Episodes uit Maerlant's Historie van Troyen
(1873)–Jacob van Maerlant–
AuteursrechtvrijNaar het te Wissen gevonden handschrift
[pagina 236]
| |
De strijd over de wapenen van Achilles.
| |
[pagina 237]
| |
Ghy heren, het dunct oec desen
Sekerlicke veel beter wesen,
6760[regelnummer]
Te stryden mit loeser talen,
Dan mitten sweerde, dat weet ic wale.
Mer ic ben een, dat weetty wel,
Die mitter tonghen niet en is snel,
Noch gheraect oec in den mont.
6765[regelnummer]
Oec is dat u, heren, cont,
Ghelyckerwys dat ic gheen man
En ben, die veel dinghen can,
So is Ulixes, die daer staet,
Een die nye en deed coen daet;
6770[regelnummer]
Myn is die daet ende syn dat woert,
Ende also gherne als men hoert
Syn tael mit groter gheer,
Also gherne siet men my int heer.
Nochtant waen ic, ende segghet u twy,
6775[regelnummer]
Dat hier gheen noot en sy,
Te tellen wat my is ghevallen,
Want het is meest cont u allen.
Ghy saghet mitten oghen an.
Laet Ulixes, die wyse man,
6780[regelnummer]
Segghen, hoe hy heft gheleft,
Want hys gheen oercondt en heft;
Het is by nacht al ghesciet,
Daerom en weten wys niet.
Het is waer, ic lyes voer alle dese lude,
6785[regelnummer]
Dat ic heyscen grote miede
Van mynen dienst ende van mynre daet,
Nae dien dat my ghescapen staet:
Groot is die miede ende die eer;
Nochtant heb ic verdient veel meer.
6790[regelnummer]
Ic weet wel, sy soud my blyven,
Woud my Ulixes niet verdryven.
Ic gave daerom oec herde cleen,
En daed Ulixes alleen,
Omdat hy hem sal beroemen,
6795[regelnummer]
Hoe dat hier die saken comen,
Ende allen die dat horen heden,
Dat hy teghen my heft ghestreden.
Nochtant waen ic dat van my
| |
[pagina 238]
| |
Niemant en twyfelt, wie ic sy;
6800[regelnummer]
Want ic daer my wel beroemen,
Wanen dat ic ben ghecomen;
Niemant en is so wel ghebaren,
Ic en daer hem wel eyschen twaren
In allen have voer alle baroene:
6805[regelnummer]
Ic ben comen van Thelamoene,
Die stout was ende goet
Ende yerst mit Jason bestoet
Te varen om dat gulden vlies;
Nestor weet wel die waerheit dies,
6810[regelnummer]
Die daer mede in Colcos om was.
Oec was hy, syt seker das,
Die yerste, die Troyen wan
Mit Hercules den stoutten man.
Den loen, die hem daerom was ghegeven,
6815[regelnummer]
Heft ghecost menghen syn leven.
Eachus dat was syn vader;
Ghy weet dat wel allegader,
Dat hy stout was ende coen,
Ende coninc van Mirmidoen.
6820[regelnummer]
Jupiter die lyden das,
Dat Eachus syn soen was,
Ende wan hem by Egynen,
Ulixes! wes wiltu dy pynen?
Du biste quaet, dat weet men wale,
6825[regelnummer]
Dattu teghen my houdes tale!
Nochtant ben ic, wildyt horen,
Van mynre moeder bat gheboren.
Myn moeder Esiona
Was oec Jupiters nicht na,
6830[regelnummer]
Want Jupiter wan Dardaniuse
Te Troyen maecten hy en, in die stat.
Van hem quamen, men weet wel dat,
Ylus ende Asseracus,
6835[regelnummer]
Lamedon ende Priamus.
Ga naar margenoot+Dus ben ic van den besten ghebaren
| |
[pagina 239]
| |
Van Europen veel te voren,
Ende vanden besten van Asia
Van mynre moeder Esiona.
6840[regelnummer]
Nochtant en segickes niet bydy,
Ghy heren, dattet recht sy,
Dat ic die wapen heb hierom;
Mer dat ic meen, dat is die som,
Dat Ulixes is een quaet,
6845[regelnummer]
Die hier int ghedinghe staet
Teghen my te houden tale.
Ic eysche die wapen, weet dat wale,
Van recht ende niet van edeldom.
Achilles was, des houd ic roem,
6850[regelnummer]
Myns oems soen ende ic die syn.
Want Thelamoen die vader myn
Ende Peleus waren ghebroeder
Beide van vader ende van moeder,
Dus eysche ic dat men my gheve,
6855[regelnummer]
Dat my van mynen edelen neve
Versterf ende van rechter ore.
Nochtant weet ic wel ter core,
Dat Thelamon myn ouste broeder,
(Dien Esiona myn moeder,
6860[regelnummer]
Doen myn vader doet was bleven,
Synen naem hem deed gheven,
Want hy yerst Teuccer was ghenant.)
Woud hy der aen slaen syn hant,
Naere waer hy der, dan ic, een deel.
6865[regelnummer]
Mer hy gheeft my al gheheel,
Dat hy der aen mit recht heeft.
Ulixes, du doets quaet, God vergeeft!
Als my dunct, in allen dinghen.
Wylstu dyn ghesclechte mynghen
6870[regelnummer]
Onder dat onse, dat is misdaen.
Du bist comen, wiltu verstaan
Van den valschen Sysiphus,
Die snachs inder lude huys
Om die diefte conde crupen;
6875[regelnummer]
Noch canstu wel na hem sclupen
Ende hebs van hem die natuer,
Want du cans stelen wel ter cuer,
| |
[pagina 240]
| |
Het is allen Griecken wel cont,
Dat hy amys was langhe stont
6880[regelnummer]
Dynre moeder ende hyse verriet;
Parces en bestaet dy niet.Ga naar voetnoot1)
Van hem is dy gheboren an
Dattu bist so valschen man.
In sulcken doen sal men dy prysen.
6885[regelnummer]
Sal men my bydy ontwysen
Die wapen, omdat ic ten stryde
Gherne quam ende by tyde
Sonder ghebot ende bedwanc?
So is myn gheluc te cranc.
6890[regelnummer]
Men gef se Ulixes best,
Die der node quam ende lest,
Ende hem selven verwoyt maecten;
Het waer best, dat hys missaecten!
Ghemaect had hy een ploech,
6895[regelnummer]
Dies menech mensche seer loech;
Daer in ghebonden oec, Godweet,
Enen esel ende een gheet.
Syn lant ghinc hy daer mede eren,
Alsof hy hem woud gheneren.
6900[regelnummer]
Hy ghinc sayen sout voer coren;
Hier moegdy grote scalcheit horen.
Dit deed hy in dier ghebaer,
Of hy uytten synne waer.
Wie verscalcten hem, wie wist covent?
6905[regelnummer]
Dat was des outs Namplus kynt,
Palamedes, die synt berechte
Coninghen, greven, heren, knechten,
Ende al dit heer mit groter eren.
Hy cond behendicheiden noch mere
6910[regelnummer]
Dan Ulixes, dat weet ic wel.
Doen hy hem tonen sach dat speel,
Woud hy weten apenbaer,
Of hy uytten synne waer.
