Logo DBNL
Den hemelschen handel der devote zielen (1625)

Den hemelschen handel der devote zielen

(1625)–Lodewijk Makeblijde–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Des Donderdaeghs.
Het heerlijck hof van den soeten naem Iesvs.

Meditatie.

+ OVersiet oock Des Donderdaeghs dat heerlijck hof van den hooch-weerdighen, alder-edelsten ende alder-soetsten Naem Iesus.

+ Ende ten eersten: slaet u oogen op-waerts tot desen H. Naem, ende siet hem verheven, tot troost van alle de ghenen, die door Iesum de eeuwighe salicheydt verwachten; blinckende claer als duysent Sonnen, de stralen sijnder glorie allesins uyt-worpende; ende met die de gantsche wereldt vervullende; door-schijnende, als een licht eenich suyver crystal, gantsch aerdtrijck tot een schrick der hellen, ende doorstralende de herten ende nieren der gheloovighen, tot vernieuwinge van alle hunne crachten in Godt.

+ Ten tweeden: Over-leght de besonderste weerdicheden van desen glorieusen Naem IESVS.

Ten 1. het is den Naem van den Sone Godts, van den Salich-maecker onser zielen, die ons verlost heeft met sijn dierbaer bloedt uyt de eewighe maledictie, ende ons ghekocht heeft het Rijck der hemelen; van den Emanuel, dat is, van den ghenen, die alleen t'samen Godt is, ende Mensche; Godt sonder moeder, Mensche sonder vader. Ten 2. het is eenen Naem van machte, victorie ende triumphe over den duyvel, de helle, de sonde, de wereldt, het vleesch, ende de doodt; onder welcke vyanden onse zielen laghen gevangen. Ten 3. het is eenen Naem van de alder-soetsten liefde, die den Sone Godts, sijn bruydt de heylighe Kercke vrijende, vercreghen heeft. Ten 4. het is eenen Naem van verdiensten, gratien, ende Godlijcke benedictien: want wie datter onder d'Enghelen ende menschen salich worden, vercrijghen dat door desen Naem. + Ten 5. Paulus noemt hem eenen Naem boven alle naemen; te weten in weerde, in soetigheydt, in beduydenisse, ende in moghentheyt; ende seght, + dat alle knien voor dien Naem moeten buygen. Hy leert oock dat niemandt dien Naem uytspreken kan, dan door den heylighen Gheest: ende Petrus verclaert, datter gheenen anderen Naem den menschen ghegeven en is, om salich te worden. Ten 6. desen Naem comt van de heylighe Dry-vuldicheyt, uyt de schat-camer der Godlijcker wijsheydt, ende is der Coninginne des werelts Marie, door eenen oppersten Enghel des hemels Gabriel eerst, voor haren loon, door Godts bevel verkondicht. O weerdighen Naem Iesus, die ons beteeckent, dat Iesus de sonde vernielt heeft, den Prince der werelt verdreven heeft, ende sijn Rijck gheeynt heeft, de helle berooft heeft, den hemel gheopent heeft, ende de weghen der salicheydt ghebaent heeft! O Naem van opperste victorie, van eewighe triumphe, van uyterste vromicheyt, van

onghemeten troost ende salicheydt! Druckt, O Iesu, uwen heyligen Naem in mijn herte, ende doet my in dien verblijden, door dien verwinnen, ende met dien triumpheren.

+ Ten derden: Bemerckt de vijf letteren van desen H. Naem: hoe sy over-een-komen met de vijf wonden, die Christus aen den cruyce ontfangen heeft, ende die hy uyt liefde tot ons, in sijn glorieus lichaem na sijn verrijsenisse gehouden heeft. Ten 1. daer is een-paricheyt in het getal, vijf wonden, vijf letteren. Ten 2. de boven-naturelijcke weerdicheydt ende cracht van desen Naem, ende sijnder letteren, spruyt uyt de verdiensten ende cracht van dese heylige wonden. Ten 3. dese letteren zijn als vijf sleutelen, om dese heylighe wonden Christi, die door onse onvolmaecktheden ende sonden ons gesloten zijn, te openen, ende door de selve tot hare schatten te gheraken. Ten 4.elcke letter beteeckent eenighe deught, die in Christus leven besondelijck van ons bemerckt moet wesen, over-een-komende met eenighe deser vijf wonden, door welcke deught wy de schatten deser vijf wonden deelachtigh worden. De letteren van desen weerdighen Naem zijn: I.E.S.V.S.

