Maerlants werk. Juweeltjes van zijn hand

[p. 352]

Viola

[Origineel]

Viola, dat cruud staet
Cout der eerster naturen graet,
In den andren graet eist nat.
ii jaer machmen ouden dat,
Mar best es soe niewe ende grone.
Men maket met dusdanen doene
Seroep dat men eet violaet:
Violette met siedene bestaet
In water ende duet dor i cleet;
Met sukere dus est yreet.
Werdet van violetten groene,
So eist dan van betren doene.
Ets goet alsmen evet den rede,
Den lachame te ontbindene mede.
Ende maket olie violaet
Dus der mede, dat verstaet:
Men siet in olie die bloemen.
Die olie diemen ute siet comen,
Diemen duet dor i cleet.
Dats diemen violat heet.
Men sal em dien sijn hovet swert,
Eist dat hem van hitten dert,
Voroft, slaep salven der mede;
Dats hem grote behoudelichede.

[Prozavertaling]

Het kruid viola is koud in de eerste graad en vochtig in de tweede graad. Je kunt het twee jaar bewaren, maar vers is het op zijn best. Violenstroop maak je als volgt: kook viooltjes in water en zeef het geheel door een doek, doe er suiker bij en het is klaar. Wanneer het bereid wordt uit verse viooltjes, is het van betere kwaliteit. Het is goed tegen koorts en het werkt laxerend.

Op de volgende manier maak je hiervan violenolie: kook de bloemen in olie en de olie die je er dan uit ziet komen, zeef je door een doek. Dat noemt men violenolie. Iemand die hoofdpijn heeft door een teveel aan hete lichaamsvochten moet men hiermee het voorhoofd en de slapen inwrijven. Dat zal hem verlichting van de pijn geven.