Der naturen bloeme

(1998)–Jacob van Maerlant– rechtenstatus


Slangen aristotiles die segt dat gheen serpen te ebne plegt 10610[regelnummer] oeden newar dat sijn saet nader vissce maniere gaet hare tonghe lanc swart ende yspleten em leget herte willi weten recht na den alse in der manieren 10615[regelnummer] ghescepen als .i. niere grote serpente ebben alle vp die leure die galle den clenen dats hare pleghen es so up enen darem yleghen 10620[regelnummer] oec werdet weder siende tserpent eist so dat ment maket blent eist dat men hem den start af slaet hi wast weder als die tijd vort gaet xxx rebben euet serpent 10625[regelnummer] ende dar si noten es bekent so vaste cleuen si te samen alst .i. ware dar ij ouede vte quamen vleesch ende gras etensi ghemene niet ne drinkensi ofte clene 10630[regelnummer] wijn ebsi lief ende dar mede so vaet mense te meneger stede sine pissen groot no clene want si nebben blase ghene oec smelten si vtermaten clene 10635[regelnummer] na dat si groot sijn ghemene plinius maket ons cont als dat serpent .i. man wont dar darde selue wrect den man want et dar niet gheduren can 10640[regelnummer] ende moet steruen derna saen want elc serpent ne mach verslaen altoes mar enen man tesamen sonder salamandra bj namen plinius sprect dat vander gallen 10645[regelnummer] dat venijn comt van hem allen tes wintertijds crupen si ghemene jn olen bomen ende in stenen metten lentine comen si vort jn hierlant als men de wareit ord 10650[regelnummer] ne mach altoes gheen serpent sijn no niet dat draghet venijn ja hiersche erde vint men hier werpmense up .i. gheuenijnt dier
[Folio 97v]
weder tes clene ofte groot 10655[regelnummer] het bliuet vp die stede doot dies lesemen dat wile ysciede tusscen dinghelsce ende diersce liede en werringhe om .i. eilant diersce hesceden tehant 10660[regelnummer] dat men sulc dier dar int lant brochte ward so sulc datter leuen mochte so soude dat lant der scotten wesen ende storuensi et bleuem bi desen men dedt ende de worme storuen 10665[regelnummer] dus ebben diersce tlant verworuen ysidorus seit diet weet ende jacob dat serpente sijn eet bedi ebsj clene ghewout nachts als die tijd es coud 10670[regelnummer] vorwar sietmen dart serpent siet den man naket dattet vliet ambrosius seit vor war nv dat des menscen nuchterne spu die serpente steruen doed 10675[regelnummer] dus draget elc anders doed siet dat serpent em in der noet altlijf werpet vor den slach vp dattet thouet ontraghen mach 10680[regelnummer] es dat houet ghesond leuen et behoud dan wel sijn leuen alst wille int water sijn spuet vte sijn venijn alset vte comt nempter weder 10685[regelnummer] sijn venijn dart leide neder verlieset sijn venijn oec mede et doot hem seluen up die stede langhe leuen mach dat serpent want alst hem veroudert kent 10690[regelnummer] vastet ende wert magher dan so rompelt sijn vel dat euet an so crupet dor .i. nouwe gat dart mach of stropen dat ende verniewet sine ioghet 10695[regelnummer] hier toe elpt hem des venkels doghet ende alsem die sien gaet vte verniewet doghen ane rute goede roke es hem quaet want soe serpente verslaet 10700[regelnummer] hier ent die tale int ghemene nv ort van elken vort allene terst in a dan in b na dordine van a.b.c. Aspis es i serpent ydaen 10705[regelnummer] ghelu blau ebic verstaen dien tbijd metter doot ymene mar met bendicheit niet clene belesement so ende begaet dat sijn venijn niet ne scaed 10710[regelnummer] ende ment mach vanghen met ymake dats om sonderlanghe sake want men hem vten ouede doet enen steen diere ende goet mar nv es .i. nature in desen 10715[regelnummer] want sere scalc est int verlesen want alst den touerare uerstaet diet met sulker arten vaet so stecti teen oren inden start ende steket dandre nederward 10720[regelnummer] jeghen darde ende stopt sine oren als diet niet mach orem
