| |
Vogels: Coredulus- Gallus
Coredulus alse isidorus seghet
5700[regelnummer]
es .i. uogel die des pleghet
dat hi bider proien leuet
ende uoer alle dinc vercoren heuet
therte van den proien seere.
coredulus meent got onse here
5705[regelnummer]
die biden wisen eleghen man.
aldus den mensce spreket an
lieue kint ghef mi dine here
want der omme dogedic smerte
hi gaf sine herte bloet alse de milde
5710[regelnummer]
want hi onse herte ebben wilde
dat hem elc gheue sine herte gheele
Columba es der duuen name
een sachte uoghel ende bequame
5715[regelnummer]
bedinens segmen soes sonder galle
aristotilus weder seitse alle
die segghen dat soere sonder leuet
ende seghet dat soe galle heuet
jn .i. daremkin ende niet ter stede
5720[regelnummer]
dart es andre vogelen sede
dus ontsculdeghemen hare wort
die segghen dat gheene galle behort
| |
| |
der duuen toe ia tiere stat
darse andre uoghele ebben gehadt
5725[regelnummer]
met cussene toeghen si hare minne
gheene croenge als ict kinne
so neten si dor gheene noot
si ulieghen gherne met scaren groot
bi puren sade leeden si hare leuen
5730[regelnummer]
houer sanc hormen hem gheuen
erande versuchten sonder claghen
men siethem dicken tetene draghen
[kiekinen die hem niet bestaen]
neghen warf ebwi verstaen
sijn si ulugghe maghet hem gheschien
maken si so oghen haren nest
dat allen wormen es ontfest
die hem scade willen doen
5740[regelnummer]
vp elc point vintmen sermoen
die hier uoeren staen bescreuen
die duue nemet hare leuen
arde gherne den watre naer
ende dats bedi segmen uoer waer
5745[regelnummer]
omme dat si naturlike in dien
des harens scade willen sien
van van manieren sijn aueke twe
5750[regelnummer]
dander vaet dat uliegens pliet
die duue die dit wel verstaet
siet soene int water. die sitters vaet
soe efsoe hare dan upwart
ende eist .i. die vliegers vaet
5755[regelnummer]
sone porret soe vander stede niet
dits dar soet water omme siet
duuen die vintmen in meneghen lande
eist dat soe hare ghenoet verliest
5760[regelnummer]
dat soe ander gheenne kiest
alleene ulieghen si wat soes gesciet
ende waer si varen weetmen niet
men vindet duuen clene ende groot
die nemmermeer kiesen ghenoet
5765[regelnummer]
die wonen nouwe in oghen gaten
omdat si die duuers laten
ende daer si in ghenoete sijn
es hare minne goet ende fijn
ende sijn nerenst in haren dinghen
5770[regelnummer]
hoe si groot geslachte bringhen
hen doe mesual si bringher .ij.
ende selden min ende nemmerme
siensi vremde duuen varen
si gheleedense met haren scaren
5775[regelnummer]
kesele heten si na hare maniere
om dat sirem mede purgiren
want hare maghen die sijn heet
bloet van duuen als ict weet
van tortelduuen van swalewen mede
onder den rechtren ulogel alleene
die duuen drinken tere toghe
aldat si ghedrinken moghen
5785[regelnummer]
ghelijc dathet ware .i. coe
dat wanic dat gheen uogel doe
duuen ionc dus es bescreuen
sijn best in herefste ende in letin
| |
| |
5790[regelnummer]
want si met grane gheuodet sijn
dat soe hare sumwile verheft
om hare plumen te makede scone
ende dar af comet hare die hoene
dat so hare min wacht dan soe pliet
dat die duuele noch uele plien
5800[regelnummer]
ende meneghen met hem draghen
Carcates als. aristolus seghet
es .i. uogel die te wesene pleget
bider ze want hi hem ghenert
bi uisschen die hi dar vertert
5805[regelnummer]
minder dan die hauec es hi.
jnt water es hi also vri.
