De zedelyke en stichtelyke gezangen
(1977)–Jan Luyken–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 82]
| |
[pagina 83]
| |
De Pellegrim.
| |
[pagina 84]
| |
6.
En zult het al zyn quaad onttrekken,
Gelyk de schoone Zonneschyn
Een sierlyk bloempje weet te wekken:
Uit mest en stank, en steld het rein,
7.
En klaar, met schoone geur en verwen,
In vryheid van de open lucht.
Zo groend een leven uit het sterven,
Zo geeft de dood een schoone vrucht.
8.
ô! Pelgrim troost u onderwegen,
Al schynt gy noch zo wyd van huis,
Het is zo ver niet eens gelegen,
Aan 't endje volgt de rust, voor 't kruis.
9.
Hoe willen wy ons eens verheugen,
Als wy in 't zalig Vaderland,
Daar ons geen Turbaas raaken meugen,
Als lieve Broeders, hand aan hand,
10.
Gaan wandelen door de Eng'le Kooren,
En spreeken van de Pelgrims reis,
En wat ons God daar heeft beschooren,
Zyn grooten naam tot lof en prys.
11.
Dan zal het ons daar niet berouwen,
Dat wy hier voor een korten tyd
De ydelheid niet wilde trouwen,
Die haast vergaande ydelheid.
| |
[pagina 85]
| |
12.
Wech wereld met u ydel weezen,
Gy zyt ons Pell'grims veel te min,
Hoe schoon gy ook werd aangepreezen,
Wy zetten u uit onzen zin.
13.
Daar is 'er een die wy beminnen,
En die beminnens waardig is,
Die speelt ons altyd in de zinnen,
Zyn trouw en liefd' is ons gewis.
14.
Hy zal zyn minnaars niet begeeven,
Gelyk als gy ô Wereld doet,
Die haar, in 't eindje van het leven,
Verlaat en schoptse met de voet.
15.
Maar hy, die ons het hert doorgriefde,
Zal ons naar 't uurtje van de dood
Eerst recht omhelzen met zyn liefde,
En zetten zacht in zynen schoot.
16.
Daar op zo willen wy het waagen,
En doen de Pell'grimagie voort,
En ons hier onderweeg zo draagen,
Als vreemde gasten toebehoort.
17.
Niet moet ons op den weg bekooren
Van schoone schyn of vleijery,
Men sluit zyn oogen ende ooren,
En gaa het al maar recht voorby.
| |
[pagina 86]
| |
18.
En of ons langs de vreemde wegen
Veel stryds en tegenheid ontmoet,
Daar is zo veel niet aan gelegen,
Na 't bitter proeft men best het zoet.
19.
ô Eeuwig zoet! daar wy op hoopen,
Gy zyt het immers dubbeld waard,
Dat wy het al om u verkoopen.
Ach! Vaderland zo schoon van aard,
20.
Hoe zal uw morgenstond opdaagen,
In 's Pell'grims nieuw ontlooken oog,
Dan denkt men om geen regenvlaagen,
Noch storm, die boven over toog.
21.
Al moet men hier een weinig stryden,
En zukk'len in het vreemde land,
De schoone hoop kan ons verblyden,
En schuiven 't alles aan een kant.
22.
ô Zonneschyntje van Gods herte,
Wanneer gy aanbreekt in 't gezicht,
Dan balzemt gy des Pell'grims smerte.
En al 't geleeden leed is licht.
23.
Een hand vol levens, met verlangen,
Met ach! en zuchten door gebracht,
En dan een eeuwig heil t'ontfangen!
Gelukkig, die het neemt in acht!
| |
[pagina 87]
| |
24.
Hoe menig is'er al in vrede,
En rust zo lieflyk en zo zacht,
Die dezen weg ook heeft betreeden,
En ons in 't Vaderland verwacht.
25.
Hoe vriend'lyk zal de Welkomst weezen,
Van lieve Broeders onder een,
Hoe loflyk, schoon en uitgeleezen
D'onthaalinge, en al het geen
26.
Wat aangenaam word uitgesprooken,
Wanneer het broederlyke hert,
Door 't heilig liefde-vuur ontstooken,
Tot een Fontein van reden werd.
27.
By 't spreeken wil het noch niet blyven,
De Lofzang weld ten boezem uit,
Om op een schoone maat te dryven
Met onuitspreekelyk geluid.
28.
Hoe zoet zal 't woordje Jezus toone,
Door 't lof van 't hoog verliefd gemoed.
Ach Jezus! bloem van al het schoone!
Ach Jezus! bron van alle zoet!
| |
[pagina 88]
| |
29.
