Den Lusthof der gheestelicke oeffeninghen

[p. 460]

Dry meditaten van de Doodt.

De eerste meditatie.

TEn 1. Bemerckt hoe dat alle menschen sekerlick sterven moeten: ende hoe dat, ter wijlen dat wy met genoechte onser sinnelickheyt de creaturen deser werelt ghebruycken, inde Godlicke vierschare, de on-wederroepelicke sententie der doot ouer ons ghelesen wordt. Item hoe dat ons leuen, ghelijck is der reyse van eenighen misdadigen, die van den scherp-rechter, tusschen twee dienaren ter doodt waert gheleydt wordt: Den scherp-rechter is de doodt, die ons volcht, de dienaers zijn den dach ende den nacht: daghelicks reysen wy met dit gheselschap vier-en-twintich uren na ons eynde, ende ver-liesen soo veel, van het liefste dat wy hebben, te weten, ons leuen: ende en bemercken dit niet. o verblindtheyt die hinderlick is, ende schadelicke duysternissen onser herten!

Ten 2. Ouerpeyst de vier onsekerheden dier in de doodt zijn: 1. Onseker is haren tijdt oft wijle: want den dach des Heeren, is als eenen dief inden nacht: soo dat niemandt den morghen belooft en wordt: Den rijcken in't Euangelie, wilde hem dien belouen, want sijne schuren vol vruchten waren; maer is bedroghen gheweest: gheen konste noch vromicheydt en bevrijdt ons voor hare on-sekerheydt: 2. De plaetse: want de doot ons in alle

[p. 461]

plaetsen, met hare schichten verwacht, om Godts sentencie in ons te volbrenghen: in de kamer, in't bedde, in de kercke, op de strate, in het schip, werckende, ledich zijnde: 3. De soorte der doodt: naturelicke oft gheweldighe, voorsienelicke oft onversienelicke, eerlicke oft schandelicke, door vallen versmooren, vermoorden, sieckte: 4. Den staet onser sielen inde doodt: oft wy steruen sullen in Godts gratie, oft buyten die: van twee de t'samen malen, oft in een bedde ligghen den eenen sal verkoren, ende den anderen versteken worden: van thien maechden in't Euangelie, de vijfue worden buyten ghesloten. Wy moeten dan waken, want wy en weten noch tijdt noch ure.

Ten 3. Denckt hoe luttel dat wy op dit swaer stuck peysen, ende hoe schadelick in deughden dat ons dese verghetentheydt is. De menschen leuen nu als beesten, de sinnelickheydt voor het verstandt ghebruyckende, ende alleen teghenwoordighe tijdlicke dinghen achtende, ende op het ghene dat toekomende is niet lettende. Och oft (seght den Wijse-man Eccl. 7.) sy vvijs vvaren, ende verstonden, ende de uyterste dinghen voorsaghen. Hoe souden door dese ghedachtenisse alle sonden, ende lusten der eyghen liefde uyt de herten der menschen vergaen?

De tvveede meditatie.

MEditeert ten 1. Hoe dat men het in de doodt, al moet ver-laten, staten, eere, macht, beuel, rijck-dommen, vrienden, kinderen, ghemack, ver-makinghe, paleysen,

[p. 462]

kostelicke kleederen, gheldt, iuweelen. Hoe swaer ende bitter is dit eewich af-scheyden, voor den aerdtschen mensch, van al dat hy hier bemindt heeft? naeckt komen wy in dese weereldt, naecht scheyden wy uyt die. Het is idelheydt der idelheydt ende al idelheydt, uyt-ghenomen de liefde Godts. Aenmerckt dan rijpelick, hoe dat den mensch hem draegt, die soo steruen moet: wat hy ghevoelt: wat hy peyst: wat hy seght.

Ten 2. Aensiet het lichaem van de ghene die sterft. Het aensicht wordt bleeck, de voeten ende handen koudt ende stijf, de ooghen keeren hem in't hooft, den mondt treckt, den pols vergaet, den adem wordt ghebroken, het koudt sweedt breeckt hem van alle sijden uyt, ende de verwonnen nature wijckt voor de stralen der doodt. De siele scheydt gheweldichlick uyt hare lieflicke woonstede, ende laet het lichaem sonder ghevoelen, tot eenen spieghel der teghenwoordighe. Peyst dat v het selue aen-staende is, ende houdt v ghereedt teghen de laetste wijle, daer de eewicheyt aen hanght.

Ten 3. Herneemt dese bemerckinghe, ende siet hoe veel dingen, den mensch in sijne uyterste benauwen: 1. De sware sieckten, die hem in alle sijne leden ontstellen, alle de krachten der sinnen breken, ende het verstandt wordt gantsch verduystert: 2. De sware bekoringhen des duyvels, van den welcken S. Jan seght: VVee der aerden ende der zee; vvant den duyuel is tot u-lieden ghekomen hebbende groote toornicheydt, vvel vvetende dat sijnen tijdt kort is: 3. Den kostelicken verloren tijdt, ende ghe-

[p. 463]

dachtenisse der voorleden sonden: 4. De knaghende conscientie: 5. Het strenghe oordeel des oppersten rechters: 6. Die lanckdurighe eewicheydt, die noyt eynde en heeft.

De derde meditatie.

BEmerckt ten 1. Den staet van het doodt lichaem, waer voor den mensch in sijn leven alleen besorcht is gheweest. Men leght dat neder op stroo, ende decket met eenen doeck. Het wordt vervult met wormen ende stanck. Het jaecht een ieghelick, oock de naeste vrienden, vreese ende verschricktheyt aen. Men draeght dat uyt den huyse, ende begrauet in de aerde: Peyst waer dat dan de glorie, lieflickheyt, ende wel-sprekentheydt van den mensch is, als hy serpenten ende wormen erft: Dit vermaent ons Isaias: Onder v sal de motte ghestroyt vvorden, ende v decksel sullen vvormen zijn.

Ten 2. Bedenckt den staet van de afghescheyden siele. Sy wordt verlaten van vrienden, rijcdommen, knechten, macht, wijsheyt, ende alle middelen van iet meer te moghen verdienen. Sy reyst door onbekende weghen, seer benaut tot de strenghe vierschare van den oppersten rechter. De duyuels omcinghelen ende lasteren haer met groot ghetier ende gheweldt. Sy verwacht al beuende de sententie der eewicheydt. Och wat sonde sy dan wel begheeren in haer leuen ghedaen te hebben! Peyst op v seluen, ghy die dit ouerdenckt, ende doet deught, te wijle dattet noch tijdt is.

[p. 464]

Ten 3. Wat de vrienden doen. Sy vergheten hunnen ouerleden vriendt in alle sijne ellenden. Sy eten ende drincken seer vrolick t'samen, ende kouten van hunnen tijdelicken handel. Sy deelen het goedt van den ouerleden, ende steken hen meer uyt naer de weereldt. O bedrieghelickheydt ende ydelheyt der menschen! Dus en laet uwe salicheydt op andere niet: besorght v teghen de eewicheydt die nakende is, want v sal korts het selue gheschieden.