Blauwe damp

[p. 9]

Gevecht met de draak

‘Zij was de vriendin van Jos en ik was verliefd op haar omdat ik hem haatte en toen ging hij dood nadat ik hem had verraden en later kreeg ik verkering met haar en toen hoefde ik haar steeds minder en op het laatst hoefde ik haar helemaal niet meer totdat zij mij niet meer hoefde en een ander kreeg en ik haar weer terug wilde maar niet kreeg...’

‘Een draak van een verhaal.’

‘Het spijt me, het is naar het leven. Je zult het ermee moeten doen. Ik zal in elk geval proberen het heel mooi op te schrijven en ik zal de gebeurtenissen een beetje door elkaar hutselen en dan is het literatuur.’

Marcel Muurens en Marie-José van der Kamp, hoe het kwam en weer voorbijging, de hele treurige geschiedenis. Een draak van een verhaal, zegt Bertram. Daar valt weinig tegen in te brengen.

Een goede naam is 't wel, ‘Marie-José’: ‘Jos’ zit erin, mijn dode vriend Jos, haar dode vriend Jos. Maria en Jozef, met een beetje fantasie. En ze heet echt zo: Marie-José van der Kamp.

‘Wat dacht je hiervan: “Een fel-realistische beschrijving van het verwerkingsproces van een tragische relatie”. Zoiets. Wie schrijft zo'n flaptekst eigenlijk?’

Bertram, mijn bovenbuurman, tweeëndertig, filosofiestudent sinds z'n puberteit, kalend alcoholist, alleenstaand en eenzaam. Mijn vriend. Toen ik in die novembernacht in 1984 - zes jaar geleden inmiddels en wat vliegt de tijd - in deze kamer voor 't eerst mijn onderbroek uittrok, woonde hij er al. Zes mensen leefden er in dit huis. De slaapkamer was Marie-José's enige kamer en na een week of wat werd haar kamer ons huis. Eén voor één zijn ze vertrokken, onze vrienden medebewoners, en hun kamers hebben we verdeeld. Boven was van Bertram en beneden van ons. Zo hadden we uiteindelijk een etage: een woonkamer, een slaapkamer en een schrijfkamer. Daar zitten wij dan nu, Bertram en ik, Pudding en Gisteren, en we praten over mijn vorige boek en over mijn volgende boek.

Hij: ‘Dit is een mooie zin.’

[p. 10]

Ik: ‘Ja hè.’

Wij twee: een gezellig koppel.

Of het me spijt, wil hij weten. Of ik het jammer vind dat het zo is gelopen.

Hoe is het dan volgens hem gelopen?

En wat is spijt?

Door de jaren heen zijn er zoveel dingen gebeurd die me niet lekker zitten. Ernstige zaken en minder ernstige zaken. Je kunt wel overal spijt van hebben maar daar word je uiteindelijk niet beter van. ‘Als ik het over mocht doen, zou ik het allemaal heel anders aanpakken.’ Jazeker, we zouden het allemaal heel anders aanpakken en we zouden allemaal heel gelukkig worden. Dat is dan zo'n beetje de diepste wijsheid die al 't gepieker oplevert. En wat koop je ervoor? Niets. Niemand heeft het ooit over mogen doen. En terecht. Het is juist de kunst het de eerste keer goed te doen.

Wat me bijvoorbeeld spijt: dat Anja Meurkens en ik, in dat anderhalf jaar dat we toch verkering hadden, nooit echt met elkaar naar bed zijn geweest. Dat het nooit gelukt is, dat vind ik jammer.

Nog meer spijt. We zijn veertien. De school is uit en we staan met z'n allen bij het fietsenrek. Gerard jat mijn fietspomp en gooit 'm naar Jos. Jos vangt mijn fietspomp en gooit 'm naar Mike. Het is een spel: zij hebben mijn pomp en ik moet 'm pakken. Ik doe mijn best maar het lukt niet. Ik word kwaad, krijg tranen in mijn ogen... Hoe kwader ik ben, des te leuker het wordt, voor hen. Uiteindelijk ben ik woedend en geven ze mijn pomp terug. ‘Ga maar gauw naar huis, mamma heeft een eitje voor je gebakken’, zegt Jos. Ik loop weg en pak mijn fiets.

Ik ben nog steeds woedend als ik op mijn fiets stap en langzaam naar de poort rijd. Daar lopen ze: Gerard en Jos en Mike. Gerard kijkt om en lacht. Mike ook en uiteindelijk Jos ook. Terwijl ik voorbij rijd, schop ik Mike in z'n maag; dan fiets ik gauw door. Ze schreeuwen ‘Lafaard!’ maar dat hoor ik niet. Mike is geen echte vriend, Jos en Gerard wel.

Dat is in elk geval spijt en zo is er wel meer: bakken vol spijt. Maar Marie-José?

[p. 11]

Jammer is het natuurlijk dat het zo gelopen is. Jammer voor mij dat ik niet meer slapen kon en niet eten, dat ik niets meer kon dan zittend in een stoel aan het raam wat voor me uit staren, wat terug denken, beetje huilen...

Maar goed, langzamerhand gaat het weer wat beter. Ik eet en drink als een normaal mens, ga de straat op als een normaal mens, doe de dingen die mensen zoal doen en bovenal: ik schrijf weer. Meer dan ooit zelfs. In nog geen twee weken heb ik Cel helemaal herschreven, ‘aangepast’ zou je kunnen zeggen, ‘aangepast aan het zich verdiepende inzicht’. Het is er beter door geworden, rijper vooral, volwassener. Het is nog beter dan het was, het is goed en zal gepubliceerd worden. Ik heb het Bertram weer laten lezen. Hij vond het goed, heel goed. ‘Als je ziet hoeveel drek er tegenwoordig wordt gepubliceerd, dan kan ik me niet voorstellen dat ze dit niet willen hebben.’ Dat zei hij. Mijn boek wordt gepubliceerd. Desnoods stuur ik het naar tien uitgevers tegelijk.