Logo DBNL
Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus (1610)

Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

(1610)–Lodewijk Makeblijde–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De X X X. lesse.
Van de Geboden der H. Kercke in't gemeyn, ende in't besonder van de twee eerste.

Zijn-der noch eenige andere geboden, bouen de voorseyde, die elcken Christen mensch moet weten ende onderhouden?

Jae't: te weten, de gheboden der heyliger Kercke.

Hoe veel gheboden der H. Kercke zijn-der?

Principalick vijf: die eenen-ieghelicken noodelick zijn te weten ende te onderhouden.

1. De gheboden heylighe daghen sult ghy vieren.

2. Ende dan oock Misse hooren, met goede manieren.

3. Geene geboden vasten-dagen en sult ghy breken.

4. Ghy sult uwen Priester ten minsten eens 's iaers uwe biechte spreken.

5. Ende nutten omtrent Paeschen het lichaem onses Heeren.

Dit ghebiedt de heylighe Kercke vol eeren.

Waerom heeft ons de H. Kercke dese gheboden ghegheuen?

Om ons klaerder uyt te legghen den wille van haren bruydegom Christus, die ons bevolen heeft a te bidden, b te vasten, ende te ontfanghen c het heylich Sacrament. Maer om dat hy ons den tijdt ende maniere niet bediedt en heeft, soo wordt ons dit verklaert van de H. Kercke, d'eyghene bruydt Christi, gheregeert door den heylighen Gheest: te weten, dat wy Godt sullen bidden, hoorende op heylighe daghen eene gheheele Misse; dat wy ten minsten eens 's iaers het H. Sacrament ontfanghen sullen; ende, tot eene bereydinghe daer toe, ons biechten; vasten oock op de daghen die sy ons ghestelt heeft.

Zijn wy ghehouden der H. Kercke ghehoorsaem te wesen?

+ Jae wy: want 1. Christus beveelt ons, dat wy hem, die der H. Kercke niet gehoorsaem en is, achten sullen als eenen Heydenschen mensch ende Publicaen.

+2. Den H. Cyprianus ende Augustinus segghen: dat hy Godt niet hebben en sal voor sijnen Vader, ende alsoo gheen deel in het rijck Godts, die de H. Kercke niet en houdt voor sijne Moeder.

3. Om dat Godt selfs door haer, als door sijne eenighe bruydt, ons verklaert sijnen wille, den welcken wy in alles onderworpen zijn, ende moeten onderhouden, souden wy toonen dat wy Godt beminnen.

4. Om dat sy onse geestelicke moeder is, ende daerom macht heeft om ons te bevelen ende te verbieden; ende wy hare oprechte kinderen,

waer door wy (nae het uytwijsen van het 4. ghebodt Godts) haer in alles ghehoorsaem moeten zijn.

Welck is het eerste ghebodt der H. Kercke?

1. De gheboden H. daghen sult ghy vieren.

+

Wat ghebiedt ons dit eerste gebodt?

Dat wy alle gheboden heylighe daghen sullen vieren, niet min dan den H. Sondach.

Wie heeft dese H. daghen inghestelt?

De H. Kercke, door de eyghene authoriteyt die sy van Christo ontfangen heeft, ende waer mede sy den Sabbath in den Sondach verandert heeft.

Waerom heeft sy die inghestelt?

1. Tot gedachtenisse der mysterien onses geloofs, ende der weldaden die wy van onsen Salichmaker ontfanghen hebben: om hem daer af weerdichlick te dancken, ende nieuwe benedictien te verdienen.

2. Ter eere der Heylighen, om hunne glorie, die sy in den hemel hebben door hunne glorie, die sy in den hemel hebben door hunne feestdagen aller der wereldt kennelick te maken.

3. Tot onderwijsinghe der Christenen: want sy op die dagen, gheleert alle dinghen die tot hunne salicheydt dienen: ende namelick worden voor het leuen der Heyligen verweckt, om hunne voetstappen nae te volgen, ende om hunne krachtige hulpe ende ghebeden te begheeren.

Hoe moeten wy die onderhouden?

De heylighe Concilien bevelen ons, dat

wy de heylighe daghen sullen vieren, ghelijck wy den Sondach schuldich zijn te vieren; dat is, 1. Laten alle a slauelicke wercken, ende gerucht van processen.

2. Ons wachten van alle b tweedrachten, ende van al het ghene dat ons daer toe kan voorderen.

3. c Gheene koopmansschap voortdrijuen oft handelen.

4. d Ons begheuen tot bidden ende schreyen voor onse sonden.

5. e Het woordt Godts hooren, ende goede boecken lesen.

Welck is het tweede ghebodt der H. Kercke?

+ 2. Ende dan oock Misse hooren met goede manieren.

Wat ghebiedt ons dit ghebodt?

Het ghebiedt, bouen 't ghene dat gheseyt is, dat wy alle Sondagen ende heylighe dagen, op pene van doodtsonde, eene gheheele Misse sullen hooren: 't en zy dat wy wettelick belet worden, door sieckten, oft anderssins.

Wat is eene gheheele Misse hooren?

Het is, teghenwoordich zijn in de plaetse daer men de H. Misse doet, ende van het beghinsel tot nae de benedictie aendachtichlick bemercken het gene dat den Priester daer doet, sonder sy-seluen vrijwillichlick te verstroyen door klappen oft eenighe andere ongheregeltheydt.

Hoe moet men de heylighe Misse hooren?

1. Met een vast ghelooue dat Christus Jesus daer waerachtichlick tegenwoordich is, ende Gode sijnen hemelschen Vader opgheoffert wordt voor leuende ende doode.

2. Met groote liefde: want de H. Misse is eene ghedachtenisse ende representatie van de passie Christi, op de welcke wy dan moeten peysen.

3. Met groote inwendighe ende uytwendige reuerentie: want wy daer zijn in de teghenwoordicheydt van duysentich-duysent Engelen, Cherubinnen ende Seraphinnen ; iae van Godt selfs, den welcken wy dit H. Sacrificie met den Priester opofferen.

4. Met vierighe begheerte van deelachtich te wesen der saligher vruchten van dat H. Sacrificie, ende voordt arbeyden om alsoo in deuotie ende aendachticheyt den gantschen tijdt van de H. Misse te blijuen.

Is't oock goedt, daghelicks Misse te hooren?

Het is seer prijsbaer, ende en verachtert ons tijdelick ghewin niet, maer vervoordert dat: want men wordt den gantschen dach soo veel te kloecker op sijn werck; ende Godts benedictie maeckt dat het ons meer deughdt doet, dat wy winnen: wy verkrijghen oock verminderinge van de tijdelicke pijne der sonden, vermeerderinghe der gratie Godts, ende wy verweruen lichtelicker van Godt al dat ons van noode is: eyndelick oeffenen wy de dry Godlicke deughden, ende meer andere.


Vorige Volgende