ô Wereld, wech met al uw' weelde,
Gy werd te klein by 't eeuwig groot,
Wat zouw men zich in draf verbeelde,
Daar God de ziel te bruiloft nood.
30.
Een Bruiloft! ryk'lyk overgooten
Met onnadenk'lyk goed en zoet,
By duizenden van Speelgenooten:
Daar elk den ander lief ontmoet:
31.
Daar elk zich in des and'rens deugde,
En schoone gaaven hoog verblyd,
Daar een Fontein van volle vreugde
Geduurig weld in eeuwigheid.
32.
Daarom, ô Pell'grim op der aarde,
Weest maar geduldig, sterkt u moed,
Het paareltjen is hoog van waarde,
Daar gy de Pell'grims reis om doet.
33.
Het zal zo lang niet eens meer duuren,
Uw weg kort al geduurig af,
Door 't snel voorby gaan van de uuren,
Tot dat de vlees-klomp valt in 't graf.
| |
[pagina 89]
| |
34.
Dan is de ziel de kouw ontvloogen,
Die haar onthield de vrye lucht,
En jaaren lang heeft neêr geboogen,
Waar in zy veelmaal heeft gezucht.
35.
Wech oude huid, men zal niet treuren
Om uw verlies en zwaare band,
Wat beters mag de ziel gebeuren
In 't alderliefste Vaderland.
36.
ô Pell'grim troost u onderwegen,
Al schynt gy noch zo wyd van huis,
Het is zo ver niet eens gelegen,
Aan 't eindje volgt de rust voor 't kruis.
37.
Dan valt gy in een vollen zegen,
(Uit al dit wereldse gedruis)
Door 't bloed van Jezus ons verkreegen,
Uw Vader in zyn armen t'huis.
| |
[pagina 90]
| |
Van 't Zalig leven.
| |
[pagina 91]
| |
5.
Wat zal dat voor een drinken zyn?
Nu lustig, laat ons hooren?
Een watertjen, als Kristalyn,
Door 't herte Gods gebooren.
6.
Ontspringend' uit des Vaders kracht,
In 't licht des Zoons volkomen,
Dat alles balsemt en verzacht,
Zo schoon en uitgenomen.
7.
Dat trekt den Paradys-boom aan,
En baard een schat van vruchten,
Die 't aards verstand te boven gaan,
Hoe hoog de zinnen vluchten.
8.
Dat lokt de schoone Serafyn,
Die neemt ze met zyn handen,
Een fruitje, dat vol hemels wyn,
Vereist, noch maag, noch tanden.
9.
Daar steekt hy 't heilig hert meê aan,
Dan mogt men eensjes hooren
Den lof tot zynen mond' uitgaan,
Door 't ruim der Eng'len Kooren.
| |
[pagina 92]
| |
10.
Dan pryst hy 't al, uit al zyn kracht
Wat van haar word bezeeten,
Gods wond'ren, eindloos voortgebragt,
Te tellen noch te meeten.
11.
De vreugd klimt op van troon tot troon,
Daar is een Jubileeren,
Elk brengt en toont zyn hoogste schoor
Den grooten God ter eeren.
12.
Haar lichaam is van Kristalyn,
Met Majesteit doorscheenen,
De Goddelyke zonneschyn
Die vloeid 'er schoon door heenen,
13.
En opent ieders heil'gen aard,
Met wonderbaare kleuren,
Daar onze verwen, hoe vermaard,
Als duister zwart, by treuren.
14.
De sommige schynen als smarracht,
En and'ren als robynen,
En diamanten, die met kracht,
Als Zonnen van zich schynen.
| |
[pagina 93]
| |
15.
Men speurt 'er blaauw en rood, en geel,
En groen, en veelderhanden
Te wonderbaar, te hoog, en eêl,
Voor wereldse verstanden.
16.
Die glanzen speelen door malkaâr,
In 't naad'ren en ontmoeten,
Daar word men heerlykheid gewaar,
By 't halzen en begroeten.
17.
De Paradys-bloem hoog van kleur
Moet deze schoonheid sieren,
En spreid een aangenaame geur,
Door d'Engelse
Ga naar voetnoot*
Rivieren.
18.
De Paradys-bloem doet een schat
Van groote wond'ren open,
Terwyl zyn blaadjes, met het nat
Des levens, zyn bedroopen.
19.
Den Engel draagt een roozen hoed,
Die gloeid, met zyne bloemen,
Als rood geverft, in Jezus bloed:
O! schoonheid, niet te noemen.
| |
[pagina 94]
| |
20.
Maar wat is 't schoonste dat men vind
In 't ruim der Eng'len Kooren?
