Den Lusthof der gheestelicke oeffeninghen
(1617)–Lodewijk Makeblijde– AuteursrechtvrijI. Waerom dat Christus dit Heylich Sacrament inghestelt heeft.1. TOt eenen troost aller Christenen, in dit ellendich ballinckschap: tot verlichtinghe in Godtlicke dinghen van ons duyster verstandt dat altijdt beswaert is met aerdtsche bemerckinghen: om te hebben eenen leydts-man in alle perijckelen ende dolinghen: Tot eene krachtighe medecijne tegen alle de ghebreken onser sielen: tot vergheuenisse onser menichvuldigher schulden: om verlost te worden van alle quellinghen des gheests, ende om van alle bekoringhen ende perijc- | |
[pagina 414]
| |
kelen onser sielen bevrijdt te worden. 2. Om Godt ende sijn Heylighen te eeren: om Christo onsen Salich-maker liefde te bewijsen: om Godt met den alder-weerdichsten middel voor sijne weldaden te dancken: ende om onsen naesten leuende ende doode behulpsaem te wesen. 3. Om eenighe gheestelicke gauen van Godt te verkrijgen: vermeerderinghe van gracie te verweruen: vastelick in deuchden te volherden: deelachtich te worden van het eewich leuen: ende gheestelick een te worden na siele ende lichaem, met Christo ende met alle sijn gheestelicke leden. | |
II. Hoe dat Godt tot ons komt, ende hoe dat wy tot hem gaen.1. VRaeght alle de creaturen ende oock uwe siele; wie dat hy is, die tot v komt? Sy sullen al met eender stemme seggen: Hy heeft ons ghemaeckt, ende niet wy ons. V siele sal v oock ghetuyghen alle sijn eyghendommen, ende voor-houden sijn volmaecktheden, ende wonderlicke wercken, die hy ghedaen heeft in den hemel, in de helle, ende in het bevanck der sienelicker weereldt. 2. Hoe komt hy tot ons? 1. Onsienelick, voor de uytwendighe sinnen; maer nochtans ontwijfelick na de sekerheydt van ons ghelooue: het welck hy soo gheschickt heeft, op dat wy door een vast ghelooue der waerheyt van dit H. Sacrament, so veel te meer gracie souden verdienen. 2. Hy komt verghesel- | |
[pagina 415]
| |
schapt, met sijn gheheel hemelsch hof. 3. Hy komt onder een suyuere wolcke van de ghedaente des broodts, dat van veel ghemalen graintkens ghemaeckt ende ghebacken is: om ons te leeren ver-duldicheydt in lijden, ende eendrachticheydt in liefde. 3. Hoe gaen wy tot hem? Seer ghebreckelick, te weten: 1. Luttel beweeght door het gelooue. 2. Met kleyne hope van ons leuen te beteren. 3. Koudt inde liefde Godts. Seer ondanckbaer ouer sijn weldaden. 5. Vol sinnelicke liefde tot ons seluen. 6. Gheheel mismaeckt van ontellicke gebreken. 7. Met flauwe begeerte van hem te behagen. Hier sullen wy een vast opset maken van alle dese gebreckelickheden te beteren: wy sullen ons ouer die, voor Godt beschamen: aenroepen sijn hulpe; ende om te verdienen van hem gheholpen te worden, soo sullen wy oodtmoedelick voordt-gaen: ons seluen gansch hem op-draghende, op dat hy in ons soude komen woonen, ende ons nae sijnen lieuen wille, volkomentlick regeren. | |
III. Tot wat een weerdicheydt ende volmaecktheydt dat wy behooren te arbeyden, als wy dit H. Sacrament begheeren te ontfanghen.1 TOt eene Engelsche suyuerheyt, ende heylicheyt Want is't dat de Engelen hen beschamen, als sy staen voor dit H. Sacrament, ouer de kleyne liefde, die sy in hen bemercken: wat moet doen, ende in hem gevoelen den mensch, als hy dit H. Sacrament niet alleen en begheert te aen-schouwen, maer oock te ontfanghen? | |
[pagina 416]
| |
2. Eene diepe oodtmoedicheydt: aenmerckende de oneyndelicke maiesteyt Godts soo oodtmoedelick, onder de ghedaente van broodt, komen tot ons, die eenen afgront zijn aller ghebreken. 3. Een gansch verloochenen van onsen eyghen wille, onder den lieflicken wille Godts: hem op-draghende al dat wy zijn, ende wesen sullen in der eeuwicheydt, ghereet om sijne Godtlicke maiesteyt in alles te ghelieuen. | |