[Folio 98r]
solinus bescreuen euet dat elc met sinen genoten leuet want als men slaet teen te doot 10725[regelnummer] dander euets rouwe groot dat na volget den mordenare hine stonde nemmer in sulke scare hi ne salne willen anevarden dat ne latet om ghene vrese van swarden 10730[regelnummer] men caent em benemen niet hine si beward ende vliet en sal hem willen nemen tleuen van .i. aspise es bescreuen dat in egipten wilen .i. man 10735[regelnummer] vor sine tafle voeden began sodat niemen dede onsochte ten letsten dat ij ionghe brochte ende .i. sijn ionc doede ghinder .j. van des goets mans kinder 10740[regelnummer] als die moeder om tetene quam ende soe die mesdaet vernam scoret soere omme tkint ontwe ende quam weder nemmerme na maniere van euerzwine 10745[regelnummer] raghen vte die tande sine Ansibena als wijd oren euet .i. ouet staende voren ende i ander inden start nv lopet are nv dareward 10750[regelnummer] windendende na paldinx wise bede ouede nutten spise bede stridensi ende vechten plinius oric berechten dat hem erst na metwinter toghet 10755[regelnummer] want et wel coude ydoghet vorden cucuc comtet dats war sine oghen sijn als vier claer jc ne vanter nemme in .a. nv ort van der .b. hier na 10760[regelnummer] Basilius int latin mach in dietsch .i. coninc sijn want ets coninc bouen allen venine dese ertsce plaghe pliet te sine alf voets lanc ghespeket wit 10765[regelnummer] vp sijn ouet euet dit spekelkine in der gebare als oft .i. crone ware als serpente sijn vor em bloed want etse metten ademe doet 10770[regelnummer] met vp siene doetet den man wie dat andren eerst sien can hi bliuet doet oe soet sij dus scriuet jacob van vitri ende plinius doet oec verstaen 10775[regelnummer] niet allene magt verslaen den mensce mar aldat leuet ja tlant dart sine ioie in euet dat veninet al vt ende hut ende doet verderuen bome ende cruud
[Folio 98v]
10780[regelnummer] ende aldat wast groot ende clene et scort met sinen ademe stene ende venijnt die lucht oec mede vlieghet .i. uoghel dar ter stede hine mach niet min verdinghen 10785[regelnummer] dan dat hem sine vedren besinghen sijn wispelen alle serpente onsien dar sijd vernemen si vlien allene de wesel verwinnet want alsment in dat lant kinnet 10790[regelnummer] jn wat ole dat si wonen comen de liede metten gonen met ruten al omme beanghen ende doense in den oleganghen dar bitise doot ter stede 10795[regelnummer] ende dan moeti steruen mede nochtan al eist dood hem bliuet macht so grot war dat men bestrijct .i. maisire met puluere van sire maniere 10800[regelnummer] niet gheuenijns comter inne niet selues spinter in die spinne jn grieken als wi oren spreken es .i. monster der mede bestreken men segt ens gheen huus mede 10805[regelnummer] esser in .i. stic van sinen lede die serpente vlien danen noch doet men ons te verstane dat men met sine pulure strijct zeluer ent gout dan blijct 10810[regelnummer] vlieghende vint men oec mede die god niet laet vte are stede verre varen om die sake want si soudent al woeste maken mar andre basiliske wane 10815[regelnummer] vindmen die comen van den ane diet weten wille lese hir voren dar machi sine maniere oren Boa dats .i. serpent jn calabren est bekent 10820[regelnummer] also als solinus segt dat arde grot te wassene plegt talresten es sijn doen dat sughet buffele ende coen ende wert van are melc so vet 10825[regelnummer] dat wast vele