadde; is soo beweeght geweest tot medelijden, dat hy de stadt gespaert heeft, den Heeren hunne misdaedt vergheuen, ende de vrouwen wederom in vrede nae hare huysen ghesonden, ende is alsoo met sijn gantsch krijchsheyr vertrocken.

Dese liefde behoorden alle ghehoude onder malckanderen te besorgen: want sy soo grooten troost ende salighe benedictien van Godt souden ghenieten in hunnen weerdighen staet.


Vorige Volgende