Den Lusthof der gheestelicke oeffeninghen

[p. 149]

Ghebeden
Om te lesen onder het H. Sacrificie der Misse.

Belijdinghe onser sonden.

ICk arm sondich mensch, kenne ende belijde, voor uwe Godtlicke Maiesteyt, o almachtighen eewighen Godt, dat ick dickwijls ende in veelderley manieren uwe moghentheydt seer grootelicks vertorent hebbe: waer af ick belijde mijne groote schuldt, ende het is my uyt de grondt des herten leedt. O goedertieren Salich-maker, die voor my aen den cruyce ghestoruen zijt: slaet uwe bermhertighe ooghen op my, ende vergheeft my door v bitter lijden alle mijne sonden. Ick make een vast opset, van nu voordt aen alle sonden te laten, ende my in alle mijne ghebreken te beteren, ia oock penitentie voor die te doen, ende met den eersten al te biechten. Ick stelle tusschen uwe strenghe rechtveerdicheydt, ende mijn stinckende sonden, v verdienstich leuen, ende de kracht van dese behaghelicke offerande: op dat ghy my soo langhe soudt willen sparen, van uyt dit ellendich leuen te roepen, tot dat ick gheheel met v versoent wesende, in alsulck een

[p. 150]

ghelooue, hope ende liefde volmaeckt ghevonden mach worden: dat ick mach weerdich wesen by v in v rijck terstondt te komen. Amen.

Ghebedt
Van den soeten naem Iesvs.

O Goeden Iesu, o alder-goedertierenste Iesu, o alder-soetsten Iesu, o Iesu sone van Maria, vol van ontfermherticheden ende gratien, o Iesu ontfermt v mijnder, na uwe groote bermherticheydt. O alder-goedertierenste Iesu, ick bidde v door v precieus bloedt, dat ghy voor alle sondaren hebt uytghestort, wilt afwasschen alle mijne sonden, ende wilt aensien my on-salighen sondaer, oodtmoedelick uwen Heylighen Naem Iesus aenroepende. O Iesus eenen soeten Naem, o Iesus eenen honich-vloeyenden ende sterckmakenden Naem. Wat is Iesus anders dan Salich-maker? Daerom, o goeden Iesu, maeckt my salich om uwen Heylighen Naem, ende behoudt my, die ghy van niet gheschapen hebt, dat ick in de eewighe verdoemenisse niet en gae. O Iesu en wilt niet toelaten, dat mijne boosheydt my verloren doet gaen. Ick bidde v, goedertierensten Iesu, en wilt

[p. 151]

my niet verdoemen, die uwe almoghende goedertierenheydt gheschapen heeft. O goeden Iesu bekent al dat uwe is in my, ende wascht uyt dat v niet toe en behoort in my, dat is de sonde. O Iesu ontfermt v onser, ter wijlen dat het tijdt is te ontfermen, ende en versteeckt ons niet in den tijdt des oordeels: wat profijt isser in v bloedt, als ic verdoemt soude zijn in d'eeuwighe pijne sonder eynde? want v de verdoemde niet en louen, o goeden Iesu, noch de ghene die neder dalen in der hellen. O alderbeminnelicksten ende begheerlicksten Iesu! laet my in-gaen in't ghetal uwer uyt-vercoren. O Iesu, salicheydt van alle de ghene die in v gheloouen! O Iesu, behaghelicken troost der ghener die in v hopen! O Iesu vergheuet van alle quade wercken, ende sonden! O Iesu Sone van Maria, stort in my uwe gratie, wijsheydt, ende liefe: op dat ick v volkomelick mach lief hebben, dancken, louen, ende eewichlick ghebruycken. Doet my in v verblijden, onder alle de ghene die uwen soeten Naem Iesus lief hebben. Die leeft ende regneert eewichlick sonder eynde. Amen.

[p. 152]

Groetenisse
Tot alle de leden Christi, ende sijns-selfs bevelinghe tot hem.