Aldaer hy erende ghinc aldus,
| |
[pagina 241]
| |
6915[regelnummer]
Ga naar margenoot+Nam hy syn kynt Thelamacus
Ende settent voer hem in die vore,
Want hy woud wel ter cuere
Weten of hy waer sonder vroede,
Dat hys niet en soud hoeden.
6920[regelnummer]
Mer tyerst dat Ulixes quam
Ten kynde, en was hy niet gram,
Dat hyt yet mocht doen doden.
Daer nam men mit ghewelde den bloden,
Was hy droeve ofte blyde,
6925[regelnummer]
Ende brachten hem hier te desen stryde.
Mer dat is u wel cont, ghy heren,
Willen wyt ter waerheit keren,
Dat die wysheit ende die raet
Palamedes synt was quaet.
6930[regelnummer]
Daer wert om ghekort syn leven.
Ulixes hadt daertoe ghedreven
Dat men hem aenteech mit ghewoude,
Dat hy dat heer verraden woude
Ende hy den scat van synre wedden
6935[regelnummer]
Begraven had onder syn bedde,
(Dies menich coninc was bedroeft)
Ulixes, dien ghy selven groeft!
Mer doen hy ontginc ter noot,
Had hy en synt welna doot,
6940[regelnummer]
Ghy weet wel waer, in enen putte.
Die wapen syn u seer nutte,
Synt dat ghy uwes ondancs hier quaemt.
Het is wonder dat ghy u niet en scaemt.
Ghy daedt daeraen te grote scande
6945[regelnummer]
Allen ridderen van den lande,
Dat ghy u maecten uytten synne.
Om dat ic tierst quam daerinne
Onghevraecht ende onghebeden,
Ende oyt mit goeden wille strede,
6950[regelnummer]
Sal men ons bydien ontwysen
Ons recht? Dat sal mesprysen
Menich man wel langhe hiernaer
Aver menich hondert jaer.
Nochtant ghy heren, verghave Got,
6955[regelnummer]
Dat Ulixes weer sot,
| |
[pagina 242]
| |
Ofte van natueren verwoet!
(Ic waent ons allen waer goet.)
Ende hy niet comen en waer
Mit ons voer Troyen haer,
6960[regelnummer]
Want hy heft ons beraden
Veel scanden ende scaden.
Hy was algader maker des
Ende bereit, dat PhilochetesGa naar voetnoot1)
Peans soen van ons is los,
6965[regelnummer]
Die bleven is in Lemnos.
Dies wy allen hebben scande,
Dat hy is in dien woesten lande;
Het mach hem costen syn lyf.
Ic waen, datter in en is man noch wyf,
6970[regelnummer]
Want die wyf hier te voren,
Daer ghy wonder af moghet horen,
Vermoerden daer alle haer man;
Dat hevet woeste ghemaect dan.
Daer seid men my dat hy onsochte
6975[regelnummer]
Leghet in een haghedochte.
Wrake te bidden is hy gewoen
Altoes aver Laertes soen.
Daer leecht hy ende bidt op Gade;
Sy en sullent niet wreken node,
6980[regelnummer]
Want syn roepen ende syn carmen
Mocht enen steen ontfarmen.
O wy! of hy hier mit ons waer!
Ic waen so goet in onse schaer
Engheen en waer, so hy es.
6985[regelnummer]
Dien ontstac ons Ulixes
Ende ic seg u, hoet daertoe quam.
Ulixes wistet ende vernam,
Dat hy had Hercules strale,
Daer men die waerheit af weet wale,
6990[regelnummer]
Wie datter mede wert ghewont,
Dat hy cume meer wert ghesont.
| |
[pagina 243]
| |
Dat woud hy proeven apenbaer,
Of dat die rechte waerheit waer.
Hy die valsche es ende fel
6995[regelnummer]
Deed dattet hem eens ontfel,
Ga naar margenoot+Ende hy hem wonden in synen voet,
Daer was hy na doet ghebloet.
Die wonde vuulden ende stanc;
Philocetes wert soe cranc,
7000[regelnummer]
Alsoe als hem selven dochte,
Dat hy ons volghen niet en mochte.
Ulixes brochten hem voer doghen,
Dat hy niet en const ghedoghen
Dien stanc, die quam van synre wonden,
7005[regelnummer]
Ende hiet hem, dat hy een stonde
In Lemnos oec soud wesen,
Totdat hy waer ghenesen.
Hy seid, dat hy doer gheen sake
Hem en liet hebben brake.
7010[regelnummer]
Siet, ghy heren! mittesen rade
Ende mit alsulcken moerdade
Heeft hy ghehoent onse heer.
Nu heeft hy sonder lyfneer
Philocetes ghelaten
7015[regelnummer]
(Dat is scade groot uyttermaten)
In Lemnos meer dan tien jaer,
Ende men seghet ons averwaer,
Dat hy wilde vrocht moet eten.
Syn cleder syn seer verscleten.
7020[regelnummer]
Hercules strale heft hy daer,
Daer Calcas af seghet voer waer,
Dat Troyen blyft al onghewonnen,
Tensy dat wy se ghewynnen connen.
Ic segt u, waerby dattet coemt:
7025[regelnummer]
Hercules, dien men dicke noemt,
Scloech int broec dat heet Lerna,
Enen worm, hiet Ydia,
Daer in venynden hy syn strale.
Men weet daer af die waerheit wale,
7030[regelnummer]
Wie datter af wort ghewont,
Dat hy moet blyven onghesont,
Hem en quame sulcken meister an,
| |
[pagina 244]
| |
Die wel fenyn ghenesen can.
Hier meed soud men vervaren
7035[regelnummer]
Die van Troyen sonder sparen.
Laertes soen heft se ons ghenomen,
Got moet hem daerom verdoemen.
Verghave Got, dat Namplus kynt
Levede ende ons waar omtrint;
7040[regelnummer]
So en hadden wy hem niet verloren,
Want doer die scande ende den toren
Deed hy hem tallen tyden
Te meer te voren in den stryde
So langhe, dat hy al becochte.
7045[regelnummer]
O wy, dat moerdadighe ghedochte!
Hoe langhe wast hem in den moede,
Dat hem Namplus soen, die vroede,
Vroet maecten, dat hy was verwoet!
Bydien groef hy dat grote goet
7050[regelnummer]
Onder Palamedes bedde,
Dat was hem een swaer wedde.
Had Palamedes dat gheweten,
Dies der ic my wel vermeten,
Hy hadt mitten lyve becocht.
7055[regelnummer]
Dus heft hy onse baroen ghebrocht
Som in ellende, som in den doot,
Ende ons allen ghedaen scade groot.
Om dese sake ende om el niet
Ist dat men Ulixes ontsiet.
7060[regelnummer]
Dat is die waerheit, dat weet ic wale,
Dat hy bet in syn tale
Want hem is een scande ghesciet,
7065[regelnummer]
Des hem is een swaer verdriet.
Leste in den groten tornoy,
Daer Nestor had groot vernoy,
Want syn ors dat was ghewont
Ende hy selven te dier stont
| |
[pagina 245]
| |
7070[regelnummer]
Was onder die voet ghevelt,
Hy riep lude mit ghewelt
Aen Ulixes ghenaeden.
Van wonden was hy verladen,
Ende oec cranc ende traech van oude.