IIII. Hoe dat wy ons sullen hebben dien dach, als vvy begheeren te communiceren.1. WY sullen ons 's morgens, soo haest als wy wacker worden, laten voor-staen, dat Christus ons in de Kercke met groote begheerte verwacht, om in onse siele te komen rusten. Dus moeten wy meer sorgen, om onse siele inwendichlick wel te vercieren met deuotie, dan om ons lichaem puntich te maken in kleederen; want hy en neemt gheen vermaken in schoone kleederen, maer in oprechte deuchden, goede begheerten, ende heylighe op-setten. 2. Als wy uyt den huyse gaen na de kercke, soo sullen wy bemercken de vreuchdt ende blijdschap, die onsen goeden Enghel ghevoelt, om dat hy ons siet gaen, om sijnen ende onsen Godt te ontfanghen. Daerom sullen wy hem bidden, dat hy ons wilt helpen, tot een weerdich bereydtsel ende salich ont- | |
[pagina 417]
| |
fanghen van onsen Heere ende Godt. 3. In de Kercke ghekomen wesende, soo sullen wy de H. Maghet Maria, ende alle Godts lieue Heylighen der welcker reliquien daer rusten, ende andere die wy meest toegedaen zijn, aen-roepen: ende bidden dat sy ons souden willen geselschap houden, in het ontfanghen van onsen Godt. Ende onse ooghen slaende op den autaer, met oodtmoedigher herten eeren het Heylich Sacrament; ende ons onweerdich achtende sijnder komste, sullen met den Publicaen segghen: Och Godt vveest my sondich mensch ghenadich. | |
V. Aenmerckinghen om deuotie te verkrijghen.1. WY sullen dencken, dat onsen oppersten Heere, ende Godt, in onse siele komt, soo wanneer wy het H. Sacrament ontfanghen. Den welcken wy voor sulcks met alle de krachten onser sielen, alle eere sullen bewijsen, ende hem als wesende onsen Godt ende alder-liefsten Heere, met een vol op-draghen ons selfs, aenbidden. 2. Dencken, dat wy in het midden der Enghelen zijn, de welcke al hunnen Heere louen en eeren, met alle de krachten haerder nature, ende gracie. 3. Dencken, dat wy niet meer ons selfs en zijn, ende dat wy ons seluen niet meer en moeten handelen als ons eyghen toebehoorende, maer als het ghene dat Gode toe-behoort. | |
[pagina 418]
| |
VI. Voor die vreesen te gaen, om hunne kleyne beteringhe.1. PEyst dat ghy gaet, als een sieck oft ghequetst mensche; tot den oppersten Medecijn, wien niet ongheneselick en is. Als een, die na de siele flau is van hongher ende dorste, ende daerom niet goedts doen en kan; tot een Godtlick bancket, om door het dickwijls nutten van dese spijse ende dranck vroom te worden, ende te verkloecken. Als nu getrocken uyt den poele uwer ghebreken; tot de fonteyne der gracien om ghesuyuert te worden. 2. Als een arm ghebreckelick mensch van alle gheestelicke goederen; tot den machtichsten ende milsten Heere der weereldt: Ende als een aen-ghe-nomen knecht tot Godts dienst; om den gods-penninck te ontfanghen sijnder gracie, ende te beghinnen hem te dienen. 3. Als eenen ghevanghen, door uwe quade passien, ghebreken, ende costuymen tot uwen verlosser, om van hem ontbonden te worden: ende als eenen oodtmoedighen misdader; om van uwen bermhertighen rechter gheholpen te worden, tot een beter leuen om hem behaghelick te dienen. | |
VII. Na de Communie.1. BEmerckt, dat, al is't dat uwe sonden vergeuen zijn, daerom nochtans uwe oude ghebreken niet uyt-gheroeyt en zijn: maer dat den duyuel met nieuwen strijdt v door die sal komen bevechten. | |
[pagina 419]
| |
2. Denckt op de gracie Godts, die ghy ontfanghen hebt, ende op de tegenwoordicheydt Godts in v; die v helpen sal, is't dat ghy vast wilt staen, ende neerstichlick v tot den dienst Godts begheuen. 3. Aensiet, hoe de Heylighen door het dickwijls nutten van dese Godtlicke spijse, in alle deuchden aen-ghenomen hebben: ende verweckt v, om dickwijls de selue te ghebruycken, ende v tot uwe salicheydt met de selue te verstercken. |
|