dat hire in ghedoghen can
5810[regelnummer]
doch moeti weder na die wile
ter lucht sinen adem ontfaen
jofte sijn leuen ware ghedaen
ay mi merket na dese wort
ghi die in sonden sijt versmort
5815[regelnummer]
al es verdronken lange iv moet
jn dertsce weelde int dertsce goet
ghi bliuet verloren der in
ghine settet an gode iven sin
ende ghi van hen die lucht ontfaet
5820[regelnummer]
ay uergaue got dient also staet
dien die ertsce sonden bedecken
dat hi uorsine doot moeste vertrecken
vpwart sine herte ende gode uolghen
herne die zebaren verswolghen
5825[regelnummer]
Coturnix dese name in latijn
mach in dietsch die quackele sijn
jn onse lant varen si ende comen
so dat selden es uernomen
weltijt si comen iofte varen
5830[regelnummer]
maer in andren lande te waren
hebben si haren tijt openbare
ghelijc der swalewen ioften oudevare
beede te varne ente kerne
die oude pleghen die ionc te leerne
5835[regelnummer]
alsi enen lande sullen ghenaken
dat si hem te broedene maken
dat si voeroeden hare scare
jeghen dien wreeden sparware
die hars nauwe wacht upt lant
5840[regelnummer]
die spareware dats die uiant
dat lant es tende vanden leuene
jnt hende pleget hem te gheuene
die viant narenstelike der toe
hoe si sulke scalkeit doe
5845[regelnummer]
dat hi daer zielen mede va.
nu pinem elc dathi ontga.
men seghet dat dier gheen leuet
sonder soe diet grooteuel heuet
5850[regelnummer]
segmen dat hare ulesch quaet si
| |
| |
Carduelis es .i. clene dinc
ende hetet met ons .i. desteluinc
omme dat in destelen sine spise
gherne soeket na sire wise
5855[regelnummer]
dits van plumen menegertiere
ende van uarewen oec so diere
datment te wondre an mach sien
doch nes sijn prijs niet in dien
sijn sanc es noch te prisene bet
5860[regelnummer]
hier omme vintmense gheset
jn gaiolen ter menegher stede
om den mensce te veruroiene mede
al heuetse nature clene ghemaket
hare sanc die so soete smaket
5865[regelnummer]
ende hare plumen scone ende fijn
doetse lijef ende wert sijn
hi es lelic in sinen luud
Corciles alst plinius ombint
5870[regelnummer]
es dat mintste uogelkin dat men vint.
ende es dat uogelkin datmen weet
dat alder uoghele coninc heet
so groot ghemoedt eist alsmen seget
dat upten haren stridens pleghet
5875[regelnummer]
ende alsten haren dan gram doet
ende hijt waent nemen inden uoet
ontslupet hem tusscen de clawen nochtan
ende ulieget hem om die oghen dan
5880[regelnummer]
want hi hem om niet vergramet
ende ulieget henen sire straten
al es dit clene utermaten
nochtan heuet van naturen
meer ionc dan andre creaturen
ets quaet te vane met laghen
jn .c. enden hier der uoglen wort
nu hort hier na in .d. vort
5890[regelnummer]
sijn uogle die naden coninc
die meneghen ruddre dede beeten
wilen te troien uoer die stede
dor sine grote vromelicede
dat uenus makedie die godinne
desen uoghel ende sine gesellen
dus horment poeten tellen
5900[regelnummer]
dat si sijn als de swane wit
ende vander grooter dat es de swane
oec doethi ons te verstane
hare oghen sijn root als vier
ghetande becke scarp ende fier
5905[regelnummer]
dar si de rotsen ol met maken
ende maken neste tharen saken
men seghet alsi seere mesbaren
dat meent dat .i. lant sal veruaren
jofte dat .i. coninc steruen sal
| |
| |
5910[regelnummer]
die grieken minnen si uor al.
ende andre lieden wilsi scoren.
dus so vinde wijt in scrifturen
Dariata alst aristotiles kent
5915[regelnummer]
die met uloglen ende met becken
clemmen can ende hem uort trecken
want hi uoete heuet gheene
oec so vintmen somghe ene
5920[regelnummer]
sonder in des heruests beghin.
ende dat es alset rimen moet
dese uogel out ende broet
sine ionc tote dat si doghen
ende si hem ghenaren moghen
5925[regelnummer]
ende dan steruet hi selue ghinder
ende laet leuende sine kinder
die moeten pleghen tselue mede
dat te uoeren de vader dede
hier gaet hute vander .d.
5930[regelnummer]
ende uolget als ene in .e.