7075[regelnummer]
Ulixes die liets ghewouden
Ga naar margenoot+Der aventueren ende ghinc vlien.
En haddict selven niet ghesien,
Nestor, hy waer der bleven doot.
Oerconde hem, die doer den noot
7080[regelnummer]
Ducke riep aen Ulixes;
Syns selfs gheselle Dyomedes
Riep: “Waer wiltu, blode saghe!
Sullen wy heden in desen daghe,
Nestor hier laten versclaen;
7085[regelnummer]
Soe is ons eer seer ghedaen.”
Het was om niet, al dat hy riep.
Ic haeste my saen ende liep
Al daer Nestor lach ghevelt.
Ic halp hem mit ghewelt
7090[regelnummer]
Dat hy van daer mit eren quam;
Dies was menech Troyen gram.
Doe maecte Nestor grote claghe
Aver hem ten naesten daghe,
Ende seid, hy hadden verraden,
7095[regelnummer]
Omdat hy hem alsoe verladen
In die viande liet sonder noot,
Daer hy na was bleven doot.
Ulixes wysdem selven saen;
Dat men hem alsoe liet staen
7100[regelnummer]
Sonder hulp int ghevecht,Ga naar voetnoot1)
Dat waer van sulcker saken recht.
Ic sach, dat menich Troyen op hem liep,
Ende hy ghenade sere riep
Aen syn ghesellen al te samen,
7105[regelnummer]
Die hem al te spade quamen.
Wy ontfarmden synre pynen,
| |
[pagina 246]
| |
Want ic sach hem in syn aenschyne
Verweloes ende herde bleec,
Ende hy veel bet gheleec
7110[regelnummer]
Dat hy doot weer dan levende.
Hulp riep hy aen my al bevende,
Mer dat deed hem die noot.
Ic voer in die porsse groot,
Al daer hy ghevallen lach.
7115[regelnummer]
Alsy wil op enen dach
Ende die viande versament syn,
Come onder die taerge myn!
Daer sal hy tonen aen syn ghelaet,
Hoe hem syne bloetheit staet.
7120[regelnummer]
Ende hoe hy teghen my stryden can.
Nochtant hoert noch meer daeran.
Doe ic hem dus in staden stoet,
Was hy ghewont ende bebloet,
Dat hy niet langher staen en mochte.
7125[regelnummer]
Mer doe ic hem succors brochte,
Ende hy sach, dat hy mocht ontcrupen,
Ghinc hy uytter porsse sclupen,
Ende ghinc vlien in dier ghebaer,
Alsof hy niet ghewont en waer.
7130[regelnummer]
Ghy heren! hoert my bat voert.
Hector quam eens uytter poert,
Die die beste sekerlicke
Was van desen eertrycke.
Mit hem quamen ridders goede.
7135[regelnummer]
Soud men lude van hoghen moede
Maken, sy warens wel weert.Ga naar voetnoot1)
Ulixes! doe waerstu verveert
Ende niet twaren du alleen,
Mer veelna al theer ghemeen.
7140[regelnummer]
Soe seer ontsach men syn heer,
Syn goede sweert ende syn speer.
Doe ghemoetten ic den stoutten man,
Doent al voer hem wycken began.
| |
[pagina 247]
| |
Ende stac hem, dat hy achterwert
7145[regelnummer]
Was gheneghen op syn pert.
Achilles was te dien tyde gram
Om die joffrouwe die men hem nam,
Die Aghamennoen hem onthelt.
Hector vraghede op dat velt
7150[regelnummer]
Wie teghen hem ioesteren woude.
Doe antworden ic dat ic soude
Teghen hem ryden lyf teghen lyf.
Oec baet ghy my, blode katyf,
Ende ander heren, dat icket dade.
7155[regelnummer]
Ic deedt gherne by uwen rade.
Ga naar margenoot+Myn gheluc was, dat wetic wel,
Dat ic voer hem niet en vel.
Ende hy oec my niet en verwan.
Synt quam .... ende syn manGa naar voetnoot1)
7160[regelnummer]
Mit enen herde groten heer.
In den wille ende inden gheer
Waren sy allen bevaen,
Dat sy wouden ons versclaen,
Ende onse scepe verbernen al,
7165[regelnummer]
Die wy hadden groet ende smal.
Al hier ter stat so mostet bliven,
Dat sy ons wouden verdriven.
Waer was doe Ulixes,
Die so vroet van talen es?
7170[regelnummer]
Die brant was in die scepe comen,
Ende waren ons na alle ghenomen;
Ende synt wast oec twewerf
Dat men se alle der niet en bederf.
Greeft my die wapen, dat bid ic u,
7175[regelnummer]
Voer alle die scepe nu;
Ende oec syt des vroet ghenoech,
Dat die wapen niemants ghevoech
Bet en syn, dan my alleen;
Ulixes ister toe te cleen.
7180[regelnummer]
Dus doet ghy den wapen so groot eer
Als ghy my doet, ofte meer.
| |
[pagina 248]
| |
Wes mach hem Ulixes beroemen?
Wat eren is van hem comen?
Was hem dan dat eren ghenoech,
7185[regelnummer]
Dat hy den coninc Resus scloech,
Die by nachte was vermoert,
Daer hy te Troyen voer die poert
Ghelogiert lach mit synen heer?
Hy mochtet wel doen sonder weer.
7190[regelnummer]
Dolona, die Troyen bade,
Die onghewapent was ende blode,
Dien scloech hy doot, dats manheit groot!
Hy scloech en sonder weer doot.
Is dat syn manheit al,
7195[regelnummer]
Dat hy in der nacht stal
Paladium? dat can hy wael,
Het is hem van ghesclechte wael,
Diefte ende moerdadecheit;
Eer is hem onghereit.
7200[regelnummer]
Dit is algader des nachts ghesciet;
Noch en waer hy te prysen niet
In ghenen doen groet of cleen,
En dade Dyomedes alleen.
Ist nochtant, dat ghy wilt gheven
7205[regelnummer]
Die wapen, die waren myns neven,
Ulixes den bloden man,
Soe doet wel ende deylt se dan,
Ende gheeft die meeste helt
Dyomedes, die dat velt
7210[regelnummer]
Ducke verweert mit synre scare,
Ende doot scloech den sagittare.
Nochtant dunct my Ulixes dulle,
Ic en weet wat hem die wapen sullen:
Want hy by nacht pleecht te crupen
7215[regelnummer]
Ende die lude te besclupen,
Ende hout hem licht int harnasGa naar voetnoot1)
Omdat hy wil wesen ras,
Ende oec te vlien syn snel.
Die helm syn, ghebruneert wel,
7220[regelnummer]
Verlicht mit menghen dueren steen,
| |
[pagina 249]
| |
Al daer hy stelen gaet alleen,
Sal wroeghen syn misdaet;
Dat sal hem wesen herde quaet.
Ic weet wel, sy is hem te swaer!
7225[regelnummer]
Syn hals en mach niet, voerwaer,
Ghedraghen also groten last,
Al waer hy noch also vast;
Noch hy en heft oec niet die cracht,
Dat hy den starcken Peleusscacht
7230[regelnummer]
Mit synen armen mach gherichten;
Hoe soud hy der dan meed vechten?