O Alder-weerdichste Hoofdt, ons Heeren ende Salich-makers Iesu Christi, een vreese van alle Potentaten, weest ghegroet voor ons met doornen ghecroont, ende met den riete gheslaghen. O alder-schoonste Aensicht ons Salich-makers Iesu Christi, weest ghegroet, om onsen wille bespoghen ende gheslaghen. Weest ghegroet aldergoedertierenste Ooghen ons Heeren Iesu Christi, voor ons met tranen ouergoten. Weest ghegroet honichvloeyenden Mondt, ende aldersoetste Kele ons Heeren Iesu Christi, om onsen wille met galle ende edick ghelaeft. Weest ghegroet alder-edelste Ooren ons Heeren, ende ons Salichmakers, om onsen wille met alle spijticheydt ende versmaetheydt vervult. Weest ghegroet oodtmoedighen Hals Iesu Christi, om onsen wille gheslaghen: ende alderheylichsten Rugghe, om onsen wille ghegheesselt. Weest ghegroet eerweerdighe Handen ende Armen ons Heeren Iesu Christi, voor ons aen den Cruyce ghespannen. Weest ghegroet aldersaechtmoedichste Herte ons Heeren ende Salich-makers Iesu

[p. 153]

Christi, om onsen wille totter doodt benaut. Weest ghegroet glorieuse Sijde ons Heeren Iesu Christi, om onsen wille met een lancie doorsteken. Weest ghegroet heylighe ende bermhertighe Knien ons Heeren ende Salichmakers Iesu Christi, om onsen wille in het ghebedt gheboghen. Weest ghegroet ghenadighe Voeten ons Heeren Iesu Christi, om onsen wille door-naghelt. Weest ghegroet gheheel Lichaem ons Heeren Iesu Christi, om onsen wille aen 't cruys ghehanghen, doorwondt, ghedoodt, ende daer na begrauen. Weest ghegroet alderdierbaerste Bloedt ons Heeren Iesu Christi, voor ons ouervloedelick uytghestort. Weest ghegroet alderheylichste Siele ons Heeren ende Salichmakers Iesu Christi, aen't Cruys om onsen wille in de handen uwes hemelschen Vaders beuolen. Met de selue siele, beuele ick v o hemelschen Vader, heden ende t'allen daghe mijne siele ende lichaem: alle mijne inwendighe ende uytwendighe sinnen: mijne gepeysen, woorden, wercken ende gheheel mijn leuen: alle mijn ouders, vrienden, weldoenders, ende alle de ghene voor de welcke ick schuldich ben te bidden, leuende ende doode: wilt ons voorstaen, bevrijen, ende beschermen van alle sienlicke ende onsienlicke quaden, nu ende inder eewicheydt, ende voorderen tot alle salicheydt. Amen.

[p. 154]

Ghebedt
Voor de gantsche Heylighe Kercke.

GOedertieren Godt ende bermhertighen Vader, ick beuele v, met oodtmoedigher herte, in de eenicheydt des goeden reucks van die alderheylichste Sacrificie, het gheestelick lichaem van uwen lieuen Sone: dat is, alle de staten ende leden der H. Kercke, ende alder-eerst, alle gheestelicke Ouerheydt: onsen H. Vader den Paus van Roomen, alle Cardinalen, Bischoppen, Abten, Prelaten, Doctoren, Pastooren, Bicht-vaders, Priesters, ende alle die eenighe ghewijde ordenen ontfanghen hebben. Gheeft een-ieghelick wijsheydt ende gratie, soo hen na hunnen roep van noode is, tot vermeerderinghe uwer glorie, ende tot salicheydt der sielen.

Ick beuele v alle Religieusen, ende alle gheestelicke persoonen van de gheheele weereldt: wilt hen oock uwe gratie vermeerderen, om weerdichlick te leuen na hunnen Heylighen roep, ende wilt hen al te samen bewaren in uwe liefde, datter niemandt van die oyt verloren en gae.

Ick beuele v oock, met gantscher affectie,

[p. 155]

alle weereldtlicke Ouerheydt der Heyligher Kercke, den Roomschen Keyser, alle Christen Koninghen, Hertoghen, Princen, Grauen, Heeren, Vorsten, Regeerders, Gouuerneurs van landen, steden, dorpen: wilt hen verstercken in het oprecht Christen ghelooue, ende wijsheydt gheuen, dat sy hun ondersaten moghen in deuchden regeren tot vermeerderinghe van uwe glorie, ende hunne salicheydt.

Ick beuele v oock onse Neder-landen, ende alle Christen Rijcken, ende Republijcken: dat ghy die door uwe hulpe ende benedictie, in ghestadighe vrede, ende het oprecht ghelooue wilt bewaren, ende bijsonderlick dat ghy alle die inwoonders van dese stadt, wilt vervremden van alle sonden, ende tot der deughdt vervoorderen.