tebet ende wert so utermaten groot dat niemen dar bestaen ter noet so dat verwoest die lande van creaturen menegerande 10830[regelnummer] van .i. serpente ghewassen dus scriuet ons Jeronimus dat die goede sente ylarioen enen oep outs dede up clemmen doen bi gods macht sonder ander maniere 10835[regelnummer] ende verbrandetse met viere om dats em die liede baden diere mede waren verladen plinius scriuet al bloet dat men dit vint also groot 10840[regelnummer] ende heleghe gheesten scriuent mede dat si verswelghen in someger stede .j. ert of .i. coe met enen swelghene der toe
[Folio 99r]
dus daen serpent wast alsic gome 10845[regelnummer] dat wilen regulus van rome jn afriken slouch te doot dat was so utermaten groot dat .c. uoete ende xx mede lanc was scriuet die warede 10850[regelnummer] men brochte te rome sijn vel ende sine rebben also wel te siene wonderlichede ghelijc dat men winnen .i. stede moest man dat dier bestaen 10855[regelnummer] eer ment so mochte verslaen Berus dats .i. serpent expimentator die bekent dat met wispelne die lampreiden vten watre loct up der eide 10860[regelnummer] ende et dan met are noot dit es wonder alte groot ende dicken est also gedaen er die lampreide conde ontgaen dat so ward ghevaen up tlant 10865[regelnummer] om dese redene est becant seghet dit war ende solijn dat lampreide dragt venijn nemme canicker in .b. nv ort vort serpente in .c. 10870[regelnummer] Cornuti dat sijn serpente segt solinus in oriente om dat si orne draghen dar si mede steken ende iaghen nochtan draghensi venijn 10875[regelnummer] dar liede of steruen oft dar moet sijn triacle toe salmen ghenesen van hem est dat wi lesen dat got desen liet verbiten jn egipten den ermiten 10880[regelnummer] Camelion als ysidorus segt es .i. serpent dat teleuene plegt bider lucht al sonder eten ghespekelt est al wijd weten na die lacerte met voeten vire 10885[regelnummer] scarp gheclawet ende quadertire lanc ghestart crom ende smal bul rigghede na den kemel al nemmerme ne luket die oghen sijn vel dat mach vele ghedoghen 10890[regelnummer] sijn buuc en euet altoes niet in traghe als die slecke me no min bloets euet vtermaten clene sonder in die herte allene dies est bloet in sinen moet
[Folio 99v]
10895[regelnummer] want die coeneit leit int bloet sine varwe caent verkeren als ons die wise clerke leren dat sulke varwe ontfaet als die stede es dart up staet 10900[regelnummer] et lert hem den rauen sliten mar saelt hiet van hem ombiten hi steruet om dat of hi nebbe .i. lauwer blat wintertijds wonet in derde 10905[regelnummer] te lentine so gaet sire verde jn asia als wi lesen vintmen vele diere van desen Casestes als solinus segt es .i. serpent dat te ebne plegt 10910[regelnummer] achter orne als die weder et dect em in den sande neder sonder sine orne allene so comen vogle groot ende clene ende wanen der up rusten gaen 10915[regelnummer] so werdensi verbeten saen het crupt na lampreiden maniere dese orne die sijn diere men maecter of van messen echte die comen ter taflen vor al gerechte 10920[regelnummer] ende bringt men enech venijn nar dan wert die echt swetende dar Celidrus dats .i. serpent ysidorus seit diet bekent dat sijn venijn es so quaet 10925[regelnummer] dattet lant dart ouer gaet roken doet in der maniere als oft ware van viere jn watre leuet ende up tlant hier comt van .d. altehant 10930[regelnummer] Dispas sprect jacob van vitri ende solinus de mester vri es so clene .i. serpent dat ment cume met siene bekent alsmere vp tert men caent ghesien 10935[regelnummer] nochtan werti yuenijnt mettien folius die seit al bloet dient bid hi blijft van durste doet Experimentator die scriuet van hem die hir of doet bliuet 10940[regelnummer] dat men niet ne can ghescouwen jn sijn anschijn teikin van rouwen
