Den Lusthof der gheestelicke oeffeninghen

Dry meditatien op de Euangelische raden.

De eerste meditatie, van de ghehoorsaemheydt.

TEn 1. Bemerckt wat ghehoorsaemheydt is, ende hoe veel trappen sy heeft. Sy is eene deughdt, door de welcke den mensch in alles sijnen eyghen wille versterft, ende Godts wille in sijnen ouersten aen-neemt ende volght: soo dat hy sijn vrijheydt Gode op-draeght, ende nu, niet meer sy-seluen, maer Gode toe-behoort. Dese deughdt heeft dry trappen: den 1. is, alsmen onderdanich is, om datter iet bevolen wordt, uyt de kracht der ghehoorsaemheydt: ende dit is eenen goeden trap. Den 2. is, alsmen simpelick is doende, datmen ons slechtelick beueelt: ende desen is beter. Den 3. is, alsmen de ghehoorsaemheyt voorkomt, doende het ghene daer den ouersten toe gheneycht is: ende dit is den volmaecksten trap. De conditien van de ghehoorsaemheydt zijn, dat sy moet blindt, veerdich, ende volkomen wesen, al ons verstandt versaeckende, om voor alder-best te houden, dat ons bevolen wordt.

[p. 444]

Ten 2. Ouerpeyst de profijten der ghehoosaemheydt: 1. Den ghehoorsamen ontgaet alle de perijckelen, ende maledictien, die spruyten uyt den eyghen wille: want hy dien gheloochent: 2. Sy maeckt dat Godt gheheel sorchvuldich, ende gantsch mildt zy tot den ghenen die ghehoorsaem is: 3. Sy plant ende bewaert alle andere deuchden in den hof onser sielen: want hare oeffeninghen besluyten alle deuchden, te weten: oodtmoedicheydt, liefde tot Godt, vast betrouwen op Godt, mildtheydt, patientie, vromicheydt, ende soo voordts: 4. Sy maeckt alle dinghen diese raeckt, gheestelick goudt ende peerlen, dat is van alle natuerlicke wercken, deuchdelicke ende verdienstighe wercken: 5. Sy maeckt ons in alle aenslaghen victorieus, ende triumpheerders ouer ons seluen ende onse vijanden: soo dat wy haer volghende altijdt winnen, ende noydt en verliesen: 6. Sy maeckt ons heerlick voor Godt, ende sijn Heylighen: 7. Sy maeckt dat wy, nu niet wy leuen, maer dat Godt in ons leeft.

Ten 3. Bedenckt dry verweckinghen tot de ghehoorsaemheydt: 1. Dat wy Godt toebehooren: want hy ons gheschapen heeft, verlost heeft, bewaert, spijst, kleedt; soo dat hy onsen eyghen ende oppersten Heere is, ende daerom wy uyter naturen hem alle ghehoorsaemheydt schuldich zijn: 2. Dat Christus om onsen wille, ghehoorsaem gheweest is tot de doodt des cruyces: niet alleen Godt den Vader, maer oock sijne ouders, ia sijn eyghen vijanden. Voordts alle Heylighen hebben de ghehoorsaemheydt bemindt, ende door de selue

[p. 445]

van alle hunne vijanden getriumpheert: 3. De straffen Godts teghen de onghehoorsame: teghen Lucifer ende sijn adherenten in den hemel: teghen Adam ende Eua in't aerdtsch Paradijs: teghen Core, Dathan, ende Abyron in de wildernisse: teghen Saul, eersten Koninck in het landt van beloften, den welcken heeft sijn Koninckrijck ende Godts gratie verloren, is ghequelt gheweest van den duyuel, ende heeft eyndelick sy-seluen vermoordt Tot hem is gheseyt gheweest van den Propheet Samuel 1. Reg. 15. VVederspannich zijn is ghelijck der sonde der toouerije, ende als afgoderije, niet vvillen hooren.

De tvveede meditatie, van de ghevvillighe armoede.

TEn 1. Mediteert wat armoede is, ende hoe veel soorten van armen datter zijn. Armoede is, eene vrijwillighe verloocheninghe, ter liefden Godts, van alle eyghendom des ghebruycks tot tijdlick goedt. Soo dat die arm is, gheen recht en heeft om eenich goedt nae sijnen wille te ghebruycken: maer alleen mach ghebruycken dat hem toe ghelaten wordt, ende soo't hem toegelaten wordt. Daer zijn ghemeynelick vijf soorten van armen, te weten: 1. Die arm wesende, onverduldich zijn in hunne armoede, goedt begeeren, ende soecken: 2. Die verduldich zijn in hunne armoede, al is't dat sy lieuer rijc waren: 3. Die met Godts wille te vreden zijn, ende gheen rijck-dommen voor armoede en verkiesen: 4. Die armoede verkiesen ter eeren

[p. 446]

Godts, ende die belouen, sonder eenich ghebreck. 5. Die armoede belouen, met groot ghebreck, ende dit zijn de alder-volmaeckste.

