Logo DBNL
Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus (1610)

Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

(1610)–Lodewijk Makeblijde–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

De X I I I. lesse.
Van Godt den Sone, ende van sijne menschwordinghe.

Welcken is den tweeden persoon in de heylighe Drijvuldicheydt?

Godt den Sone.

Wat moeten wy van hem gheloouen?

Al dat wy hebben in den tweeden, derden, vierden, vijfsten, sesten, ende seuensten artijckel van den Credo der heyligher Apostelen.

Wat is Godt den Sone?

Godt den Sone is den tweeden persoon in de heylighe Drijvuldicheydt, naturelicken Sone van Godt den Vader, hebbende het selue + Godlick wesen met Godt sijnen Vader, van alle eeuwicheyt uyt hem gegenereert; ende daerom alsoo machtich, wijs, goedt als den Vader, eenen ende den seluen Godt met den Vader.

Hoe veel naturelicke Sonen heeft Godt den hemelschen Vader?

+Niet meer dan eenen.

Bewijst my met eenighe ghelijckenisse, hoe dat Godt den Vader sijnen Sone voordtghebrocht heeft.

Gelijck als iemandt sy-seluen aensiet in eenen spiegel, hy brenght terstondt in den seluen spieghel voordt sijn eyghen beeldt, soo eenvormich met hem, dat men tusschen hem ende sijn beeldt gheen onderschil en kan bemercken, soo wel in het aensicht ende kleederen, als in alle uytwendighe ende sienlicke verroeringhen: want hoe ende waer dat hy hem keert, het beeldt keert hem oock. Voordt, dit beeldt en is niet ghemaeckt met arbeydt, oft door eenighe instrumenten, oft door tijdt; maer in eenen ooghenblick, alleen door het aenschouwen van sy-seluen in den spieghel. Alsoo moeten wy peysen, dat Godt sy-seluen aensiende door de ooghen sijns verstandts, in den spieghel sijner Godtheydt voordtbrenght een beeldt, sijn eyghen seluen in alles ghelijck, den seluen beelde mededeylende sijn Godlick wesen: ende dit is sijnen naturelicken Sone.

Is den Sone Godts iet anders, oft meer, dan Godt?

Jae hy: want hy is oock waerachtich ende naturelick mensch.

Godt den Vader ende den heylighen Gheest, zijn sy oock waerachtighe menschen?

Neen sy, gheenssins. Godt den Sone is alleen, onder de dry Godlicke persoonen, t'samen Godt ende mensch: den Vader ende den heylighen Gheest zijn alleen purelick Godt.

Is Godt den Sone t'samen, ende op eenen tijdt, Godt ende mensch gheworden?

Neen hy: want hy van alle eeuwicheydt Godt is gheweest; ende en heeft onse menschelicke nature maer aenghenomen, veel duysent iaren nae dat de wereldt gheschapen is gheweest, te weten, ouer duysent ses-hondert ende sommighe iaren voor desen dach.

Hoe is dit gheschiedt, dat den Sone Godts, Godt blijuende, mensch is gheworden?

Dit is gheschiedt door de a ghifte ende sendinghe Godts sijns Vaders, ende b de medewerckinge des heyligen Geests, in de maeghdelicke sale van het suyuer lichaem van Maria.

Hoe is't te verstaen, dat den Sone Godts van Godt den Vader ghegheuen ende ghesonden is?

Dit is te verstaen, niet als oft Godt den Sone minder waer dan Godt den Vader; want hy met hem eenen ende den seluen waer-

achtighen Godt is: noch oock soo, als oft den Vader alleen sijnen Sone ghegheuen ende gesonden hadde; want dese gheuinghe ende sendinge is gemeyn allen den dry persoonen van de H. Drijvuldicheydt: maer dat de dry Godlicke persoonen, met gemeynen rade, ende eenvormighen wille, goedt ghevonden ende ghesloten hebben, dat door de menschwordinghe van den Godlicken persoon des Soons het menschelick gheslacht soude verlost worden.

Dat Godt den Sone het volbrenghen van desen Godlicken raedt ende wille toeschrijft sijnen hemelschen Vader, dat doet hy om te bewijsen dat Godt sijnen Vader het beghinsel is in de Godtheydt van de andere persoonen.

Heeft den heylighen Gheest alleen het lichaem Christi ghemaeckt?

Neen hy: maer oock Godt den Vader, ende Godt den Sone, door de almoghenheyt huns wils, die maer eenen en is in de dry persoonen.

Hoe komt dan dat den Enghel Gabriel besonderlick dit werck toeschrijft den heylighen Gheest?

Om te bewijsen dat de corruptie ende besmettinge des vleeschs ende bloedts ende vleeschelicke wellusten daer gheene plaetse gehadt en hebben: maer dat al Godlick ende heylich is gheweest, wat in Christi menschwordinge gheschiedt is; sonder eenighe verminderinghe der suyuerheydt in de Moeder; sonder eenighe vlecke der erfsonde in den Sone; iae tot ouervloedighe mededeylinghe van de liefde Godts, bouen-naturelicke gratien, ende alle deughden, voor beyde, te weten, de Moeder ende den Sone.

Bediedt ons wat klaerder dese menschwordinghe van den Sone Godts.