[Folio 100r]
Draco seit jacob ende agustijn dat onder alle diere die sijn es dalremeste des ylouet 10945[regelnummer] ende .i. cam vp sijn houet na sine grote es clene die mont venijn nuttet talre stont wien dat met sinen starte bint hies doot ne twifelets v eentwint 10950[regelnummer] ja dolifant ne caens ontgaen ja can hine binden starte beuaen jn steenrotsen in duiren es sijn wesen na sire manieren want sine nature es dore heet 10955[regelnummer] ja int lant dar menne weet es groote hitte vander sonnen want wine selden gheweten connen den rechten drake dat merket wel dan omtrent den tur babel 10960[regelnummer] dat woeste babilonien heet dar sijn si so groot alsment weet meere danne xxx cubitus hare roepen wi lesen dus veruaert de lieden die dat horen 10965[regelnummer] ende sijn vpsien doetse verdoren so dat sulc heuet de ureese so groot dat hi der af bliuet doot alsi hout sijn wilmen weten leuen si langhe sonder heten 10970[regelnummer] agustijn seit sonder lieghen dat si in die lucht some ulieghen want hare uloglen sijn .i. vel alsemen an uledermuse siet wel ende dar hi henen maket sine ulucht 10975[regelnummer] dar ontsuuert hi die lucht jn sijn houet draghet hi ouer een draguncia den dieren steen mar hi nes altoes niewer toe goet hetne si dat menne hem leuende hut doet 10980[regelnummer] sine tonghe ende sine galle jn wine ghesoden met alle ende dar mede bestreken dan sine lede eist wijf ofte man dien die duuele in cubi 10985[regelnummer] quellen dien maketet vri aldus mach hi gheuanghen wesen terst so moetmenne belesen dat hi niet si van felre voere dan slaetmen voer hem den tamboere 10990[regelnummer] dan waent hi horen den donreslach want negheen dier steruen mach van donre no van blexemen mede dus veruarmenne dar ter stede so bindet hem dar up dan .i. man 10995[regelnummer] ende doet hem henen draghen dan dar hi wille in vremden lande ende dar af comet hem dicken scande want gheraken si ter wider ze ende hi danne ne mach uliegen nemme 11000[regelnummer] so eist met hem gherekent saen oec so can mense anders wel vaen men nemet .i. calf ende doet hem wale sine darme wl altemale ende doet hem niebarnets calx al wl 11005[regelnummer] dan comet die groote beeste dul
[Folio 100v]
al dart staet ondersettet met staken ende slindet binnen sine caken alset in sinen buke dan leghet verhit dat calc also alst pleghet 11010[regelnummer] ende dan werdet drinkende de drake dat calc uerhittet bi sulker sake so dat hi binnen so ontsteket dat hem derte binnen breket Draconcopes es .i. serpent 11015[regelnummer] alse adelinus wel bekent starc ende groot ende sonder waen jnt anschijn alse de maget gedaen [ende nederward ghelijc den draken wi wanen des in waren saken 11020[regelnummer] dat serpent was aldus ghedaen] dar de duuel hadde mede bestaen onser erster moeder hieuen alse wi lesen noch in brieuen want beda seghet sonder waen 11025[regelnummer] dat serpent was ghedaen int anschijn ghelijc der maghet. ende hadde de urouwe also belaghet dat soe niet dan tanschijn ne sach wand dander lijf bedect lach 11030[regelnummer] met loueren ende risen mede die viant sprac ter stede vten serpente ende louch so dat hise bedroech noch ebwi alle der of we 11035[regelnummer] d. gaet vte ende compt .e. Omoris seit solijn es .i. serpent ende sijn venijn euet sulke cracht wien soet slaet dat hem al sijn bloet ontgaet 11040[regelnummer] so dats em niet in ne bliuet dan es die mensce snieme ontliuet want dars