Ick beuele v alle mijne Ouders, vrienden, ende weldoenders: wilt doch die beminnen, v behaghelick maken, ende van alle perijckelen der siele ende lichaem bevrijen.

Voordts ick beuele v alle Christen menschen der gheheele weereldt, in wat staet oft plaetse dat sy zijn: dat ghy een ieghelick, om v seluen, wilt verhooren, ende in hunnen noodt helpen. De rechtveerdighe verstercken, de bedruckte vertroosten, ende de sondaren bekeeren: op dat v bitter lijden aen gheene sielen verloren en gae. Laet uwe troostighe wonden, ende dierbaer

[p. 156]

bloedt, allen menschen te stade komen, in de ure hunder doodt. Bijsonderlick nochtans beuele ick v alle de ghene, daer ick schulich ben voor te bidden, ende die oyt van my eenich ghebedt begheert hebben, ende mijnder ghedachtich zijn in hunne ghebeden.

Ten laetsten beuele ick v oodtmoedelick my seluen, ende gheue my gheheel ouer in uwen ghebenedijden wille: wilt my helpen, dat uwe alder-salichste begheerte in my, ende door my, in alle dinghen volbracht mach worden, nu ende in der eewicheydt. Amen.

Ghebedt
Om gheheel gheschickt te wesen na Godts wille, ghemaeckt door den H. Thomas Aquinas.

BErmhertighen Godt, Gunt my, al dat v aenghenaem is vierichlick te begheeren, wijselick te onder-soecken, waerachtichlick te beminnen, volkomenlick te volbrenghen, tot lof ende glorie van uwen heyligen naem. Ordineert mijnen staet, ende al wat ghy begheert dat ick doe, gheeft my gratie dat ick het kan doen, soo't behoort, ende mijn siele salich is. Mijnen Heere ende Godt, gheeft my, dat ick tusschen de voorspoedt ende te-

[p. 157]

ghenspoedt deser weereldt, niet achterwaerdt en gae: dat ick my in voorspoedt niet en verheffe, noch in teghenspoedt niet en verflauwe. Dat ick my nerghens in en verblijde, dan in 't ghene dat my leydt tot v, noch en bedroeue, dan in 't ghene dat my vervremt van v. Dat ick niemandt en soecke te behaghen, noch en vreese te mishaghen, dan v. Heere maeckt dat my vernoeyen alle verganckelijcke dinghen, ende dat my in weerde zy al dat v aengaet, om v, ende ghy bouen al. Verdrietich moet my wesen alle blijdschap sonder v, ende niet en moet ick begheeren buyten v. Heere maeckt my behaghelick allen arbeydt voor v, ende verdrietich alle ruste sonder v. Helpt my, dat ick dickmael mijn herte op-heffe tot v; ende als ick verslappe, wilt my tot beteringhe vernieuwen. Maeckt dat ick onderdanich zy sonder teghen-segghen, arm sonder ghebreckelickheydt, suyver sonder besmettinghe, verduldich sonder murmuratie, oodtmoedich sonder geveynstheydt, blijde sonder lichtveerdicheydt, droevich sonder kleynmoedicheydt, rijpe sonder swaermoedicheydt, haestich sonder lichtveerdicheydt, bevreest sonder wanhopicheyt, waerachtich sonder dobbelheydt, goedt doende sonder vermetentheyt, mijnen naesten te vermanen sonder opgheblasentheydt, ende te stichten met woorden ende wercken sonder gheveynstheydt. Gheeft my o Heere mij-

[p. 158]

nen Godt, een wakende herte, dat van v niet ghescheyden en worde door curieusheydt, noch afghetrocken en worde door onbehoorlicke passien. Gheeft my een recht herte, dat niet nederwaerts ghekromt en worde door eenighe kromme meyninghe. Gheeft my een onverwonnen herte, dat niet af en wijcke door eenighe tribulatie. Gheeft my een vry herte, dat niet bedwonghen en worde door eenighe vervaertheyt. Gheeft my, o mijnen Heere ende Godt, een verstandt dat v kenne, neersticheydt die v soecke, wijsheydt die v vinde. Gheeft een leuen dat v behaghelick zy, gheeft volherdicheydt die v met betrouwen verwachte, ende een betrouwen, dat v ten laetsten omhelse. Gheeft my, dat ick door penitentie met v ghecruyst mach worden, ende dat ick in dit leuen, door uwe gratie alle uwe weldaden salichlick mach ghebruycken, ende hier namaels uwe blijdschap met wellusten in de glorie des eewighen leuens, mach aenschouwen. Amen.