Erodius als de glose seget
die vp die uraie bible leget
die met ons gherualke heet
5935[regelnummer]
ende es onder dedele uogle
die edelste die ulieget met ulogle
so starc es hi ende so groot
dat hi den haren slaet doot
siet hi oec in ere scaren
5940[regelnummer]
dar uele cranen enen uaren
ofte andre uogle also uele
ende menne werpet in uederspele
hi ueltse alle met sire cracht
deen naden andren inder iacht
5945[regelnummer]
her hi ombert sire uloghe
so esser .i. hont diere toe doghe
die den uoglen alsi vallen
hem den als af bitet met allen
sijn aes moet sijn uersch ende leuende
5950[regelnummer]
ende alsi hem scuddet al beuende
so meent hi proie die hem behaghet
entar hem sijn moet toe draghet
mist hi; hi werdet so erre
dat hi ulieget oge ende uerre
5955[regelnummer]
ende cume willi keren nedre
meesters seggen int commune
dat uele beste sijn de brune
van .e. so gaen hute de wort
Fenix als ons seit isidorus
| |
| |
ende naden aren es hi groot
pleghet hi te leuene ouerwaer
ghehouet geasselt es hi mede
5970[regelnummer]
sere scone na des paus sede
sijn als iofti guldijn ware
met purperen plumen arentare
sijn start gheleu blau mede
met rooden vederen van groter sconede
5975[regelnummer]
alse fenixe doude gaet an
so kieset hi enen sconen boem dan
hoghe staende up ene fonteine
die scone staet ende dore reine
enen nest maket hi inder gebare
5980[regelnummer]
alse inder vormen van enen outare
van wieroec bomen ende van merren
ende van caneelen diemen van verren
van desen telghen maket hi sijn nest
5985[regelnummer]
alse die sonne heete scijnt
so waiet hi danne ende pijnt
dat hi also ontsteket dat out
dat soete roke gheuet menechfout
dant ualt hi selue int soete vier
5990[regelnummer]
ende wert te asschen dus lesemen hier
jn arde corter tijt dar naer
werdet .i. worem in dasschen daer
die cortelike te woreme diet
5995[regelnummer]
Fenix dese enege vogel bediet
jhesum xpristum diet wel siet
fenix neuet vader no moeder
ende ihesus onse soete broeder
es nader menscheliceit sonder vader
6000[regelnummer]
nader golliceit es hi algader
sonder moeder in emelrike
merkede ende nam wel goem
omme dien sconen edelen boem
6005[regelnummer]
die up tie fonteine staet
die boem est cruce ons toeuerlaet
bider fontainen so uerstaet
dat doepsel dat onse sonden af dwaet
dat hout van specien merket wel hier
6010[regelnummer]
dar fenix af maket sijn vier
menet dat ihesus hinc ant hout
dat hi benedide menechfout
ende metten viere van karitaten
ten vader sende om sijn verlaten
6015[regelnummer]
die soeter roec vor sinen vader
dander werelt specie algader
dus bernede inder minnen viere
onse fenix in derre maniere
ontier endi tasschen bequam
ten derden daghe es hi uerresen
ende uoer themele na desen
endit volghet ter erster vormen
| |
| |
want fenix asschen comen te vormen
6025[regelnummer]
ende dar na comen plumen ende ulogle
[ende ulieghet ghelijc andren uogle]
dat fenix heuet .ccc. iaer
ende .xl. eri werdet so swaer
meent dat ihesus in arderike
6030[regelnummer]
.xxxiiij. iaer leuede sekerlike
van dat hi ghebodescapt was
tote dat hi starf sijt seker das
ouer een iaer slaet elke .x.
so vintment waer inden besiene
6035[regelnummer]
Van enen fenixe telt ons dus
een wonder sente ysidorus
dats in dietsch der sonnen stat
6040[regelnummer]
jn doude wet es ghemake dat
een temple in ons heren ere
na salemons temple min no mere
een fenix quam gheuloghen daer
6045[regelnummer]
met sinen ulogelen geladen oec
met dieren houte dat soete roec
ende uerbernedem upten outaer
des nastes dages quam de pape dar
ende vant in dasschen .i. woremkin oec
des anders dages addet ulogle
jnder ghelike van .i. uoghele
des nastes daghes waset wlcomen
ende heuet anden pape ghenomen
6055[regelnummer]
orlof ende es danen gheulogen
Dit scriuet isidorus onbeloghen
Aymo spreket .i. wijsclerc mede
dat onse vrouwe in dese stede
doe herodes de kinder sloech
6060[regelnummer]
ontulo ende wonder dicken gnoech
tote daer bi sire naturen
dat die warechtege fenix mede
wandelen soude in die stede
sijn ulesch smaket alst ware .i. hase
vp marassche nemetet sine ase
ende emmer maket hi sijn nest
6070[regelnummer]
dart met watre es gheuest
dit hetet der uroetster vogel een
hute sinen lande vliegeter gheen
mar int lantscap dar hi broet
lesemen dat hi hem seluen voet
6075[regelnummer]
ende ne ulieghet hare no dare
ambrosius spreketer af te waren
die sine ionc vernoiet te voedene
6080[regelnummer]
ende werptse hute sinen broedene
ende uoedet des harens kinder
met sinen ionghen in sinen nest
dese exemple war goet geuest
6085[regelnummer]
elken mensce die wel doen woude
| |
| |
ende merken dat hem ontfarmen soude
der armer ende hem goets ionnen
die hem ielpen niet ne connen
die hastech seere es om sijn broeden
ende ne can hem seluen niet uoerhoeden
hine leit sine heier so int iaer
datsem dachterwinter swaer
6095[regelnummer]
alle dicken ueruriesen doet
exemple gheuet hi arde goet
hem die hertijt willen clemen
dat si neder weder moeten rennen
ontier ende si werden so wart
het warem beter dat si ombeden.