gheen upstaen nemmerme van e. vandicker nemme Ipnale es .i. serpent 11045[regelnummer] solinus seit diet wel kent dat es van aspers gheslachte dit serpent doet steruen sachte wien soet bijd mach niet ontgaen hi moet vallen in slape saen 11050[regelnummer] no met roepene no met treken machmenne nemmerme ghewecken dat hi ontwake der na dusdaen adde cleopetra tien tiden dat agustus verwan 11055[regelnummer] anthonise haren man die hem doden met venine want hi uerwonnen was ende de sine so leidene in .i. graue diere ende nam serpente van deser maniere 11060[regelnummer] ende settese aren bursten an ende ghinc ligghen bi aren man ende nam al slapende are leuen dus euet de romsce ystorus bescreuen Iacolum seit solijn 11065[regelnummer] dat es .i. clene serpentkin ende vliecht oft .i. quareel quame ende dar of euet die name
[Folio 101r]
dese luscen in bomen ende merken ende gomen 11070[regelnummer] wien si veninen moghen ende comen onuersien gheuloghen Idrus seit isidorus es in die riuiere nilus het euet heuet scarpe dorne vele 11075[regelnummer] ende gaet in cocodrillus kele dar hi legt ende slaept ende metter kele wide gaept maer eerst euet hem besleghen met modren dat es sijn pleghen 11080[regelnummer] om dat sochte wesen sal die grote viant slindet al ende alst in sinen darme legt toghet den ard diet in eft ende steect em die darme dure 11085[regelnummer] dan steruet dander tier vre ende dander crupet vte beneden den lieden suellen al hare lede diet ontreinet met sinen venine cume esser ieghen medicine 11090[regelnummer] sine leure es goet alswijt weten jeghen alle serpente beten Idros wandert inden broec seit ons kiramidarium boec ende es .i. serpent als men segt 11095[regelnummer] dat hem bouen watre te rechtene plegt ende .i. steen draghet dit binnen dar ment om vaet wildit kinnen jof met worden men so verduet dat dien steen vte spuet 11100[regelnummer] ende metter name mede van gode dattene spuet al doetet node broeder aelbrecht sprect ouer een dat hi selue proeuede den steen alsi segt an .i. wijf 11105[regelnummer] die wl waters adde tlijf hi gurdetse an haren lachame dar soe adde die mesquame ende .iij. vingre alle daghe slancte die lachame sonder saghe 11110[regelnummer] ontier ende twater es ghedalt ende hare lachame gnouch ysmaelt jeghen rueme ende tranende oghen sine macht can hi wel toghen ende dits te ghelouene wel 11115[regelnummer] .j. gaet vte ende hir comt .l. Lacerta es .i. clene serpent dat men in vele lande kent iiij voete euet als wijd weten ende sine tonghe in tueen ghespleten 11120[regelnummer] sijn venijn es niet so swar als van den andren weet vorwaer clene joncsine si draghen some bouke ons ghewaghen dat se die moeder alle verslaet 11125[regelnummer] tote enen dat hare ontgaet
[Folio 101v]
dat wreect up vader ende moeder bede suster ende broeder jn india oric ghewaghen vint men die xxiiii voete draghen 11130[regelnummer] van ghedane scone ende claer nv hort van N hir nar Nadrix dat es .i. serpent dat lucaen ende ysidorus met sinen venine maket onreine 11135[regelnummer] pitte beken ende fonteine dart in luschet ende legt derre seden nadrix plegt Nadra dats .i. serpent dat men in dutschen bekent 11140[regelnummer] men vintse bede clene ende groot sijn venijn dat es die doot men ebre triacle jeghen .j. scone uel si te ebne pleghen hare blasen es sulc van moghentede 11145[regelnummer] men neme .i. roede uersch ysneden ende doet den nadre der up blasen dan wl bladren salsoe werden dan neemt oec .i. swart scone ende clar Ende latsen der up blasen dar 11150[regelnummer] dat swert onuarwet algadre dits de cracht van der