De eerste letter is I. dese beteeckent, Iver van Godts glorie ende der zielen salicheyt. Hoe dese deught in Christo gheweest is, bewijst hy selve, al sijn arbeydt, predicatien, heylich leven ende mirakelen tot desen eynde schickende, ende sijn heylighe Discipelen de gantsche wereldt over-sendende. +Dese deught moeten wy na-volghen in al ons doen en laten, ende tot het selve eynde gheheel ons leven voeghen. Soo sullen wy deelachtich wesen der wonde sijnder rechter-hant, die een handt is van moghentheydt ende wackerheydt tot wercken.

+ De tweede letter is E. dese beteeckent Eendrachticheydt, welcke deught hoe dat sy van

Christus behert is gheweest, blijckt daer uyt, dat hy ghenoemt wordt den + Hoeck-steen, beyde de mueren t'samen-sluytende ende versamende; dat + hy peys gemaeckt heeft tusschen Godt ende de menschen, den hemel ende de aerde, ende daerom na sijn verrijsenisse + menichmael sijnen peys ons wenscht. Hy heeft oock + te niet ghedaen de slincke wercken des tweedrachtighen duyvels, + hem verdrijvende uyt sijn Rijck, ende een peyselijcke Kercke in eenicheydt des gheests versamende. Dese deught moeten wy na-volghen, ende altijdt soecken met Godt ende met malckander in Christo (dat is, in Christus wet, exempel, beloften, ende gratie) vereenight te blijven. Soo sullen wy deelachtigh wesen der verdiensten der slincker-hant Christi, die alle onse slincke wercken, ende quade affectien verbeteren sullen.

+ De derde letter S. dese beteeckent Standtvasticheyt ende vroomicheydt van moede: dese deught heeft Christus soo volcomelijck gehadt, dat, al is't dat hy altijdt van sijn + onmondighe jaren af, tot het uyterste sijns levens in swaren arbeydt, perijckelen, vervolginghen, vreesen, ende pijnen gheweest is, noyt flauw nochtans gheweest, en is in't werck sijns Vaders, ende onser salicheydt, tot de doodt des cruyce in het selve herderende. Hem en heeft niet konnen beletten, noch de droefheyt van sijn Moeder, noch de verlatentheydt van sijn Discipelen, noch de tranen der dochteren van Sion, noch de teericheydt van sijn lichaem, noch de blasphemien sijnder vyanden, noch de swaricheydt der tormenten. Dese deught moeten wy na-volghen, alle goede begeerten die tot Godts eere dienen, vromelijck waer-nemende, ende die te werck stellende, ende alle ongestadicheyt in't oeffenen der deughden verdrijvende: om deelachtich te worden der verdiensten van de wonde der zij-

de Christi, ende ons herte, in de vromicheyt van Christus herte, te vercloecken.

+ De vierde letter is V. dese beteeckent Waerheydt; welcke deught Christus altijdt metter herten + bemindt heeft, met den monde geleert, ende met de wercken vol-brocht, ja soo behert, dat hy sy-selven + de Waerheydt noemt, ende den reghen van al dat wy moeten beminnen, spreken, ende doen. Dese deught moeten wy na-volghen, alle valscheydt hatende, alle gheveynstheydt, schouwende, alle loghenen vliedende, ende gantsch ons herte tot de liefde der waerheydt, dat is, der waerachtiger leeringhe, ende goederen voeghende: soo sullen wy deelachtigh worden der verdiensten van de wonde des rechter-voets Christi, die de weghen der waerheydt ghevonden, ende door-wandelt heeft, ende ons + met sijn exempelt tot die noodt.

+ De vijfde letter is wederom S. dese beteeckent Simpelheydt: welcke deught Christo wel toe-comt. Want na sijn Godtheydt is hy een een-voudich simpel wesen, oneyndelijck in alle volmaecktheden: na sijn menschelijck wesen en heeft + hy noyt eenich quaedt ghepeyst, ende alle quaedt met saechtmoedicheyt verdraghen, ja is + als een onnoosel lammeken ter doot geleydt, ende en heeft hem niet teghen-ghestelt, noch sijnen mondt open-ghedaen teghen de gene die hem doodden, ende heeft altijt het quaet met goet vergolden. Die hem na-volgen ende alle dobbelheydt van herten vlieden, van niemandt quaedt en vermoeden, saechtmoedelijck onghelijck verdraghen, alle menschen deught, voorspoet ende salicheydt gunnen, ende quaedt met goedt beloonen; dese worden deelachtigh der gratien, verdiensten, ende voldoeninghen van de heylighe wonde des slincker-voedts Christi, die noyt de weghen der geveynstheydt ende dobbelheydt ghewandelt heeft, maer wel

de selve om-worpende, nieuwe weghen der saligher een-voudigher simpelheyt gebaent heeft. Ten 5. dese vijf deughden in dese vijfletteren besloten, zijn als vijf costelijcke diamanten, die desen heylighen Naem vercieren, ende uyt-nemende weerdich maken. O Iesu onser zielen troost, druckt in ons herte de liefde tot uwen heyligen Naem, ende tot dese deughden, die hy besluyt; op dat wy soo komen moghen tot de schatten uwer wonden, ende haerder verdiensten deelachtigh worden.