her si omme dere streden.
dansi met scanden moeten beeten.
ende alse die tijt beginnet heeten.
6105[regelnummer]
so broedet fatator anderwarf
houer dat hem erst verdarf
so comet hem danne niewe broet
des lettel ander vogel doet
die sinen nest maket inder wostinen
6110[regelnummer]
want alle wel naer maer eens ne pinen
jnt iar omme hare ionc ghemene
6115[regelnummer]
tweewarf in den iare broet
alse aristotiles te wetene doet
ende al vintmen lettel vogele minder
nochtan wint hi uele kinder
sine eier ne ueruriesen niet
sone wilt noten nochte broeden
dus werdet hem gheloent met goeden
dattet wint datter begart
die wille sijn uroet ende wart.
6125[regelnummer]
lere te tijt doen sine saken
so mach hem groote ere naken
omme dattet gherne etet fighen
6130[regelnummer]
waer datese mach gecrighen
soete boem urucht es sine spise
merket hier up ghi grote wise
wat dat diet bedieden can.
die boem bediedet wel elc man
6135[regelnummer]
men vindet misselike bome
jn arderike als icket goeme
die urucht bringhen na sire nature
dit vrucht dat sijn onse gewerke
6140[regelnummer]
dit willic dat elc wise merke
ende hi den goeden mensce minne
om de doghet die hi heuet inne
ende late den quaden henen uaren
| |
| |
want alse de wale seit te waren
6145[regelnummer]
hi mach goede dachuart tellen
die hem maket quite vanden fellen
mint die urucht soete ende goet
ghelijc dat ficedula doet
Falco dats de ualke in latijn
6150[regelnummer]
dar .viij. manieren aue sijn
also alse bescriuen de clerke
des lettel hort te minen werke
want ets cont gnoech den leken
diese toeuen ende streken
doch willic twerande manieren
alse donhedel valke bestaet
6160[regelnummer]
den eigher ende hine nederslaet
latet die eigher enen ael ut varen
donedel valke gripet den al te waren
enen laetien eigher enen ulieghen
dus so lati hem bedrieghen
6165[regelnummer]
mar dedele valke doet des niet
ende alsi sulke scalkeit siet
den eigher om de scalceit sine
ende ne latene niet ontfaen
6170[regelnummer]
her hi den eigher euet gheuaen
donedele valke dat verstaet
bediedet des heren onedel daet
alsi wetlike heuet verstaen
dat sine liede ebben mesdaen
dus wert hi van der eren iuelt
vortrechthi ende mint in sinen moet
mar dit ne doet niet dedele valke
6180[regelnummer]
hi uaet hi slaet ende uelt scalke
ende doet elken na die wet
die int lantscap es gheset
f. gaet hute ende uort meer
6185[regelnummer]
hort uort der edelre uogele pine
Tholomeus dins gheene ghile
hieten alle coninghe bi wile
die in egipten droeghen croene
6190[regelnummer]
een tholomeus regnerde scone
jn dien tiden wi lesen dus
ende theodocion mesters waren
van ghroter wardecheit te waren
6195[regelnummer]
dese drie bi haren vorsoeke
der edelre uogele medicine
van broeder albrechte es bescreuen
6200[regelnummer]
ende iacob saelt iv nu vort gheuen
die namen van den cruden diere sijn
salic iv gheuen int latijn
die kennisse also alst is
sal kinnen elc apotikaris
6205[regelnummer]
anden houede na dat wijt kinnen
sulwi leeren dit beghinnen
wert .i. uogel siec in doghen
men salne te ghenesene poghen
met fijnre oliuen van oliuen
| |
| |
6210[regelnummer]