Ten 2. Insiet wat profijt dat ons de armoede aenbrenght: 1. Christus belooft, dat die huys, landt, goedt, vader, moeder, broeder, susters verlaten, hier dat hondertfout vermenichvuldicht sullen ontfanghen: 2. David seght: Den Heere regeert my, ende my en sal niet ghebreken. 3. Den seluen seght: Den Heere is mijn deel ende erf-dom: 4. Christus belooft den armen het eewich leuen: 5. Christus belooft hen het rechterschap in sijn rijck, om te oordeelen de gantsche weereldt.

Ten 3. Ouerpeyst vijf verweckinghen, om de armoede groot te achten: 1. Dat den prijs van de armoede soo groot is, dat den Sone Godts, siende dat sy on-bekent was op der aerden, ghekomen is om die ons te leeren: 2. Merckt het exempel Christi in de kribbe, ende aen het cruys. Item weerdeert dese eendrachtighe voys der Apostelen: Siet, vvy hebben't al verlaten ende zijn v nae-ghevolght. Item de exempelen van soo menighe duysenden Religieusen ende Eremiten: 3. Den noodt van dese deughdt: want den duyuel teghen den welcken wy moeten vechten, naeckt is, ende den ghenen die met eyghendom behanghen is, lichtelick onderworpt ende verwint: 4. Dat de liefde der creaturen Godts liefde gheheel belet, ende als peck is, dat ons besmet; ende venijn, dat ons het gheestelick leuen beneemt: 5. Wat eenen troost dat het v in v uyterste wesen sal, ter liefden Godts al verlaten te hebben, dat ghy in de laetste wijle

[p. 447]

uyt noodt sult moeten laten.

De derde meditatie, van de reynicheydt.

TEn 1. Mediteert wat, ende hoe weerdich dat reynicheydt is. Sy is een eewige onthoudinghe van alderhande vleeschelicke wellusten: als den mensche sijn lichaem, ter liefde Godts, tot die salighe eewicheydt, on-bedorven bewaert: op dat den gheest van de banden der lichamelicker lusten vry wesende, in Godt haer suyuerlicker soude moghen vermaken. De weerdicheydt deser deughdt kan men bemercken: Ten 1. Want sy een gaue Godts is, ende de conditie onser steruelicker naturen te bouen gaet: 2. Want den maeghdelicken staet, representeert ons in de H. Kercke, den salighen staet der menschen, na de alghemeyne verrijsenisse, in den hemel: want dan alle lichamen sullen onbederuelick wesen, geen houwelicken en sullen daer gheschieden, maer sullen al zijn als Enghelen Godts: 3. Want luttel menschen hebben dese deught, ende is van de alder-weerdichste Heylighen gheoeffent gheweest, te weten: van Christo, Maria, S. Jan Baptist, ende Euangelist: Alle de Apostelen hebben oft maeghden gheweest, oft na hunnen roep hunne huysvrouwen verlaten, ende suyuerlick gheleeft: 4. Dese deughdt maeckt ons Engelen op der aerden, bruyden Christi, ende tempels des H. Geests.

Ten 2. Denckt wat priuilegien dat de maeghden hebben: 1. Dat sy Gode opgeheylicht zijn, onbedeelt, vry van alle tijdelicke sorghe, ende alleen om Gode te behaghen, besorght: 2. Dat de maeghden het gheselschap der Enghelen ghebruycken, ghelijck het blijckt in Maria,

[p. 448]

Basilissa, ende andere: 3. Sy besitten peys ende vrede, ende triumpheren ouer hen vleesch, eyghen liefde, ende hunne sinnelickheydt: 4 Sy hebben in den hemel buyten andere ses bijsonderheden, te weten: dat sy volgen het lam al waer 't gaet: Sy hebben den naem van het lam ende sijns vaders gheschreuen in hare voorhoofden: Sy worden ghekleedt met langhe sijnde, witte, ende blinckende kleederen: sy singhen eenen nieuwen sanck, die gheen andere Heylighen singhen en moghen: Sy draghen hemelsche palmen in hare handen, tot een teecken van victorie: Sy zijn Gode alder-ghelijckst ende alder-naest, soo ons den Wijse-man leert.

Ten 3. Bemerckt de middelen die dienen om dese deught wel te bewaren: als zijn: Dicwijls biechten ende het H. Sacrament des Autaers ontfanghen: Ghestadighe vereeninghe met Godt: Gheduricheydt in het ghebedt, ende het lesen van het leuen der Heylighen oft andere gheestelicke boecken: Gheestelick ende suyuer gheselschap gebruycken: Neersticheydt in den reghel van sijnen roep te onder-houden: Oeffeninghe in de ghehoorsaemheydt ende armoede: Rijpelick peysen op het lijden Christi, ende op de vier uytersten: Open zijn aen sijnen biecht-vader, ende sijnen raedt in alles volghen: Sober zijn in eten ende drincken: Ghedurichlick arbeyden oft met iet goedts besich zijn: slechte ende harde kleederen, ende bedde ghebruycken: De vijf sinnen, namentlick het ghesichte ende ghehoor, die van verren hinderen, wel bewaren: Luttel, stille, ende eerlick spreken: alle flauwic-

[p. 449]

heydt in Godts dienst verdrijuen: nimmermeer vernachten in eenighe sonde: alle tentatien terstont verdrijuen: alle oorsaken van oncuyscheydt vlieden, Eyndelick nae den gheest wandelen, ende door den gheest het vleesch versteruen.