+ Ten vierden: Weerdeert de eere, die desen hooch-weerdighen Naem geschiet, soo wel van de Enghelen ende Heyligen in den hemel, ende de geloovige Christenen op der aerden, als van de salighe zielen, die in't vaghe-vyer van hunne schulden worden ghesuyvert, om bequaem te worden Godts Rijck te besitten. Hoort oock met vreughde de alder-soetste lof-sanghen, die met d'alder-vermakelijckste melodije, van hemelsche ende aerdtsche voysen, ende alderhande instrumenten, soo wel hier boven van elcken choor der Enghelen ende Heylighen, als hier beneden in de vergaderinghen van de heylighe Kercke, ter eeren van desen Naem gheschieden.

+ Ten vijfden: Ondersoeckt andere vermakelijckheden, die in dit heerlijck hof van den soeten Naem Iesus, tot troost der Christene zielen te vinden zijn. Ende ten 1. bemerckt dry fonteynen, die uyt desen heylighen Naem vloeyen: Eene van glorie, wiens vloeten overvloedelijck den hemel door-loopen ende bedauwen, de Enghelen ende Heylighen aldaer met glorie vervullende. D'andere is van boven-naturelijcke gratien: dese vloeyt nederwaerts, ende door de heylighe Sacramenten bedauwt verscheydelijck alle die in Christo ghelooven, ende in't onderhouden van sijn wet arbeyden, om die in

alle deughden te doen groeyen. De derde is van bermhertigheydt, ende vloeyt onder d'aerde na het vaghe-vyer, tot verlossinghe der gheloovigher zielen, die daer lijden. Hoe vermakelijck is't ontrent dese vloeten te wandelen! hoe salich de costelijcke wateren der selver met lust te drincken! + Ten 2. de speel-hoven van desen Naem zijn de heylighe Engelen: de velden van desen Naem zijn alle devote herten. Wie sal begrijpen wat vreught dat hier, door de liefde tot desen heylighen Naem, ghevonden wordt? + Ten 3. hier zijn mijnen van het alder-costelijckste gout der liefden Godts: hier zijn oneyndelijcke schatten van boven-naturelijcke verdiensten, voldoeninghen, ende deughden. Hoe salich is't in dese mijnen te arbeyden, ende dese goederen met vyerighe ghebeden uyt te graven! + Ten 4. hier vindt-men eere, troost, wijsheydt, ende salicheydt, sonder eenighe droefheydt oft quellinghe.

+ Ten sesten: Merckt wat de liefde van desen Naem in onse zielen werckt: te weten, dat ghelijck als de Sonne op-gaet, ende ons naerder comt, alle groeybare dingen worden met jeught vernieuwt, ende komen rasch tot haer volmaecktheydt: alsoo met dat de liefde tot desen heerlijcken Naem in ons herte comt, dat verquict terstondt, ende voeght hem tot het oeffenen der deughden, om-helst al dat Godt behagelijck is, ende als eenen vruchtbaren acker, brenght allesins sijn vruchten voordt, tot salicheydt van sy-selven, stichticheydt van sijnen naesten, ende verheffinghe van Godts glorie. Dan worden ververscht de wortelen aller deughden, ontfanghende nieuwe vochticheydt van Godts gratie. Dan wordt in ons verweckt de jeught van 't saed der goeder wercken, ende al dat in ons is, wordt ten dienste Godts vercloeckt. Welaen dan mijn ziele, gheeft u tot liefde van desen

heylige Naem, op dat ghy uyt alle uwe cranckheden door de cracht van den selven eens mocht verrijsen.

+ Ten sevensten: Danckt Christus voor sijn bitter lijden ende schandelijcke doodt, waer mede, soo Paulus leert, hy besonderlijck desen heylighen Naem verdient heeft: Neemt desen Naem voor u wapeninghe teghen alle tentatien, ende voor een verweckinghe tot het oeffenen der deughden. Verblijdt u oock over sijn weerdicheydt ende eere, ende om de claerheydt sijnder stralen te verkrijghen, valt op u knien, ende lesende de na-volghende Ghetijden, bidt uwen Salich-maker, dat hy de vruchten van sijnen weerdighen Naem u wil deelachtigh maken.


Vorige Volgende