Dat is de Liefde, 't schoonste Kind,
Van eeuwigheid gebooren:
21.
Door d'eeuw'ge eindelooze kracht,
Die Vader hiet; den Zoone,
Die 's Vaders vuurigheid verzacht,
Is 't licht, door alle troonen,
22.
De glans en heilige Majesteit,
De welbron aller vreugden,
De vrede en zachtmoedigheid,
D'ontsluiter aller deugden.
23.
Zyn lichaam is den water-geest,
Die rykt zo diep en hooge,
Daar nooit gedachten zyn geweest,
Hoe breed en wyd gevloogen.
24.
Daarinne staat zyn vlees, en bloed,
Dat alle Heiligen eeten,
En 't nieuwe lichaam wassen doet,
Met Godes Geest bezeten.
| |
[pagina 95]
| |
25.
ô Jezus! allerhoogste kracht,
Der liefde en genade,
Zo zoet, zo vriend'lyk en zo zacht,
Zo ryklyk in 't verzaade!
26.
ô Jezus, grootste heiligheid,
In 't Wezen Gods, de bloeme,
En 't herte in de Majesteit!
Wie kan uw waarde noeme?
27.
Wat mag het voor een luchje zyn,
Dat onder 't Eng'len queelen,
Door 't lof van 't groene Kristalyn,
Zacht-ruisende komt speelen?
28.
Wat anders, als den Heil'gen Geest
Door 't herte Gods gedreeven,
In God, van eeuwigheid, geweest,
't Beweegen, en het leven,
29.
Een openaar van alle schoon,
Een former aller
Ga naar voetnoot*
beelden,
Die in de Wysheid, voor den Zoon
En Vader, eeuwig speelden.
| |
[pagina 96]
| |
30.
Ach Vader! eeuwige Alle-kracht,
En welbron aller krachten,
Baard in ons 't eeuwig zoet en zacht
Uw's Zoons, zo hoog te achten:
31.
En laat uw' Geest, in zynen naam
Door onze herten zweeven,
Op dat uw Pelgrims zyn bequaam
Naar 't Vaderland te streeven.
32.
Ach! lieve broeder, die ik vand
Hoe zoet is 't onderwegen
Te spreeken van het Vaderland,
Zo diep in 't hert gelegen?
33.
Maar lieve broeder, deze stof,
Die ik u draag te vooren,
Dat zyn geen bloempjes uit myn hof,
Of eigen grond, gebooren.
34.
Ik heb 't niet door ervaarentheid,
Door schouwen, en bevinden,
Maar 't is my in de schoot geleid
Door 't middel van Gods vrinden.
| |
[pagina 97]
| |
35.
Het is eens anders roozengaard,
Daar ik ze quam te pluiken,
En laat ze u, na broeders aard,
Be-oogen, en beruiken.
36.
Beminde vriend het heugt my noch,
Dat wy van liefde spraken,
Dat is het beste, laat ons toch
Daar meer en meer na haaken.
37.
God is de liefde, en zyn vloed
Gaat uit met volle stroomen,
In alles wat zich open doet,
Of tot hem in wil komen.
38.
Het menschdom is maar een geslacht,
Wy zyn al t'zaamen spruiten,
Uit eenen wortel voortgebragt,
Ach! bleef'er niemant buiten!
39.
ô Broeders, die op aarden zyt,
Van alderlei geslachten,
Verlaat des werelds ydelheid,
Met werken, en gedachten.
40.
Het Paradys is ruim, en groot,
Men speurt 'er nooit een ende,
| |
[pagina 98]
| |
Gy word al t'zaamen daar genood,
Hier is het maar elende.
41.
Daar zal men eeuwig zyn in vreugd
En in de rust verzinken:
Och haast u langs den weg der deugd
Op 't aangenaame winken:
42.
En nooden van dien goedsten Heer,
Die Bron en Liefdens Ader:
Zyn liefden is tot u zo teer,
Hy roept u, als een Vader,
43.
Op dat gy voor zyn heiligheid,
In eeuwigheid zoud speelen,
En hy u eeuwig, zonder tyd,
Zyn liefde meê zouw deelen.
44.
ô Vader van het Vaderland,
Daar wy zo zeer na wensen,
Geleid ons toch met uwe hand,
Benevens alle menschen!
45.
Vaart wel myn Broeder, treed maar aan,
God sterke onze voeten,
Al word men al wat moê van gaan,
De rust zal 't al verzoeten.
| |
[pagina 99]
| |
Ernstige bedenking op onzen weg na de eeuwigheid.
| |
[pagina 100]
| |
Waar zyn ze nu?
In 't land van zegen,
En verwachten u.
3.
