Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

De X I X. lesse.
Van het Roosen-kransken der Moeder Godts Mariae.

In wat manieren kan men de Moeder Godts eeren ende dienen?

In verscheyden manieren. 1. Door eene inwendighe beweghelickheydt des herten, ende uytwendighe ghediensticheydt, die wy haer om hare weerdicheydt bewijsen.

2. Met deuotelick hare ses feestdaghen binnen den iare heylichlick ouer te brenghen.

3. Met des saterdaechs tot harer eere te vasten.

[p. 98]

4. Met hare Ghetijden nae bequaemheydt te lesen.

5. Met Misse te hooren tot harer eere.

6. Met hare beelden buyten ende binnen onse huysen te verheffen.

7. Met pelgrimagien oft bedevaerden t'harer eere te doen.

8. Met ons te begheuen in eenich Broederschap dat tot harer eere opgherecht is.

9. Met het draghen ende deuotelick lesen van het Roosen-hoeyken.

Wat is het Roosen-kransken?

Eene gheestelicke oeffeninge van gebeden: te weten, van vijf Pater noster, ende vijftich Aue Maria; oft van seuen Pater noster, ende drijensestich Aue Maria.

Waer toe dient dese oeffeninghe?

Om dat den Pater noster is als eene welrieckende roose, ende den Aue Maria als eene schoone geestelicke bloeme: de welcke soo dickwijls deuotelick herhaelt wesende, maken voor Godt ende sijne Heylighen eene seer schoone kroone, veel behagelicker dan eenighe van somersche bloemen soude konnen wesen.

Van wien hebben wy dese maniere van bidden gheleert?

Christus heeft ons geleert den Pater noster; den Enghel Gabriel, Elisabeth, ende de H. Apostelen, den Aue Maria: soo dat van de eerste

[p. 99]

tijden der H. Kercke dese twee ghebeden onder de geloouighe seer gebruyckt zijn geweest, ghelijck ons getuygen Venerabilis Beda, Lopesius, Alanus Rupensis, ende andere. Den H. Dominicus, door de vermaninghe van de heylige Moeder Godts, heeft die in sijne tijden ouer al, onder de Christenen, seer gemeyn gemaeckt; ende door het menichvuldich ghebruyck van het Roosen-hoeyken de ketterijen van sijnen tijdt t'onder ghebrocht.

Is daer iet te berispen in het Roosen-kransken?

Niet: dan alleen dat veel Christenen dit niet in meerdere weerde en houden, ende niet deuotelicker en lesen, nae de weerde der twee ghebeden die sy ghebruycken, ende de hooch-heydt der persoonen die sy aenspreken; de welcke zijn, Godt den Vader, ende Maria de Moeder Godts.

Dat in het Roosen-kransken niet te berispen en is, iae dat het al seer weerdich is, blijckt: want 1. Den naem is seer schoon ende lieflick.

2. De ghebeden zijn heylich, ende van Godt.

3. Het herhalen van de selue ghebeden is gefondeert in de ^a heylighe Schrifture.

4. Het ghebruycken van een seker ghetal, om ghestadichlick te blijuen in't ghebedt, is oock ghenomen uyt de ^b H. Schrifture.

5. Het ghebruyck der graenkens is naturelick; om de memorie te helpen, uyt noodt ingebrocht; ende van de H. Vaders gebruyckt, ghelijck ons leert ^c Cassiodorus in sijne Historie.

a Luc. 11. 8.
Luc. 18. 5.

b Psal. 118. 164.
Matth. 26. 44.
2. Cor. 12. 8.

c Cassiod. Historiae Trip. lib. 8. cap. 1.

[p. 100]

Wat bediedt het seker getal van graenkens in het Roosen-kransken?

Het ghetal van 5. bediedt de vijf wonden Christi.

Het ghetal van 10. de tien geboden Godts, die wy moeten weten ende onderhouden.