nadren wert .i. man inden voet ghebeten tvenijn loept vpward alswijd weten alomtrent des menschen lede 11155[regelnummer] ende comtet ter herten mede so ualt die mensce neder doet dat doet sine hitte groot die hier of gebeten ward men anghem thouet nederwart 11160[regelnummer] so moet tvenin inden voet bliuen want sine nature wille cliuen ende men sal die bete vte sniden dan ghenesti in curten tiden die seker gaen wille ende wesen 11165[regelnummer] jn steden darmen ontsiet van desen wriue sine blote lede met alsenen ende ruten mede dan sal hem dese worm vlien nv suldi vort in .p. besien 11170[regelnummer] Pister sprect jacob van vitri ende solinus die mester vri es .i. serpent dat tallen stonde gapende gaet metten monde vter kele gaet hem roec 11175[regelnummer] wien so dit wondert oec [hi swellet in der ghebare als ofte hi wl waters ware ende moet also bliuen doot hi nebbe triakele ter noot] 11180[regelnummer] Paceas alse ons doen verstaen isidorus ende lucaen es .i. serpent dat sine vart altoes heuet achter wart
[Folio 102r]
dat es die nature sijn 11185[regelnummer] vreselic seere es sijn venijn vander .p. vindic nemmee nu hort vort ene in .r. ende nemmee Rucela dats een serpent datmen uint in orient. 11190[regelnummer] aristotiles te wetene doet dat nuttelic seere ende goet want hi doet ons dat uerstaen dat apoticarise vaen ende oudent in hare apoteken 11195[regelnummer] met dinghen die sire toe connen reken ende maker specie af meneghertiere nuttelic ende van menegher maniere nemme sone vindic des nu hort namen uort in .s. 11200[regelnummer] Salamandra es ene maniere. van serpenten in die riuiere. leuet entar inne gaet entat uier oec mede uerslaet plinius iacob ende adelijn 11205[regelnummer] aristotiles ende solijn segghen ende doen uerstaen dat nader lacerten es ghedaen ysidorus spreket sine maniere gaet voer alle gheuenijnde diere 11210[regelnummer] plinius seit men siese niet sonder alst seere reinens pliet sijn spu es utermaten quaet eist datter .i. mensche in gaet hem ontuallet al sijn aer 11215[regelnummer] vp bome clemmet ende daer venijnsi de vrucht ende diere af bijt bliuet doot in curter tijt [vallet int water hi bliuet doot diere af nut clene oft groot] 11220[regelnummer] men vindet ene maniere. van salamandren die leuen in viere ende hebben wlle ende haer. darmen af seit houer waer datmerre gurdele ende cleeder af maket 11225[regelnummer] dien nemmermeer gheen brant ghenaket men leset van den paues alexander dat hi adde van ene salamader een cleet ende alst leelic was warpment int vier ende als ict las 11230[regelnummer] so quamet hute scone ende claer broeder albrecht spreket uoer waer dat hire af .i. gurdel sach ende het uoer hem int uier lach alset gloiede dedement hut 11235[regelnummer] onghescadet ar ende hut solinus segheter toe salamandre neuet hie no soe alle draghen si alst wijt kennen ende legghen eiere ghelijc hennen 11240[regelnummer] Stello scriuet isidorus es bedi geheeten dus ghelijc oft gesterret ware ende het is van sulken vare waer dat scorpioen dat siet 11245[regelnummer] ets ueruart ende uliet sijn venijn es van fellen doene ne ware dat ulesch van den scorpione
[Folio 102v]
