Episodes uit Maerlant's Historie van Troyen (1873)

Episodes uit Maerlant's Historie van Troyen

(1873)–Jacob van Maerlant– rechtenstatus

Auteursrechtvrij

Naar het te Wissen gevonden handschrift

Vorige Volgende



[pagina 159]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten Klacht over de vrouwen. (Bénoît 13412-13468.) Ga naar margenoot+Vrouwen vint men selden ghestade: Weten sy enege nuwe saken, Sy sullen cortten rouwe maken. Aen vrouwen leghet cleyn macht: 4065[regelnummer] Want toghe weent ende thertte lacht. Onghestadich es vrouwen moet Ende sot ghenoech, hoert wat sy wel doet.Ga naar voetnoot1) Al dat sy seven jaren mynt En es bynden derden daghe een twint. 4070[regelnummer] Nie en droech vrouwe Ghestadighen rouwe, Noch nummer en doet; Haer ketsen, haer jaghen, Haer mynne draghen 4075[regelnummer] Is saen te voet. Nummermeer en mocht men sienGa naar voetnoot2) Aen vrouwen saken so ontsien, Haer en dochte ende sy en woude, Ga naar margenoot+Dat men haer lasteren niet en soude. 4080[regelnummer] Sy en wanen niet misdoen altoes: Boven al ontrouheit syn sy loes. Die veel met hem omloept, Ic waen, dat hyt int eynde becoept; Dat is al waer dat ic u toghe. 4085[regelnummer] Nochtant om die vrouwe hoghe Moghen sy gheen misprys ontfaen, Die so goet es ende so wel ghedaen,
[pagina 160]
Ende so haefs ende so vroet, Altoes ghestadich in haren moet. 4090[regelnummer] Sy is die wortel van havesheden, Van doechden ende van edelheden. Sy doet af aller vrouwen misdaet, Want alle doghet by haer staet.Ga naar voetnoot1). Sy is der wysheit fontein alleen: 4095[regelnummer] Haer en ghelycket el engheen In hemelrycke noch daer buten. Al vint men mechden, die hem scluten In kerkeren lieten ende vaen, Tormenteren ende slaen, 4100[regelnummer] Ende hem aendoen grote pyne, Als Agnete ende Katherine, Nochtant en moghen sy niet ghelycken Marien, want sy moeten wycken Haer, in dien dat sy is maghet 4105[regelnummer] Ende moeder; aen haer draghet Al onsen troest, hoe so ment acht; Sy is van edelen conincs ghesclacht Comen, sonder vrese ende toren; Want haer wert alleen vroude gheborenGa naar voetnoot2) 4110[regelnummer] Op enen dach te hare eren, Want sy is moeder ende dochter ons Heren. Salomon seit in synen ghedichte, Die Got mit synen geest verlichte: ‘Die ghestade wyf wint emmermeer,Ga naar voetnoot3). 4115[regelnummer] Mit recht loeft hy onsen Heer.’
[pagina 161]
Dat scryft hy doer die crancke vrouwe, Dier wy, acharme! te veel scouwen, Die hem altoes niet en weren Van al dat hem mach comen te deren. 4120[regelnummer] Scoenhede ende suverhede, Ghedueren node in een stede. Men en beghert dinc onder den troen Meer, dan vrouwen die syn scoen; Ende by bidden ende by claghen 4125[regelnummer] Mach men se somwylen bejaghen. Vint men se ghestade ende wys, Die eingel, die is in 't paradys, Is daer teghen te prysen cleen; Ghemaelen gout ende duer steen 4130[regelnummer] Syn daerteghen al onghevoech. Hieraf mocht ic tellen ghenoech, Mer u mochtes seer verdrieten: Hoert voert die jeeste daer wy se lieten.	[tekstkritische noot]4068. Hs. bynnen seven jaren. margenoot+ f⁰. 113r. voetnoot1) Deze regel is bedorven. Bén. 13417 heeft: Molt muent tost li lor corage, Assez est folle la plus sage. Hoogstwaarschijnlijk heeft de dichter geschreven: Onghestadich es vrouwen moet, Ende sot ghenoech, die meest es vroet. voetnoot2) d.i.: onsien. Bén. 13423: Ja n'aura tant nul jor meffet Chose, ne riens, qui tant seit let, Ço lor est vis, que qu'en en oie, Ja blasmer ne les en doie. margenoot+ f⁰. 113v. voetnoot1) Vs. 4094-4111 worden bij Bénoit niet gevonden. Waarschijnlijk heeft dus Maerlant deze aan Maria gewijde verzen zelf gedicht. In de plaats dier verzen vinden wij bij Bénoît alleen (13442-44). Riche dame de riche rei, Sans mal, sans ire et sans tristece, Poissiez aveir joie et leëce! voetnoot2) Want is hier geheel ongepast en alleen is corrupt. Men zal wel moeten lezen: Van haer wert al een vroude geboren. De uitdrukking al een d.i. geheel en al, een en al, niets dan, komt b.v. voor Rein 932: al een bloet, Troyen f⁰. 80r. Ic sie u aenschyn al een bloet, Sp. 2², 8, 39: Si waren al een swel: d.i. zij waren één en al eelt. Hier zou dus door den dichter bedoeld kunnen zijn: ‘Uit haar werd Hij geboren, die niets dan vreugde was.’ Evenwel is de uitdr.: al een nog niet bewezen voor abstracte substantiva. voetnoot3) Lees: Die ghestade wyf vint ommermeer. Vgl. vs. 4126 en Bén. 13447: Qui fort feme porreit trover. [tekstkritische noot]4116. Hs.: hy ontbr. - 17. Hs.: Die wy. - 25. Hs.: somwyle. - 27. Hs.: is ontbr. - 31. Hs.: moet ic.

Vorige Volgende