Noch den scilt, die wilen maecte
Vulcanus, die wel gheraecte,
Ga naar margenoot+Die so wael smeden can,
7235[regelnummer]
Ende scriven beesten ende man,
Daer hy aen ghescreven heeft,
Al dat in der werlt leeft.
Aen den scilt mach men besien
Die werlt, ghedeelt in drien,
7240[regelnummer]
Alle ryvieren ende berghen,
Gyganten, cropelen ende dwerghen,
Ende alle die lude, hoe sy heten.
Daer staen aen die planeten,
Die teiken vanden sodiaken,
7245[regelnummer]
Ende alle die sterre ende alle die saken,
Die boven staen aen den troen.
Twaren hy waer al te scoen,
Ende alte goet ende alte swaer
Dire luchter hant, die daer naer
7250[regelnummer]
Altoes staet nacht ende dach,
Hoe sy die lude honen mach.
Wat wilstu eyschen, verdwaest man,
Datty ghehelpen niet en can,
Ende datty herde seer mach scaden?
7255[regelnummer]
Du bister meed al verladen.
Het sal een sake wesen,
Dier du niet en cans ghenesen,
Men en sal dy niet meer ontsien,
Mer du en sals niet moghen ontvlien.
7260[regelnummer]
Dus saltu verweloes blyven doot.Ga naar voetnoot1)
| |
[pagina 250]
| |
Die vlucht, die dy uytter noot
Heft gheholpen menichwerven,
Ende die ghy wael soudt node derven,
Sal dy dan syn onghereet.
7265[regelnummer]
Oec wil ic well dat ment weet,
Dat die scilt, die du draghes, blode!
Die selden heeft ghesyn in node,
Is onghequest ende onghescuert;
Die myne heft soe veel besuert
7270[regelnummer]
Beide van steken ende van sclaghen,
Ic en mach en niet langher draghen.
Nochtant wat sal grote tale
Sonder daet, ic wil dat wale
Becortten soe dat ment pryst.
7275[regelnummer]
Ic en wil niet, dat men der af wyst
Emmermeer enech vonnesse;
Noch sy drie, noch sy sesse.
Ist dat die heren willen ghehinghen,
Men sal myns neven wapen brenghen,
7280[regelnummer]
Die soe starc was ende soe goet,
Soe haefs, so milde ende so vroet,
Ende werpse in enighen tyde
Te midweghen inden stryde,
Als den stryt ten wreesten staet:
7285[regelnummer]
Can Ulixes sulc beraet,
Dat hy se dan mach ghewynnen,
Ic laetse hem hebben met mynnen.
Mer of hy se niet ghewynnen en can,
Ic allene ende el gheen man,
7290[regelnummer]
Ic wilder mitter vaert toe gaen.
Mach ic die viande daer af sclaen,
Ende ic die wapene ghecryghe
Mit vromicheden in den wyghe,
Soedat ic se ten tentten brenghe,
7295[regelnummer]
Laet se my sonder ghedinghe
Ghebruken, des bid ic u;
Ander dinc en gheer ic van u.’
Ayax had syn taele gheint;
| |
[pagina 251]
| |
Tfolc stont omt parlement,
7300[regelnummer]
Die maecten saen een gherot
Ende seiden: ‘Alsoe help my Got,
Wat sal hieraf langher tale?
Ayax sprect uyttermaten wale.’
Mer Ulixes is opghestaen:
7305[regelnummer]
Doe sweghen die lude saen.
Ene wile heft hy ghesweghen,
Ende die oghe nederghescleghen.
Tgeluc, dat hy talre stont
Van talen had in den mont,
7310[regelnummer]
Was hem daer ter wylen mede,
Ga naar margenoot+Als gheproeft wert daer ter stede.
Mettien sach hy op die heren,
Die hem allen daer toe keren,
Te horen wat hy spreken sal:
7315[regelnummer]
Vroetscap doech cleen sonder gheval.
‘Ghy heren,’ sprac hy, ‘van Grieckenlant,
Dit is u allen wel becant,
Haddy uwen wille ende ic mede,
Achilles grote vromichede
7320[regelnummer]
En waer niet dus saen gheleden,
Noch wy en hadden niet ghestreden
Om syn sierlicke ghegare;
Want hy der selven voecht af ware.
Mer omdat die aventuere,
7325[regelnummer]
Die wandel, fel is ende suere,
Ons den prinche heft ghenomen,
Moetter ons ghedinghe af comen.’
Hy weenden, doen hy sprac die woert.
‘Wien dunct u, heren! dat bet toehoert
7330[regelnummer]
Des stoutten Achilles ghegare,
Dan hem, die hem bracht hare?
Ghy heren, nu marcket des:
Dat Ayax dulle van woerden es,
Ten sal hem niet vromen; ende ic heb recht:
7335[regelnummer]
Dat men my vroet hetet echt,
Als ghy hebt ghewest verladen,
Dat en sal my mit recht niet scaden;
So heft u ghevroemt myn tonghe,
Die ducke voer ouden ende voer jonghe
7340[regelnummer]
Heeft ghetaelt al doer die eer;
| |
[pagina 252]
| |
Nu moet si taelen voer haren heer.
Nu en benyt niet mynen sin:
Een yghelic neem syn ghewyn,
Alst mach ghescien, dat raed ic hem.
7345[regelnummer]
Ic bens vroe dat ic vroet ben.
Ic en beroeme my seer niet,
Wat mynen vorders is ghesciet.
Haer daet ende haer gheval
En mach ic niet ghesegghen al.
7350[regelnummer]
Mer Ayax woud hem beroemen,
Dat hy van Jupiter is comen:
Soe ben ic oec, wildyt horen,
Alsoe na van hem gheboren.
Myn vader dat is Laertes;
7355[regelnummer]
Acryssius, des syt ghewes,
Wan hem, die quam van Jupiter.
Dit ghesclechte en is niet ver
Van desen noch van haren neven.
Ten was niemant des lants verdreven,
7360[regelnummer]
Als Peleus was, Ayax oem.
Nu neemt deser reden bet goem:
Myn moeder was van groten pryse,
Gheboren van Marcuryse;
Al ben ic edelre vander moeder,
7365[regelnummer]
Ende myn vader syn broeder
Niet en verscloech, alse Peleus
Synen broeder deed Focus,Ga naar voetnoot1)
(Daer hy des lants was om verdreven
Ende in ellende waer bleven
7370[regelnummer]
Ommermeer sekerlicke,
Ten waer by Thetis huwelicke)
By dien en eysche ic die wapen niet.
Proeft, marcket ende besiet:
Heb ic se niet wael verdient?
7375[regelnummer]
Nu merct wale, myn vrient:
(Hier is soe menich hoghe baroen)
Dat Peleus ende Thelamoen
Ghebroeder waren, sal bedy
Ayax hebben voer my
7380[regelnummer]
Die wapen, van rechter ore?
| |
[pagina 253]
| |
Den gheen, die die meeste aventuere
Heeft ghehadt in al syn leven,
Sal men se mit recht gheven
Ende meest int heer heft verdient.
7385[regelnummer]
Sal men se gheven den naesten vrient,
Ghy weet dat wel allegader,
Dat Peleus noch levet, syn vader,
Ga naar margenoot+Ende so doet Pierus, syn kynt.