ghewreuen entar vp ghebonden gheneset dat in curter stonde 11250[regelnummer] stellio uerdronken in wine ende dar mede ghedweghen anschine doet leelike spotten hute gaen alse ons meesters doen verstaen Scoura draghet oec venijn 11255[regelnummer] jacob seghet ende solijn alst out es dan wertet blent ende alst sine faute kent soeket enen wech dar .i. gat staet dat ten westen henen gaet 11260[regelnummer] dar staet uoren ende siet ende alse de sonne risens pliet dan uernuwet hier hiet lanc sijn sien ander sonnen vp ganc mensche al bestu worden blent 11265[regelnummer] keere dine herte in orient dar die vraie sunne riset al bestu blent du werdes ghewiset du salt van hem ontfaen dijn lecht die niet ne doet dan al recht 11270[regelnummer] Situla draghet venijn alse ons seghet iacob ende solijn een serpent esset dore groot dient steket hi bliuet van darste doot ets tragher dan men vint iet el 11275[regelnummer] mar het heuet so scone een uel dathet de liede doet stille staen diet so scone sien sonder waen dus oudet staende met ghedanen diet niet ueruolghen mach met gane 11280[regelnummer] so heet eist dattet te wintre wel. ioft somer ware af doet sijn uel. wien soet steket hine caent verwinnen hine uerderuet van durste binnen Sjrene sijn serpente mede 11285[regelnummer] van hutermaten groter snelleden experimentator ombint dat mense in arabien vint ende sijn snelre danne parde. some uliegen si hare uarde. 11290[regelnummer] hare uenijn heuet macht so groot want hermens gheuoelt bliuemen doot Scorpio dats .i. serpent solinus seghet diet wel kent dattet in tanschin sonder waen 11295[regelnummer] soetelic seere es ghedaen ende heuet enen uercnochten start die seere crum es achterwart dies gheuenijnt talre stont ende crumptene alster mede wont 11300[regelnummer] ende tallen tiden poghet ende pijnt hoe datten mensche gheuenijnt wien so meent dit scorpioen danden hoegescalc die sijn doen
[Folio 103r]
also gheset heuet dat hi poghet 11305[regelnummer] hoe hi dat scoenste utwart toghet met sprekene met sconen ghelate mar alse danne .i. gaet sire strate steket hi de tonghe hute naden man ende uisiert hoe hi best can 11310[regelnummer] beede doen scamenesse ende scade met sinen gheuenijnden rade Die gheuenijnt es met scorpions slaghe leuet tote anden derden daghe psilli sijn erande liede 11315[regelnummer] die omme ghewin ende om miede venijn sughen huten wonden dese brochten in ouden stonden jn italien omme beiach menech dier dat uenijn an lach 11320[regelnummer] doe brochten si scorpioene int lant ne waer si storuen althant doch ebmen scorpioene ghesien die niemene te scadene plien mensce die vanden scorpione 11325[regelnummer] gheuenijnt es in eneghen doene sine asschen drinke dan in wine hi gheneset vanden venine scorpio arde tetene pleghet alse ons experimentator seghet 11330[regelnummer] eist datment in olie versmort ende bringhement danne ter sonnen vort ende merre vp ghietet aisijn dan het gheneset ende leuet vort an van .s. ne uindic nemme 11335[regelnummer] nu hort vort vander .T. Tortuca es der tortuen name een leelic dier ende ombequame ende es onder serpente ghetelt om dat soe crupet achter velt 11340[regelnummer] ende leghet tusschen .ij. starke scilde die hare gaf die nature milde diemen qualike mach dore slaen hare houet es na die padde gedaen ghestert es soe alst scorpion 11345[regelnummer] eier leghet soe alse hennen doen entie niet ghesont ne sijn leuende es soe sonder venijn mar doot alse ambrosius seghet die terdet dat die lendine leghet 11350[regelnummer] jofte hare herte hi werdet gepijnt want hi bliuet gheuenijnt Tarans es een serpent also alse plinius kent vanden gheslachte van scorpioene 11355[regelnummer] ende ulieghet na sinen doene want diet steket bliuet doot Triakele ne si ter noot ende dar toe andre medicine jn italien plegheter te sine 11360[regelnummer] mar sonder venijn sijn die bekent die quade sijn in orient die moghen leuen sonder zaghe sonder heten .xx. daghe men sal doot slaen dat tarant. 11365[regelnummer] ende latent roten in olie te hant.