diemer hem in sal sochte driuen
ende dit salmen doen dicken
wast hem up dat oghe dat witte
men sal puluer van venkel sade
ende urouwen melc dats datic rade
6215[regelnummer]
warmen dar af comet hem de bate
heuet hi bestoppet die nasegate
stafisagria ende peper der toe
mac puluer ente gader doe
ende blast hem in wiltune inesen
ende wrijf hem sinen roest der mede
met pulure van stapisagria
heuet hi reume in thouet mede
doe hem dits die behendechede
6225[regelnummer]
rute omtrent die nasegate
ende sijn aes nette dats sine bate
jn ruten sap dat hi sal heten
noch ene bate saltu weten
nem oec loec ghestampt met wine
6230[regelnummer]
dat doe inde nesegate sine
ende settene dart es sonder lecht
ende latene enen dach uasten echt
heuet hi pipeide horet hier na
nem puluer van stafisagria
6235[regelnummer]
dat met onege wel ghemanc
wrijf sine tonghe dats de ganc
ende ghef hem botre tetene dan
ende ne gheneset hi niet der an
witte coelen salmen droghen
6240[regelnummer]
dat puluer sal sine macht toghen
roepet hi oec te vele int huus
dan so nem ene uledermuus
ende stamp peper der inne
dit hase hi swiget ten beghinne
6245[regelnummer]
vindemen de uledermus oec niet
so eist recht datmen besiet
want dar nes gheen uerlies an
ende mer ghemalen peper indoe
6250[regelnummer]
dat salre lichte elpen toe
die uele roepet men wil dat kinnen
gheneset hi qualike du salt hem gheuen
6255[regelnummer]
jofte en onts welpen heret siet
jofti sijn aes te werpene pliet
dicken seghet dit ghedichte
nem een uirendeel allinges ghewichte
scamonia entar toe comijn
dat salmen pulueren ende minghen
dar mede sijn aes bespringhen
sijn aes moet sijn uet swinijns ulesch
ende mac van allinc iwichte den esch
6265[regelnummer]
apoticarise sullen di wel
dat rechte wisen sonder fel
ne mach hi oec niet eten ditte
so nem van den eie dat witte
werp dat puluer dar ter stede
6270[regelnummer]
dan in sinen bec der mede
die ter seluer dinc es vroet
mac hem eiere met melke van gheeten
ghef hem tetene doe dat ic hete
6275[regelnummer]
alse vpt vier gheronnen si
hi werdet ghesont dan ende vri
den auec ende sinen gheslachte
elpet arde wel met machte
beghinnet hem te mutene lusten
| |
| |
6280 doene van alre pinen lusten
ende ghef hem aes ghenoech
also dicken alsi heuet broke
6285[regelnummer]
falgierthi inder uederen mede
dits der naturen hemelichede
grone saden onder de uoete
sijn hem nutte te sire boete
ende dar die sonne scinet heet
6290[regelnummer]
eist best dat hem te stane steet
heuet hi den rede hore hier na
ghef hem sijn aes ende noch der bi
6295[regelnummer]
moet hennen aes wesen der toe
vierewarf iofte viue der toe
bint hem uaste dat rechter been
jnt middele den beene saltu sien
dar af sal hem comen de baten
hier bi machtu kennen mede
oftie uogel heuet den rede
6305[regelnummer]
so weltijt so hanghen den uoghele
sijn hoeuet ende sine uloghele
ende hi heuet ende toghet
jn plumen ofti cout ghedoghet
6310[regelnummer]
ende hi ghierlike der ane siet
ende hijt qualike in mach bringhen
mach merre sien diere ware toe gheuet
6315[regelnummer]
dan elpet hem also die raet
hier bouen bescreuen staet
often seere durstet doe dus