Het ghetal van 50. het iaer Iubileus, ende volle vergheuenisse van sonden, die alleen in de Roomsche Kercke, door de verdiensten Christi, te vinden is.

Het ghetal van 3. de heylighe Drijvuldich-heydt.

Het ghetal van 7. de seuen heylighe Sacramenten, fonteynen der gratien.

Het ghetal van 63. het gheheel leuen der Moeder Godts, wiens verdiensten ende hulpe wy begheeren deelachtich te wesen.

Voordt, door het uytwendich dragen van het Roosen-kransken belijden wy openlick, dat wy Christenen zijn, de Moeder Godts in weerde hebben, van haer gheholpen begeeren te wesen; ende besonderlick doen wy professie, voor alle menschen, van alle de voorseyde bediedenissen ende mysterien van ons Catholijck ghelooue; ende verdienen van Godt ende sijne gebenedijdde Moeder, in het toekomende ⁺ leuen, nae sijne beloften, gheeert ende verheuen te worden.

Mach men wel op het Roosen-kransken mediteren?

Jae't seer wel: iae is seer prijselick, beweghelick, ende verdienstelick.

Hoe moet men dat doen?

Het gheschiedt seer gherieflick op dese maniere. Men moet voor het lesen van elck tien-

+ 1. Reg. 2. 30.
Luc. 12. 6.

[p. 101]

ken eenich mysterie onsen gheloofs nemen: ende imaginerende als oft wy in de selue plaetse daer elck mysterie gheschiedt is, tegenwoordich waren, ende dat voor ons saghen, met den verstande dat ouerleggen, ende daer uyt eenighe goede vermaninghe ende bewegelickheyt trecken, ende alsoo, in die, ons tienken der Moeder Godts deuotelick opofferen.

Hoe veel mysterien zijn-der die men mach ouerpeysen, lesende het Roosen-kransken?

Men bewijst-der ghemeynlick vijftien: vijf blijmoedige, vijf weemoedige, ende vijf glorieuse.

Welcke zijn de vijf blijmoedighe mysterien?

1. De Bodschap van den Engel. Luc. 1. 28.

2. De besoeckinghe van Elisabeth, als Maria hare nichte ghingh groeten. Luc. 1. 39.

3. De Gheborte Christi. Luc. 2. 4. 5.

4. De Opofferinge onses Heeren in den Tempel. Luc. 2. 22.

5. De Vindinge des Kindts in den Tempel. Luc. 2. 46.

Welcke zijn de vijf droeue oft weemoedighe mysterien?

1. Het Ghebedt ende Ghevanghenisse onses Heeren, op den berch van Oliueten. Matthaei 26. 39. 50.

2. De Gheesselinghe Christi aen de kolomne. Matth. 27. 26.

3. De Krooninge met doornen. Matth. 27. 27.

4. De Kruys-draginge tot op den berch van Caluarien. Ioan. 19. 17.

5. De Kruyssinghe. Ioan. 19. 18.

[p. 102]

Welcke zijn de vijf glorieuse mysterien?

1. De verrijsenisse onses Heeren. Matth. 28. 6.

2. De Hemelvaerdt Christi. Act. 1. 9.

3. De Komste des heyligen Gheests. Act. 2. 2.

4. De Hemelvaerdt van Maria. Psal. 84. 2.

5. De Krooninghe van Maria. Psal. 44. 10.

Waer by sal men het Roosen-kransken verghelijcken?

⁺By den slingher van Dauid, met den welcken hy den reuse Goliath gedoodt heeft. Want den oodmoedighen Christen den hooveerdighen duyuel bestrijdende, werpt nae hem, met den slingher van het Roosen-kransken, den Pater noster ende Aue Maria, als bequame steenkens, die alle hunne kracht uyt de beke der passie Christi ghetrocken hebben; ende brenght dien helschen reuse daer mede, door Godts hulpe, t'onder, soo dat hy ons niet ghehinderen en kan.

+ 1. Reg. 17. 40.