Den schat der christelicker leeringhe tot verklaringhe van den catechismus

[fol. *7v]

Aen den Leser.

GOedtwillighen Leser, ghy hebt hier den Schat der Christelicker leeringhe, soo de heylighe Kercke Christi die is houdende, bevestight met de H. Schrifture, nae den sin van de alghemeyne Concilien der seluer Kercke, ende de leeringhe der ouder Vaderen. Welcken arbeydt wy niet aenghenomen en hebben om V. L. te verwecken tot disputeren met de ketters, die hen in uwe versaminghen souden moghen vinden; want den heylighen Gheest sulcke twistighe t'samen-sprekinghen ⁺ gantschelick onprofijtich acht, door den versteenden aerdt dien sy teghen de waerheydt hebben: maer 1. Om dat ghy de weerdighe gheschicktheydt ende eenvormighe volmaecktheydt der oprechter leeringhe Christi bemerckende, in die vast soude blijuen, onder alle stormighe aenstooten der ketterscher dolinghen; wel wetende dat de ketterijen

⁺ van Godt toeghelaten worden, op dat de gene die oprecht zijn, souden mogen bekent wesen. 2. Op dat ghy uwen salighen roep soudt beherten, ende heylichlick beleuen. 3. Op dat

+ Ad Tit. 3. 20.

+ 1. Cor. 11. 19.

[fol. *8r]

ghy, bevindende den Geest Godts ende de oprechte waerheyt in de Catholijcke Roomsche Kercke te wesen, medelijden soudt hebben met het groot verlies der sielen, die schipbrake gheleden hebbende van het oudt Christen ghelooue, noch in de Zee hunner eyghener verstandicheydt ende onwetenheydt Zijn vlottende.

Wy hebben de heylighe Schrifture ghenomen nae den alghemeynen sin der Catholijcker Kercke, bekennende alle die boecken voor Godts woordt, die het heylich Concilie van Trent voor sulcks uytgheeft ende verklaert. De plaetsen hebben wy, soo veel als 't ons moghelick is gheweest, ghetrouwelick daer by ghevoeght, nae de bedeydinghe van de Catholijcke Roomsche Kercke, door verscheyden Pausen van Roomen gheapprobeert: soo dat ghy lichtelick sult konnen bemercken, oft den Bijbel, dien ghy hebt, vervalscht oft oprecht is. Niet dat wy door desen onsen arbeydt eenen-ieghelicken willen aenprijsen, de H. Schrifture in hunne ghemeyne tale te lesen; het welck de heyllighe Kercke gantschelick op groote sonde verbiedt, ende niemanden toe en laet, dan die van hunnen Bischop, oft iemer den ghenen die van den oppersten Stadthouder Christi soodanighe macht heeft, wettelick consent verkreghen hebben. Niet om dat sy quaedt is; want sy de selue in't Latijn allen menschen toelaet, ende wordt van den oodmoedighen seer salichlick ghelesen:

[fol. *8v]

maer om dat sy hedensdaechs van het meeste deel der menschen, die-se in hunne ghemeyne tale ghebruycken, nae hare weerde niet gehandelt en wordt, iae van veel gantschelick misbruyckt wordt; van sommighe om hen in't lesen der seluer curieuselick te vermaken, van andere om daer mede te gabberen, van sommighe om die vermetelick nae hunnen sin uyt te legghen, van andere om hunne sonden daer mede te beschermen. Eene moeder die haren kinde toeghelaten heeft het gebruyck van hare kostelicke iuweelen, siende dat het kindt die achter straten sleypt, ende eenen-iegelicken daer aen laet trecken, ontneemt hem de selue, ende en laet-se hem maer gebruycken op sulcke stonden ende plaetsen, als het bekoorlick is, ende haer ghelieft. Alsoo doet oock onse gheestelicke moeder de heylighe Kercke: want somtijdts allen Christenen toeghelaten hebbende het gebruyck der H. Schrifture; siende dat men ghemeynelick die misbruyckte, nu de selue qualick verstaende, nu door haer de waerheydt bestrijdende, nu oock die in alle plaetsen ende t'alle tijden, sonder behoorlicke eerbiedinghe, in de handen ende mondt hebbende; verbiedt ons de selue nu voordaen nae onse gheliefte te ghebruycken, op pene van groote sonde, het selue bewarende tot hare beschickinghe: op dat sy alsoo haer soude versekeren, dat dien Godlicken schat heylichlick ghehandelt ende ghebruyckt

[fol. **1r]

worde. Soo is dan onse meyninghe, dat het voordtbrenghen der plaetsen van de H. Schrifture, den Pastooren ende Leeraren dienen sal om het ghebruyck der seluer hen gherieflicker ende ghemeynder te maken: op dat sy allen den ghenen die hen vraghen sullen nae de oprechte Christelicke waerheyt, ende het oudt gelooue, souden moghen, nae den eysch van hunnen roep, bequamelicker, volkomelicker, ende salichlicker andwoorden.

Ghebruyckt dan desen Schat seer mildelick, met oodmoedicheydt, ende danckbaerheydt uwes herten tot Godt, die u dien iont; ende houdt v vast in sijne vreese alle de daghen uwes leuens: op dat v hier Godts gratie, ende hier-nae-maels sijn rijck, niet en ghebreke.