dats sine toename in latijn
6320[regelnummer]
anijs stalen sulre toe sijn
ende venkelstalen siet dit in wine
oec ester nutte toe te sine
alst es ghesoden recht ghenoech
een lepel honex int gheuoech
6325[regelnummer]
dat salmen ouer een coelen dan
ghef hem dit drinken ofti ne can
so salment inden becke ghieten
ofte doe hem eens daghes ghenieten
aes met honeghe bestreken
6330[regelnummer]
des naestes daghes inder weken
bestrijc sijn aes hoe soet gaet
met ere olien hetet rosaet
so bespars sijn aes met allen
alse die uloghele hem anghen somen
ende smout van gansen esser toe goet
ende salue sine ulogle saen
6340[regelnummer]
ende latene ter sonnen staen
ende gef hem tetene van gansenvet
hore noch en ander ende bet
| |
| |
nem olie die hetet laurijn
ende dwa teersten die uloglen sijn
6345[regelnummer]
ende onder die ulogle saltu mede
sine asselen saluen wel ter stede
echt nem galle vanden swine
ende salfer mede die ulogle sine
ende gaf hem aes mede ghemeene
oftin sape van salie crude
heuet hi andie uloglen rude
jn latin edera terrestris
6355[regelnummer]
sijn dietsch der af alsict wet
es datmen goutdraue of dresen heet
siet dat in watre entie blade
dar si sire siden ghenaken
6360[regelnummer]
sijn aes dat soutu nat maken
jnt water dart cruud in soet
dit water es oec ten uoeten goet
hetene sine uloglen de sieren
helpem dan in derre manieren
6365[regelnummer]
ghef hem bux ulesch nat in aysine
ende bestrijc die uederen sine
met waremen aisine des gome
ende met olien van lauwerbome
ende dat so doe menechwarf
6370[regelnummer]
breket hem uedere dit so bedarf
dattu sachte hute doen wilt datte
nem dat bloet van ere ratte
ende bestrijc der uederen stat
sonder pine soe dan ute gaet
6375[regelnummer]
ende siet honech dat radicke
ende alse dat seere werdet dicke
nem dan een roedekin van sonderliker mate
dat die groote si vanden gate
daer die vedre in was ghestaen
6380[regelnummer]
ende doenre thonech mede saen
es hem scinkel iof ulogel ontwee
6385[regelnummer]
ende binter vp dat bliuen mach
enen nacht ende enen dach
echt anen drec in edec ghesoden
es der up goet te sinen noden
6390[regelnummer]
vpt rec ofte up die hant dertoe
siet merre in watre ende darmede
ende huten watre neghenwarf
6395[regelnummer]
heuet hi theuel dat hetet rampa
jc waent in dietsch es de crampa
saltu sijn aes netten ireet
jn lams bloet warem net sine uoete
6400[regelnummer]
dit es oec ene andre boete
joftu salt nemen warmen wijn
dar netelen in ghesoden sijn
ende dar mede sine uoete dwaen
ende dar hute sijn aes ontfaen
6405[regelnummer]
eist dat hi smelten niet ne can
eens hanen galle ghef hem dan
ende witte slecken gesoden geheten
smelti te seere du salt weten
hoe dat hi te stoppene si
6410[regelnummer]
een lettel saeps van iusquiami
| |
| |
ghef hem drinken ende netter al
sijn aes in datti heten sal
van alsenen sape ende nochtan
6415[regelnummer]
water darmen in siedet ditte
bespoiene ende makene nat
voerwart hem sal elpen dat
dits der uoghele medicine
6420[regelnummer]
jeghen mesquame ende pine
den latine ghelijc wel na
screuen den coninc theolomon
hort uort uoghele namen in .g.