Voor dezen was 't eens anders tyd,
En nu is 't onze, die dan ook eerlange,
Geweest zal zyn, na 's levens gange,
Zo zyn wy ook het pak des lichaams quyt.
De Zon des levens, 't hoogste goed,
Beschyne ondertussen ons gemoed,
Om 't als een vrucht, door zegen ryp te maaken,
Op dat de mond,
Van 't God'lyk smaaken,
Zyn begeeren vond.
4.
Zyt dan getroost, en gaat voor uit,
Daar gy het aangezicht van 't Godbegeeren,
Voorzichtig quaamt na toe te keeren,
Terwyl gy 't weet wat zulk een weg beduid;
Hoe dat zy door dit land der tyd,
Zich strekt na 't Ryk der zaal'ge eeuwigheid,
En onderweeg den Koning van behaagen;
Zo waardig zy,
In 't hert te draagen,
Wereld gaat voorby.
5.
Ach Jezus! overschoon en trouw,
Die in de woesterny van dees ellende,
Woud met ons zyn tot 's werelds ende,
| |
[pagina 101]
| |
En door uw' gunst, geen wezen laaten wouw:
Ons meenen schikt u dan niet vert,
Maar sluit u in de kamer van ons hert,
Daar gy belooft hebt in te willen woonen;
Ach Bruidegom,
Myn lief, myn schoone!
Goede Jezus kom.
6.
ô Morgen-ster van 't eeuwig licht!
ô Dageraad! ô schoone Zon der Zonnen!
Van eeuwigheid, en niet begonnen,
Hoe heug'lyk is uw' vriend'lyk aangezicht:
Verlieft op uw' alwaardigheid,
Versmaad myn ziel, het aanzicht dezer tyd:
Op dat ik u voor myn beminde houwe,
ô Eeuwig goed!
En zalig trouwe,
Vorst van myn gemoed.
7.
Verdwyn, ô ydelheid, verdwyn!
Gaat van ons weg versierde tydelingen,
Der haast verdorde aardse dingen,
Als rook en mist voor deze Zonneschyn:
Want alles wat het oog hier ziet,
Is voor de ziel de rechte weerga niet,
Noch 't waare voedsel, dat haar kan verzaaden,
Zy word daar meê,
Maar zwaar belaaden,
In de plaats van vreê.
| |
[pagina 102]
| |
8.
Het hoogste goed van Gods natuur,
Als 't Eeuwig kind van 't vaderlyke baaren,
Is 't rechte wezen om te paaren,
Als Ega met het eeuwig' zielen-vuur:
Die twee zyn Bruidegom en Bruid,
En by dit wezen heeft de schaduw uit,
De bruilofts Hemels-spys en drank van dezen,
Zo hoog besteed,
Is 's liefstens wezen:
Dat men drinkt en eet.
9.
Ach! Jezus schoonste Jezus myn!
Zo hoog van staat, tot 's menschen heil genegen,
Tot wien gy bragt dien grooten zegen,
Ach! laat my ook doch uw' beminde zyn:
Ach! laat my baaden in uw' bloed,
En woond gy in den grond van myn gemoed,
Op dat wy doch in eeuwigheid niet scheiden,
Laat uwen geest,
De plaats bereiden,
Tot het Bruilofts Feest
10.
Wel aan myn ziel, verheft uw' hoofd,
En geeft het hert daar liefde-vonken branden,
In Jezus uitgestrekte handen:
Hy is getrouw die trouwheid heeft belooft:
Of dan de vyand pylen schiet,
| |
[pagina 103]
| |
En maakten 't Houw'lyk garen gants te niet,
Ei laat u doch zo licht'lyk niet vertzaagen,
Of God uw' schat,
Zo haast mishaagen,
In zyn minnaar had.
11.
't Bezoedeld rokje dat hy ziet,
Daar 't rein gemoed tot last meê is omhangen:
Bespat met 's werelds moddergangen,
't Is waar, dat haagt zyn heil'ge oogen niet:
Maar hy die geen getuigen hoeft,
Is die door alles hert en nieren proeft:
En kend den grond van 't waare God-begeeren,
Dat acht en tracht,
Na beter kleeren,
Tot een Bruilofts-dragt.
12.
Dies zinken wy met ons gemoed,
Het aardse slyk der ydelheid ontheven,
Om in het herte Gods te leeven,
Als in een zee van grond'loos eeuwig goed:
Met vast vertrouwen dat hy 't al,
Wat ons bezoedeld eind'ling scheiden zal,
En neemen ons in zyne liefde armen,
Tot over 't hoofd:
In 't groot erbarmen,
Dat hy heeft belooft.
|