Het is beter veel, dat men se sint
7390[regelnummer]
In die stat te Scitia,
Peleus synen vader na,
Ofte synen soen in Chieros,
Dan isser ommer Ayax los.
Ende hier is Thelamoen syn broeder,
7395[regelnummer]
Daer hy af sprac, dat syn moeder
Doe syn vader doot was bleven,Ga naar voetnoot1)
Hem Theuccers naem had ghegheven
Na den ouden coninc Theuccer.
Ic en weet of hy se eysschen der;
7400[regelnummer]
Also na is hy der, Ayax, als ghy,
Ende al eysten hy se, nochtant bydy
So en ghewint hy se nochtant niet.
Hoert noch wat my is ghesciet
Een deel, want mit gheere talen
7405[regelnummer]
En mocht icket ghesegghen wale.
Achilles moeder was comen
Aen Procheus, ende had vernomen,
Want hy een waersagher was,
So dat hy wel was seker das,
7410[regelnummer]
Dat hy voer Troyen sterven soude.
Doe pensde die vrouwe, dat sy woude
Haren soen mit groter hale
Doen in Lycomedes sale,
Ende hem doen wyfs cleder an.
7415[regelnummer]
Mittesen doen en was gheen man,
Sy en hadden bedroghen,
Noch so nederen noch so hoghen.
Ja, Ayax, en wisty niet dan,
Waer men vinden soud den man!
| |
[pagina 254]
| |
7420[regelnummer]
Daer voer ic om, het most gheschien.
Al hadden Ayax ghesien,
Hy en had hem ghekent niet.
Nu hoert hoe icken verriet,
Al en wast niet te doen lichte:
7425[regelnummer]
Elcker joffrouwen gaf ic gyfte,
Ende onder alle die scoenheden
Leid ic ridders wapen mede.
Daer op stont hy ende suchten, die man,
Ende had wyfs cleder an.
7430[regelnummer]
Aldaer nam icken by den gheer:
“Scaemt u,” seid ic, “edel heer,
Du bist die gheen, die wynnen sal
Troyen ende dat lantscap al:
Wat twyvelstu, bistu verveert
7435[regelnummer]
Te nemen scilt ende sweert,
Ende te verwynnen die stat,
Die du souts selven maken mat?”
Ic stuerden hem daertoe mitter hant
Ende deed dat hy die wapen prant.
7440[regelnummer]
Hierby, seg ic, lieve heren,
Dat ic my daer aen wel der keren,
Dat alle die dade die hy dede
Comen syn van mynre vromichede.
Telapus van Misia,
7445[regelnummer]
Die was Achilles te na,
Hy wonden hem mit Peleus scacht;
Doen hy verloren had syn macht,
Deed icket, dat hy ghenade bat
Achilles, ter selver statGa naar voetnoot1)
7450[regelnummer]
Ende hy hem echt wonden mitten speer;
Dus ghenas hy, dat weet al theer.
Dat Theben ende Lesboen,
Eresoen ende Tenedoen,
Cilla ende Cirra mede,
7455[regelnummer]
Ende Larnesia die stede
Ghewonnen waren ende ghevelt,
| |
[pagina 255]
| |
Quam al van Achilles ghewelt.
Die trecke ic my algader aen;
Want het waer noch te bestaen,
7460[regelnummer]
En had ghedaen alleen myn syn,
Ende dus ist nochtant meer noch myn.
Daer ic af spreke is alte cleen:
Hector die beter was alleen
Ga naar margenoot+Ende meer tontsien in onvrede
7465[regelnummer]
Dan dese lande mit alden steden,
Die ic hier voer heb ghetelt,
Ende oec van meerre ghewelt,
Dien heb ic mit rade doot;
Want ic haelden hem ter noot,
7470[regelnummer]
[Den ghenen die hem doden mochte;
Want icken hier te wapenen brochte,]
Die doot scloech den coenen man,
Eisch ic die wapen daerom dan;
Ic gaf se hem tonsen vromen groet,
7475[regelnummer]
Dies eysch ic se nae syn doot.
Doe dit orloech yerst began,
Ende die van Griecken haer man
Versameden in Aulida
Van den lande ver ende na,
7480[regelnummer]
(Daer laghen wy langhe, omdat die wynt
Te ghevoeghe niet en was twynt)
Ons daden die Gade verstaen,
Dat men ommer most versclaen
Aghamennons dochter voerwaer
7485[regelnummer]
Op Dyanen outtaer.
Dit deed die vader node:
Hy vloeckten mede alle die Gode;
Hy verkeerden synen syn,
Ende seid, dat ons dat beghyn
7490[regelnummer]
Niet en mocht in staden staen,
Die sake en waer ghedaen.
Ic lies, dat icket bracht daer an,
(Of hy wille, verghevet my dan,)
Want hy en hads anders niet ghedaen,
7495[regelnummer]
Doer al dat hy had ontfaen
Van den heren al tgherichte,
Ende dat hem heren ende knechte
Alle ghemenentlicke baden.
| |
[pagina 256]
| |
Doe wert hy daertoe beraden,
7500[regelnummer]
Dat hy my sende te Clytemestra,
Om syn kynt Efegenia.
Men en had die moeder daer toe niet brocht,
Al souden wy allen dat hebn becocht,
Dat sy tkynt ye had ghegeven,
7505[regelnummer]
Had sy ghewaent dat men syn leven
Nemen soude doer den wynt.
Doch verbaden wy dat kynt
Teghen die wrede Dyana.
Had men Ayax na mynen waen,
7510[regelnummer]
Daerom ghesent, ic wils u pleghen,
Dat wy daer noch waren bleven.
Synt doe wy laghen in Tenedoen,
Sende my Agamennoen
Te Troyen; al daer quam ic inne
7515[regelnummer]
Onverveert in mynen synne.
Dat hof was nochdoe al vol liede.
Ic seid, dat my die heren rieden,
Ende scout Parys, des hebt gheloef,
Ende eysten Helenen ende den roef,
7520[regelnummer]
Die mit haer ghewonnen was.
Ic vermaende Priamus das,
Ende Athenor synen raet.
Parys woud my doen quaet;
Die ander daer teghen taelden,
7525[regelnummer]
Die den roef in Griecken haelden;
Cume mocht ickes hem ontgaen,
Sy en wouden my versclaen.
Daer waer te veel te tellen an,
Synt dat dit orloghe begon,
7530[regelnummer]
Wat ic mit mynre vromicheden,
Ende mit mynen raet al dede.
Wy hebn ghehadt voer desa stede
Ducke menghen langhen vrede,
Ende hebn daertoe veelnaer
7535[regelnummer]
Hier vore gheleghen tien jaer.
Wat daetstu, doe die vrede stoet,
Du die bist niet soe vroet,
Dattu yet conts dan stryden?
Vraechstu, wat ic in dien tyden
| |
[pagina 257]
| |
7540[regelnummer]
Deed, ic sals dy wel berichten:
Ga naar margenoot+Ic leerde den luden vechten,
Ic deedse vesten ons heer,
Ic troeste die lude ter weer,
Beide die nedere ende die hoghe,
7545[regelnummer]
Ende troestese dat syt orloge
Mit goeden moede wel verdroeghen;
Ic telde reden, daer sy om loeghen,
Ic gaf raet tot onsen vromen,
Wan dat ons spyse soud comen,
7550[regelnummer]
Orsse ende wapen mede.