Ghebedt
Om eene werckende liefde tot Godt te verkrijghen.

O Mijnen Salich-maker Iesu Christe, mijnen Godt ende Vader, mijnen Schepper ende Heere, ghy zijt den bloedighen lief-

[p. 159]

hebber mijnder siele, alle de hope ende troost mijns leuens. Ick aenbidde v met oodtmoedighe deuotie, ende beminne v uyt gantscher herte, gheheelick ende bouen al, ende neme voor my nu voordtaen, lieuer al te verliesen, dan v doodelick te vergrammen. Ick begheere vastelick in alles uwe heylige gheboden te volbrenghen, ende neme v alleen voor het laetste eynde van alle mijne wercken, ende den eenighen reghel van mijn leuen. Vereenicht, o goeden Godt, soo volmaecktelick mijn herte met v, dat ick met den Heylighen Paulus mach segghen: Ick leue, nu voordt, niet ick, maer Christus leeft in my. Ick belijde dat ick niet weerdich en ben mijn ooghen t'uwaerdt op te slaen, noch v met mijnen bevleckten mondt te noemen: bidde nochtans in alder oodtmoedicheydt, dat v belieue my arm sondich mensch aen te sien met de ooghen uwer bermherticheydt, daer ghy mede aenghesien hebt den Heylighen Petrum, na dat hy v gheloochent hadde: Magdalenam na dat sy de idelheydt der weereldt vervolght hadde: ende den moordenaer, als hy om sijn misdaedt aen den cruyce ghehanghen was. Gheeft my gratie dat ick met Petro de sonde mach laten, quaedt gheselschap vlieden, ende alle oorsaken der sonden schouwen: met Magdalena mach wasschen uwe heylighe voeten, met de tranen des waerachtighen be-

[p. 160]

rous ouer mijne sonden, drooghen met den hayre van oprechte penitentie, ende saluen met de salue van een deughelick leuen. Ende ten eynde met den moordenaer na een deughdelick leuen, in de laetste ure mach hooren, Heden suldy met my wesen in 't Paradijs. Amen,

Eene
Deuote offerande, in de welcke Godt den Vader sijnen alder-liefsten Sone gheoffert wordt.

O Alder-machtichsten saechtmoedichsten Vader: Ick offere v alle de pijnen ende smerten, 't verwijt, schimpen, onrecht, ende slaghen, alle de benautheden, vermoeytheden, druck, lijden, ende arbeydt uwes alderliefsten Soons Iesu Christi Ick offere v oock alle sijne heylighe leden voor my ghepijnight, sijn dierbaer bloedt, in sijne bittere passie voor my overvloedelick uytghestort, ende sijne bedroefde siele met alle hare krachten om mijnen wille van sijn heylich lichaem ghescheyden. Ick offere v ten laetsten, met al mijnder herte, Iesum uwen ghebenedijden Sone, gantsch ende gheheel, met al sijne oneyndelicke verdiensten, gratien, ende deuch-

[p. 161]

den, om mijnen wille veroodtmoedight, gepijnicht, ende ghedoodt, hanghende aen den cruyce. Dien offere ick v tot eene suyueringhe van mijne sonden, tot een versteruen ende uytroeyen van alle mijne quade passien, bekoringhen, ende ghebreken, tot een beternisse van alle mijne versuymelickheden, ende betalinghe voor alle mijne onachtsaemheden: tot lof ende danckbaerheydt van alle uwe weldaden, die ghy my door uwe milde bermherticheydt oyt ghedaen hebt. Amen.

Ghebedt
Om gheestelick met den Priester in de Misse te communiceren.

O Alder-minnelicksten Heere Iesu Christe, waerachtich Godt ende mensch, die tot v roepende zijt alle die gheestelicken dorst ende hongher lijden: mijn siele die heeft grooten dorst ende hongher na v. Wilt dan, o Heere, door de verdiensten van dit alder-heylichste Sacrificie, in de eenicheydt van het nutten des Priesters, met uwe godtlicke gratie in mijne siele komen, ende haer gheestelick lauen ende spijsen, van sonden suyueren, ende met deuchden vercieren: ende oock alle mijne ghepeysen, woorden ende wercken, met gheheel mijn leuen in de eenicheydt van v

[p. 162]

ghebenedijdt leuen, in alles v behaghelick maken Amen.