[Folio 103v]
die olie die es medicine vrai ende goet ieghen venine Tusus es .i. serpent horic lien omtrent paduie in lumbardien 11370[regelnummer] vi. uoete iofte .vii. groot ghemeene achter grof ende voren cleene scarp es sijn start ende niet cranc omtrent ere palmen lanc ghelijc den paldinghe cruuptet wel 11375[regelnummer] ende es utermaten snel verre spronghe so caent gheuen ende altoes thouet es hem up heuen hen doet altoes niemen quaet hen si datment swarlike bestaet 11380[regelnummer] vpten ricg heuetet .iij. roode streken die met varewen sijn ontsteken die doen roten tflesch van desen ende nuttelic als wi lesen beede in dranke ende in hate 11385[regelnummer] want etster goet toe vtermaten Tyrus spreket iacob van vitri ende liber rerum oec der bi es .i. serpent dat heetet also omtrent tlant van ierico 11390[regelnummer] ende omtrent die iordane gherne plegetet te bestane voghele ende oec deier mede want die uertertet talre stede dit ulesch hier af es datmen bringhet 11395[regelnummer] ende met andren specien minghet darmen triakele af maket darmen alrande venijn mede slaket sulke segghen dat dit dier seere fel was ende onghier 11400[regelnummer] allen lieden ende pijnlic seere voer die passie van onsen here so datmen .i. dat felste vint doe ihesus andie cruce hinc ende men hinghet hem ter siden 11405[regelnummer] voer wart meer in allen tiden metter cracht van ihesus bloede quam ons dat venijn te goede triakele eist ende medicine jeghen alrande venine 11410[regelnummer] sonder ieghen tirus venijn dat tirico hetet in latijn sijn uel doet af na sire zede ende ueriongeliket hem dar mede Tiliatus alse liber rerum seghet 11415[regelnummer] es .i. worem die te wesene pleghet jn meneghen lande ommetrent mar alst wast werdet .i. serpent lentworem hetement alsict kenne want het wasset huter lende 11420[regelnummer] ende uertert den boem met allen binnen also dat hi moet vallen dit serpent wert seere groot ende doet alsemen seit groote noot beede beesten ende man 11425[regelnummer] war soet comen mach den daer an van .t. ne sprekic nemme nu nu hort vort .i. serpent in .v.
[Folio 104r]
Ujpra seit iacob van vitri ende isidorus der bi. 11430[regelnummer] es .i. serpent van der nature als noten sal dese creature die soe gaept van groter jtte als die hie uersiet ditte ende stect sijn ouet in aren monde 11435[regelnummer] dan bitsoet hem of tiere stonde ende ontfaet ionghe der mede alsi comen ter ripede so scorensi der moeder siden ende comen ute in curten tiden 11440[regelnummer] drirande vintmen van desen want hare bete es sonder ynesen nochtan hare jnadren sijn fijn ende es jeghen alrande serpente venijn [doet ons plinius te wetene wel 11445[regelnummer] experimentator seghet hare vel dat soe te saisoene af doet es tanden ende oghen goet ghesoden in goeden wijn] hare smare maket donker oghen fijn 11450[regelnummer] tui dat si de moeder uersliten spreect plinius in sire viten hi sprect dus in sine tale vipra draghet xx. te male ende ne werpt nemme dan .i. samen 11455[regelnummer] so dat dandre dar of uergramen die binder moeder sijn besloten ende scorense met aren roten hare moeder ontve de siden ende comen vte in curten tiden 11460[regelnummer] lettel serpente vintmen so fel nochtan nes sochter niewet el jeghen die soe dan die hie ons segt sente basilius mie want alsoe es in ere side 11465[regelnummer] hi wispelter na ende wert blide alsi se beuoelt bi hem sijn dan spueti vute sijn uenijn ende ontfaet met groter minnen sine lieue veinoetinne 11470[regelnummer] onsalich dorpere groniard scamedi dat dat tu eues onwerd sonder redene sijn wijf lere an dit felle dier kaitif dat sijn venijn van hem spuet 11475[regelnummer] alst an sijn ghenoet vernuet lat varen dine felle dat ende wese ouesch dats mijn raet wese onderscedich van dinen sinne ende deel hare weder dine minne 11480[regelnummer] hier ent der serpente bouc addicker in minen ondersouc meer gheuonden jc ad bescreuen nu salic v die redene gheuen van den wormen groot ende clene 11485[regelnummer] ende tersten spreken int ghemene

Vorige Volgende

Der naturen bloeme

Slangen

Over het gehele werk

titels