Men sendde my in mengher stede
Om dinc, die hier was te doen,
Dat weten alle die baroen.
Ayax! nu neemt selven goem:
7555[regelnummer]
Aghamennon droemden enen droem,
Daer hy den stryt om wilde laten
Ende wech varen synre straten;
Hy weet wel of ic lieghen sal.
Ayax, benaemdy dit al?
7560[regelnummer]
Waer dy die gheen, diet hem ontriet?
Seidy toen ter wylen yet,
Dat ghy wout blyven voer die stat,
Ende die Troyene maken mat?
Waerom en haddy wapen aengedaen
7565[regelnummer]
Ende hadt die lude wederstaen,
Of hadt se in sulcken wille brocht,
Want ghyt wel voortbrengen mocht,
Dat sy allen hadden ghekeert?
Ghy die u selven soe veel eert
7570[regelnummer]
Van den saken die u gheschien!
Ic sach u dorperlike vlien,
Ende ic scaemdens my dat icket sach.
Ghy wert, waen ic, op dien dach
By dyerste die te seyle ghinc.
7575[regelnummer]
Wat deed ic by diere dinc?
Ic riep: “Waer wildy, ghesellen?
Men salt u te laster tellen,
Wildy sceiden vander stat,
Die altoe is worden mat.
7580[regelnummer]
Ghy swoert in Griecken overwaer,
Dat ghy sout alhier tien jaer
Ligghen of die stat verwynnen.
Nu en can ic niet bekynnen,
| |
[pagina 258]
| |
Wat ghy sult jaghen te lande,
7585[regelnummer]
Dan onneer ende scande.”
Ic sprac alsoe scarpe woerde,
Dattet heer algader hoerde,
Dat ic se weder voer die stede
Uytten scepen keren dede.
7590[regelnummer]
Ghedenct u niet, her Ayax, das,
Dat alt heer vervaert was
Om dat Achilles was gram,
Om die scone die men hem nam,
Ende wy tot enen wyghe quamen,
7595[regelnummer]
Daer wy grote scade namen,
Daer die coninc Aghamennoen
Te samen riep menghen baroen,
Om te wreken dien moert?
Ghy en dorst spreken niet een woert,
7600[regelnummer]
Ende hadt ghekeert uwen ryc.
Mittien woerden so riep ic
Op u ende maecten u moet,
So dat ghy synt wert herde goet.
Mer alle die eer, die ghy daer wont,
7605[regelnummer]
Ist dat ghy soe marcken cont,
Die is altemael myn,
Want ghy sout algader syn
In den laster, mer ic alleen
Beweerdet. Wie was groet of cleen,
7610[regelnummer]
Die u te gheselle coes?
Twaren niemant altoes!
Dyomedes heft my vercoren
Uytten heer al te voren;
Hy ghetroest hem wael op my,
7615[regelnummer]
Ende wilt dat ic hem by sy.
Is dat een cleen dinc,
Dat hy my alleen uyt vinc
Ga naar margenoot+Uyt al den heer dat hier es,
Sulc man als is Dyomedes?
7620[regelnummer]
Ghy segt oec, dat was onscone,
Dat ic snachs doetscloech Dolone.
Ic aventuerden my des te seer,
Dat ic soud syn sonder eer.
Want voerwaer wistic das,
| |
[pagina 259]
| |
7625[regelnummer]
Dat hy daerom comen was
Snachts int heer, mocht hyt ghetelen,Ga naar voetnoot1)
Dat hy ommer soude stelen
Al Achilles goede orsse.
Dien vinc ic mit groter porsse.
7630[regelnummer]
Niet eer en woud ic hem versclaen,
Eer hy my dede verstaen,
Wat hy wilde ende wat hy sochte,
Ende hoe men Troyen wynnen mochte.
Doe alre yerst scloech icken doot;
7635[regelnummer]
Ic en mocht mit eren groot
Int heer ghekeert wesen,
Had my ghevaect doe mittesen;
Mer ic vereyschede aldus,
Dat een coninc, hiet Resus,
7640[regelnummer]
Uytter poerten was vernacht
Mit al syns heren cracht.
Syn tentte noch syn pauweloen
Die en waren roet noch groen,
Mer also wit als die snee,
7645[regelnummer]
Ende syn perde, dat is wonder mee,
Die waren allegader wit.
Van hem was ghesproken dit:
Quaem hy in Troyen als hy begheerde,
Ende al syn witte peerde,
7650[regelnummer]
Die snelre waren dan die wynt,
Alsoe als men bescreven vynt,
Selve voer ic in syn heer,
Dat en vant ic niet sonder weer.
Mer eer hy wapen aenghedede,
| |
[pagina 260]
| |
7655[regelnummer]
Scloech icken doot ende oec mede
Veelnae syn ridderen al.
Nae dit eerlicke gheval
Nam ic die wapen die hy brochte,
Ende die peerde, die ghinghen sochte,
7660[regelnummer]
Ende quam vroe ende herde fier
Weder in dat heer hier.
Ghy heren nu ontsegghet dan
Hem, die Dolona verwan,
Resus ende syn knapen,
7665[regelnummer]
Achilles scilt ende syn wapen,
Ende geeft se Ayax die u bat
Ghedient heeft hier voer dese stat!
Ic scoffierden Serpedons heer
Ende scloech doot mit groten gheer
7670[regelnummer]
Ceranon ende Avestor,
Cornum ende Alcandor,
Alium ende Netemous,
Picamus ende Cious,
Carepoen ende Cresidamante,
7675[regelnummer]
Evanon ende ander sariante,
Die waren van hoghen pryse;
Ic en mocht in gheenre wyse
Al gheseggen dat ic dede.
Ic tone u veel lytteyken mede
7680[regelnummer]
Van wonden die eerlic syn:
Dat is voer in myn aenschyn,
In myn borst moegdy se sien;
Die ontfinc ic niet met vlien.
Gheloeft geenre loser talen!
7685[regelnummer]
Siet ic der se u tonen wale.’
Mittien scoerden hy af syn cleet:
Hy toendese ende sprac ghereet:
‘Siet hier op, ghy edel vorste,
Dit is tlyf, dit syn die borste,
7690[regelnummer]
Die tuwen dienste syn ghereet.
Ic waen, dat men cume weet,
Dat ic, Ayax! was ye ghesont
Bynnen tien jaren, dat is u cont.
Hy sprac, dat hy mit synen lyve
| |
[pagina 261]
| |
7695[regelnummer]
Dusent scepe ende vyve
Ga naar margenoot+Bescermt hadde van den brande
Teghen alle onse viande.
Het is waer ende ic lies oec wel,
Want ic en ben niet alsoe fel,
7700[regelnummer]
Dat ic yemants hoghe dade
Keren wille yet te quade,
Mer hy en soud niet alleen
Aen hem trecken dat ghemeen;
Want het daden ander heren,
7705[regelnummer]
Die ons gonste enigher eren.Ga naar voetnoot1)
Op ene tyt waren sy behouden
By Patroclus den bouden,
Also wel als sy by hem waren:
Hy vervaerde die Troysche scaren,
7710[regelnummer]
Want hy had aenghedaen
Achilles wapen, die syn compaen
Ende syn ghetrouwe gheselle was.