Gricis seit iacob van uitri
dattet een uremt uogel si
so groot datsi den man bestaen
6430[regelnummer]
ghewapint ente doot slaen
hare clawen sijn so groot
dat merre hute drinket ter noot
alse oft ute enen orne ware
6435[regelnummer]
dat inden lande es van endi
lesemen dat sulc uogel si
jn enen lande ouden si daer
dar die toeganc es te swaeer
dart goud es ende diere steene
6440[regelnummer]
menschen comen es daer gheene
want terst dat si sien den man
bestasine ende doodene dan
alse iofti ware ghemaket uan gode
der urecheit tenen weder bode
6445[regelnummer]
alset wareit wel mach wesen
dar wonet .i. uolc als wijt lesen
met enen oghen heten arismaspi
ne waer ene oghe nebben si
omme die mirauden die si wachten
6450[regelnummer]
ende winnense hem af met crachten
de mirauden ebsi uercoren
bouen allen andren als wijt horen
men vindet dit staende wilment souken
jn de glose van moises bouken
6455[regelnummer]
vieruoetech so sijn die uogle
ende ebben ghemaect houet ende vlogle
na den aren maer mere so uele
dattet gaet al uten spele
achter gheliken sj den lioene
bj den berghe van perbolj
dat pard atensi enten man
experimentator segt nochtan
6465[regelnummer]
dat hi ghegaet es den steen
ende dat es wel te uerstane
sone eist hem niet te rechte onsact
6470[regelnummer]
got hen euet die stene ghemaect
ende hem ghegheuen cracht mede
om des menschen salichede
| |
| |
6475[regelnummer]
diemen siet ghetempert mede
van vtenemender suuereden
van dat leuet alsemen kinnet
so eist .j. uoghel die goet winnet
met minst te notene sijn broet
6480[regelnummer]
.j. daghes int jaer alsment yuroet
gheen dier es van luxurien minder
scamedi mensce war so du gaes
die redene ende besceit verstaes
6485[regelnummer]
du best ter onsuuereden ghereet
ende cons ghene mate ghedoen
also als doet gracendrion
maer du uerters dijn cranke vleesch
6490[regelnummer]
jnder onsuuerheden heesch
ende aest v seluen ter doet
jn crancheden ende in qualen groet
Gestrudus es .i. uoghel clene
ghelijc der arden yplumet rene
6495[regelnummer]
vpt houet es hem alsict vernam
van plumen ghemaect i cam
die ulieghen up ende neder inder ghebaren
vp ende neder alse zeebaren
ghemene liede maken ons vroet
6500[regelnummer]
dat die padde hare eyer broet
ende als die jonc comen vt algader
dan eerst kinsi moeder ende vader
om dat si hem gheliken dinken
sulke die vor gode stinken
6505[regelnummer]
slachten der gostruden wel
si sijn van arten arde fel
siensj dat hare kindre keren
ter doghet ende ter eren ons heren
sone doensj hem gheen goet
ter rikeit enten quaden dinghen
ende si oncuscheit uort bringhen
so dinct hem dat sj hem slachten
dan wilsj der kinder achten
6515[regelnummer]
ende ebben glorie groot int herte
hare loen wert die ewelike smerte
Grus es in dietsch .j. crane
elx jars plechtj te bestane
sine uard van oesten te westen
6520[regelnummer]
jeghen den winter vte sinen nesten
ende sceppet danne sine scare
alsj scepen hare wechuard
dan ebben sj enen diese beward
6525[regelnummer]
alsi roept uolghen sj hem nar
sij kinnen haren luud clar
wertj heesch so comter mede
.j. ander roepende in sine stede
ende dar sj beeten bj nachte
6530[regelnummer]
setten sj hare sciltwachte
so dat de tiende waken moet
dan houden die wachters in den voet
.j. keselkin oft hem wee doet
| |
| |
die vaec dat hem die voet ontdoet
6535[regelnummer]
ende hem die kesel dan ontualle
so roeptj dat sijd oren alle
ende alsj verre wil doen vlucht
so vliechtj oghe inde lucht
om dat si verre willen sien
6540[regelnummer]
jnt lant dar sj willen tien
experimentator die seghet
dat die crane te roepene pleghet
alsi .i. nat swerc siet effen
hi wil dat dandre alle beseffen
6545[regelnummer]
ende si hasen na hare eten
ende alsi omme ardinge beeten
hare leedere staet inder hoede
al omme te siene alse die vroede
so roepet hi lude siet hi den man
6550[regelnummer]
ende waerscuwet dandre dan
alsi van uerren lande comen
ebmen dicken wel vernomen
dat si steene hute werpen dan
darmen goud hute purgeren can
6555[regelnummer]
want alsi verre sullen ulieghen
weetmen uoer waer sonder lieghen
dat si in swelghen sant ende stene
ende in hare uoete so menech ene
hebsi kesel dits hare sin
6560[regelnummer]
omme swaer te sine int beghin
dat niet te vardech mar ghestade
har ulieghen si met goeder stade
dat si steene uoeren in uoeten
weten scipmans diese ghemoeten
6565[regelnummer]
want dar si houer de scepe liden
es ghesciet ter menegher tiden
dat sire so uele uallen lieten
dat sijs mochten cume ghenieten
die gheruste elpen den moeden
6570[regelnummer]
andie oude willic v beuroeden
die swartste ebben meest iaer
dat seggic iv al ouer waer
datmen lieden vindet cleene
die bi namen heten pigmeene
6575[regelnummer]
die ieghen die cranen striden
ende pais ebben alsi danen tiden
sijn ulesch es art ende swaer
bedi so rademen ouer waer
dattet best ware dat hi laghe
6580[regelnummer]
jn die zomertijt twe daghe
ende in wintertijt daghe drie
want aldus so morwet hie.