Ghebedt
Tot Maria de Moeder Godts.

O Alder-goedertierenste Moeder ende Maghet Maria, eenighe hope ende troost van alle arme sondighe menschen: Ick kome nu met een vast betrouwen tot v, ende stelle alle mijn toevlucht in uwe ghenade. Wilt dan my in uwe bermherticheydt ontfanghen, om sijnder liefde wille, die om mijne sonden in uwe teghenwoordicheydt heeft naeckt, ende vol wonden aen't cruys ghehanghen. O gloriose Maghet, verhoort my, die gheheel betrouwe op uwe lieflicke goedertierenheydt. Helpt my in al mijn leuen, troost my in alle quellinghe, verlost my uyt allen noodt. Verkrijcht my vromicheydt, om allen tentatien der weereldt, des vleeschs, ende des duyvels te verwinnen: Verwerft my, van uwen alderliefsten Sone, vergheuenisse mijnder sonden, beteringhe van mijn leuen, tijdt van penitentie, vermeerderinghe der deuchden, de gratie sijnder liefden, kinderlicke vreese, suyuerheydt des herten, lichamelicke ende gheestelicke ghesontheydt, goedt verstandt, ende memorie van sijne weldaden,

[p. 163]

heylighe wet ende Godtlicken wille, ende verlossinghe van al dat hinderen mach aen siele ende lichaem. Gheweerdicht v oock my in de ure mijnder doodt een ghestadighe behulpersse te wesen tot mijne salicheydt. Wilt oock mijn siele, ende alle de sielen van mijn ouders, vrienden, maghen, wel-doenders, ende alle gheloouighe menschen nu leuende, oft doode, verlossen van de pijnen der hellen, ende eewighe verdoemenisse, door de hulpe ende gratien van hem, die ghy in v maechdelick lichaem neghen maenden hebt ghedraghen, onsen Salich-maker ende verlosser Iesus, die ghebenedijdt is in der eeuwicheydt. Amen.

Vijfthien dinghen
Daer men daghelicks voor bidden moet.

1.	VOor de verheffinghe, peys, ende verbreydinghe der H Kercke. Pater nost. Aue.
2.	Voor alle Gheestelicke ende weereldtlicke Ouersten. Pater noster, Aue Maria.
3.	Voor de vrede ende eendrachticheydt der Christen Princen. Pater noster, Aue Maria.
4.	Voor het uyt-roeyen der ketterijen, ende de bekeeringhe der ongheloouighe.
5.	Voor den voordtganck in deuchden, ende vermeerderinghe van alle gheestelicke vergaderinghen.
6.	Voor de ghene, die in doodtsonden leuen, oft in perijckel zijn van daer in te vallen.

[p. 164]

7.	Voor de ghene, die van goeden wille zijn, oft wel beghonst hebben, oft oock in de gratie Godts zijn: dat sy moghen in de selue aennemen ende voordt-gaen in deuchden, tot den eynde toe.
8.	Voor ons seluen, onse ouders, vrienden, weldoenders, ende alle de ghene die ons oyt eenighe quellinghe aen-ghedaen hebben.
9.	Voor de ghene, die met de wapenen het Katholijck ghelooue, ende Christelijcke eendrachticheydt beschermen.
10.	Voor de ghevanghene Christenen onder de Turcken, Heydenen ende Ketteren.
11.	Voor de ghene, die met quellinghe, droefheydt, oft sieckte besocht worden.
12.	Voor de ghene die in hun uyterste zijn.
13.	Voor de ghene die arbeyden tot de salicheydt der sielen.
14.	Voor het landt, stadt, ende huysghesin, daer wy in woonen.
15.	Voor de gheloouighe sielen die in't vaghevier lijden.

Twintich vruchten
Van daghelicks het H. Sacrificie der Missen deuotelick te hooren.

1.	WY verkrijghen kennisse ons selfs: leedtwesen ende andere hulpe tot vergheuenisse der doodt-sonden van ons voorgaende leuen, ende begheerte om ons te beteren.