Teenre ander tyt, nu mercket das,
So had hy daer af eren ghenoech,
7715[regelnummer]
Want hy had tswert dat Hector droech,
Dat noch hanghet aen syn syde.
Waer by eyschet hy van eneghen stryde
Te lone Achilles hernas?
Ic rade dat hy ontbeer das;
7720[regelnummer]
Hy beroemt hem voer die vorste,
Dat hy alleen joesteren dorste
Teghen Hector lyf teghen lyf.
Wat spreect hy, ay arm katyf!
Heeft hy onser alre vergheten?
7725[regelnummer]
En weet hy niet, dat wyt al weten?
Wy hebn oec op hem ghevochten,
Al wast dat wy niet en mochten
Op hem enighe scade ghedoen.
Die coninc Aghamennoen
7730[regelnummer]
Ende noch sy sesse hebn ghestreden
| |
[pagina 262]
| |
Op Hector mit vromicheden.
Dus is hy die neghende man;
Wat is, dat hy hem trect an?
Nochtant her Ayax, starcke heer,
7735[regelnummer]
Waerom verteldy doch u eer?
Hoe verghinc u u aventuere,
Die ghy ons pryst also duere?
Hector sciet ter selver stont
Van u daer al onghewont.
7740[regelnummer]
O wy, katyf, mach ic wel segghen,
Hoe langhe salt in mynre hertten ligghen,
Achilles doot, die onse veste,
Onse borch ende die beste
Was, die wy hadden in theer?
7745[regelnummer]
Daer liep ic toe mit groten gheer,
Al daer hy versclaghen lach,
Ende nam hem, daert menich sach
Ende menich ridder als ende als;
In een pellyn om mynen hals
7750[regelnummer]
Bracht icken alleen ghedraghen
Hier int heer, daert veel lude saghen.
Oec heb ic ghedraghen syn ghegaer,
Des ic gherne nu seker waer;
Synt dat ic droech den groten man,
7755[regelnummer]
Ende ic die wapen heb ghehadt an,
Soe mach ic wel in mynen daghen
Die wapen noch in stryde draghen.
Oec heb ic noch enen moet,
Tot uwen doen stout ende goet.
7760[regelnummer]
Waendy dat ye Thetis maecte,
Die vroede vrouwe, die welgheraecte,
Haren soen daerom die wapen,
Omdat men se dollen scapen
Gheven soud na synre doot?
7765[regelnummer]
Hy en weet noch cleen noch groot,
Wat aen den scilt ghescreven staet;
Gaf menne hem, het waer quaet.
Kynt Ayax Occianumme,
Die die werelt loept om ende omme?
7770[regelnummer]
Kent hy den toren ende Peliadas
Aerchon of oec Iadas,
| |
[pagina 263]
| |
Den werckelicken Orioen?Ga naar voetnoot1)
Ga naar margenoot+Dit syn teyken aen den troen;
Kent hy alsoe menich stede,
7775[regelnummer]
Berch ende ryvieren mede,
Als aen den scilt ghescreven staen,
So is hys weerdich sonder waen.
Het is wonder, wat hy sal den man,
Want hy en beduden niet en can.
7780[regelnummer]
Daertoe verwyt hy my dat,
Dat ic traech was ende lat
Te comen in dat orloghe.
En weet hy niet wel, dat die hoghe
Ende die edele Achilles
7785[regelnummer]
Daer meed oec besmet es?
Her Ayax, lastert ghyt my so,
Dat ic den orloghe ontvlo?
Het is ons beiden ghesciet,
Dies en wil ic loechgenen niet.
7790[regelnummer]
Wat wonder ist dat ghy my versprect!
(Ic en weet of u des syns ontbrect)
Ghy haddet ghelastert alle die heren,Ga naar voetnoot2)
Daer wy ons recht aen keren,
Want ghy spraect voer den coninc,
7795[regelnummer]
Dat ic mit eenre valscher dinc
Palamedes had besmet,
(Ghy, die hem daet recht ende wet,
Ghy ontwyset hem syn lyf.)
Dat wederseg ic al, katyf!Ga naar voetnoot3)
| |
[pagina 264]
| |
7800[regelnummer]
Hoe mocht Palamedes daer
Sulcke dinc so openbaer
Ontsegghen? Hy en waer recht,
By my ontdroech hy tleven echt;
Ghy saghet dat daer tien stonden,
7805[regelnummer]
Dat hys gheloechenen niet en conde.Ga naar voetnoot1)
Dat Peans soen Philocetes
In dat lant van Lemnos es,
Is dat myn scout alleen?
Wert uwen laster al ghemeen.Ga naar voetnoot2)
7810[regelnummer]
Ic gaf hem den raet mit desen,
Dat docht u allen goet wesen,
Dat hy hem rusten een wyle,
Totdat hy vanden pyle
Ghenesen waer altemaele.
7815[regelnummer]
Hy deedt ende ic weet dat waele,
Dat hy leeft ende hy my kint
Ghetrouwe seer ende hy my mint;
Ende omdat die waersegher segghen:
“Sal men Troyen nederlegghen,
7820[regelnummer]
Dat moet by hem wesen,” -
Ayax, ghy vaert dan best om desen.
Ghy en dorft nummermeer op my legghen;
Hy can syn dinc soe scoen segghen,
Dat hy den man, die inden moet
7825[regelnummer]
Al verert is ende verwoet,
Ende bequolen van siecheden
Wel sal brengen hier ter stede!
Sancti die sal mitter vaert
Eer wederlopen achterwaert;
7830[regelnummer]
Yda dat bossche, des hebt gheloef,
Sal eer in Mey syn sonder loef,
Ja Troyen ende Griecken mede
| |
[pagina 265]
| |
Sullen eer maken vasten vrede,
Ende goede ghevrunde syn,
7835[regelnummer]
Eer sonder die hulpe myn
Ayax dulle overtaele
U sal staen in staden wale.
Al is gram Philocetes
Op my, weet wel die waerheit des,
7840[regelnummer]
Ende opten coninc Aghamennoen,
Ende daertoe alle die baroen;
Al ist oec dat hy my vloect
Ende hy myn eynde soect,
Ende hem dunct in synen moet,
7845[regelnummer]
Dat hy wilde drincken myn bloet,
Nochtant sal ic tot hem varen
Ende brenghen hem mit my twaren,
Ga naar margenoot+Beide hem ende syn strale,
Helpt my die aventuere wale.
7850[regelnummer]
Verwyt my Ayax, dat ic stal
(Is dat myn mesdaet al?)
Pallas beelde te Troyen bynnen?
Wilt hy daeraen niet kynnen,
Dat hy van my heft veel tachter?
7855[regelnummer]
Dunct hem dat my dat es lachter?
Die Gaden daden ons bekynnen,
Dat men niet en mocht verwynnen
Troyen, dat beelde en waer enwech.
Waer waerstu doe, Ayax? Nu sech,
7860[regelnummer]
Waer waren dyn grote woert?
Ulixes die ghinc in die poert:
So coen is hy, dat hy laghen
Al doerghinc, ende sy hem saghen;
Doer sweerde ghinc hy ende doer spieten.