Glutis alse plinius spreket
es die die langhe tonghe ute steket
6585[regelnummer]
een uoghel ende alsi werdet gheware
dat die uoghele met grooten scaren
jeghen den winter enen varen
die swalewen metten oudeuaren
so ulieghet hi dor gheselscap mede
vanden vlieghene gaet in hant
so bliuet hi achter in enech lant
doch ulieghet hi somwile henen
jn curten dachuarden ende in cleenen
6595[regelnummer]
so dattene die winter begaet
diene metten coude uerslaet
| |
| |
een ander uoghel es dan aldus
6600[regelnummer]
ende trechter enech achterwart
eists nachtes eists dages so roepet hi dan
ende troestse dat si uolghen an
dese twerande uoghele dar ic af rime
bedieden twerande pelegherime
6605[regelnummer]
dien dien wi metten cruce te waren
ten heneghen lande wart sien varen
om dat heleghe lant te winne
die heet sijn inden beghinne
alsi ghesalscap goet ter cure
6610[regelnummer]
sien varen van haren gheburen
mar terst datsi werden gheware
dat die vart een deel wert sware
heeschen si aflaet ende willen keren
ende visieren ende willen leeren
6615[regelnummer]
varen si achter te sulken art
dat si niet ne doeghen ter vart
aldus warem dat men bekinnen
niet ne mach no beghinnen
ende moet ghedoghen datsi spreken
6620[regelnummer]
rome ne laet hem niet ghebreken
sone sendet hute gnoech legate
die de traghe dor gelts bate
absolueren van allen mesdaden
ende sentse van sonden ontladen
6625[regelnummer]
tharen pape te lande weder
o wi die dat uerdient hier neder
dat al sine sonden sijn uerlaten
dats salicheit van groter baten
ende dies uerdient uoer sine doot
6630[regelnummer]
met rechte maket hi bliscap grot
o wach o meneghe heremite
ho menech monec van scarpen abite
vintmen die langhe heuet gheleeft
entie lettel solaes heuet
gehouden heuet ende sware pine
ende cranke lijfnere te desen saken
ende noch ne quam hem niet de bate
6640[regelnummer]
van rome lettren van aflate
sente pauwels ic iloefs di
ende allen pauesen der bi
die dinen stoel hebben beseten
dien uraie mont hi laet ons weten
dit willic spreken elc man gome
beouden der herliceit van rome
6650[regelnummer]
slachtstu den uogel glutis
heuestu die cruce ontfaen
got heeschet sijn belof wldaen
ne soeker af negheen aflaet
hensi oft sonder loes so staet
6655[regelnummer]
so dattu dars uoer gode gien
wies kennesse niemen mach ontulien
Gallus es in dietsch die hane
menech kinnet sine gedane
wilen bi nachte ende bi daghe
6660[regelnummer]
wiset hi bi nachte sonder zaghe
| |
| |
ende slaet sine uederen dan
alse die hem ten sanghe ghereet vort an
luud es sijn sanc te middernachte
ende biden daghe singhet hi sachte
6665[regelnummer]
metten winde hormenne varre
parde sochten al waer si arre
kemele stouter af in haren ganc
helfs ghedroech scuwet sijn luud
6670[regelnummer]
die hane hetet menech cruud
dies niet ne ghenasen andre diere
bider sonnen es sine maniere
die lewe ontsiet sonder waen
6675[regelnummer]
sekerlike den witten hane
oude boeke doen te uerstane
dat een hout hane een ei leghet
darmen houer war af seghet
datter basilicus af comet
6680[regelnummer]
een dier dat die werelt verdoemt
moet uele gheuoeges bi naturen
jn waremen drecke leget hijt
dar broedet nature te sire tijt
6685[regelnummer]
dan comet dat dier ute na sinen art
ende heuet eens serpents start
ende anders eist ghelijc den hane
die ghesien ebben sine gedane
segghen thy es sonder scale
6690[regelnummer]
jn .i. uel beloken altemale
dicke ende starc ende wel behoet
sulke wanen dat dit broet
joftie padde iof dat serpent
ende dits ouer borte bekent
6695[regelnummer]
alse .i. ane uechtet den zeghe
maket hi hem fier alleweghe
ende singhet ende gaet den oghen ganc
die uerwonne crupet onder banc
ende alse hennen bliuen doot
6700[regelnummer]
lati sinen sanc van rouwen groot
|
|