Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

De X X I. lesse.
Hoe eenen Christen mensch hem den dach ouer moet draghen?

Wat sullen wy doen, om den dach Godtvruchtichlick ouer te brenghen?

⁺Wy sullen, nae den raedt van den Wijsen-man, allen den dach in de vreese Godts wandelen, ende onsen Christelicken roep waernemen, ende namelick gade slaen, dat wy Gode, onsen naesten, ende ons-seluen voldoen; voordt oock onse wercken wel schicken, ouer maeltijdt ons wijselick dragen, ende ons teghen de tentatien bevrijen.

+ Prou. 23. 17.

[p. 107]

Wat zijn wy den dach ouer Gode schuldich?

Om te voldoen aen de schuldt die wy tot Godt hebben, kan seer helpen, 1. dat wy daghelicks met deuotie eene gheheele Misse hooren. 2. onse oeffeninghen van deuotie ghestadichlick volbrengen. 3. den dach ouerbrenghen met eene suyuere meyninghe, ende alle onse ^a ghepeysen, woorden, ende wercken tot Godts eere schicken.

Wat zijn wy den dach ouer onsen naesten schuldich?

Wy zijn onsen naesten schuldich, hem 1. ^b met een goedt leuen wel te stichten. 2. ^c goeden raedt te gheuen, nae den eysch der Christelicker liefde. 3. ^d behelpsaem te wesen in sijnen noot, nae het exempel van den ^e Samaritaen, 4. ^f de geboden der nature te volbrengen.

Wat zijn wy den dach ouer ons-seluen schuldich?

1. Groote sorghe ende ghedurige ^g wachte ^h ouer onse begheerten, op dat sy niet af en wijcken tot eenighe sonde. 2. ⁱ versteruinghe van onsen eyghenen wille, ende sinnelickheyt. 3. met neersticheydt bewaren de poorten van onse ooren, ooghen, ^k ende tonghe.

Hoe sullen wy onse wercken den dach ouer schicken?

1. Wy sullen ^l in het beghinsel van alle onse wercken het teecken des H. Kruys maken, ende Godts hulpe aenroepen. 2. onder het werck dickwijls ons herte met Godt vereenighen, ende hem altijdt voor ooghen hebben. 3. ^m het werck in Godt eynden, ende hem dat opofferen.

a Colos. 3. 17.

b Luc. 11. 16.
1. Tim. 4. 12.

c Eccli. 18 13.

d Colos. 3. 12.

e Luc. 10. 33.

f Tob. 4. 16.
Matth. 7. 12.

g 1. Cor. 16. 13.

h Eccli. 18 30.

i Matth. 16 24. & 10. 38.

k Prou. 21. 23.

l 1. Cor. 10. 31.

m Apoc. 1. 8.

[p. 108]

Hoe sullen wy ons draghen als wy gaen eten?

⁺1. Wy en sullen niemermeer, dan uyt noodt des lichaems, ende dat op de bequame tijden, 's morghens, 's noenens, ende 's auendts, het ghemack der spijsen gebruycken.

2. Wy en sullen niemermeer, dan met hope van vermeerderinghe der eere Godts, ^a uyt den huyse gaen eten.

3. Wy sullen altijdt voor ende nae den eten het teecken des heylichs Kruys maken, ^b ende met behoorlicke deuotie de Benedictie ende Gratie segghen.

4. In ons eten ende drincken sullen wy ^c matich ende gheschickt wesen, ende niemanden anders tot ouerdaedt pramen.

Waerom seght men voor den eten de Benedictie?

Om te bekennen ^d dat het al van Godt komt, ende dat wy al wat hy ons verleent, met danckbaerheydt ende soberheydt willen ghebruycken.

Waerom seght men de Gratie?

Om Godt te dancken van sijne mildtheyt, ende te verdienen ^e meer van hem ghespijst te worden.

Seght de Benedictie in't Nederlandtsch.

Godts benedictie zy ouer ons allen:

Ende beware ons van in sonden te vallen:

Voort laet ons, soeckende Godts rijck eerst,

+ 1. Pet. 1. 13.

a Eccli. 37. 32.
Ierem. 16. 8.

b 2. Thes. 1. 3.
Act. 27. 35.
Matth. 14. 19.

c 1. Pet. 5. 8.
Eccli. 31. 21.

d Iac. 1. 16.

e Deut. 3. 10.

[p. 109]

Nemen ons behoef in den naem des Vaders, ende des Soons, ende des heylighen Gheest.

Onsen Vader.

Jesus Sone van Marijen

Wille ons alle ghebenedijen.

Seght de Gratie nae de maeltijdt.

Lof, prijs, eere, ende danckbaerheydt,

Zy Gode den Vader inder eeuwicheydt:

Die ons door Christum heeft verlost,

Dagelicks spijst, ende gheeft den kost.     Onsen Vader.

Godt verleene ons peys ende vrede,

Ende aller gheloouigher sielen mede.

Wat sullen wy doen teghen de bekoringhen?

Wy sullen ons teeckenen met het H. Kruys, wijwater nemen, de ^a tentatie met andere gepeysen verdrijuen, ons ^b niet beroeren, ons herte met Godt vereenigen, ende ^c met kleyne ghebeden sijne hulpe versoecken.

Waer af moeten wy ons den dach ouer wachten?

1. Van ^d quaedt geselschap. 2. ^e van ledicheyt.

a Iac. 4. 7.

b Iac. 1. 12.

c 2. Pet. 2. 9.

d Prou. 4. 14.

e Matth. 13. 25.

[p. 110]

3. van ^a eeniger quader passien plaetse te gheuen. 4. van ^b achterklap met iemanden te spreken. 5. van te ^c groote sorghe tot tijdelick goedt, ghewin, oft bekommernisse.

Wat moeten wy den dach ouer besorghen?

1. Dat wy ^d Godt altijdt voor ooghen hebben, soo den ouden Tobias sijnen sone vermaent. 2. Dat wy eene ^e ghestadige gherustheyt van conscientie besitten. 3. Dat wy ^f waernemen alle de occasien der deughden, om die te oeffenen. 4. ^g Dat wy dickwijls met Godt spreken. 5. ^h Dat wy eenen-ieghelicken nae den lieuen wille Godts voldoen.

a Ephes. 4. 31.

b Iac. 4. 11.

c Matth. 6. 25.

d Tob. 4. 6.

e 2. Cor. 1. 12.

f Eccli. 14. 14.
Ephes. 5. 15.

g Prou. 3. 32.

h Rom. 13. 8.