[p. 165]

2.	Veel daghelicksche sonden worden ons vergheuen, als wy met berou onser sonden, oft uyt deuotie, wijwater nemen oft ontfanghen, den Confiteor met den Priester segghen, voor onse borst slaen in de Eleuatie, ende als men seght drijmael Sanctus, oft Nobis quoque peccatoribus, oft Omnis honor & gloria, oft Agnus Dei, oft Domine non sum dignus: oock als wy de soete namen Iesus ende Maria eere bewijsen.
3.	De quade gheneyghelickheden worden in ons vermindert: eensdeels door de verdiensten Christi, die daer Gode sijnen Vader opgheoffert wordt, voor alle die in de H. Misse teghenwoordich zijn: Anderdeels door de affectien van liefde ende deuotie, die wy in ons tot Godt in de H. Misse verwecken.
4.	De tijdtlicke pijnen der sonden, die wy in het vaghevier souden moeten betalen, worden ons van Godt door de verdiensten Christi, ende het ghebedt der H. Kercke vergeuen, oft seer immers vermindert.
5.	Wy ontfanghen Christum gheestelick, als wy met waerachtich ghelooue daer teghenwoordich zijn, ende vermeerderen in ons sijne godtlicke gratie: ons worden oock open ghedaen de schatten van de heylighe passie Christi, om met die voor alle onse ghebreckelickheden Gode te voldoen ende te betalen.
6.	De begheerte om Godt beter te dienen, ende alle Godtvruchticheydt te beherten, wordt in ons meer ende meer ontsteken.
7.	De vijanden onser sielen, met alle hunne bekoringhen, alle eyghen soeckelickheydt,

[p. 166]

	sinnelicke wellusten, wereldtsche idelheydt, ende quellinghen des gheest, worden lichtelicker verwonnen.
8.	Alle onse ghebeden ende begheerten worden krachtichlicker van Godt verhoort: want sy in de H. Misse vereenicht worden met de verdiensten Christi, ende het ghebedt der heyligher Kercke, die eenighe bruydt Christi.
9.	De plaghen Godts om de sonden te castijden, soo wel die ghemeyne zijn voor gheheele landen, als die ons bijsonder aen-gaen, worden verbeden.
10.	Wy worden dien dach meer bevrijdt van alle perijckelen der sonden, ende andere quellinghen onser sielen: van ongheluck in tijdtlick goedt: ende van hinder in ons lichaem: 't zy dat wy reysen, oft niet.
11.	Wy krijghen dien gheheelen dach eene gherusticheydt onser conscientie, ende inwendighe blijdschap des gheests: wy zijn oock veel saechtmoedigher ende vriendelicker met een ieghelick.
12.	De benedictie Godts van tijdelick ende gheestelick goedt, komt ouervloedelicker ouer het huys daer wy woonen, ouer onsen arbeyt, koopmanschap, ende sorghe, als wy de H. Misse ghehoort hebben, ende Godts rijck voor al ghesocht hebben.
13.	Als wy daghelicks Misse hooren, wy zijn Godt danckbaer, wy voldoen hem voor sijne weldaden, ende dienen hem behaghelick.
14.	Wy vernieuwen ende vermeerderen in ons de dry Godtlicke deuchden, te weten, het ghelooue, de hope, ende de liefde; ende oeffe-

[p. 167]

	nen t'samen veel andere deuchden, als oodtmoedicheydt, leedt-wesen, Godts-diensticheydt, 't ghebedt, verloochenisse ons selfs, ende dierghelijcke.
15.	Wy krijghen deel in de ghemeynschap der Heylighen: dat is in alle goede wercken, gheestelicke oeffeninghen, gebruyck der Heylighe Sacramenten, ende der H. Sacrificien der Missen, die ouer al in de Katholijcke Roomsche Kercke ghedaen worden.
16.	Wy doen onder-standt, ende helpen de Heylighe Kercke hier noch strijdende in haren noodt.
17.	Wy verblijden de Heylighe Drijvuldicheydt, ende doen verheughen alle Godts lieve Heylighen in den Hemel, namentlick onsen goeden Enghel.
18.	Wy aerbeyden tot haestighe verlossinghe uyt het vaghevier, der gheloouighe ende salighe sielen, die daer noch in pijne zijn.
19.	Wy versekeren ons door Godts gratie van eene salighe doodt.
20.	Onse glorie in den hemel wordt daghelicks vermeerdert.