7865[regelnummer]
Had ment gheweten, van verdriete
Waer hy seker; ende om dat
Hy en ghinc niet doert cranxste van der stat,
Mer doer dat vaste vander stede.
Hy nam Pallas beelde mede,
7870[regelnummer]
Ende brachtet al doer die viande;
En hadden ghedaen syn hande,
U starcke scilt, u scarpe sweert
En waer daer niet eenre bonen weert.
In diere nacht wan hy die eer
| |
[pagina 266]
| |
7875[regelnummer]
Van al den here, want nummermeer
En mocht men Troyen anders verwynnen;
Dus ist al myn, wildyt kynnen.
Hoe wildy my verwyten des,
Dat mit my was Dyomedes?
7880[regelnummer]
Het is recht oec, dat hy daer of
Eer hebbe ende groet lof.
Al daer ghy die scepe helt,
(Dat ghy ons wel hebt vertelt)
Daer was mit u menich man
7885[regelnummer]
Die daer u hulpe was an;
Te desen doen en waren niet mee
Dan alleen wy twee.
En waert niet, dat hy wel weet,
Dat die dinc bet voert gheet
7890[regelnummer]
Mit wyshede dan mit crachte,
Ende hy meer niet en achten
Die wysheit dan die cracht van leden,
Hy had die wapen oec ghebeden;
Soe had Ayax Ouelius;
7895[regelnummer]
Leefde hy, soe deed Euripulus,
Thoas ende Ydomenus,
Meriones ende Menelaus.
Dese hebn mit haren leden
Ducke ridderlicke ghestreden,
7900[regelnummer]
Ende die noch leven syn also goet
Als ghy syt, of ghys ghevroet.
Nu horen sy gherne mynen raet,
Als hem yet te vresen staet.
So doet u broeder in sommen tyden;
7905[regelnummer]
Ghy syt des lyves goet in stryden,
Ende ic bim nuttelic tallen rade.
Ghy doet ducke hoghe dade:
Ic moet besorghen ende besien,
Wat ons naemaels mach ghescien;
7910[regelnummer]
Ghy syt gherne altoes in den stryt,
Ende ic moet wesen talre tyt,
Daer het goet om stryden es.
Want Aghamennoen vraecht my des.Ga naar voetnoot1)
| |
[pagina 267]
| |
Ghy en doghet niet, tensy mit crachte;
7915[regelnummer]
Ic draghe vele doghet in myn ghedachte.
Nu siet wel ende marcket des:
Hoeveel die stuerman beter es
Dant scip, als hy hout den roder;
Hoeveel die conincstavel vroeder
7920[regelnummer]
Ende beter dan die ridder es,
Alsoe veel is Ulixes
Beter dan Ayax altoes.Ga naar voetnoot1)
Al hiet hy my crachteloes,
Nochtant heb ic sonder waen
7925[regelnummer]
Ga naar margenoot+Die cracht, daer ic mede heb ghedaen
Menghe ridderlicke daet.
Bepenst u, heren, hoe dat gaet,
Ghevet uwen ghetrouwen vrient
Die u langhe heeft ghedient,
7930[regelnummer]
Ende niemant in die stat en heeft,
Die wil dat hy den dach verleeft,
Als Ayax doet, dit weet men wel.
Menich jaer soe heft hy snel
Tuwen dienste ghesyn twaren.
7935[regelnummer]
Doet hem dese eer, hy en cans ontbaren,
Dat ghy hem die wapen gheeft.
Hy ist, diet al verdreven heeft,
Dat Troyen verboet te wynnen.
Hy heft van enen swaren beghynne
7940[regelnummer]
Dit dinc al na ten eynde brocht,
Want hyt al heeft ondersocht;
Synt dat hyt ghedaen heft al,
Dat men Troyen winnen sal,
| |
[pagina 268]
| |
Soe sciet dit doer hem meest,
7945[regelnummer]
Dat Troyen seer is ghevreest,
Ende dat van my veel is comen.
Om der Goden wille, die wy nomen,
Bid ic ende doer alle die sake,
Daer men Troyen by mach ghenaken,
7950[regelnummer]
Ofter yet noch is te doen,
Dat Ayax, die dulle coen,
Niet en mach brenghen voert,
Daer sin ende wysheit toe behoert,
Dat ghy myns niet en verghet
7955[regelnummer]
Ende die wapen aen my beset.
Ende of ghy my onthouden wilt
Wapen, spere ende den scilt,
So bid ic u dan, edel heelde!
Dat ghy se gheft desen beelde.’
7960[regelnummer]
Doe wysde hy hem Palladium.
Sy hoerdent alle ende niet som.
Alle die heren hoerdent wale,
Des vroets mans Ulixes tale.
Aldaer soe wert openbaer,
7965[regelnummer]
Hoeveel dat nuttelicker waer
Wysheit dan grote cracht.
Sy hebn hem des wel bedacht,
Dat sy meer nochte myn
Niet en mochten Ulixes syn
7970[regelnummer]
Ontberen te gheenre stont;
Mer had hem ghewesen cont,
Watter ave soud comen,
Men hadt anders opghenomen.
Daer ontfinc die blode wyse
7975[regelnummer]
Die goede wapen van pryse
Die hem onghemicke waren,
Te mids dat hy soude varen
In Lemnos om Philocetes;
Dies was vro seer Ulixes.
7980[regelnummer]
Tiersten dat dit Ayax sach,
Toenden hy, dat in synre hertten lach:
Hy, die alleen wederstont
Hector al onghewont,
Ende dat vuer ende menech sweert
7985[regelnummer]
Stouttelicke ende onverveert,
| |
[pagina 269]
| |
Hy en mochte niet verwynnen
Een gramscap die hem lach bynnen,
Want hem die grote moet verwan.
Al daer toesach menich man,
7990[regelnummer]
Trac hy uyt syn goede sweert,
Dat Hector lief hadde ende weert
Ende seid: ‘Twaren, dit is myn,
Ulixes, wildyt over dyn
Betaelen, soe coem hier toe!
7995[regelnummer]
Mercket wat icter mede doe:
Ic salt orbaren aen my.
Het heft so menghen Troyen vry
Ghequest; het moet synen heer
Nu ter wylen oec doen seer.
8000[regelnummer]
Die beste gaft my, myn neve,
Ga naar margenoot+Daer moet aen ligghen myn leven.
Hy was ghescleept ten selven tyden
Mitten gordel van syden
Dat ic hem gaf, doen hy bleef doot.
8005[regelnummer]
Nu en is niemant soe groet,
Noch soe starc onder den dach,
Die my yet verwynnen mach,
Sonder ic myns selfs lyf.’
Dat sweert, dat scarp was als een knyf,
8010[regelnummer]
Setten hy voer hem int sant,
Ende vielder in te hant,
Eert hem yemant ghenemen mochte.
O wy! hoe lude ende hoe onsochte
Weenden syn broeder Thelamon.
8015[regelnummer]
Soe deed die coninc Aghamennon
Ende alle die baroenen mede,
Dat hy hem dat selven dede.
Nochtant is dat wonderlicke dinc:
Dat bloet, dat uytter wonden ghinc,
8020[regelnummer]
Dat dreef uyt mitter vaert
Sonder yemants ghewelt dat sweert.
Aldus bleef ghinder Ayax doot,
Dat scade was ende jammer groot.
|
|