Spieghel historiael. Deel 3. Partie III en IV (1863)

Spieghel historiael. Deel 3. Partie III en IV

(1863)–Jacob van Maerlant, Philip Utenbroecke, Lodewijk van Velthem– rechtenstatus

Auteursrechtvrij

Vorige Volgende



[pagina 404]
IV partie. VI boek. (FragmentGa naar voetnoot1)).
................ IGa naar voetnoot2) Ga naar margenoot+ Doe men screef die jare ons Heren M C ende LVIGa naar voetnoot3) met eren, So wart keyser gecoren saen Derste Vrederic, hebbic verstaen, 5[regelnummer] Coenraets neve, sijns vorsaten. Vrederic sat in skeysers staten XXXVII jaer met gewelt. In desen tiden, alsmen telt, Regneerde in Vrankerike Lodewijc, 10[regelnummer] Philips vader, geweldelijc, Die na hem coninc wart gecoren. Ende onder coninc Lodewijc, als wijt [horen], So was in sine beste vaert Meester Pieter die Lombaert, 15[regelnummer] Die te Parijs biscop wasGa naar voetnoot4), Ga naar margenoot+ Die tbouc van sentencien las Ende maecte ende compileerde medeGa naar voetnoot5); Ende oec die grote glose gerede Vanden zoutre maecti dus, 20[regelnummer] Entie epystelen van Paulus Translaetteerdi ute vele dinghen; Ende tuschen die linien sonderlingen Uptie worde heifti geset Inden zoutre glose met; 25[regelnummer] Ende vele goeder orborlichede Maecti vanden santen mede, Ende goede sermoene wel geordineert Heifti vele gecompileert. In desen tiden oec omtrent 30[regelnummer] Was meester Pieter Comestor bekent, Die Scolastica Hystorie mede Maecte na die warede Uter heligher scrifturen cortelike, Wale ende orbarlike. 35[regelnummer] Uter hystorien van JoseppusGa naar voetnoot6), Die Jode was, ende mede aldus Van som den hedynen, die doe waren, Moeste hire in openbaren.
[pagina 405]
Maer gene dinghe seidire toe, 40[regelnummer] Die nie gescieden, hine wiste hoe. Ende na desen gewerke met trauwen Maecti verse van onser Vrouwen, Die ie hier sal doen verstaen, Eer ic vortwaert wille gaen: 45[regelnummer] ‘Oft mogenlic ware dat mochte gescien, Dat alle lande die wi sien, Ende alle gestuve ende crude mede, Ende alle drople waters te dien, Rosen ende gemmen, getelt met drien, 50[regelnummer] Lylyen ende alle vierighe stede, Alle hemelen, die luchte tienGa naar voetnoot1), Snee ende hagel ende al engien, Ende elkerlijc man ende wijf mede Van alrehande geslachtichede, 55[regelnummer] ‘Ende alle wijnde, die wayen int jaer, Ende alle vedren van voglen vorwaer, Ende van beesten alle geslachten, Ende alle risekine daer naer, Gras ende bome vorwaer, 60[regelnummer] Ende hare loverkine met machten, GlisGa naar voetnoot2) ende bies ende sterren claer, Ende alle vische ende alle aer, Ende alle berghe ende alle stene van crachten, Al dat es inder werelt achtenGa naar voetnoot3),...	voetnoot1) Verg. bl. 402, aant. Verg. bl. 402, aant. voetnoot2) De titel ontbreekt. Het laatste vers van het Vijfde Boek en het eerste van dit Zesde volgen bij Hoffmann, zonder eenige afscheiding, onmiddellijk op elkander. In het Hs. schijnt echter eenige ruimte voor eene sierlijke hoofdletter te zijn opengelaten: althans deze kolom c telt slechts 39 regels, terwijl de drie andere er 50, 48 en 49 hebben. margenoot+ Vinc. B. XXX. c. 1. voetnoot3) Lees: LII. Vinc. MCLIII. voetnoot4) Vinc. Sub quo (Ludovico) floruit magister Petrus Lombardus, Parisiensis episcopus. margenoot+ d. voetnoot5) Vinc. Hic librum sententiarum, qui nunc in scholis theologie publice legitur, laboriosum certe opus, ex multorum sanctorum patrum dictis utiliter compilavit. voetnoot6) Tusschen vs. 34 en 35 schijnen een paar verzen te ontbreken, waarvan de inhoud door het Latijn wordt aangewezen. Vinc. insuper et quedam incidentia ex historiis Iosephi Iudei et quorundam gentilium locis congruis inserens. voetnoot1) D.i. te dien, bovendien, daarenboven. Verg. vs. 48. voetnoot2) Glis, hier voor waterplant in 't algemeen, doch eigenlijk de bekende waterplant, die thans Iris heet. Kil. ‘Glis, Glisch, Flandr. i. lisch, Iris.’ voetnoot3) De geheele lofzang, waaraan bij Velthem nog het slotcouplet ontbreekt, luidt bij Vinc. aldus: Si fieri posset, quod arene, pulvis et unde, Undarum gutte, rosa, gemme, lilia, flamme, Ethera, celicole, nix, grando, sexus uterque, Ventorum penne, volucrum, pecudum genus omne, Silvarum rami, frondes, avium quoque penne, Ros, gramen, stelle, pisces, angues et ariste, Et lapides, montes, convalles, terra, dracones, Lingue cuncta forent, minime depromere possent, Que sis vel quanta, virgo regina Maria! Que tua sit pietas, nee littera nee dabit etas. De rijmen in het oorspronkelijke, door ons met cursief gedrukte letters aangeduid, zijn door Velthem in een vrijeren rythmus, met herhaling derzelfde rijmklanken, gelukkig nagevolgd.

Vorige Volgende