Godt den hemelschen Vader, medelijden hebbende met den ellendigen staet der werelt, ende ghevonden hebbende eene maghet vol + gheestelicker volmaecktheden, Maria ghenaemt, heeft tot haer gesonden eenen Prince van dat hemelsch Jerusalem, Gabriel ghenaemt, die haer Godts wille te kennen soude geuen: te weten, dat Godt denVader haer verkoos tot eene moeder van Godt sijnen Sone, sonder hare maeghdelicke reynicheydt te hinderen, oft iet teghen hare belofte van suyuerheydt te doen: want dit niet gheschieden en moest door toedoen oft t'samen-versaminghe van eenigen mensch, maer door de medewerckinghe des heylighen Gheests. Maria dit gehoort hebbende, heeft haer oodmoedichlick ouerghegheuen in de lieue beschickinge Godts: ende terstondt heeft den heyligen Gheest van haer suyuerste bloedt, in haer maeghdelick lichaem, een ander lichaem gemaeckt; waer by Godt gheschapen heeft eene siele: met de welcke siele ende lichaem Godt den Sone vereenigende sijnen Godlicken persoon, is mensch geworden, ende Maria heeft soo hare salighe vrucht ontfanghen, ende neghen maenden in haer maeghdelick lichaem ghedraghen.

Waer is den Sone Godts van Maria ontfanghen gheweest?

Te Nazareth, eene stadt van Galileen, + daer sy met Joseph haren bruydegom woonde.

Waer ende hoe is den Sone Godts in dese wereldt geboren geweest?

Te Bethleem in eenen stal, onder de beesten, +

in den kouden winter, by donckeren nachte, (want voor hem gheene plaetse te vinden en was in eenighe herbergen) ende is nedergheleyt geweest op stroo, in een kribbe, ende gewonden in doeckskens: ons met sijn exempel leerende, alle eere, rijckdommen, ende gemack van dese wereldt te verachten.

Is daer iet wonders gheschiedt in de geborte van den Sone Godts?

+Jae't seer veel: want 1. Den Engel Godts heeft dese geborte den herderen verkondight, ende hen genoodt om die te gaen sien, gelijck sy ghedaen hebben.

+2. Eene menichte van Enghelen hebben in de locht Gode glorie gesongen, ende den menschen peys verkondight.

+3. Dry Koninghen zijn gekomen uyt Orienten, door de leydinge van eene sterre, ende hebben den nieu-gheboren Sone Godts komen aenbidden.

Waerom is Godt den Sone mensch gheworden?

+Om ons te verlossen uyt de slauernije der sonden, ende de eeuwighe verdoemenisse, ende + ons sijn rijck weder te gheuen, dat wy verloren hadden.

Hoe hebben wy eerst recht ghekregen tot het rijck Godts, ende hoe hebben wy dat daer nae verloren?

Om dit te begrijpen, soo hebben wy te bemercken, hoe dat Godt, in het voordtbrengen deser wereldt, den mensch in sijne gratie gheschapen heeft, ende t'samen tot sijn glorieus rijck recht ghegheuen heeft: hy heeft hem oock ghestelt in een paradijs, vol tijdelicker wellu-

sten, ende hem geboden, dat hy van eenen sekeren boom, die in het Paradijs stondt, niet eten en soude: het welck waer't dat hy ouertreedde, soude met sijne naekomelingen 't recht der gratie ende des rijcks Godts verliesen, ende slaue der sonden worden. Dus Adam onsen + eersten vader, door het ingheuen van Eua sijne huysvrouwe, die eerst bedroghen was door + den raedt van het serpent, heeft Godts ghebodt ouertreden, ende heeft door sijne sonde soo wel voor hem als voor alle sijne naekomelinghen den hemel verloren, ende alle menschen ghebrocht in de uyterste ellende. Want hunne sonde ons al te gader aengheboren + wordt, met veel quade gheneghelickheden.

Waerom en konde den mensch sy-seluen niet verlossen?

Om dat a alle menschen, nae den ghemeynen loop, sondaers zijn; iae vermeerderen dagelicks b het pack van hunne schuldt: ende daerom zijn onbequaem c was, te verkrijghen.

Waerom en konde eenen Enghel het menschelick geslacht niet verlossen?

Om dat de schuldt meerder was, dan de verdiensten van eene enckele creature konden wesen; ende dat Godt de selue schuldt strangelick ende volkomelick wilde betaelt hebben, soude hy den mensche wederom sijn rijck openen.

Hoedanich dan moest hy wesen, die bequamelick nae Godts ordinantie den mensch soude verlossen?

Hy moest Godt ende mensch wesen. Mensch, sonder eenige vlecke, ende vol van Godts gra-

tie; om te verdienen: Godt, om sijne wercken oneyndelick te maken in weerde ende in verdiensten; op dat ghelijck de schuldt oneyndelick was, de verdiensten oock oneyndelick souden wesen, ende soo de verdiensten de schuldt wechnemen.

Wie is dan dien weerdighen verlosser?

Den Sone Godts, die nae sijn officie ende dienst ghenaemt is IESVS CHRISTVS, ons geiont van de heylige Drijvuldicheyt: van Godt den Vader, want hy sijnen eenigen Sone ghesonden heeft: van Godt den H. Gheest, want hy het lichaem, dat Godt den Sone aennemen soude, ghemaeckt heeft: van Godt den Sone, want hy met de menschelicke nature sijnen Godlicken persoon vereenight heeft.


Vorige Volgende